logo

Borliq va uning asosiy shakllari

Загружено в:

14.12.2024

Скачано:

0

Размер:

87.3076171875 KB
Bor l i q v a  u n i n g a sosi y   
sh a k l l a r i .
User   R e j a
Borliq tushunchasining tahlili. Falsafa tarixida borliq muammosi.
Borliq shakllarining tasnifi : tabiat borligʻi va ma'naviy borliq, ijtimoiy borliq 
va inson borligʻi.
Harakat, makon va vaqt- materiyaning yashash sharti.   B or l i q t u s h u n c h a s i n i n g f a l s a fi y  a s os l a r i  v a  t a r i x i .
01
Borli q 
t ushunchasi
Borliq tushunchasi 
falsafada mavjudlikni 
ifodalaydi. U 
insoniyatning mavjudlik 
va mohiyatini anglash 
jarayonida muhim 
ahamiyat kasb etadi. 02
Tarixiy  
ri v ojl anish
Borliq tushunchasi 
tarixan ko'plab falsafiy 
maktablar tomonidan 
tahlil qilingan. Ular 
orasida Platon, Aristotel 
va O'zbek falsafachilari 
muhim o'rin tutadi. 03
Fal safi y  asoslar
Borliq falsafasi harakat, 
makon va vaqt bilan 
bog'liq. Ushbu 
elementlar mavjudlikni 
tushunishda muhim 
asoslarni tashkil etadi 
va bir-biri bilan o'zaro 
ta'sir qiladi.   B o r l i q  m u a m m o s i :  O ' z b e k  f a l s a f a s i d a  t a b i i y  v a  m a 'n a v i y  
j i h a t l a r.
Tabiiy  Borliq
O'zbek falsafasida tabiiy borliq, tabiat va inson o'rtasidagi munosabatlarni o'rganadi, 
ularning bir-biriga ta'siri harakat va o'zgarishlarda aks etadi.
Ma'nav i y  Borliq
Ma'naviy borliq, ruhiy tajribalar va ongning o'ziga xosligi orqali shakllanadi. O'zbek falsafasi 
ruhiy qadriyatlarni va ularning inson hayotidagi o'rnini alohida ta'kidlaydi.
Ijt imoiy  Borli q
Ijtimoiy borliq, jamiyat va inson o'rtasidagi aloqalarni o'rganadi. O'zbek falsafasi ijtimoiy 
muammolarni hal qilishda tabiiy va ma'naviy jihatlarni birlashtiradi.   H a r a k a t , m a k on  v a  v a qt : bor l i qn i  t u s h u n i s h da  
m u h i m  om i l l a r.
1
Harak at ning 
ahami y at i
Harakat, borliqni 
tushunishdagi eng muhim 
omillardan biri bo'lib, uning 
dinamikasini va o'zgarishlarini 
izohlashga yordam beradi. 2
Mak on v a borli q
Makon, mavjudlikning 
joylashuvini belgilaydi. U, 
borliqni o'rganishda, uning 
tuzilishi va o'zaro aloqalarini 
tushunishda muhim rol 
o'ynaydi. 3
Vaqt ning roli
Vaqt, harakat va mavjudlik 
o'rtasidagi bog'lanishni 
ta'minlaydi. U borliqni 
o'zgarishlar bilan birga 
tushunishga yordam beradi, 
tarixiy jarayonlarni aniqlaydi.   Ta b i a t  b o r l i g ʻ i :  Ta b i i y  v a  i n s o n i y  m u n o s a b a t l a r  o' r t a s i d a g i  
o' z a r o  t a ' s i r.
Tabiat ning m ohi y at i
Tabiat borligi inson hayotining asosiy qismi hisoblanadi. U ko'plab tabiiy resurslarni, 
ekotizimlarni va hayotiy jarayonlarni o'z ichiga oladi.
Inson v a t abiat
Insoniyat tabiat bilan doimiy aloqada bo'lib, resurslardan foydalanadi va ularni asrab-
avaylashga majburdir. Bu munosabatlar o'zaro ta'sirni talab qiladi.
Ek ol ogik  muv ozanat
Tabiat va inson o'rtasida ekologik muvozanatni saqlash muhimdir. Bu, tabiatning 
barqarorligini ta'minlab, insoniyatning hayot sifatini oshiradi.   M a 'n a v i y  bor l i q : R u h i y  t a j r i ba  v a  on gn i n g o' z i ga  
x os l i gi .
1 Ruhi y  t ajri ba
Ruhiy tajriba insonning o'z ichidagi hissiyot va hislarni anglash jarayonidir. 
Bu tajriba shaxsiy va ijtimoiy muhitda shakllanadi.
2 Ong v a m a'nav iy at
Ong ma'naviy borliqning asosiy elementi hisoblanadi. U odamlarning 
o'zligini, qadriyatlarini va maqsadlarini shakllantiradi, ruhiy holatga ta'sir 
qiladi.
3 Ma'nav iy  aloqalar
Ma'naviy aloqalar insonlar o'rtasidagi ruhiy bog'lanishlarni anglatadi. Ular 
