logo

Abu Nasr Forobiyning asarlarida ta'lim-tarbiya qarashlari

Загружено в:

16.08.2023

Скачано:

0

Размер:

2455.427734375 KB
ABU NASR FOROBIYNING ASARLARIDA TA'LIM-TARBIYA 
QARASHLARI.
R e j a :
1 .   A b u   N a s r   F o ro b i y   h a y o t i
2 .   A b u   N a s r   F o ro b i y n i n g   i l ml a r n i   t a vs ifl a s h i
3 .   F a ro b i y n i n g   e' t i b o rg a   s a z ov o r  fi k r l a r i
4 .   A b u   N a s r   F o ro b i y n i n g   i l mi y - p e d a g o g ik   q a ra s h l a ri                    FAROBIY  PEDAGOGIK  QARASHLARIDA  INSONNING  BARCHA 
AXLOQIY  IMKO NIYATLARI  YAXSHILIK  VA  YOMONLIK,  FOYDA 
VA  ZARAR  HAQIDAGI  MULOHAZALAR	
 NI)  BAXTGA 
ERISHISHDAN  IBORAT  BIRDAN  BIR  MAQSAD  MEVASI  DEB 
BILA	
 DI.  UNING  FIKRICHA  BIR  KISHINING  BAXTI 
BOSHQALARNING  SHAXSIY  ROHAT  FA	
 ROG‘ATIGA 
ERISHISHNING  ZARUR  SHARTIDIR.  IJTIMOYI  VA  SHAXSIY 
JIHATLAR	
 NING  BIRLIGI  ORQALIGINA  YALPI  BAXTGA 
ERISHILADI.   FAROBIYNING FIKRICHA BARCHA AXLOQIY 
NORMALAR  VA  QOIDALAR,  YAXSHI  YOKI 
YARAMAS,  IJOBIY  YOKI  SALBIY,  AXLOQIY 
XATTI  HARAKATLAR,  XULLAS  IN SONNING 
BARCHA  HARAKATLARI  UNING  O‘Z 
BAXTIGA  ERISHISHIGA  QANDAY  MUNO	
 
