logo

EKSPERIMENTAL TADQIQOTLAR

Загружено в:

15.08.2023

Скачано:

0

Размер:

2482.27734375 KB
MAVZU :  EKSPERIMENTAL TADQIQOTLAR.
                 REJA:
 
             1. EKSPERIMENTAL TADQIQOTLAR.
             2. EKSPERIMENTAL PSIXOLOGIYA.
             3. EKSPERIMENT VA UNING TURLARI.
             4. EKSPERIMENTNI REJALASHTIRISH VA      TASHKIL 
QILISH.
         5. EKSPERIMENT NATIJALARINI TAHLIL  QILISH VA 
BAHOLASH.  EKSPERIMENTAL PSIXOLOGIYA — 
PSIXIK HODISALAR VA JARAYONLARNI 
ILMIY METODLAR YORDAMI BILAN
 TADQIQ QILISH. PSIXOLOGIYANING 
FAN SIFATIDA 
FALSAFADAN AJRALIB CHIQISHIDA 
EKSPERIMENTAL 
TADQIQOTLAR O TKAZISH ASOSIY ROL ʻ
O YNAGAN. 	
ʻ
19-ASRNING O RTALARIDA ILK BOR 	
ʻ
SEZGI, IDROK YUZASIDAN 
TADQIQOTLAR OLIB BORILGAN. 
EKSPERIMENTAL PSIXOLOGIYANING 
FAN SIFATIDA AJRALIB CHIQISHIGA 
NEMIS OLIMI V. VUNDT KATTA HISSA 
QO SHGAN. ILK EKSPERIMENTAL 	
ʻ
TADQIQOTLAR O ZINI O ZI KUZATISH 	
ʻ ʻ
USLUBI YORDAMI BILAN SHAXSNING 
ICHKI MAYLLARI, MOTIVLARI, 
FIKR YURITISHIGA BAG ISHLANGAN.	
ʻ  KEYINCHALIK TEKSHIRISHLAR TURLI 
HAYVONLARDA O TKAZILA BOSHLAGAN. KO P ʻ ʻ
TADQIQOTLARNI AQSHLIK T.L.MORGAN, E. L. 
TORNDAYK VA BOSHQALAR OLIB 
BORGANLAR. EKSPERIMENTAL PSIXOLOGIYA 
MURAKKAB TADQIQOT (KO P SHKALALI, KO P 	
ʻ ʻ
BOSQICHLI) METODLARI, METODIKALARI 
(ISHONCHLILIGI, KAFOLATLILIGI, TEST YOKI 
RETEST XUSUSIYATIGA EGALIGI)DAN 
TASHQARI ELEKTRON HISOBLAGICHLAR, 
TEXNIK ASBOBLAR VA MOSLAMALAR, SODDA 
YOKI MURAKKAB TUZILGAN MAXSUS 
APPARATLAR, ZAMONAVIY TEXNIKA VA 
TEXNOLOGIYALARGA ASOSLANADI.   EKSPERIMENTAL PSIXOLOGIYA YORDAMIDA PSIXIK 
FUNKSIYALARGINA EMAS, SHU BILAN BIRGA SHAXS HISSIYOTI, 
EMOTSIYASI, INDIVIDUAL XUSUSIYATI, DIQQAT, XOTIRA, IDROK 
SINGARI BILISH JARAYONLARI HAM TADQIQ QILINADI. 
EKSPERIMENTAL PSIXOLOGIYA TADQIQOTLARI NATIJALARI 
PSIXOLOGIYA SOHALARI NAZARIYASINI ISHLAB CHIQISHDA ASOS 
BO LIB XIZMAT QILADI. OLIMLARDAN F. GALTON (1822-1911), D. ʻ
KETTEL (1905-1998), E. TOLMEN (1886-1959), G.RORSHAX 
(1884-1984), A. BINE(1857-1911), P.JANE (1859-1947), J. PIAJE 
(1896—1980) VA BOSHQALAR EKSPERIMENTAL PSIXOLOGIYANING 
RIVOJLANISHIGA MUHIM ULUSH QO SHGANLAR.	
ʻ  1874 YILDA DJ. STONEY ELEKTR TOKI 
MANFIY ZARYADLANGAN ZARRACHALAR 
OQIMI, DEB FARAZ QILDI. 1891 YILDA 
OLIM BU ZARRACHALARNI ELEKTRONLAR, 
DEB ATADI. BU KO‘RINMAS ZARRACHALAR 
HAQIDAGI ILMIY FARAZNI FAKTGA 
