QURILISHDA BOSHQARUV SAMADORLIGINI OSHIRISH YO’LLARI
![Mavzu: QURILISHDA BOSHQARUV
SAMADORLIGINI OSHIRISH YO’LLARI
QURILISH BOSHQARUVI HAQIDA TUSHINCHA
QURILISHDA SAMADORLIGINI OSHIRISH YO’LI
O’ZBEKISTONDA QURLISH SOHASIDA BOSHQARUV
HAQIDA RE’JA](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_1.png)
![Qurilish boshqaruvi, bir korxona yoki
tashkilotda qurilgan ob'ektlarni boshqarish
va uni muvaffaqiyatli amalga oshirish
uchun zarur bo'lgan jarayon va
protsesslarning barchasini o'z ichiga oladi.
Qurilish boshqaruviga shu jumladan,
boshqaruvchi, menejerlar, dizaynerlar va
yo'nalishchilar kira oladi. Qurilish
boshqaruvining bajarilishi uchun amaliy
faoliyat, planlash va taqdim etish,
resurslarni masofaviy ravishda boshqarish,
vaqt yoki moliyaviy daromadni
optimallashtirish lozim bo'ladi. Bu
jarayonni menejerlik jihatidan boshqarish
uchun keng qamrovli bilim va tajriba talab
etadi.](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_2.png)
![Qurilish boshqaruv, qurilish obyektlarni
noyob qurilish va boshqarishni amalga
oshiruvchi jarayon va faoliyatdir. Bu,
qurilish loyihasining loyihadan boshlab
ishga tushirilishiga qadar bo'lgan barcha
jarayonlarni tuzatish va boshqarishni o'z
ichiga oladi. Qurilish boshqaruv
faoliyati, loyihani qurish, resurslarni
taqsimlash, muddatlarni belgilash, ish
tartibi, ijro intizomini ta'minlash vaqti
hamda moliyaviy daromadni ta'minlashni
o'z ichiga olad i. Qurilish boshqaruvchi, obyekt yoki
loyihani muvaffaqiyatli boshqarish
uchun zarur bo'lgan mulkni va
imkoniyatlarni e'lon qilish, ish
tartibi va jadvalini belgilash, kadrlar
va resurslarni boshqarish, faoliyat
natijalarini baholash va loyiha
darajasini baho berish, muammoni
hal qilish va muvaffaqiyatli
natijalarni ko'rish uchun zarur
jarayonlarni boshqaradi .](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_3.png)
![,Qurilish boshqaruvning mohiyati va
mahsuloti, qurilishga bo'lgan
talablar va shartlarga qarshi
keladigan chet tushuncha,
menejerlik tajribasi va ijtimoiy
muhitni tushunish uchun keng
imkoniyatlarni talab etadi. Qurilish
boshqaruv faoliyati, professional
tajriba va bilim talab etadi,
shuningdek, yagona yo'nalish
bo'lmagan multidisiplinar bilim va
ko'nikmalarga ham ega bo'lishi
kerak.](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_4.png)
![,](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_5.png)
![Qurilish boshqaruvining asosiy mazmuni quyidagilarni o'z ichiga oladi:
1. Qurilish obyektlari va inshootlarini loyihalash: Qurilish boshqaruvchi qurilish loyihasini
tuzish va barcha obyektlarni to'g'risida to'liq tushunishga ega bo'lishi kerak.
2. Resurslarni boshqarish: Qurilish boshqaruv faoliyati barcha resurslarni (odamlar, materiallar,
moliyaviy resurslar) keng qamroqda boshqarish va ulardan samarali foydalanishni ta'minlashni
o'z ichiga oladi.
3. Ish tartibi va jadvalini belgilash: Qurilishning muvaffaqiyatli bajarilishi uchun to'g'ri ish
tartibi va jadvali belgilanishi, har bir bosqichning muddatlari va muhimligi belgilanishi zarurdir.
4. Jadval shakllantirish: Qurilish boshqaruvchi ish uchun loyihaning ajratilgan muddatlari
bo'yicha jadval va grafiklar tuzish, ish birikmalarini to'g'riyorlash va sifatni ta'minlash uchun
javob hero, muddat va dastlabki mabadiy to'lovlarni belgilashga yordam etadi.