SABATDA BO‘LISHI BILAN BAHOLANADI.   ABU  NASR  FAROBIY  O‘Z  DAVRINING  QATOR 
ILMLARINI  CHUQUR  O‘RGANIB,  TURLI 
SOHALARGA  OID  ILMIY  ASARLAR  YOZIB 
QOLDIRGAN.  U  O‘Z  DAVRINING  BIRINCHI 
FAYLASUFI,  MUSIQACHISI,  SHOIRI,  QOMUSIY 
OLIMI  BO‘LIB  NOM  QOZONDI.  U  «AQL 
HAQIDAGI  RISOLA»,  «FALSAFADAN  OLDIN 
NIMANI  O‘RGANISH  KERAK»,  «SUBSTANSIYA 
HAQIDA»,  «FALSAFA  MANBALARI»,  «LOGIKAGA 
KIRISH»,  «MASALALAR  MANBAI»  KABI  160  DAN 
ORTIQ RISOLALAR YARATDI.   ABU  NASR  FAROBIY  BIRINCHILARDAN  BO‘LIB,  O‘Z  DAVRI  ILMLAR 
KLASSIFAKATSIYASINI  YARATGAN  VA  UNGA  BAG‘ISHLAB  QATOR 
RISOLALAR  YOZDI.  U  O‘Z  DAVRIDA  MUSIQA  MASALALARIGA  ATAB 
KATTA  ASAR  YOZIB,  MUSIQA  NAZARIYASINING  TAFSILINI  BERDI  VA 
SHARQDA KENG TARQALGAN NAY, NOG‘ORA, CHANG, RUBOB KABI 
QATOR  MUSIQA  ASBOBLARI  TA’RIFINI  YOZIB  QOLDIRDI.  UNING  BU 
ASARI  SHARQ  MUSIQASHUNOSLIGI  TARIXIDA  NIHOYATDA  MUHIM 
AHAMIYAT  KASB  ETADI.  U  O‘Z  DAVRINING  QOMUSIY  OLIMI  BO‘LIB, 
RIYOZIYOT, TIBBIYOT, ARAB GRAMMATIKASI, ALXIMIYA, FALAKKIYOT, 
MANTIQQA OID ASARLAR MUALLIFIDIR.   FAROBIY O‘Z DAVRIDA IJTIMOIY-SIYOSIY MASALALAR BO‘YICHA 
BIRINCHI  BO‘LIB  YIRIK  ASARLAR  YARATGAN  MUTAFAKKIRDIR. 
U IJTIMOIY HAYOTNING TURLI MASALALARI, AYNIQSA, DAVLAT 
TUZILISHI  VA  UNI  BOSHQARISH,  TURLI  IJTIMIOIY 
NIZOLARNING  OLDINI  OLISH  KABI  HAMDA  KAMOLOTGA 
ERISHGAN  IJTIMOIY  JAMOANI  YARATISH  KABI  IJTIMOIY 
MASALALARNI  OLG‘A  SURDI.  ETUK  JAMOANI  VUJUDGA 
KELTIRISH  KOMIL  INSONNI  YARATISH  MUAMMOSINI  HAL 
ETISH  BILAN  BOG‘LIQ  EKANLIGINI  BIRINCHI  BOR  O‘RTA  ASR 
SHAROITIDA  FAROBIY  OLG‘A  SURDI.  «UNING  IDEAL  SHAHAR 
AHOLILARINING  RAYLARI»,  «IDEAL  JAMOA  HAQIDA»,  «BAXT-
SAODATGA  ERISHUV  TO‘G‘RISIDA»  KABI  MASHHUR  ASARLARI 
SHU MASALALARGA BAG‘ISHLANDIR .   SHU  O‘RINDA  ABU  NASR  FAROBIYNING  AXLOQLI  KISHI 
TO‘G‘RISIDAGI  FIKRINI  KELTIRISHNI  JOIZ  TOPDIK.  U  «O‘N  IKKI 
TUG‘MA  XISLATNI»  BIRLASHTIRGAN  KISHIGINA  AXLOQLI  BO‘LA 
OLADI,  DEB  TA’KIDLAYDI.  ULAR:
-  BIRINCHIDAN,  BUNDAY  ODAMNING  BARCHA  ORGANLARI  SHU 
DARAJADA  MUKAMMAL  TARAQQIY  ETGAN  BO‘LISHI  KERAKKI,  BU 
ORGANLARI  BILAN  BAJARMOQCHI  BO‘LGAN  BARCHA  ISHLARINI 
OSONLIK  BILAN  AMALGA  OSHIRA  OLSIN;
- IKKINCHIDAN, BARCHA MASALANI, MUHOKAMA VA MULOHAZANI 
TEZDA VA TO‘G‘RI TUSHUNA OLADIGAN, UNING MA’NOSINI ANGLAY 
OLADIGAN,  SO‘ZLOVCHINING  MAQSADI  VA  AYTILGAN  FIKRINING 
CHINLIGINI (HAQQONIYLIGINI) TEZDA PAYQAY OLSIN;   - UCHINCHIDAN, XOTIRASI JUDA BAQUVVAT BO‘LSIN, 
KO‘RGAN-ESHITGAN, SEZGAN NARSALARINING BIRORTASINI 
XOTIRADAN CHIQARMAY, YODIDA SAQLAB QOLADIGAN 
BO‘LSIN;
