Psixologiyaga kirish Psixikaning evolyusion taraqqiyoti
PSIXOLOGIYAGA KIRISH: PSIXIKANING EVOLYUSION TARAQQIYOTI.
• PSIX OLOGIYA SO ’ ZINING LUG ’ AVIY MA ' NOSI GREKCHA PSYUXE - JON , RUH , LOGOS - FAN , TA ' LIMOT DEGAN MA ' NONI ANGLATADI . PSIX OLOGIYA FAN SIFATIDA PSIXIK FAKTLAR , ULARNING QONUNIYATLARI VA MEXANIZMLARINI O ’ RGANADI . • PSIXOLOGIYA ASOSAN PSIXIKANI KENG DOIRADA TADQIQ QILADI . SHUNGA KO ’ RA PSIXIKANING YUZGA KELTIRUVCHI ASOSIY PSIXIK FAOLIYATLARI KO ’ RSATILGAN . AYNAN PSIXIK FAOLIYATLAR QUYIDAGI JARAYONLARNI O ’ Z ICHIGA OLADI : • - BILISH FAOLIYATLARI : DIQQAT , NUTQ , FAOLIYAT ; • - BILISH J ARAYON LARI : SEZGI, IDROK, XOTIRA, XAYOL, TAFAKKUR; • - SHAX SN IN G, HISSIY , IRODAVIY SOHASI: - HISSIYOT, IRODA; • - SHAX SN IN G I N DIV IDUAL PSIX OLOGIK X USUSIYATLARI : TEMPERAMENT, XARAKTER, QOBILIYAT.
Psixikaning namoyon bo’lish shakllari va ularning o’zoro bog’ligi Psixik jarayonlar (Bilish jarayonlari) Shaxsning hissiy-irodaviy sohalari Shaxsning individual xususiyatlari Sezgilar Idrok Xotira Xayol Diqqat Nutq Tafakkur Hissiyot (Emosiya) Iroda Temperament (Xalerik fikimatik sangvinik milanxoliklar) Xarakter Qobiliyat
• PSIX OLOGIYAN IN G FAN SIFATIDA SHAKLLA N ISHI • INSONDA JISMONIY TANADAN TASHQARI UNDAN FARQLANUVCHI YANA NIMADIR BORLIGI HAQIDAGI TASAVVURLAR QADIMDANOQ MAVJUD BO’LGAN. ENG QADIMGI DAVRLARDAYOQ INSON TUSH KO’RISH HODISASI ORQALI AYRIM ODAMLARNING NOYOB QOBILIYATLARI (MASALAN, OVDAGI MUVAFFAQIYATLAR 3 ) O’LIM VA BOSHQA HODISALARNING SABABLARINI TUSHUNTIRISHGA INTILGAN. AMMO DASTLABKI QARASHLAR MIFOLOGIK XARAKTERDA EDI. ULAR FIKRLASH ORQALI EMAS, KO’R-KO’RONA ISHONCH VOSITASIDA EGALLANARDI. RUH HAQIDAGI QARASHLAR KO’PINCHA NAFAS BILAN BOG’LANARDI, RUHNI ESA UCHAR MAHLUQ SIFATIDA TASAVVUR ETARDILAR.
PSIXIKA HAQIDA UMUMIY TUSHUNCHA • PSI X IKA ( QADIMGI YUNONCHA : ΨῩΧΙΚΌΣ, PSYCHIKOS — „RUHIY“) YOKI RUHIYAT — YUKSAK DARAJADA TASHKIL TOPGAN MATERIYA (MIYA)NING VOQELIKNI ALOHIDA SHAKLDA AKS ETTIRISHDAN IBORAT XUSUSIYATI. ASOSAN, SEZGI, TASAVVUR, TAFAKKUR, IRODAVIY XATTI-HARAKAT VA BOSHQA SUBYEKTIV OBRAZLARDA AKS ETADI. PSIXIKA MATERIYAGA NISBATAN IKKILAMCHI, XREILA. BU PSIXIKANING MAVJUDLIK USULI (PSIXIKA MIYA XUSUSIYATI)DA VA UNING MAZMUNI (PSIXIKA — OBYEKTIV OLAMNING SUBYEKTIV OBRAZI)DA KOʻRINADI. PSIXIKA MATERIYA TARAQQIYOTINING MUAYYAN BOSQICHIDA — TIRIK ORGANIZMLARDA SEZUVCHANLIKNING ALOHIDA SHAKLI YOKI HIS QILISH QOBILIYATI PAYDO BOʻLISHI BILAN VUJUDGA KELGAN. TIRIK MAVJUDOTNING MORFOLOGIK-FIZIOLOGIK TUZILISHI MURAKKABLASHUVI, UNDA NERV SISTEMASINING VUJUDGA KELISHI VA TARAQQIY ETISHI, BOSH MIYA, UNING KATTA YARIM SHARLARINING SHAKLLANISHI VA TAKOMILLASHISHI JARAYONIDA RIVOJLANGAN. PSIXIKANING OʻZIGA XOS ORGANI INSONDA VA OLIY DARAJADA RIVOJLANGAN HAYVONLARDA BOSH MIYADIR. PSIXIKA — SUBYEKTIVLIK BILAN OBYEKTIVLIKNING BIRLIGIDIR. PSIXIK FAOLIYAT DOIMO MUAYYAN SUBYEKTGA XOS BOʻLIB, UNING INDIVIDUAL XUSUSIYATLARI BILAN BOGʻLANGANDIR. AYNI VAQTDA PSIXIKA OBYEKTIV OLAMNING MUAYYAN MANZARASINI YARATUVCHI MIYA INʼIKOS FAOLIYATINING REAL JARAYONI SIFATIDA OBYEKTIVDIR. PSIXIKA PSIXIK JARAYONLAR, HOLATLAR VA INSONNING PSIXIK XUSUSIYATLARINING ZOHIRIY BIRLIGIDIR. PSIXIKA RIVOJINING OLIY SHAKLI — INSON PSIXIKASIDIR. UNING PAYDO BOʻLISHI VA RIVOJLANISHIDA INSONGA XOS BOʻLGAN ATROFDAGI OLAM BILAN OʻZARO MUNOSABATGA KIRISHISH USULI — MEHNAT HAL QILUVCHI ROL OʻYNAGAN. INSON PSIXIKASI FAQAT BIOLOGIK TARAQQIYOTNING EMAS, IJTIMOIYTARIXIY TARAQQIYOTNING HAM MAHSULIDIR. IJTIMOIY, MEHNAT AMALIYOTI OLIY, FAQAT INSONGAGINA XOS PSIXIKA SHAKLI — OYAGNI VUJUDGA KELTIRDI. INSON PSIXIKASINING ENG MUHIM XUSUSIYATI — ISHLAR, HODISALAR VA BOSHQALARNI OLDINDAN KOʻRA BILISH VA OʻZI NIMA QILISHINI RE JALASHTIRISHDAN IBORAT. INSON OBYEKTIV VOQELIKDAGI PREDMETLAR VA HODISALARNI TAJRIBAGA ASOSLANIB IDROK QILADI.