5. Muhim muammolarni hal qilish: Qurilish boshqaruvchi muhim loyihaga oid muammolarni
aniqlash va ularni hal qilish uchun samarali yechimlar qidirish va tajribaga ega bo'lishi zarurdir](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_6.png)
!["Qurilish maydonchasi"
Qurilish loyihasining hajmi va xarakteri,
jumladan, halokat va qazish ishlariga qarab,
mahalliy hokimiyat tomonidan tasdiqlanishi
uchun boshqa qurilishni boshqarish rejasi
talab qilinishi mumkin. Qabul qilingan
narsalar ko'pincha quyidagilarni o'z ichiga
oladi:
Jamoatchilik xavfsizligi va sayt xavfsizligi
Ish vaqti
Vahima va tebranishni cheklash uchun
nazorat qiladi
Havoning, changning, bo'ronli suvning va
cho'kindining to'g'ri boshqarilishi
Chiqindilar va materiallar qayta ishlatiladi
Transportni boshqarish](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_7.png)
![Qurilish sohasida samaradorlikni oshirish uchun quyidagi yo'llar muhim
bo'ladi:
1. Tekshirish va baholash: Qurilish loyihasi va boshqaruv jarayonlari
davomida tekshirish va baholash muhimdir. Har bir bosqichda
samaradorlikni oshirish uchun hato va muammolarga tez-tez e'tibor berib,
ularga tezda yechim topish lozim.
2. Kommunikatsiya: Ishtirokchilarning va qo'llab-quvvatlash
tashkilotlarining o'rtasidagi aloqalar samimiy va samarador bo'lishi kerak.
To'g'ri va barqaror kommunikatsiya qurish, muammolarni tez hal etishga
yordam beradi.
3. Resurslarni samarali boshqarish: Qurilish jarayonlarida foydalanish uchun
kerakli resurslarni to'g'ri boshqarib, ularni samarali va taqdim etilgan vaqtda
qo'llash zarurdir. Budjet va vaqt samaradorligini muhofaza qilish katta
ehemiyatga ega.](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_8.png)
![4. Natijalarni baholash va muhitni takomillashtirish: Qurilish loyihasi
va jarayonlarining natijalarini doimiy ravishda baholash va muhitni
takomillashtirish lozim. Muammolarni aniqlab, uni hal qilish va o'zaro
ishonchli sheriklar bilan ishlash, samaradorlikni oshirishga yordam
beradi.
5. Malakali kadrlarni jalb qilish va ularni rivojlantirish: Qurilish
bo'yicha malakali va motivatsiyalangan kadrlarni jalb qilish va ularni
rivojlantirish, yangi texnologiyalarni o'rganishlari uchun dasturni
to'liqlaydigan barcha zaruriyatlarga ega bo'lishi zarurdir.
Samaradorlikni oshirish uchun, muhim maqbullovlarni belgilash,
loyihani samarali boshqarish va muhim muammolarga tez-tez yechim
topish, o'rinbosarlik va barqarorlikni ta'minlash katta ehemiyatga ega.](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_9.png)
![Qurilish sohasida samaradorlikni oshirish
uchun quyidagi yo'llar muhim bo'ladi:
1. Texnikaviy va innovatsion
yondashuvlar: Qurilish sohasida
foydalaniladigan yangi texnologiyalarni
o'rganish, ularni qo'llash va innovatsion
hal qilish samaradorlikni oshirish uchun
katta ahamiyatga ega. Biznes va yaratish
usullarini yangilash, yangi yordamchi-
materiallarni qo'llash va tez-tez o'rganish
samaradorlikni oshirishga yordam beradi .](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_10.png)
![2. Boshqaruvning raqamli jarayonlari:
Qurilish sohasida raqamli boshqaruv
usullari va intellektual-analitik
yondashuvlar juda muhimdir. Raqamli
boshqaruv tizimlarini qo'llash,
ma'lumotlar analitigini mustahkamlash
va samaradorlikni oshirish uchun ko'p
ma'lumotdan foydalanish erkak.](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_11.png)
![3. Ishlab chiqarish jarayonlarini
optimallashtirish: Qurilish sohasida
ishlab chiqarish jarayonlarini
avtomatlashtirish, ta'minotni
mustahkamlash va ish jarayonlarini
optimallashtirish, samaradorlikni
oshirishga yordam beradi. Har bir
qadamni taqdim etish, jarayonlarni
tubdan ko'rib chiqish va unga mos
bo'lgan to'g'rimamulotni qo'llash
muhimdir. 4. Ishtirokchilarning ma'rifi va
malakalarini oshirish: Qurilish
sohasida ishtirokchilarning
malakalarini oshirish va
rivojlantirish katta ahamiyatga
ega. Malakali kadrlarga kurslar
va ta'limlar tashkil etish, tajriba
olish imkoniyatlarini
kengaytirish va keng doiradagi
bilimlarni o'rganish,
samaradorlikni oshirishga
yordam beradi.](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_12.png)
![5. Qo'llab-quvvatlash va motivatsiya tizimlarini tashkil etish:
Qurilish sohasida qo'llab-quvvatlash tizimlarini tashkil etish va
ishtirokchilarni motivatsiyalash, ularning qatnashuvini oshirish
va loyihalarda faol ishtirokini kuchaytirish samaradorlikni
oshirishda muhimdir.
