logo

Axborot texnologiyalari haqida Suniy intelekt haqida

Загружено в:

11.11.2024

Скачано:

0

Размер:

10189.256835938 KB
Kirish………………………………………………………3
Axborot texnologiyalari haqida ………………4
Sun’iy intellektning turlari ………………….. 5
Ekologik barqarorlik nima  ………………….. 6
Ta’lim nima ………………….…………………. 7
Sog‘liqni saqlash tizimi haqida ma’lumot ………. 8
Moliyaviy tizmlar haqida batafsil ma’lumot …. 10
Ijtimoiy media nima ….….….….….….….….…. 16
Bo’sh vaqt va dam olish haqida batafsil ma’lumot.. 18
Xulosa ……………………………………………………………    19
                 Foydalanilgan adabiyotlar …………………………………….  21
1                      Kirish:
Aqlli jamiyat uchun kelishilgan holda o‘rnatilgan qadriyatlar to‘plamini ifodalovchi 
tizimlar majmuasi jamiyatda umumiy manfaatlarni va maqsadlarni amalga oshirishga
qaratilgan. Bunday tizimlar aholining farovonligini oshirish, iqtisodiy-ijtimoiy 
barqarorlikni saqlash va ekologik muvozanatni ta’minlashga yordam beradi. Ular 
orasida qonunlar, axloqiy me'yorlar, texnologik infratuzilma, ta'lim tizimi, va ijtimoiy 
siyosatlar mavjud.
Mazkur tizimlar kelishilgan qadriyatlar asosida shakllantiriladi, bu esa aholining turli 
qatlamlari o‘rtasida tushunish va hamkorlikni kuchaytiradi. Natijada, aqlli jamiyat 
o‘zini o‘zi boshqarish va rivojlanish imkoniyatlariga ega bo‘ladi, resurslardan samarali
foydalanadi va uzoq muddatli barqarorlikka erishadi.
 
2 Axborot texnologiyalari nima? 
 
Axborot texnologiyalari   (AT) – bu turli qurilmalar, dasturlar, 
tarmoqlar va tizimlar yordamida axborotni qayta ishlash, saqlash, 
uzatish va foydalanishga qaratilgan texnologik vositalar 
majmuasidir. Bu texnologiyalar jamiyatning turli sohalarida 
qo‘llanilib, kundalik hayotimizni ancha qulaylashtiradi. 
Axborot texnologiyalarining ahamiyati 
Smart jamiyatlarda axborot texnologiyalari muhim o‘ringa ega. 
Chunki ular: 
Axborot almashish: Odamlar va tashkilotlar orasida ma’lumotlarni 
tez va samarali almashish imkonini beradi. 
O‘zaro bog‘lanish: Odamlar internet va raqamli qurilmalar orqali 
o‘zaro bog‘lanish imkoniga ega bo‘lib, masofaviy ishlash va ta’lim 
olish imkoniyatlarini yaratadi. 
Avtomatlashtirish: Ko‘plab jarayonlarni avtomatlashtirish va inson 
aralashuvini kamaytirish orqali samaradorlikni oshiradi. 
 
3 Sun’iy intellektning turlari 
 
1. Kuchsiz sun’iy intellekt (Narrow AI): Bu turdagi sun’iy intellekt 
faqat bitta yoki bir nechta aniq vazifalarni bajarish uchun yaratilgan. 
Masalan, ovozli yordamchilar (Siri, Alexa), yuz tanish tizimlari, 
tavsiyalar tizimi (YouTube, Netflix). 
2. Kuchli sun’iy intellekt (General AI): Bu turdagi sun’iy intellekt 
inson miyasiga o’xshash keng qamrovli fikrlash qobiliyatiga ega 
bo’lib, har qanday muammolarni mustaqil ravishda hal qilishga 
qodir. Hozirgi kunda bu darajadagi texnologiya hali to’liq 
rivojlanmagan.
3. Super sun’iy intellekt (Super AI): Bu insondan ham yuqori 
darajada intellektual qobiliyatlarga ega bo’lgan sun’iy intellekt 
bo‘lib, hozirda faqat nazariy kontseptsiya sifatida mavjud. 
                        Sun’iy intellektning afzalliklari  
Ish samaradorligini oshiradi: Ko’p sonli vazifalarni tez va aniq ,
    Inson xatosini kamaytiradi: Muayyan algoritmlar yordamida 
inson xatolarini minimallashtadi     
       Innovatsiyalarni rivojlantiradi: Sun’iy intellekt orqali yangi    
texnologiyalar va                   shaharlar tez  rivojlanadi .                    
                 
