AKSIYADORLIK JAMIYATI

Birinchi aksiyadorlik jamiyati XVI asrda Niderlandiyada tashkil qilingan “Ost-Ind” kompaniyasi bo‘lib, u Hindiston bilan Yevropa o‘rtasida savdo-sotiq ishlarini olib borgan.

• Aksiyadorlik jamiyati — nizom jamg‘armasi aksiyalarini sotish yo‘li bilan shakllanadigan, mas’uliyati cheklangan yirik firma. • Aksiya — firma nizom jamg‘armasiga hissa qo‘shilganini tasdiq-lovchi va egasiga firma foydasidan ma’lum daromad olish huquqini beruvchi hujjat — qimmatbaho qog‘oz. • Ochiq turdagi aksiyadorlik jamiyati — aksiyalari istalgan shaxsga sotiladigan jamiyat. • Yopiq turdagi aksiyadorlik jamiyati — aksiyalari faqat oldindan belgilab qo‘yilgan shaxslar guruhiga sotiladigan jamiyat.

• Aksiyaning nominal qiymati — aksiya ustiga yozib qo‘yilgan baho. • Aksiya kursi — aksiyaning bozordagi narxi. • Dividend — aksiya egasining firma foydasidan oladigan ulushi.

Aksiya doir masalani ishlash usuli • Tasavvur qiling, siz Bayram-Grand nomli daftar ishlab chiqaradigan daftar korxonangzi bor. Sizning korxonangiz aksiyalar quyidagicha bo`lingan: Baxtiyor – 20 % aksiyaga egalik qiladi Samandar – 40 % Rahimjon ham 40 % Agar yillik foyda 100 000 000 bo`lsa, ular foydani qanday taqsimlaydi? Javob; albatta korxonadagi aksiya miqdoriga qarab: 1) 100 000 000 - 100 % X - 20 % 100x=2 000 000 000 x=20 000 000 ya’ni Baxtiyorga sof foydadan 20 000 000 so`m beriladi. Qolganlarini ham shunday proporiya shaklda ishlaysiz.