- TO‘RTINCHIDAN, ZEHNI SHU DARAJADA TEZ VA O‘TKIR 
BO‘LSINKI, BIROR NARSANING ALOMATINI SEZISHI BILAN 
BU ALOMAT NIMANI BILDIRISHINI TEZDA BILIB OLSIN;
- BESHINCHIDAN, SO‘ZLARI ANIQ BO‘LSIN, FIKRINI VA 
AYTMOQCHI BO‘LGAN MULOHAZALARINI RAVON VA 
RAVSHAN BAYON ETA OLSIN;     - OLTINCHIDAN, BILISH VA O‘QISHGA MUHABBATI BO‘LSIN, 
O‘RGANMOQCHI BO‘LGAN BILIMINI CHARCHASHNI SEZMASDAN 
OSONLIK BILAN O‘ZLASHTIRA OLSIN;
- ETTINCHIDAN, OVQATLANISHDA, ICHIMLIK ISTE’MOL QILISHDA 
OCHKO‘Z BO‘LMASIN, TABIATI QIMOR O‘YINLARINI O‘YNASHDAN 
UZOQ BO‘LSIN VA ULAR KELTIRADIGAN XURSANDCHILIKDAN 
JIRKANADIGAN BO‘LSIN;
- SAKKIZINCHIDAN, HAQIQATNI VA HAQIQAT TARAFDORLARINI 
SEVADIGAN BO‘LSIN, YOLG‘ON VA YOLG‘ONCHILARGA NAFRAT 
BILAN QARAYDIGAN BO‘LSIN;
- TO‘QQIZINCHIDAN, RUHI G‘URURLI VA O‘Z VIJDONINI 
QADRLAYDIGAN BO‘LSIN, UNING RUHI O‘Z TABIATI BILAN PAST 
ISHLARDAN YUQORI VA OLIJANOB ISHLARGA INTILADIGAN BO‘LSIN;   - O‘NINCHIDAN, DIRHAM, DINOR VA SHU KABI TURMUSH 
BUYUMLARIGA JIRKANISH BILAN QARASIN;
- O‘N BIRINCHIDAN, O‘Z TABIATI BILAN ADOLATNI SEVADIGAN VA 
ADOLAT UCHUN KURASHUVCHILARGA HURMAT BILAN, 
ADOLATSIZLIKKA, JABR-ZULM O‘TKAZUVCHILARGA NAFRAT BILAN 
QARAYDIGAN BO‘LSIN, GO‘ZAL VA YAXSHI HISOBLANGAN 
NARSALARNI BARCHAGA TAQDIM ETGAN HOLDA, ODAMLARNI 
ADOLATGA TARG‘IB ETADIGAN HOLDA ADOLATSIZLIK NATIJALARINI 
YO‘QOTADIGAN, ULARGA YO‘L QO‘YMAYDIGAN BO‘LSIN;
- O‘N IKKINCHIDAN, ADOLATLI BO‘LSIN, AMMO QAYSAR BO‘LMASIN, 
ADOLAT OLDIDA, ADOLATSIZLIK, PASTKASHLIK OLDIDA QAT’IY 
SO‘ZLIK BO‘LSIN, O‘ZI ZARUR DEB BILGAN NARSASINI AMALGA 
OSHIRISHDA QAT’IYLIK KO‘RSATSIN, QO‘RQMAS, JASUR BO‘LSIN, 
QO‘RQISH VA OJIZLIKNI BILMASIN.   FOYDALANILADIGAN 
ADABIYOTLAR1. 
Abdulla ev a     SH .    A.    va     b oshq.    ―Ped a gogika ‖   –     Toshkent. ,    Fan
   na s hriyot i.  2 004  yil.   
2. 
Asq arova     O’―Ped a gogika d an    ama liy    ma s hqla r    va     ma sa la la r‖.
  (Ba ka la v rning   ba rcha   ped a gogik  y o’na lishi  uchun   o’quv-
us lubiy  q o’lla nma) .   
3. 
Zunnunov  A. -    «Ped a gogika   na z a riya s i» .  Oliy   o’q uv   yurt lari  uchun
  O’q uv  q o’lla nma.   –  Toshkent ,  «Aloqa chi»,   2006  y il. 
4. 
Zunnunov   A.,     va     bos hqa la r    -        « Peda gog ika     t a rihi»    oliy     o’q uv
   y urt la ri  uchun  O’quv   qo’lla nma .  –  Tos hke nt,  « SH a rq »  ma tb a a  
kont serni,  20 00  yil.  .                                            ANOMAL BOLALAR VA ULARNING TAVSIFI
                                                           TEST
1. "BOLA HUQUQLARI TOG'RISIDA"GI KONVENSIYA QACHON QABUL QILINGAN? 
A. 1993-YIL 1-DEKABR        C. 1993-YIL 1-DEKABR