ijtimoiy munosabatlar va ruhiy rivojlanishga muhim ta'sir ko'rsatadi.   I j t i m o i y  b o r l i q :  J a m i y a t  v a  i n s o n  o'r t a s i d a g i  a l o q a l a r  
d i n a m i k a s i .
1
Ijt imoiy  st ruk t ura
Ijtimoiy borliq, odamlar o'rtasidagi 
munosabatlar va ijtimoiy tashkilotlar orqali 
shakllanadi. Bu strukturalar jamiyatni tashkil 
etuvchi asosiy elementlardir. 2
Aloqal ar di nami k asi
Ijtimoiy aloqalar dinamikasi, shaxslar va 
guruhlar o'rtasidagi munosabatlarning 
o'zgaruvchanligini, ularning o'zaro ta'sirini va 
rivojlanishini o'z ichiga oladi.
3
Madaniy at  v a ij t imoiy at
Madaniyat, ijtimoiy borliqning muhim jihati 
bo'lib, odamlar o'rtasidagi aloqalarni 
shakllantiradi va ijtimoiy normalarni belgilaydi, 
bu esa jamiyatni birlashtiradi. 4
Ijt imoiy  muammolar
Ijtimoiy borliqda yuzaga keladigan muammolar, 
masalan, tengsizlik, adolatsizlik va ijtimoiy 
izolyatsiya, aloqalarni zaiflashtirib, jamiyat 
rivojiga to'sqinlik qiladi.   H a r a k a t  v a  u n i n g bor l i qda gi  o'r n i : M a t e r i y a n i n g 
di n a m i k a s i .
01
Harak at  
t ushunchasi
Harakat, materiyaning 
o'zaro ta'sirini 
belgilovchi asosiy 
jarayon bo'lib, uning 
shakllanishi va 
o'zgarishini ta'minlaydi. 
Harakat, vaqt va makon 
bilan bog'liq. 02
Mat eriy a 
dinamik asi
Materiyaning 
dinamikasi, uning 
harakat va o'zgarishlar 
orqali mavjudligini 
ifodalaydi. Bu 
jarayonlar, tabiat va 
ijtimoiy hayotda muhim 
rol o'ynaydi. 03
Harak at  v a borliq
Borliqni tushunishda 
harakatning o'rni 
ajralmasdir. U, 
jarayonlar va hodisalar 
orqali mavjudlikni, vaqt 
va makon talablari bilan 
bog'laydi.   M a k on  v a  v a qt :  M a t e r i y a n i n g  m a v j u dl i gi  u c h u n  
za r u r  s h a r t l a r.
1 Mak onning aham iy at i
Makon, mavjudlikni tushunishda muhim shartdir. U borliqni tashkil etuvchi 
jismlarning joylashuvi va o'zaro ta'sirini belgilaydi.
2 Vaqt ning roli
Vaqt, harakat va o'zgarishlarni kuzatishda asosiy parametr sifatida xizmat 
qiladi. U borliqning dinamikasini va taraqqiyotini ko'rsatadi.
3 Mat eriy a v a mak on
Materiya, makon va vaqt o'rtasidagi o'zaro bog'lanish, mavjudlikning 
fundamental shartlarini belgilaydi, bu esa borliqni to'liq anglash imkonini 
beradi.   H a r a k a t ,  m a k o n  v a  v a q t :  F a l s a fi y  t a h l i l  v a  u l a r n i n g  
a h a m i y a t i .
1
Harak at ning mohiy at i
Harakat, borliqning 
dinamikasi sifatida, 
mavjudotning o'zgarishini va 
rivojlanishini ta'minlaydi. Bu, 
vaqt va makon bilan bog'liq 
jarayonlardir. 2
Mak on v a uning rol i
Makon, mavjudotning 
joylashuvi va o'zaro ta'sirlari 
uchun zarur shartlarni 
yaratadi. U harakat va vaqtni 
birlashtiradigan asosiy 
muhitdir. 3
Vaqt ning ahami y at i
Vaqt, borliqni anglashda 
muhim o'rin tutadi. U 
harakatning davomiyligini va 
jarayonlarning ketma-ketligini 
belgilaydi, tafakkurni 
shakllantiradi.   X u l osa
1 Borliqning mohiy at i
Borliq tushunchasi falsafiy qarashlarda muhim ahamiyatga ega. Tabiat, ma'naviyat va ijtimoiy hayot 
o'rtasidagi munosabatlar, borliqni to'liq anglashda asosiy omildir.
2 Harak at  v a o'zgarish
Harakat, makon va vaqt borliqni shakllantirishda muhim rol o'ynaydi. Bu omillar bir-biri bilan uzviy 
bog'langan holda, insonning hayotiy tajribasiga ta'sir etadi.
3 Ij t imoiy  aloqalar
Ijtimoiy borliq insoniyatning rivojlanishida muhim ahamiyat kasb etadi. Jamiyat va shaxs o'rtasidagi 
aloqalar, ijtimoiy tizimning barqarorligini va taraqqiyotini belgilaydi.   E' t i bor i n gi z u c h u n  ra h m a t !

