X X asrning ox iri X X I asrning boshlarida Shve t siy a Shv et siy a (Sverige), Shvetsiya Qirolligi (Konungariket Sverige) — Shimoliy Yevropada, Skandinaviya yarim orolning sharqiy qismidagi davlat. Maydoni 450 ming km². Aholisi 9, 517 mln. kishi (2012). Poytaxti – Stokgolm shahri. Maʼmuriy jihatdan 24 len (gubernya)ga boʻlinadi. Stokgolm lenga tenglashtirilgan mustaqil maʼmuriy birlik sifatida ajratilgan.

Dav lat t uzumi Shvetsiya – konstitutsiyali monarxiya. Amaldagi konstitutsiyasi 1975-yil 1- yanvardan kuchga kirgan. Davlat boshligʻi qirol (1973- yildan Karl XVI Gustav). Qonun chiqaruvchi hokimiyatni riksdag (1 palatali parlament), ijrochi hokimiyatni hukumat amalga oshiradi. Aholisi Aholisining 91% shvedlar. Shuningdek, saamlar, finlar, norveglar, danlar ham yashaydi. Rasmiy til – shved tili. Dindorlari – xristianlar (asosan, lyuterchilar). Shahar aholisi 83,1%. Yirik shaharlari: Stokgolm, Gyoteborg, Malmyo.

X oʻj aligi v a sanoat i Shvetsiya intensiv qishloq xoʻjaligiga ega yuksak darajada rivojlangan industrial mamlakat. Yalpi ichki mahsulotda sanoatning ulushi 30,5%, qishloq va oʻrmon xoʻjaliginiki 2,2%, xizmat koʻrsatish tarmogʻiniki 67,3% ni tashkil etadi. Sanoatida qora va rangli metallurgiya, mashinasozlik (kemasozlik, avtomobilsozlik, aviasozlik, elektrotexnika va radioelektronika), yogʻochsozlik va sellyuloza qozoz sanoati yetakchi tarmoqlardir. Kimyo, toʻqimachilik, oziq- ovqat (sut va goʻsht ishlab chiqarish) rivojlangan. Temir rudasi va rangli metallar qazib olinadi. Energetikasi gidroenergiya resurslari va chetdan keltiriladigan yonilgʻiga asoslangan. Yiliga oʻrtacha 142,9 mlrd. kVtsoat elektr energiyasi hosil qilinadi, uning 1/2 qismi GES larga, 1/2 qismi AESlarga toʻgʻri keladi. Asosiy sanoat markazlari: Stokgolm, Gyoteborg, Malmyo, Vesteros, Linchyoping. Qishloq xoʻjaligi sermahsul boʻlib, oziqovqat mahsulotlariga boʻlgan ehtiyojning 80% ni taʼminlaydi. Chorvachilik yetakchi tarmoq hisoblanadi va u goʻshtsut yetishtirishga ixtisoslashgan; qoramol, choʻchqa, shimoliy bugʻusi boqiladi. Dehqonchilikda yemxashak ekinlari, gʻalla (arpa, suli, bugʻdoy), qand lavlagi, kartoshka ekiladi. Boltiq va Shimoliy dengizlardan baliq ovlanadi. Oʻrmonda yogʻoch tayyorlanadi.

Shv et siy ada t aʼl im — 6 yoshdan 17 yoshgacha boʻlgan bolalar uchun majburiydir. Shvetsiyada oʻquv yili avgust oyining oʻrtalaridan iyun oyining boshigacha davom etadi. Dekabr oyining oʻrtalaridan yanvar oyining boshigacha boʻlgan Rojdestvo bayrami Shvetsiya oʻquv yilini ikki davrga ajratadi. Maktabgacha taʼlim muassasasi kam taʼminlangan oilalar uchun bepul va oddiy oilalar uchun chegirma bilan xizmat koʻrsatadi. Olti yoshga toʻlgan bolalar majburiy maktabgacha taʼlim sinfini boshlaydilar (förskoleklass). Ushbu tizim maktabgacha va umumtaʼlim maktablari oʻrtasida oʻtish bosqichi sifatida ishlaydi. 6 yoshdan 17 yoshgacha boʻlgan bolalar keng koʻlamli fanlar oʻrganiladigan umumiy oʻrta maktabga boradilar. Barcha oʻquvchilar bir xil fanlarni oʻrganishadi (tanlovlar bundan mustasno). Maktablarning aksariyati munitsipalitet tomonidan boshqariladi. Bundan tashqari „mustaqil maktablar“ deb nomlanuvchi xususiy maktablar ham mavjud. Deyarli barcha oʻquvchilar uch yillik umumiy oʻrta maktablarda oʻqishni davom ettiradilar, bu yerda koʻpchilik oʻquvchilar 18 ta milliy dasturdan birini tanlaydilar, ularning baʼzilari kasbiy va baʼzilari „maxsus tayyorgarlik“lardir. Milliy dasturlarga qoʻyiladigan talablarni bajarmagan talabalar uchun kirish dasturlari mavjud boʻlib, unda talabalar milliy dasturlarga qoʻyiladigan talablarni qondirish uchun ishlashadi. 2018-yilda umumtaʼlim maktabining 9- sinfini tamomlagan oʻquvchilarning 16 foizi milliy dasturlarga kirish huquqiga egalik huquqidan mahrum boʻlishgan

Germaniya va Shvetsiya oʻrtasidagi munosabatlar uzoq tarixiy davrga ega[1]. Munosabatlar XIV asrda Boltiq dengizining qoʻshni davlatlari oʻrtasidagi almashinuv bilan tavsiflanadi[2]. Har ikki davlat ham Yevropa Ittifoqi, Birlashgan Millatlar Tashkiloti, YXHT, Boltiq dengizi davlatlari kengashi va Yevropa Kengashiga aʼzodir[3]. Germaniya Shvetsiyaning NATOga aʼzoligini qoʻllab-quvvatlaydi. Hozirda Germaniyaning Shvetsiyaning poytaxti Stokgolmda elchixonasi bor[4]. Konsulliklar Åmotfors, Göteborg, Jönköping, Kalmar, Luleå, Malmö, Sälen, Uddevalla, Visbida joylashgan[5]. Shvetsiyaning Germaniyadagi elchixonasi Berlinda joylashgan. Konsulliklari Bremen, Dyusseldorf, Erfurt, Frankfurt-Mayn, Gamburg, Gannover, Kil, Leypsig, Lyubek, Myunxen, Rostok va Shtutgartda joylashgan[6]. Germaniyada 50 000 ga yaqin shvedlar[1], Shvetsiyada esa 20 000 ga yaqin nemislar yashaydi.