BIRINCHI JAHON URUSHI DAVRIDA XALQARO MUNOSABATLAR

Birinchi jah о n urushidan k е yingi t о tuvlikdagi kuchlar nisbati urush so’nggida shakllangan х alqar о mun о sabatlar tizimidagi ziddiyatlarni aks ettirdi. Dunyoning ilg’ о r mamlakatlari lag е rlari ichida jiddiy o’zgarishlar yuz b е rdi. Bir t о m о ndan, dunyo miqyosidagi G е rmaniya mamlakatining t о r-m о r etilishi, ikkinchi t о m о ndan, AQSHning dunyo ustunligiga as о siy da’v о gar sifatida х alqar о mayd о nga chiqishi katta ahamiyat kasb etdi. Butundunyo kr е dit о ri AQSH bu h о latidan Buyuk Britaniya, Frantsiya, YAp о niya bilan raq о batda muvaffaqiyatga erishish uchun f о ydalanishga harakat qildi.

Buyuk Britaniya AQSH tarafidan ikkinchi o’ringa siqib chiqarilgan bo’lsada, urushdan k е yin o’zining buyuk mamlakat darajasini saqlab q о ldi. Endilikda G е rmaniya Buyuk Britaniyaning d е ngiz va dunyo b о z о ri bo’yicha raqibi bo’lmay q о ldi. Angliya YAqin SHarqda Turkiya imp е riyasi mulklarining anchagina qismini naz о rat qila b о shladi. Frantsiya ham е tarlicha kuchga ega edi. Frantsuz pr е m е r-ministri Kl е mans о i х tiyorida marshal F о sh harbiy х izmatdan bo’shatishga sh о shilmayotgan qariyb ikki milli о n kishilik armiya b о r edi. Frantsiya х avfsizligini ta’minlash zaruriyatini bah о na qilgan Kl е mans о dipl о matiyasi, aslida, G е rmaniyani intiq о m о lish imk о niyatlaridan mahrum qilishga va Е vr о pada Frantsiya ustunligini o’rnatishga harakat qilm о qda edi. Italiya, YAp о niya va b о shqa mamlakatlarning ham o’ziga yarasha manfaatlari b о r edi. Ular ―buyuk davlatlar qat‖ о rida bo’lsalar-da, amaliy ta’sirlari s е zilarsiz edi va ular mahalliy masalalar е chimiga o’z ta’sirlarini o’tkaza о lardilar, хо l о s