4  
Ekologik barqarorlik nima? 
 
Ekologik barqarorlik – bu tabiiy resurslardan samarali va mas’uliyatli 
foydalanish, atrof-muhitni muhofaza qilish va kelgusi avlodlarga 
sog’lom va barqaror muhitni ta’minlashni anglatadi. Bu atama 
iqtisodiy, ijtimoiy va ekologik omillarni birlashtirib, barqaror 
rivojlanishni ta’minlashga qaratilgan. 
 
Ekologik barqarorlikning asosiy elementlari 
1              Tabiatni muhofaza qilish: Tabiiy resurslarni (suvi, yer, havoning 
tozaligi) asrash va ularni barqaror ravishda boshqarish. Bu o’z 
ichiga biologik xilma-xillikni saqlash, ekotizimlarni himoya qilish va
tabiiy hayotni  tiklashni oladi. 
 
2                Qayta tiklanuvchi energiya manbalari: Qayta tiklanuvchi 
energiya manbalaridan foydalanish (quyosh, shamol, biomassa) 
ekologik barqarorlikka erishishning muhim yo‘nalishidir. Bu 
energiya manbalari havoni ifloslantirmaydi va cheksizdir. 
 
3                Barqaror qishloq xo‘jaligi: Ekologik barqaror qishloq xo‘jaligi       
amaliyotlari (masalan, agroekologiya, organik qishloq xo‘jaligi) 
yordamida tuproq va resurslarni muhofaza qilish, pestitsidlar va 
kimyoviy o‘g‘itlardan foydalanishni kamaytirish maqsadga 
muvofiqdir. 
Barqaror rivojlanish konsepsiyasi bu jihatni o‘z ichiga 
olib, iqtisodiy o‘sishni ekologik mas’uliyat bilan 
uyg‘unlashtirishga harakat qiladi. Buning uchun qayta
tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanish, 
chiqindilarni kamaytirish, o‘rmonlarni muhofaza 
qilish va atrof-muhitni asrash choralari ko‘riladi
5 Ta’lim nima? 
 
Ta’lim — bu insonning bilim, ko‘nikma va qobiliyatlarini rivojlantirish
jarayonidir. Ta’lim jarayoni individual va jamiyat uchun muhim 
ahamiyatga ega bo‘lib, u insonni shaxs sifatida shakllantirishda, 
ijtimoiy barqarorlikni ta’minlashda va iqtisodiy rivojlanishda muhim 
rol o‘ynaydi. 
 
Ta’limning asosiy maqsadlari 
 
1 . Bilim berish: Ta’lim jarayonida o‘quvchilarga muayyan fanlar 
bo‘yicha bilimlar beriladi, bu ularning intellektual rivojlanishiga 
xizmat qiladi. 
 
 
2 . Ko‘nikmalarni rivojlantirish: Ta’lim nafaqat nazariy bilimlar, balki amaliy 
ko‘nikmalarni ham o‘z ichiga oladi. O‘quvchilar turli vazifalarni bajarishda va 
muammolarni hal etishda amaliy ko‘nikmalarga ega bo‘lishi kerak . 
 
 
3.  Shaxsni shakllantirish: Ta’lim jarayonida shaxsiy fazilatlar, axloqiy
qadriyatlar va madaniyatni rivojlantirishga qaratilgan. Ta’lim 
o‘quvchilarning ijtimoiy ko‘nikmalarini rivojlantirishga yordam 
beradi. 
 
6  
 
  Sog‘liqni saqlash tizimi haqida 
ma’lumot : 
 
Sog‘liqni saqlash tizimi nima? 
 
Sog‘liqni saqlash tizimi — bu aholi sog‘ligini saqlash, kasalliklarni 
oldini olish, tashxis qo‘yish va davolash, shuningdek, sog‘liqni 
yaxshilash maqsadida tashkil etilgan muassasa va xizmatlar 
to‘plamidir. U xalq sog‘lig‘ini yaxshilash va ijtimoiy farovonlikni 
ta’minlashda muhim rol o‘ynaydi. 
 