Bor l i q v a u n i n g a sosi y sh a k l l a r i . User

R e j a Borliq tushunchasining tahlili. Falsafa tarixida borliq muammosi. Borliq shakllarining tasnifi : tabiat borligʻi va ma'naviy borliq, ijtimoiy borliq va inson borligʻi. Harakat, makon va vaqt- materiyaning yashash sharti.

B or l i q t u s h u n c h a s i n i n g f a l s a fi y a s os l a r i v a t a r i x i . 01 Borli q t ushunchasi Borliq tushunchasi falsafada mavjudlikni ifodalaydi. U insoniyatning mavjudlik va mohiyatini anglash jarayonida muhim ahamiyat kasb etadi. 02 Tarixiy ri v ojl anish Borliq tushunchasi tarixan ko'plab falsafiy maktablar tomonidan tahlil qilingan. Ular orasida Platon, Aristotel va O'zbek falsafachilari muhim o'rin tutadi. 03 Fal safi y asoslar Borliq falsafasi harakat, makon va vaqt bilan bog'liq. Ushbu elementlar mavjudlikni tushunishda muhim asoslarni tashkil etadi va bir-biri bilan o'zaro ta'sir qiladi.

B o r l i q m u a m m o s i : O ' z b e k f a l s a f a s i d a t a b i i y v a m a 'n a v i y j i h a t l a r. Tabiiy Borliq O'zbek falsafasida tabiiy borliq, tabiat va inson o'rtasidagi munosabatlarni o'rganadi, ularning bir-biriga ta'siri harakat va o'zgarishlarda aks etadi. Ma'nav i y Borliq Ma'naviy borliq, ruhiy tajribalar va ongning o'ziga xosligi orqali shakllanadi. O'zbek falsafasi ruhiy qadriyatlarni va ularning inson hayotidagi o'rnini alohida ta'kidlaydi. Ijt imoiy Borli q Ijtimoiy borliq, jamiyat va inson o'rtasidagi aloqalarni o'rganadi. O'zbek falsafasi ijtimoiy muammolarni hal qilishda tabiiy va ma'naviy jihatlarni birlashtiradi.

H a r a k a t , m a k on v a v a qt : bor l i qn i t u s h u n i s h da m u h i m om i l l a r. 1 Harak at ning ahami y at i Harakat, borliqni tushunishdagi eng muhim omillardan biri bo'lib, uning dinamikasini va o'zgarishlarini izohlashga yordam beradi. 2 Mak on v a borli q Makon, mavjudlikning joylashuvini belgilaydi. U, borliqni o'rganishda, uning tuzilishi va o'zaro aloqalarini tushunishda muhim rol o'ynaydi. 3 Vaqt ning roli Vaqt, harakat va mavjudlik o'rtasidagi bog'lanishni ta'minlaydi. U borliqni o'zgarishlar bilan birga tushunishga yordam beradi, tarixiy jarayonlarni aniqlaydi.