AYLANTIRISH UCHUN EKSPERIMENT 
O‘TKAZISHGA TO‘G‘RI KELDI.    ENDI «EKSPERIMENT» TUSHUNCHASINI TALQINIGA O‘TAMIZ. 
EKSPERIMENT LOT. «EXPERIMENTUM» SO‘ZIDAN OLINGAN 
BO‘LIB, «SINOV», «TAJRIBA» MA’NOLARINI ANGLATADI. TAJRIBA 
VOQELIKNI EMPIRIK BILISH TURI BO‘LIB, UNDA BILISH, TADQIQOT 
AMALIYOTI VA TADQIQOTCHINING MOHIRLIGI BIRLASHADI.
     EKSPERIMENTAL ILMIY YO‘NALISH VUJUDGA KELGANDAN 
KEYIN «EKSPERIMENT» TUSHUNCHASI YANGI MA’NOGA EGA 
BO‘LDI. YA’NI, EKSPERIMENTNI SHUNCHAKI SINOV YOKI TAJRIBA 
(TADQIQOT AMALIYOTI) EMAS, BALKI OB’EKT SUN’IY SHAROITGA 
QO‘YILIB, UNGA TURLI TA’SIR KO‘RSATISHDAN KELIB 
CHIQADIGAN OQIBATLARNI O‘RGANISH USULI SIFATIDA TALQIN 
QILINA BOSHLANDI.  EKSPERIMENTGA XOS BO‘LGAN ASOSIY HISLATLAR 
QUYIDAGILARDAN IBORAT:
 1) IKKINCHI DARAJALI YOKI HALAQIT BERADIGAN 
OMILLARNI SUN’IY YO‘L BILAN BARTARAF QILIB, 
XODISANI «SOF» HOLDA O‘RGANISH;
 2) OB’EKTNI SUN’IY TARZDA YARATILGAN 
EKSPEREMAL (ENG PAST YOKI ENG YUQORI 
DARAJADAGI KO‘RSATKICHGA EGA BO‘LGAN) 
SHAROITGA QUYIB TEKSHIRISH; 
3) IZLANAYOTGAN NATIJAGA ERISHISH UCHUN 
OB’EKTGA KO‘RSATILADIGAN TA’SIRNI REJA 
ASOSIDA O‘ZGARTIRISH; 
4) EKSPERIMENTAL JARAYONNI QAT’IY 
BELGILANGAN VA QAYTARILADIGAN SHAROITDA 
KO‘P MARTA TAKRORLASH.EKSPERIMENTNING 
MANNA SHU HISLATI MIKRO-,MAKRO-VA MEGA 
OLAMLARGA KIRISH,ULARNI HAR TOMONLAMA 
O‘RGANISH IMKONIYATINI BERADI.  EKSPERIMENT TASNIFI.   FAN TARMOQLARI, TARKIBI, 
NAMOYON BO‘LISHI VA FUNKSIYALARIGA QARAB 
EKSPERIMENT BIR QATOR TURLARGA BO‘LINADI:
     - TARMOQLAR BO‘YICHA: FIZIK, KIMYOVIY, 
BIOLOGIK, PSIXOLOGIK, IJTIMOIY VA HOKAZO 
EKSPERIMENTLAR;
      - SHAROITNI TASHKIL QILISH BO‘YICHA: TABIIY, 
SUN’IY EKSPERIMENTLAR;
      - TADQIQOT MAQSADIGA QARAB: 
O‘ZGARTIRUVCHI, ANIQLASHTIRUVCHI, NAZORAT, 
HAL QILUVCHI, XULOSA YOKI FARAZNI 
TO‘G‘RILIGINI TEKSHIRUVCHI EKSPERIMENTLAR;
      - OB’EKT VA TADQIQOT TARKIBIGA QARAB: 
SODDA, MURAKKAB EKSPERIMENTLAR;
     - OB’EKTGA KO‘RSATILAYOTGAN TA’SIRNI 
XUSUSIYATIGA QARAB: MODDIY, ENERGETIK VA 
AXBOROTLI (AXBOROTNI AYLANISHINI 
TEKSHIRUVCHI )EKSPERIMENTLAR;
     - O‘RGANILAYOTGAN MODELLAR TURI BO‘YICHA: 
MODDIY, MUSHOHADALI VA KOMPYUTERLI 
MODELLASHTIRILGAN EKSPERIMENTLAR;
    - OB’EKTGA KO‘RSATILAYOTGAN TA’SIRLAR 
MIQYOSI BO‘YICHA: BIR YOKI KO‘P FAKTORLI 
EKSPERIMENTLAR;
    - OB’EKTNI XUSUSIYATIGA QARAB: MATEMATIK, 