Sog‘liqni saqlash tizimining asosiy elementlari 
 
1. Sog‘liqni saqlash muassasalari: Sog‘liqni saqlash tizimi 
kasalxonalar, poliklinikalar, tibbiyot markazlari, laboratoriyalar va 
boshqa sog‘liqni saqlash muassasalaridan iborat. Ushbu muassasalar
aholi sog‘ligini saqlash, davolash va profilaktika ishlarini olib boradi. 
 
 
2. Tibbiy xizmatlar: Sog‘liqni saqlash tizimida tibbiy yordam, 
diagnostika, profilaktika va reabilitatsiya xizmatlari ko‘rsatiladi. 
Ushbu xizmatlar qabul qilish, davolash va sog‘liqni saqlashda kerakli 
yordamni taqdim etishga qaratilgan. 
3. Tibbiyot kadrlar: Sog‘liqni saqlash tizimining asosiy omillaridan 
biri malakali tibbiyot kadrlaridir. Bu shifokorlar, o‘rta tibbiyot 
xodimlari, farmatsevtlar va boshqa sog‘liqni saqlash mutaxassislari 
o‘z ichiga oladi.
Shahar infratuzilmasi haqida 
batafsil ma’lumot: 
7  
Shahar infratuzilmasi nima ? 
 
Shahar infratuzilmasi — bu shaharlarning funksional faoliyatini 
ta’minlash uchun zarur bo‘lgan barcha tizimlar, obyektlar va 
xizmatlar to‘plamidir. U shaharlarning iqtisodiy, ijtimoiy va ekologik 
rivojlanishini ta’minlashda muhim rol o‘ynaydi. 
Shahar infratuzilmasining asosiy elementlari 
1. Transport infratuzilmasi: 
Yo‘llar va ko‘priklar: Shahar ichida va shaharlararo transportni 
ta’minlash uchun yo‘llar, ko‘priklar va boshqa transport yo‘nalishlari.
 
Jamoat transporti: Avtobuslar, tramvaylar, metro va boshqa jamoat 
transporti tizimlari shahar aholisi uchun transport xizmatlarini 
taqdim etadi. 
 
Velosiped va piyoda yo‘laklari: Aholining sayohatini qulaylashtirish 
va ekologik transportni rivojlantirish uchun mo‘ljallangan yo‘laklar. 
2. Energiya ta’minoti: 
Elektr energiyasi: Shahar energiya manbalaridan, shu jumladan, 
elektr stantsiyalaridan foydalanadi. 
Issiqlik va gaz ta’minoti: Aholi va sanoat ehtiyojlari uchun issiqlik va 
gaz ta’minoti tizimlari. 
 
 
Moliyaviy tizmlar haqida batafsil 
ma’lumot: 
Moliyaviy tizmlar nima? 
8  
Moliyaviy tizmlar — bu moliya resurslarini yaratish, taqsimlash, 
boshqarish va nazorat qilishni ta’minlaydigan muassasalar, bozorlari 
va jarayonlar to‘plamidir. Ular iqtisodiy faoliyatni qo‘llab-quvvatlaydi
va iqtisodiy o‘sish, barqarorlik va rivojlanishni ta’minlashda muhim 
rol o‘ynaydi. 
Moliyaviy tizimlarning asosiy elementlari 
 
1. Moliyaviy muassasalar: 
Banklar: Aholi va korxonalarga moliyaviy xizmatlar ko‘rsatadi, 
masalan, omonatlarni qabul qilish, kreditlar berish va pul 
o‘tkazmalarini amalga oshirish. 
 
Sug‘urta kompaniyalari: Sug‘urta mahsulotlari orqali moliyaviy 
xavflardan himoya qilish. 
Valyuta  bozori: Milliy va xorijiy valyutalar savdosi amalga oshiriladi. 
Moliyaviy vositalar bozori: Turli xil moliyaviy vositalar, masalan, 
kelajakdagi bitimlar, optsionlar va swaplar savdosi. 
Bu tizimlarning barqaror va samarali 
ishlashi iqtisodiyotning barqaror 
rivojlanishi, tadbirkorlik faoliyati uchun 
qulay muhit yaratish va fuqarolarning 
moliyaviy xavfsizligini ta’minlashda muhim 
ahamiyatga ega.
Xavfsizlik haqida batafsil ma’lumot:
 
Xavfsizlik nima? 
 