Samaradorlikni oshirish uchun, yuqori malakali kadrlarning
rivojlantirilishi, raqamli boshqaruv tizimlarini qo'llash, ishlab
chiqarish jarayonlarini optimallashtirish va ishtirokchilarning
ma'rifi va motivatsiyasini oshirish zarurdir. Bu yo'llar orqali
qurilish sohasida samaradorlikni oshirish va yuqori natijalar
olish mumkin.](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_13.png)
![O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI VAZIRLAR MAHKAMASINING
QARORI
QURILISH SOHASIDA DAVLAT BOSHQARUVI TIZIMINING TUBDAN
TAKOMILLASHTIRILISHI MUNOSABATI BILAN O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
HUKUMATINING AYRIM QARORLARIGA O‘ZGARTIRISH VA QO‘SHIMCHALAR
KIRITISH, BA’ZILARINI O‘Z KUCHINI YO‘QOTGAN DEB HISOBLASH
TO‘G‘RISIDA
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “ Qurilish sohasida davlat boshqaruvi tizimini tubdan
takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida ” 2018-yil 2-apreldagi PF-5392-son, “ Idoralararo
kollegial organlarni tubdan qisqartirish va yanada optimallashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida ”
2018-yil 28-avgustdagi PF-5527-son, “ O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Loyiha
boshqaruvi milliy agentligi faoliyatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida ”
2019-yil 10-yanvardagi PF-5624-son farmonlari va “ O‘zbekiston Respublikasi Qurilish
vazirligi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida ” 2018-yil 2-apreldagi PQ-3646-
son qaroriga muvofiq Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_14.png)
![1. O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining 1-ilovaga muvofiq ayrim qarorlariga o‘zgartirish va
qo‘shimchalar kiritilsin.
2. O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining
2-ilovaga muvofiq ayrim qarorlari o‘z kuchini yo‘qotgan deb
hisoblansin.
3. O‘zbekiston Respublikasi Qurilish vazirligi manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda o‘zlari
qabul qilgan normativ-huquqiy hujjatlarni bir oy muddatda ushbu qarorga muvofiqlashtirsin.
4. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining birinchi
o‘rinbosari ― transport vaziri A.J. Ramatov va O‘zbekiston Respublikasi qurilish vaziri birinchi
o‘rinbosari B.I. Zakirov zimmasiga yuklansin.
O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri A. ARIPOV
Toshkent sh.,
2019-yil 14-iyun,
498-son](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_15.png)
![O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining o‘z kuchini yo‘qotgan deb e’tirof etilayotgan ba’zi
qarorlari
RO‘YXATI
1. Vazirlar Mahkamasining “Qurilish ishlab chiqarishini tashkil etish va boshqarishning chet el
tajribasini o‘rganish va ularning yangi usullarini hamda ilg‘or qurilish texnologiyalarini joriy etish
ishlarini tashkil etish to‘g‘risida” 1999-yil 3-sentabrdagi 412-son qarori .
2. Vazirlar Mahkamasining “Arxitektura va shaharsozlik sohasidagi qonun hujjatlariga rioya
qilinishi uchun rahbarlar va mansabdor shaxslarning javobgarligini oshirish chora-tadbirlari
to‘g‘risida” 2000-yil 23-avgustdagi 329-son
qarori .