B. 1992-YIL 1-DEKABR        D. 1994-YIL 1-DEKABR
2. "BOLA HUQUQLARI TOG'RISIDA"GI KONVENSIYA QAYSI TASHKILOTNING SHARTNOMASI?
A. BMT                   C. YUNESKO
B. YUNESKO
3. "BOLA HUQUQLARI TO ʻ GʻRISIDA"GI KONVENSIYADA BOLALAR HUQUQLARI NECHTA TOIFAGA AJRATIB BERILGAN?
A. 4 TA     B. 5 TA      C. 6 TA      D. 7 TA
4. "BOLA HUQUQLARI TOG'RISIDA"GI KONVENSIYA NECHTA MODDANI OʻZ ICHIGA OLADI?
A. 54 TA     B. 53 TA       C. 52 TA     D. 51 TA
5.YASHAY OLISH HUQUQI "BOLA HUQUQLARI TOG'RISIDA"GI KONVENSIYANING NECHINCHI TOIFASI?
A. 1       B. 2       C. 3       D. 4
6. RIVOJLANA OLISH HUQUQI "BOLA HUQUQLARI TOG'RISIDA"GI KONVENSIYANING NECHINCHI TOIFASI?
A. 2       B. 1       C. 3       D. 4
7. ISHTIROK ETISH HUQUQI "BOLA HUQUQLARI TOG'RISIDA"GI KONVENSIYANING NECHINCHI TOIFASI? 
A. 4       B. 3       C. 1       D. 2
8. BOLA OTA-ONA YOKI HAR QANDAY BOSHQA SHAXS TOMONIDAN HAQORATLANISHI, QOʻPOL MUOMALADA BOLISHIDAN HIMOYALANISHI 
HUQUQIGA EGALIGI "BOLA HUQUQLARI TOʻGʻRISIDA"GI KONVENSIYANING NECHINCHI MODDASIDA BELGILANGAN?
A. 19     B. 24     C. 17    D. 10
9. "ANOMAL" SOʻZI QAYSI TILDAN OLINGAN VA QANDAY MAʼNONI ANGLATADI?
A. YUNONCHA "ANOMALOS"- ODATDAN TASHQARI NORASA
B. LOTINCHA "ANOMILIS"- KO'R, SO'QIR
C. GREKCHA "ENOMILI"- KAR, GARANG
D. TO ʻ G ʻ RI JAVOB YO ʻ Q
10. ANOMAL BOLALAR BU-
A. RUHIY VA JISMONIY KAMCHILIKLARI BOR BOLALAR
B. KOʻZI OJIZ BOLALAR   C. ESHITISHDA NUQSONI BOR BOLALAR
D. OGʻIR NUTQ NUQSONLI BOLALAR
11. QAYSI OLIM ANOMAL BOLALAR RIVOJLANISHDAGI XUSUSIYATLARINI OʻRGANIB NUQSONNING MURAKKAB TUZILISHI 
HAQIDAGI TAʼLIMOTNI ISHLAB CHIQDI?
A. VIGOTISKIY         C. A.R.LURIYA
B. P.K.ANOXI          D. A.N.LEONTYEV
12. L.S.VIGOTISKIY NUQSONLARNI TUZILISHINI SISTEMALIGI HAQIDAGI FIKRLARI ANOMAL RIVOJLANISHI NECHA GURUHGA 
BOʻLGAN?
A. 2     B. 3     C. 4      D. 5
13. "NORMAL VA ANOMAL BOLALARDA BILISH FAOLIYATINING PSIXOLOGIYASI" NOMLI KITOB KIMNING ASARI?
A. I.M.SOLOVEYEV           C. A.R.LURIYA
B. L.S.VIGOTSKIY             D. P.K.ANOXI
14. QACHON ROSSIYADA ANOMAL BOLALARNI TARBIYALASH INSTITUTI OCHILGAN?
A. 1920          C. 1930
B. 1925          D. 1935
15. O'ZBEKISTONDA KORREKSION PEDAGOGIKA FANINING RIVOJLANISHI QACHONDAN BOSHLAB
TEZLASHDI?
A. 1967-YILDAN        C. 1970-YILDAN
B. 1968-YILDAN        D. 1975- YILDAN
16. "SURDOPEDAGOGIKA" SOʻZI QAYSI TILDAN OLINGAN VA QANDAY MA'NONI ANGLATADI? 
A. LOTINCHA "SURDUS" KAR, GUNG               C. LOTINCHA "SURDUS" KO ʻ R, SO ʻ QIR
B. LOTINCHA "SURDUS" KAM AQL                 D. TO ʻ GʻRI JAVOB YO ʻ Q
17. "TIFLOPEDAGOGIKA" SO ʻ ZI QAYSI TILDAN OLINGAN VA QANDAY MA'NONI ANGLATADI?