9 Xavfsizlik — bu shaxslar, guruhlar, jamiyatlar va davlatlar uchun tahdidlardan himoya
qilish va barqarorlikni ta’minlash jarayonidir. Xavfsizlik turli sohalarda, jumladan, 
ijtimoiy, iqtisodiy, ekologik, axborot va harbiy sohalarda mavjud. 
Xavfsizlikning asosiy vazifalari 
 
1. Tahdidlarni aniqlash: Potensial tahdidlarni aniqlash va baholash, shuningdek, 
ularga qarshi chora-tadbirlar ishlab chiqish. 
 
2. Himoya chora-tadbirlari: Aholi va muassasalarni himoya qilish uchun tegishli 
choralar ko‘rish, masalan, xavfsizlik xizmatlari va qonunchilik orqali.
3. Ta’lim va tarbiya: Aholini xavfsizlik masalalari haqida xabardor qilish, xavfsizlikni 
ta’minlashda ta’lim va tarbiyani oshirish.  
4. Monitoring va nazorat: Xavfsizlik tizimlarini monitoring qilish va baholash, 
xavfsizlikni ta’minlashda nazoratni kuchaytirish. 
                               Xulosa
Xavfsizlik shaxslar, jamiyatlar va davlatlar uchun muhim omildir. U ijtimoiy, iqtisodiy,
ekologik, axborot va harbiy sohalarda tahdidlardan himoya qilishni ta’minlaydi. 
Smart jamiyatlar xavfsizlikni ta’minlashda innovatsion texnologiyalar va yangi 
yondashuvlarni qo‘llash orqali yanada samarali bo‘lishi mumkin.
Buning uchun xavfsizlik tizimlarini takomillashtirish, yangi texnologiyalarni joriy etish
 va aholi ishtirokini oshirish zarur. 
Transport tizmlari haqida batafsil 
ma’lumot : 
 
Transport tizmlari nima? 
10  
Transport tizmlari — bu odamlar, yuklar va ma’lumotlarni bir joydan
boshqa joyga etkazish uchun mo‘ljallangan infrastrukturalar, 
vositalar va jarayonlar to‘plamidir. Ular iqtisodiy faoliyatni qo‘llab-
quvvatlaydi, jamiyatning rivojlanishini ta’minlaydi va aholi uchun 
qulay hayot sharoitlarini yaratadi. 
Transport tizimlarining asosiy turlari 
 
 Yer transporti: 
Avtomobil transporti: Shaxsiy avtomobillar, avtobuslar va yuk 
avtomobillari orqali amalga oshiriladigan transport. Oson 
foydalanish va moslashuvchanlikka ega. 
 
Temir yo‘l transporti: Poyezdlar va tramvaylar orqali amalga 
oshiriladi. Katta hajmdagi yuk va yo‘lovchilarni samarali va xavfsiz 
tashishga imkon beradi. 
 
Velosiped va piyoda transporti: Ekologik toza transport turlari, 
shaharlar ichida qulay va sog‘lom sayohat qilish imkonini beradi. 
Transport tizmlari iqtisodiy faoliyatni qo‘llab-quvvatlash va aholi 
uchun qulay sharoitlarni yaratishda muhim ahamiyatga ega. Ular 
turli transport turlarini o‘z ichiga oladi va samarali boshqarish orqali 
iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantiradi. Smart jamiyatlar transport 
tizimlarini zamonaviy texnologiyalar bilan takomillashtirish orqali 
ekologik va ijtimoiy barqarorlikni oshirish imkoniyatlarini yaratadi.
Buning uchun innovatsiyalarni joriy etish, investitsiyalarni jalb qilish 
va aholi ishtirokini oshirish zarur. 
 
 Energiya boshqaruvi haqida 
batafsil ma’lumot: 
 
Energiya boshqaruvi nima? 
11  
Energiya boshqaruvi — bu energiya resurslaridan samarali 
foydalanishni ta’minlash, energiya sarfini optimallashtirish, energiya 
xavfsizligini oshirish va ekologik barqarorlikni saqlash uchun 
mo‘ljallangan jarayonlar to‘plamidir. Bu jarayon energiya ishlab 
chiqarish, taqsimlash va iste’mol qilish bilan bog‘liq barcha sohalarni
qamrab oladi. 
 