3. Vazirlar Mahkamasining 2013-yil 30-maydagi 150-son qarori (O‘zbekiston Respublikasi QT,
2013-yil, 5-son, 33-modda) bilan tasdiqlangan Qurilish sohasida ruxsat beruvchi tusdagi hujjatlarni
berish tartibotlarini amalga oshirish muddatlari va qiymatini belgilashda tabaqalashtirilgan
yondashuv tartibi to‘g‘risidagi Nizomning
V bobi .
4. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Yagona qurilish reglamenti tizimini
shakllantirish to‘g‘risida” 2013-yil 20-avgustdagi 229-son
qarori (O‘zbekiston Respublikasi QHT,
2013-yil 26-avgust, 34-son, 455-modda).](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_16.png)
![O'zbekiston qurilish sohasida boshqaruv haqida o'zaro
hamkorlik, innovatsiyalar va texnologiyalar boyicha amaliy
tadbirlar ko'rib chiqiladi. Quyidagi muhim yo'llarni
ko'rsatish mumkin:
1. Innovatsiyalar va texnologiyalar boyicha rivojlantirish:
O'zbekiston qurilish sohasida yangi innovatsiyalar va
texnologiyalarni qo'llash va ularga yo'naltirish muhim
ahamiyatga ega. Bu soha yuqori tekislik va yangiliklarni
talab qiladi, shuning uchun innovatsiyalar va
rivojlantirishning taqsinlama talabalari bo'lishi zarur.](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_17.png)
![2. Ishbilarmon kadrlar tayyorlash: Qurilish sohasida yuqori sifatli va malakali
ishchilarni tayyorlash va rivojlantirish muhimdir. Ta'lim tizimlarini yangilash,
ishchilarning rivojlantirilishini ta'minlash va mahalliy innovatsiya va yaratish
qobiliyatlarini oshirish katta ahamiyatga ega.
3. Tarixiy qurilish usullarini integratsiya qilish: O'zbekiston qurilish sohasi
ustaviy qurilish usullarini integratsiya qilishda faol ishtirok etadi. Yangi usullar va
texnologiyalarni qo'llash bilan birga, tarixiy qurilish usullarini o'rnatish va ularga
boy etish samaradorlikning oshirilishiga yordam bera oladi.
4. Korxonalar va shirkatlar orasidagi hamkorlik: Qurilish sohasida korxonalar va
shirkatlar orasidagi hamkorlik katta ahamiyatga ega. Bu hamkorlik
innovatsiyalar, rivojlantirish va foydalanishda samaradorlikni oshiradi, yoki baza
qurilishi va boshqarilishi faol ishga tushishi mumkin.](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_18.png)
![5. Boshqaruvi hisob-kitoblari va qiyosiy ta'lim: Qurilish sohasida ish joylarida
boshqarish hisob-kitoblari, ma'lumotlar analitigini yaxshilash, biznes strategiyalarini
tuzish va biznes jarayonlarida boshqaruv bilan ta'minlash muhimdir. Qiyosiy ta'lim va
o'quv yuksak omillari samaradorlikni oshirishga yordam beradi.
O'zbekiston qurilish sohasida boshqaruv samaradorlikni oshirish uchun innovatsiyalar
va texnologiyalar boyicha rivojlantirishni ta'minlash, ishchilarni malaka va bilimlarini
oshirish, korxonalar va shirkatlar orasidagi hamkorlikni o'rnatish va boshqaruvi hisob-
kitoblari va qiyosiy ta'limni taqdim etish katta ahamiyatga ega. Bu yo'llar bilan qurilish
sohasida samaradorlikni oshirish va yangiliklarni talab qilishning bir qadam oldi
boriladi.](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_19.png)
![O'zbekiston qurilish sohasida boshqaruv tuzilishi O'zbekiston
Respublikasi Qurilish vazirligi tomonidan boshqariladi. Qurilish vazirligi
davlat siyosati va strategiyalarini belgilaydi, soha bo'yicha qonun
hujjatlari va tartibotini amalga oshiradi, sohadagi innovatsiyalar va
rivojlantirishni ko'plab doirachalari yordamida rivojlantiradi.
Qurilish vazirligi juda muhim ahamiyatga ega, chunki o'zbekistonning
qurilish sohasidagi rivojlantirish va yangiliklarni yondash va huquqni
himoya qilmasi uchun mas'ul bo'lgan resmiy organ hisoblanadi.