A. YUNONCHA "TIFLOS"  KO'R, SO'QIR              C. YUNONCHA "TIFLOS"  SO'ZDA NUQSON
B. YUNONCHA "TIFLOS" KAR, GUNG               D. TO ʻ G ʻ RI JAVOB YOʻQ
18. "OLIGOFRENIYA" SO'ZINING MA'NOSI NIMA? 
A. AQLI NORASALIK                C. SOʻZIDA NUQSON
B. KAR, GUNG                        D. KOʻR,  SOʻQIR
19. OLIGOFRENIYA- BU NOM KIM TOMONIDAN BERILGAN?
A. A.E.KREPILIN              C. P.K.ANOXI   B. L.S.VIGOTISKI        D. A.R.LURIYA
20. OLIGOFRENIYANING NECHTA TURI MAVJUD VA ULAR QAYSILAR?
A. 3 TA DEBILLIK, IMBETSILLIK, IDIOTLIK               C. 3 TA DEBILLIK, INTOGORLIK, 
IDIOTLIK
B. 2 TA DEBILLIK, IDIOTLIK                                   D. 1 TA DEBILLIK                                   TAʼLIMNI TASHKIL ETISHNING ZAMONAVIY SHAKLLARI
                                                          SAVOLLAR
1.OʻQUV-TARBIYA JARAYONINING ENG QADIMIY TASHKILIY SHAKLI HAQIDA MAʼLUMOT BERING
2. OʻQUV TARBIYA JARAYONINING ENG QADIMIY TASHKILIY SHAKLI QAYERDA PAYDO BO'LGAN? 
3. SINF DARS TIZIMI HAQIDA MAʼLUMOT BERING
4. KIM SLAVIYAN MAKTABLARI TAJRIBASINI OʻRGANIB SINF-DARS TIZIMINI ASOSLADI? 
5. Y.A.KOMENSKIYNING FIKRICHA SINF DARS TIZIMI QANDAY QOIDALAR ASOSIDA TASHKIL ETISHI ZARUR? 
6. ESKI OʻZBEK MAKTABI TARIXINING YETUK TADQIQOTCHISI Y.A.ABDULLAYEVNING UQTIRISHICHA SINF DARS TIZIMI MAKTABLARGA 
QACHON VA QANDAY KIRIB KELGAN? 
7. BELL-LANKASTER TIZIMI QANDAY TIZIM? 
8. ANGLIYADA BELL-LANKASTER TIZIMI QACHON PAYDO BOʻLGAN? 
9. DALTON-REJA TIZIMI BU QANDAY TIZIM? 
10. QATOR SINF TIZIMI BU QANDAY TIZIM?.
11. TRAMP REJASI BU QANDAY TIZIM? 
12. O'QUVCHILAR MIQDORIGA KOʻRA TAʼLIMNING NECHTA TASHKILIY SHAKLLARI BOR?
13. TAʼLIM JARAYONIDA ENG KOP QULLANILADIGAN DARS YANGI BILIMLARNI BAYON QILISH DARSIDIR
BU DARSNING  TUZILISHI QANDAY?
14. TAʼLIM TIZIMIDA TAKRORLASH VA BILIMLARNI MUSTAHKAMLASH DARSLARI HAM KOʻP QOʻLLANILADI SIZNINGCHA BUNING 
SAMARADORLIGI QANDAY?
15. OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI VAZIRLAR MAHKAMASINING TAʼLIM SOHASIDAGI VAKOLATLARIGA NIMALAR KIRADI?
16. OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI TA'LIM TIZIMI QANDAY KO'RILISHLARDA AMALGA OSHIRILADI?
17. FRONTAL O'QUVI BU-
18. KOMBINATSIYALANGAN DARS BU-
19. QANDAY MARUZA TURLARI BOR?
20. O'QUVCHILAR MIQDORIGA KOʻRA TAʼLIMNING NECHTA TASHKILIY SHAKLLARI B OR?

ABU NASR FOROBIYNING ASARLARIDA TA'LIM-TARBIYA QARASHLARI. R e j a : 1 . A b u N a s r F o ro b i y h a y o t i 2 . A b u N a s r F o ro b i y n i n g i l ml a r n i t a vs ifl a s h i 3 . F a ro b i y n i n g e' t i b o rg a s a z ov o r fi k r l a r i 4 . A b u N a s r F o ro b i y n i n g i l mi y - p e d a g o g ik q a ra s h l a ri