Energiya boshqaruvining asosiy maqsadlari 
 
 Energiya samaradorligini oshirish: Energiya iste’molini 
kamaytirish va samarali energiya texnologiyalarini joriy etish. 
Resurslarni barqaror boshqarish: Qayta tiklanuvchi energiya 
manbalaridan foydalanishni oshirish va an’anaviy energiya 
manbalariga bo’lgan bog‘liqlikni kamaytirish.  
 
 Ekologik ta’sirni kamaytirish: Energiya iste’molining ekologik 
oqibatlarini kamaytirish va atrof-muhitni himoya qilish. 
 Energiya xavfsizligini ta’minlash: Energiya manbalarini 
diversifikatsiya qilish va energiya ta’minotidagi qiyinchiliklarga 
tayyor turish. 
 
 Ma’lumotlar tahlili haqida batafsil 
ma’lumot: 
Ma’lumotlar tahlili nima? 
Ma’lumotlar tahlili — bu ma’lumotlarni to‘plash, tahlil qilish va 
qaror qabul qilish uchun foydalanish jarayonidir. Bu jarayonlar 
ma’lumotlardan foydalanish, olingan natijalarni tahlil qilish va bu 
12 natijalarni amaliyotga tatbiq etish uchun zarurdir. Ma’lumotlar 
tahlili ko‘plab sohalarda, jumladan, biznes, ilm-fan, sog‘liqni saqlash,
marketing va boshqa ko‘plab sohalarda qo‘llaniladi. 
 
Ma’lumotlar tahlilining asosiy maqsadlari 
 
1. Qaror qabul qilishni qo‘llab-quvvatlash: Tahlil natijalari asosida 
samarali qarorlar qabul qilish va strategiyalar ishlab chiqish. 
 
2. Ma’lumotlardan o‘rganish: Ma’lumotlar orqali yangi bilimlarni va 
tendensiyalarni aniqlash. 
 
3. Muammolarni aniqlash: Muammolarni aniqlash va ularni hal qilish
uchun kerakli chora-tadbirlarni ishlab chiqish. 
4. Samaradorlikni oshirish: Jarayonlarni optimallashtirish va 
resurslardan samarali foydalanishni ta’minlash. 
Ma’lumotlar tahlili qaror qabul qilish jarayonini qo‘llab-quvvatlash, 
muammolarni aniqlash va innovatsiyalarni rag‘batlantirishda muhim
rol o‘ynaydi. Bu jarayon ma’lumotlarni yig‘ish, tozalash, tahlil qilish 
va natijalarni talqin qilish orqali amalga oshiriladi. Smart jamiyatlar 
ma’lumotlar tahlilini zamonaviy texnologiyalar bilan 
takomillashtirish orqali aholi hayotini yaxshilash va iqtisodiy o‘sishni 
rag‘batlantirish imkoniyatlarini yaratadi.
Kiberxavsizlik haqida batafsil 
ma’lumot: 
 
Kiberxavsizlik nima? 
 
Kiberxavsizlik — bu kompyuter tizimlari, tarmoqlar va ma’lumotlarni
himoya qilish uchun qo‘llaniladigan strategiya, jarayon va 
texnologiyalar to‘plamidir. U kiberhujumlar, ma’lumotlarning 
13 o‘g‘irlanishi, shaxsiy ma’lumotlarning oshkor qilinishi, zararli 
dasturlar va boshqa kiber tahdidlardan himoya qilishga qaratilgan. 
 
Kiberxavsizlikning asosiy maqsadlari 
 
1. Ma’lumotlarni himoya qilish: Muassasalar va shaxslar tomonidan 
saqlanayotgan ma’lumotlarni xavfsizligini ta’minlash. 
2. Tizimlar va tarmoqlarni himoya qilish: Kompyuter tizimlari, 
serverlar va tarmoqlarning ishonchli ishlashini ta’minlash. 
3. Xavfsizlik tahdidlarini oldini olish: Kiberhujumlar va boshqa 
tahdidlarga
4. Xavfsizlikni oshirish: Kiberxavfsizlik strategiyalarini va 
amaliyotlarini takomillashtirish. 
Xulosa 
Kiberxavsizlik kiber tahdidlarga qarshi himoya qilish va ma’lumotlar 
xavfsizligini ta’minlashda muhim ahamiyatga ega. Bu jarayon 
ma’lumotlarni shifrlash, antivirus dasturlaridan foydalanish, tarmoq 
xavfsizligini ta’minlash va kiber tahdidlarni aniqlash orqali amalga 
oshiriladi. Smart jamiyatlar kiberxavfsizlikni zamonaviy 
texnologiyalar bilan takomillashtirish orqali aholi va muassasalar 
xavfsizligini oshirish imkoniyatlarini yaratadi14. Ijtimoiy media 
haqida batafsil ma’lumot: 
 
Ijtimoiy media nima? 
 