TEXNOLOGIK, SOTSIOMETRIK EKSPERIMENTLAR  EKSPERIMENTNI REJALASHTIRISH VA 
TASHKIL QILISH.
      XX ASRNI O‘RTALARIDA AYRIM FAN 
TARMOQLARIDA MEHNAT TAQSIMOTI 
YUZ BERIB, TADQIQOTCHILAR 2 
GURUHGA, NAZARIYOTCHILAR VA 
EKSPERIMENTATORLARGA BO‘LINIB 
KETDI.
     YIRIK ILMIY MARKAZLARDA BITTA 
NAZARIYOTCHIGA 20 DAN 30 GACHA 
EKSPERIMENTATORLAR TO‘G‘RI 
KELADI. SHU BOIS, 
EKSPERIMENTATORLAR JAMOASINING 
SAMARALI FAOLIYATI KO‘P JIHATDAN 
ILMIY TADQIQOT NATIJASI VA SIFATINI 
BELGILAYDI. BUNDAY SHAROITDA 
EKSPERIMENTNI O‘TKAZISH REJASINI 
ISHLAB CHIQISH MUHIM AHAMIYATNI 
KASB ETADI.    REJADA ASOSAN QUYIDAGI 
ISHLAR BELGILANADI:
        - EKSPERIMENT MAQSADI 
VA VAZIFALARI;
        - EKSPERIMENTNI 
ASOSLANISHI VA 
PARAMETRLARI;
       - OB’EKTGA 
O‘TKAZILADIGAN TA’SIRLAR 
TURI VA KETMA-KETLIGI;
       - O‘TKAZILADIGAN 
EKSPERIMENTNI TAVSIFI;
       - EKSPERIMENT 
NATIJALARINI TAHLIL QILISH 
METODIKASI VA QAYTA 
ISHLASH YO‘LLARINI 
ASOSLAB     BERISH.  TASDIQLANGAN REJANI BAJARISHGA KIRISHISHDAN 
OLDIN BIR QATOR TAYYORGARLIK ISHLARINI 
AMALGA OSHIRISH KERAK:
     - TEKSHIRISH KERAK BO‘LGAN GIPOTEZA YOKI 
NAZARIY G‘OYANI EKSPERIMENTGA 
MUTANOSIBLIGINI KO‘RIB CHIQISH, MIQDORIY 
QIYMAT VA KO‘RSATKICHLARNI ANIQLASH;
     - EKSPERIMENT DASTURI VA METODIKASINI 
ISHLAB CHIQISH;
     - OB’EKTGA KO‘RSATILADIGAN TA’SIRNING USULI, 
VOSITALARI VA CHORALARINI BELGILAB OLISH;
     - EKSPERIMENT UCHUN ZARUR BO‘LGAN SHART-
SHAROITLARNI TAYYORLAB QO‘YISH;
     - EKSPERIMENT JARAYONI VA NATIJALARINI QAYD 
QILADIGAN VOSITALAR BILAN TA’MINLASH;
      - EKSPERIMENT O‘TKAZADIGAN XODIMLAR 
FAOLIYATINI BELGILAB QUYISH.
     EKSPERIMENT MAKONI STATSIONAR, SHARTLI 
STATSIONAR (KO‘CHMA LABORATORIYA), 
HARAKATCHAN (STANSPORT VOSITASI BILAN 
KO‘CHIRILADIGAN LABORATORIYA) BO‘LISHI 
MUMKIN    EKSPERIMENT SAMARADORLIGINI 
OSHIRADIGAN TEXNIK 
VOSITALARDAN BIRI 
MONITORINGDIR. MONITORING 
( LOT. MONITOR-ESLATADIGAN, 
NAZORAT QILADIGAN ) 
VIDEONAZORAT YOKI DISPLEYDAN 
IBORAT TEXNIK TUZILMA BO‘LIB,  
EKSPERIMENTNI QANDAY 
O‘TAYOTGANLIGINI KUZATISH 
IMKONIYATINI BERADIGAN 
VOSITADIR. MONITORING OB’EKTDA 
SODIR BO‘LAYOTGAN 
O‘ZGARISHLARNI, UNGA 
KO‘RSATILAYOTGAN TA’SIR 
NATIJASINI QAYD QILISH, NAZORAT 
OSTIGA OLISH UCHUN ZARUR 
BO‘LGAN MA’LUMOTNI BERADI.    EKSPERIMENT QANCHALIK 
PUXTA VA ANIQ O‘TKAZILMASIN 
BA’RI-BIR MA’LUM NUQSON YOKI 
