Suy sulolasi hukmronligi davrida Xitoy
O ‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI Sharof Rashidov nomidagi Samarqand davlat universiteti KURS ISHI Mavzu: “ Suy sulolasi huk mronligi dav rida X it oy ” Tarix fak ult et i J ahon t arixi k afedrasi Bajardi : __________ Qabul qildi: _____________ 1
Samarqand – 2024 Mundarija KIRISH ……………………………………………………………………… 3 I BOB. Suy sulolasinning tashkil topishi 1.1. Suy sulolasining tashkil topishi va bunung sabablari………. . ………………………………………....................................9 1.2. Suy sulolasining ravnaq topgan paytdagi asosiy yutuqlar……..…………11 II Suy sulolasining tanazzuli va asosiy sabablar 2.1. Suy sulolasining tanazzulini sabablari ........................................ .....................................................................23 2.2. Sulola vakillarining xato, kamchiliklari va tanazzuli…………………………... …………………………………………..34 III BOB. Zamonaviy Pedagogik metodlardan foydalanish. 3.1. Galereyani aylanish” metodi………………………………………............................................................ 3.2. G'oyaviy charxpalak metodi. 3.3. Akademik munozara metodi………………………………………........................................................... 3.4. Aqliy xujum metodi……………………………………………………………………………………… Xulosa ……………………………………………………………… ... ……..... 44 Foydalanilgan manba va adabiyotlar ro‘yxati …………………...…………45 2
KIRISH Mavzuning dolzarbligi. Xitoy davlatchiligi tarixini ilmiy tadqiq etish, unga haqqoniy baho berish va to‘plangan tajribadan ijodiy foydalanish mustaqil Xitoyning ijtimoiy siyosiy va madaniy taraqqiyotida muhim ahamiyat kasb etadi. Shuning uchun VI asrning oxiriga kelib jahon sivilizatsiyasining ajralmas qismi bo‘lgan Xitoy tarixini, xususan Xitoy hududida yashgan sulolalarni, xitoy davlatchiligi tarixini har tomonlama o‘rganish davlat siyosati darajasiga ko‘tarildi. Shu bois ham, so‘nggi yillarda umumiy Xitoy tarixining qator dolzarb masalalarini o‘rganishda aniq va haqqoniy tarixiy yondashuv masalasi muhim bo‘lib bormoqda. Ta’kidlash joizki, xitoy sulolarilaridan biri bo‘lgan suy sulolasi Xitoy tarixi, uning ijtimoiy, iqtisodiy, madaniy hayoti va xalqaro munosabatlarida katta iz qoldirgan davlat bo‘lib, uning har bir hukmdori yuritgan ichki va tashqi siyosat hamda uning oqibatlarini o‘rganish alohida ilmiy izlanishlar olib borishni taqozo qiladi. Xitoyda hozirgi kunda yaxlit tarixni o’rganish va Xitoyning azaldan qudratli davlatligini isboslash uchun cheksiz ishlar ilib borilmoqda, mamlakatimizni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish borasidagi ustuvor vazifalarga mos holda, kadrlar tayyorlashning ma‘no- mazmunini tubdan qayta k о ’rib chiqish, xalqaro standartlar darajasida oliy malakali mutaxassislar tayyorlash uchun zarur sharoitlar yaratishni k о ’zda tutish bilan birgalikda bugungi kunda xitoydagi oliy ta‘limning sifati va samaradorligini yuksaltirish borasida pedagoglar oldida katta mas‘uliyat turganligi belgilab beradi. Ayni vaqtda yoshlar va aholi о ’rtasida Xitoy mamlakatining boy tarixini, uning betakror ma’daniyati va milliy 3
qadriyatlarini keng targ’ib qilishni yoshlarimiz jamiyatimiz va mamlakatimizning kelajagi uchun strategik ahamiyatga ega”vazifalar sifatida belgilab beradi 1 . Hamma o‘z tarixini ulug’laydi. Bu merosni chuqur organishimiz, xalqimizga, dunyoga yetkaza bilishimiz kerak”-deb ta kidlagan.‟ Muallif m azkur asarida katta yer egaligi, aholidan yig'iladigan soliq va jarirmlar, Xitoysulolalarining m a’muriy tuzulishi, tarqoqlikning kuchayishi, mamlakat boshiga tushgan iqtisodiy qiyinchiliklar va uning ayrim sabablari kabi masalalarga keng be rgan. Xitoyasarlaridada geografik va etnografik m a’lum otlar ham ko'p. Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlarining ikkinchi Maslahat uchrashuvi yakunida ommaviy axborot vositalari vakillari uchun o‘tkazilgan brifingda Shavkat Mirziyoyev nutq so‘zladi. Bu haqda O‘zbekiston prezidenti matbuot xizmati xabar berdi . O‘zbekiston Respublikasi prezidenti Shavkat Mirziyoyev muzokaralar an’anaviy do‘stlik va o‘zaro anglashuv ruhida o‘tganini, davlat rahbarlarining mintaqada ishonch va yaxshi qo‘shnichilik muhitini yanada mustahkamlashga bo‘lgan intilishi va qat’iy siyosiy irodasining yaqqol ifodasi bo‘lganini ta’kidladi. — Biz o‘zaro hamkorlikning dolzarb masalalarini atroflicha muhokama qildik. Mamlakatlarimiz o‘rtasidagi aloqalarni har tomonlama kengaytirish yo‘lida butunlay hamfikr ekanimizni yana bir bor tasdiqladik. Uchrashuv dolzarb mintaqaviy va xalqaro masalalar bo‘yicha bizning qarash va yondashuvlarimiz, o‘zaro juda yaqin ekanini namoyish etdi, — dedi Shavkat Mirziyoyev. Uchrashuvda savdo to‘siqlarini bartaraf etish, sanoat kooperatsiyasini yanada kuchaytirish, energetika infratuzilmasini modernizatsiya qilish va mintaqaning tranzit imkoniyatlarini kengaytirish masalalari ko‘rib chiqilgani ma’lum qilindi. Tomonlar hududlar darajasida faol almashinuvlar va muloqotni qo‘llab-quvvatlash, shuningdek, ilm-fan, ta’lim, turizm, madaniyat va sport sohalarida qo‘shma tadbirlarni muntazam o‘tkazishga kelishib oldilar. 1 2Мирзи ѐ@ѐв Ш. Танқидий таҳлил, қатъий тартиб-интизом ва шахсий жавобгарлик - ҳар бир раҳбар фаолиятининг кундалик қоидаси бўлиши к ѐрак. Тошк ѐнт - «Ўзб ѐкистон». 2017. 44-47-бб 4
Muzokaralar chog‘ida mintaqada xavfsizlik va barqarorlikni ta’minlash uchun ko‘p tomonlama hamkorlik masalalariga jiddiy e’tibor qaratilgani aytildi. Sammit yakunida Qo‘shma bayonot qabul qilindi hamda Maslahat uchrashuvlariga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish reglamenti ma’qullandi. Qozog‘istonning birinchi prezidenti — elboshi Nursulton Nazarboyev bir ovozdan Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlari Maslahat uchrashuvining Faxriy raisi etib saylandi. — Bizni mushtarak tarix va madaniyat, yagona muqaddas din, o‘xshash mentalitet, ma’naviy-axloqiy qadriyatlar va an’analar, hamda ajralmas do‘stlik chambarchas bog‘lab turadi. Bularning barchasi, xalqlarimiz farovonligi va ravnaqi yo‘lida Markaziy Osiyo davlatlari salohiyatini birlashtirishga qaratilgan o‘zaro manfaatli hamkorligimizga mustahkam poydevor bo‘lib xizmat qiladi, — deya ta’kidladi Shavkat Mirziyoyev. Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlarining navbatdagi Maslahat uchrashuvi kelgusi yili Qirg‘izistonda o‘tkaziladi. 2 O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev raisligida 19 yanvar kuni ma’naviy-ma’rifiy ishlar tizimini tubdan takomillashtirish, bu borada davlat va jamoat tashkilotlarining hamkorligini kuchaytirish masalalari bo‘yicha videoselektor yig‘ilishi o‘tkazildi. Bu haqda Prezident Matbuot xizmati xabar bermoqda. “Agar jamiyat hayotining tanasi iqtisodiyot bo‘lsa, uning joni va ruhi ma’naviyatdir. Biz yangi O‘zbekistonni barpo etishga qaror qilgan ekanmiz, ikkita mustahkam ustunga tayanamiz. Birinchisi – bozor tamoyillariga asoslangan kuchli iqtisodiyot. Ikkinchisi – ajdodlarimizning boy merosi va milliy qadriyatlarga asoslangan kuchli ma’naviyat”, deydi Shavkat Mirziyoyev yig‘ilishda. Toshkent shahridagi “G‘alaba bog‘i” majmuasini xalqimiz, ayniqsa, yoshlar uchun harbiy tarix va ajdodlar qahramonligini o‘rganish bo‘yicha ilmiy markazga aylantirish taklifi bildirilgan. Yoshlarni vatanparvarlik, milliy iftixor ruhida tarbiyalash, buning 2 https :// www . gazeta . uz / oz /2019/11/29/ ca - brifing / 5