Ijtimoiy media — bu internetga asoslangan va foydalanuvchilar 
o’rtasida axborot almashish, muloqot va interaktivlikni 
ta’minlaydigan platformalar va ilovalardir. Ular foydalanuvchilarga 
o’z fikrlarini, tasvirlarini, videolarini va boshqa kontentlarini yaratish,
baham ko’rish va boshqalar bilan muhokama qilish imkoniyatini 
beradi. Ijtimoiy media turli xil formatlarda, jumladan, matn, rasm, 
video va audio shaklida bo’lishi mumkin. 
 
14 Ijtimoiy media platformalarining asosiy turlari 
 
1. Ijtimoiy tarmoqlar: Facebook, Instagram, Twitter, LinkedIn kabi 
platformalar foydalanuvchilar o’rtasida aloqa o’rnatish va ma’lumot 
almashish uchun mo’ljallangan. 
 
 
2. Bloglar: Blogger, WordPress kabi platformalarda foydalanuvchilar 
o’z fikr va tajribalari bilan o’rtoqlashadigan shaxsiy yoki guruh 
bloglari mavjud. 
 
 
3. Video platformalar: YouTube, TikTok kabi platformalar 
foydalanuvchilarga video yaratish va baham ko’rish imkonini beradi. 
 
 
4. Voz kechish (podcast): Podkastlar audio kontentni yaratish va 
ulashish imkoniyatini taqdim etadi. 
 5.Forumlar va diskussiyalar: Reddit, Quora kabi platformalar 
foydalanuvchilarga turli mavzularda savol berish va muhokama 
qilish imkonini beradi. 
 Fuqorolik boshqaruvi haqida 
batafsil ma’lumot : 
 
Fuqorolik boshqaruvi nima ? 
 
Fuqorolik boshqaruvi — bu davlat yoki jamiyatning fuqarolari bilan 
bog’liq munosabatlarni tartibga solish, fuqarolarning huquq va 
majburiyatlarini boshqarish, ularning manfaatlarini himoya qilish va 
ijtimoiy barqarorlikni ta’minlashga qaratilgan tizimdir. Fuqorolik 
boshqaruvi, shuningdek, fuqarolar va davlat o’rtasidagi muloqotni, 
15 shuningdek, fuqarolar o’rtasidagi ijtimoiy munosabatlarni 
rivojlantirishni o’z ichiga oladi. 
 
Fuqorolik boshqaruvining asosiy maqsadlari 
1. Fuqarolarning huquqlarini himoya qilish: Fuqarolarning asosiy 
huquq va erkinliklarini himoya qilish, ularga ta’sir qiladigan qarorlar 
va siyosatlarni muvofiqlashtirish. 
2. Fuqarolarning ishtirokini rag’batlantirish: Fuqarolarni ijtimoiy, 
iqtisodiy va siyosiy jarayonlarga jalb qilish, ularga o’z fikrlarini ifoda 
etish imkoniyatini berish.  
3. Ijtimoiy barqarorlikni ta’minlash: Fuqarolar o’rtasida muloqot va 
hamkorlikni rivojlantirish orqali ijtimoiy barqarorlikni saqlab qolish.
Fuqorolik boshqaruvi fuqarolar va davlat o’rtasidagi munosabatlarni 
tartibga solish, fuqarolar huquq va manfaatlarini himoya qilishda 
muhim rol o’ynaydi. Bu jarayon fuqarolar ishtirokini oshirish, 
ijtimoiy barqarorlikni ta’minlash va adolatni ta’minlash orqali 
amalga oshiriladi 
Bo’sh vaqt va dam olish haqida 
batafsil ma’lumot : 
 
Bo’sh vaqt nima? 
 