O'zbekiston qurilish sohasidagi boshqaruv tuzilishi Qurilish vazirligi
tomonidan tadbirlar va strategiyalar o'rtasida samarali ko'ordinatsiya
olish, sohadagi rivojlantirishni oshirish uchun mekanizmlarni yaratish va
sohadagi taraqqiyotni ta'minlashda katta ro'lda hamkorlik qiladi.](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_20.png)
![Qurilish vazirligi quyidagi bosh faoliyat turlarini amalga oshiradi:
1. Qurilish sohasida siyosat va strategiyalarini belgilash va amalga oshirish
2. Qurilish sohasidagi huquqiy bazani rivojlantirish va yangilash.
3. Qurilish sohasidagi kelajakni rag'batlantirish uchun innovatsiyalar va
rivojlantirishni ko'plab doirachalari yaratish va ularga yo'naltirish.
4. Qurilish sohasida ish joylarida sifatli ishchilarni tayyorlash va rivojlantirish.
5. Qurilish sohasidagi korxonalar va shirkatlar orasidagi hamkorlikni tashkil
etish va rivojlantirishni ko'rib chiqish.
6. Qurilish sohasida yangi usullar va texnologiyalarni qo'llash va tarixiy qurilish
usullarini integratsiya qilish.
7. Qurilish sohasida boshqaruvi hisob-kitoblari va qiyosiy ta'limni taqdim etish.](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_21.png)
![](/data/documents/2d9cbfa6-a770-455d-8dd2-3abb62d9fdee/page_22.png)
Mavzu: QURILISHDA BOSHQARUV SAMADORLIGINI OSHIRISH YO’LLARI QURILISH BOSHQARUVI HAQIDA TUSHINCHA QURILISHDA SAMADORLIGINI OSHIRISH YO’LI O’ZBEKISTONDA QURLISH SOHASIDA BOSHQARUV HAQIDA RE’JA
Qurilish boshqaruvi, bir korxona yoki tashkilotda qurilgan ob'ektlarni boshqarish va uni muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun zarur bo'lgan jarayon va protsesslarning barchasini o'z ichiga oladi. Qurilish boshqaruviga shu jumladan, boshqaruvchi, menejerlar, dizaynerlar va yo'nalishchilar kira oladi. Qurilish boshqaruvining bajarilishi uchun amaliy faoliyat, planlash va taqdim etish, resurslarni masofaviy ravishda boshqarish, vaqt yoki moliyaviy daromadni optimallashtirish lozim bo'ladi. Bu jarayonni menejerlik jihatidan boshqarish uchun keng qamrovli bilim va tajriba talab etadi.
Qurilish boshqaruv, qurilish obyektlarni noyob qurilish va boshqarishni amalga oshiruvchi jarayon va faoliyatdir. Bu, qurilish loyihasining loyihadan boshlab ishga tushirilishiga qadar bo'lgan barcha jarayonlarni tuzatish va boshqarishni o'z ichiga oladi. Qurilish boshqaruv faoliyati, loyihani qurish, resurslarni taqsimlash, muddatlarni belgilash, ish tartibi, ijro intizomini ta'minlash vaqti hamda moliyaviy daromadni ta'minlashni o'z ichiga olad i. Qurilish boshqaruvchi, obyekt yoki loyihani muvaffaqiyatli boshqarish uchun zarur bo'lgan mulkni va imkoniyatlarni e'lon qilish, ish tartibi va jadvalini belgilash, kadrlar va resurslarni boshqarish, faoliyat natijalarini baholash va loyiha darajasini baho berish, muammoni hal qilish va muvaffaqiyatli natijalarni ko'rish uchun zarur jarayonlarni boshqaradi .
,Qurilish boshqaruvning mohiyati va mahsuloti, qurilishga bo'lgan talablar va shartlarga qarshi keladigan chet tushuncha, menejerlik tajribasi va ijtimoiy muhitni tushunish uchun keng imkoniyatlarni talab etadi. Qurilish boshqaruv faoliyati, professional tajriba va bilim talab etadi, shuningdek, yagona yo'nalish bo'lmagan multidisiplinar bilim va ko'nikmalarga ham ega bo'lishi kerak.
,