16 Bo’sh vaqt — bu insonning mehnat va kundalik majburiyatlardan 
ozod bo‘lgan davridir. Bu davrda odamlar o‘zlari xohlagan faoliyatlar
bilan shug‘ullanish, dam olish, o‘zlarini rivojlantirish va hayotning 
boshqa qirralaridan bahramand bo‘lish imkoniyatiga ega bo‘ladilar. 
 
Bo’sh vaqtning ahamiyati 
 
1. Ruhiy salomatlik: Bo’sh vaqt insonning ruhiy salomatligini 
yaxshilashga yordam beradi. Dam olish va sevimli mashg’ulotlar 
bilan shug’ullanish stressni kamaytiradi va kayfiyatni ko’taradi. 
 
 
2. Jismoniy salomatlik: Faoliyat turiga qarab, bo’sh vaqt jismoniy 
sog’liqni saqlashda ham muhim rol o’ynaydi. Sport bilan 
shug‘ullanish, sayr qilish yoki boshqa jismoniy faoliyatlar inson 
organizmini mustahkamlashga yordam beradi.  
3. Ijodkorlik va rivojlanish: Bo’sh vaqt o’z qobiliyatlarini 
rivojlantirish, yangi ko’nikmalarni o’zlashtirish va ijodiy ishlar bilan
shug’ullanish uchun imkoniyat yaratadi.   
                         Xulosa 
Bu mavzu bo‘yicha xulosa qilish mumkinki, aqlli jamiyatda 
kelishilgan tarzda belgilangan qiymatlar tizimlari o‘zaro bog‘liq holda
ishlaydi va jamiyatning ijtimoiy, iqtisodiy hamda madaniy jihatlarini 
birlashtiradi. Bunday tizimlar jamiyatdagi texnologik rivojlanish, 
axborot texnologiyalaridan foydalanish va raqamli muhitni 
boshqarish orqali aholi farovonligini oshirishga qaratilgan. Ushbu 
tizimlar hamkorlik, o‘zaro hurmat va kelishuvga asoslangan holda 
shakllanadi va rivojlanadi, bu esa jamiyatdagi barqarorlik va 
innovatsiyalarni rag‘batlantiradi. Smart jamiyatda qiymatlar tizimi 
insonlar va texnologiyalar o‘rtasidagi muvozanatni saqlash, barqaror
rivojlanish va ijtimoiy adolatni ta’minlashga xizmat qiladi.
17 Foydalanilgan adabiyotlar :
 
“Smart Cities and Value Systems: A Study of Consensus in Digital
Transformation” 
 
“Consensus in the Digital Society: From Values to Systems 
 
“Ethics and Values in a Digital Age” 
 
The Smart Society: Digital Perspectives and Ethical Challenges
https://www.workamajig.com/blog/project-organizational-structure
18 https://twproject.com/blog/project-organizational-structure-
project-management/
         
19

Kirish………………………………………………………3 Axborot texnologiyalari haqida ………………4 Sun’iy intellektning turlari ………………….. 5 Ekologik barqarorlik nima ………………….. 6 Ta’lim nima ………………….…………………. 7 Sog‘liqni saqlash tizimi haqida ma’lumot ………. 8 Moliyaviy tizmlar haqida batafsil ma’lumot …. 10 Ijtimoiy media nima ….….….….….….….….…. 16 Bo’sh vaqt va dam olish haqida batafsil ma’lumot.. 18 Xulosa …………………………………………………………… 19 Foydalanilgan adabiyotlar ……………………………………. 21 1

Kirish: Aqlli jamiyat uchun kelishilgan holda o‘rnatilgan qadriyatlar to‘plamini ifodalovchi tizimlar majmuasi jamiyatda umumiy manfaatlarni va maqsadlarni amalga oshirishga qaratilgan. Bunday tizimlar aholining farovonligini oshirish, iqtisodiy-ijtimoiy barqarorlikni saqlash va ekologik muvozanatni ta’minlashga yordam beradi. Ular orasida qonunlar, axloqiy me'yorlar, texnologik infratuzilma, ta'lim tizimi, va ijtimoiy siyosatlar mavjud. Mazkur tizimlar kelishilgan qadriyatlar asosida shakllantiriladi, bu esa aholining turli qatlamlari o‘rtasida tushunish va hamkorlikni kuchaytiradi. Natijada, aqlli jamiyat o‘zini o‘zi boshqarish va rivojlanish imkoniyatlariga ega bo‘ladi, resurslardan samarali foydalanadi va uzoq muddatli barqarorlikka erishadi. 2

Axborot texnologiyalari nima? Axborot texnologiyalari (AT) – bu turli qurilmalar, dasturlar, tarmoqlar va tizimlar yordamida axborotni qayta ishlash, saqlash, uzatish va foydalanishga qaratilgan texnologik vositalar majmuasidir. Bu texnologiyalar jamiyatning turli sohalarida qo‘llanilib, kundalik hayotimizni ancha qulaylashtiradi. Axborot texnologiyalarining ahamiyati Smart jamiyatlarda axborot texnologiyalari muhim o‘ringa ega. Chunki ular: Axborot almashish: Odamlar va tashkilotlar orasida ma’lumotlarni tez va samarali almashish imkonini beradi. O‘zaro bog‘lanish: Odamlar internet va raqamli qurilmalar orqali o‘zaro bog‘lanish imkoniga ega bo‘lib, masofaviy ishlash va ta’lim olish imkoniyatlarini yaratadi. Avtomatlashtirish: Ko‘plab jarayonlarni avtomatlashtirish va inson aralashuvini kamaytirish orqali samaradorlikni oshiradi. 3

Sun’iy intellektning turlari 1. Kuchsiz sun’iy intellekt (Narrow AI): Bu turdagi sun’iy intellekt faqat bitta yoki bir nechta aniq vazifalarni bajarish uchun yaratilgan. Masalan, ovozli yordamchilar (Siri, Alexa), yuz tanish tizimlari, tavsiyalar tizimi (YouTube, Netflix). 2. Kuchli sun’iy intellekt (General AI): Bu turdagi sun’iy intellekt inson miyasiga o’xshash keng qamrovli fikrlash qobiliyatiga ega bo’lib, har qanday muammolarni mustaqil ravishda hal qilishga qodir. Hozirgi kunda bu darajadagi texnologiya hali to’liq rivojlanmagan. 3. Super sun’iy intellekt (Super AI): Bu insondan ham yuqori darajada intellektual qobiliyatlarga ega bo’lgan sun’iy intellekt bo‘lib, hozirda faqat nazariy kontseptsiya sifatida mavjud. Sun’iy intellektning afzalliklari Ish samaradorligini oshiradi: Ko’p sonli vazifalarni tez va aniq , Inson xatosini kamaytiradi: Muayyan algoritmlar yordamida inson xatolarini minimallashtadi Innovatsiyalarni rivojlantiradi: Sun’iy intellekt orqali yangi texnologiyalar va shaharlar tez rivojlanadi . 4

Ekologik barqarorlik nima? Ekologik barqarorlik – bu tabiiy resurslardan samarali va mas’uliyatli foydalanish, atrof-muhitni muhofaza qilish va kelgusi avlodlarga sog’lom va barqaror muhitni ta’minlashni anglatadi. Bu atama iqtisodiy, ijtimoiy va ekologik omillarni birlashtirib, barqaror rivojlanishni ta’minlashga qaratilgan. Ekologik barqarorlikning asosiy elementlari 1 Tabiatni muhofaza qilish: Tabiiy resurslarni (suvi, yer, havoning tozaligi) asrash va ularni barqaror ravishda boshqarish. Bu o’z ichiga biologik xilma-xillikni saqlash, ekotizimlarni himoya qilish va tabiiy hayotni tiklashni oladi. 2 Qayta tiklanuvchi energiya manbalari: Qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanish (quyosh, shamol, biomassa) ekologik barqarorlikka erishishning muhim yo‘nalishidir. Bu energiya manbalari havoni ifloslantirmaydi va cheksizdir. 3 Barqaror qishloq xo‘jaligi: Ekologik barqaror qishloq xo‘jaligi amaliyotlari (masalan, agroekologiya, organik qishloq xo‘jaligi) yordamida tuproq va resurslarni muhofaza qilish, pestitsidlar va kimyoviy o‘g‘itlardan foydalanishni kamaytirish maqsadga muvofiqdir. Barqaror rivojlanish konsepsiyasi bu jihatni o‘z ichiga olib, iqtisodiy o‘sishni ekologik mas’uliyat bilan uyg‘unlashtirishga harakat qiladi. Buning uchun qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanish, chiqindilarni kamaytirish, o‘rmonlarni muhofaza qilish va atrof-muhitni asrash choralari ko‘riladi 5