XATOLIK PAYDO BO‘LADI, 
XATOLIKLARNING MIQDORIY 
KO‘RSATKICHLARI:
A) EKSPERIMENT QILINAYOTGAN 
OB’EKTNING TARKIBI;
B) OB’EKT UNSURLARINI 
O‘ZGARISHI TEZLIGI, UNING 
PARAMETRLARI;
V) TA’SIR KO‘RSATAYOTGAN OMIL 
YOKI KUCHNING QIYMATI;
D) JALB ETILGAN TEXNIK 
ASBOBLARNING TAKOMIL 
DARAJASI BILAN BELGILANADI.  EKSPERIMENTAL TADQIQOT USULI.
EKSPERIMENTAL TADQIQOT USULI BILIM DOIRASI VA MAQSADIGA BOG'LIQ. 
U BOSHQARISH, MUSTAQIL O'ZGARUVCHILAR BILAN ISHLASH VA 
KUZATISHGA ASOSLANGAN. BU QUYIDAGI USLUBIY KETMA-KETLIKDA AKS 
ETISHI KERAK:
1. MUAMMO BAYONOTI. BOSHLANG'ICH O'ZGARUVCHILARNI 
KO'RSATIB, MUAMMO BAYONOTINI TAYYORLANG.
2. GIPOTEZA. ANIQLANGAN MUAMMODAN GIPOTEZA BAYONINI 
TUZING.
3. O'ZGARUVCHILAR . O'ZGARUVCHILARNI ANIQ BELGILANG.
4. O'ZGARUVCHILARNI BOSHQARISH. TAJRIBA NATIJALARINI 
O'ZGARTIRISHI MUMKIN BO'LGAN O'ZGARUVCHILAR UCHUN BOSHQARUV 
PROTOKOLINI TUZING.
5. DIZAYN. MAQSADLARGA MUVOFIQ TADQIQOT LOYIHASINI 
TANLANG.
6. AHOLISI VA NAMUNASI. AHOLINI CHEGARALASH VA KUZATUV 
OSTIDA TANLAB OLISH.
7. IJRO. JARAYONNI ISHGA TUSHIRING VA MA'LUMOTLARNI OLING.
8. STATISTIK MA'LUMOTLARNI DAVOLASH. OLINGAN 
MA'LUMOTLARNI STATISTIK YOKI MATEMATIK JIHATDAN TAHLIL QILING.
9. UMUMLASHTIRISH. OLINGAN NATIJALARNI, AGAR ULAR 
ISHONCHLI BO'LSA, KO'PROQ AHOLIGA LOYIHALASH.
10. BASHORAT QILISH. HALI O'RGANILMAGAN STSENARIYLARNI VA 
ULARNING NATIJALARINI BASHORAT QILING.
11. REPLIKATSIYA. EKSPERIMENTNI TURLI MAVZULAR YOKI 
NAMUNALAR BILAN TAKRORLANG.  EKSPERIMENTAL TADQIQOTLAR MISOLLARI.
1. YANGI PREPARATNING YON TA'SIRINI O'RGANISH. HUDUDI: 
FARMAKOLOGIYA. NAZORAT GURUHI PLATSEBO ISTE'MOL 
QILADI. BOSHQA GURUH PREPARATNI EKSPERIMENT 
BOSQICHIDA ISTE'MOL QILADI. ISHTIROKCHILARNING HECH 
BIRI QAYSI GURUHGA TAYINLANGANLIGINI BILMAYDI. SHU 
TARZDA, UNING TA'SIRI TEKSHIRILAYOTGAN DORI TOMONIDAN 
KELIB CHIQQANLIGINI KO'RISH MUMKIN.
 2. O'SIMLIKLAR O'SISHIDA SUBSTRATNING PAYDO BO'LISHINI 
ANIQLANG.        YO'NALISHI: TABIIY FANLAR. TAJRIBA SIFATIDA 
BITTA O'SIMLIK SUBSTRATSIZ, BOSHQASI SUBSTRAT BILAN 
EKILGAN BO'LADI. BIROZ VAQT O'TGACH, NATIJALAR 
KUZATILADI.
3. ALKOGOLLI ICHIMLIKLARNING SOG'LIQQA SALBIY TA'SIRINI 
ANIQLANG. SOHASI: SOG'LIQNI SAQLASH FANLARI. 
TADQIQOTCHI ALKOGOLNING SUTEMIZUVCHILAR TANASIGA 
TA'SIRINI BILISHGA IMKON BERADIGAN TAJRIBA PROTOKOLINI 
TUZISHI KERAK.
4. JINSIY STEREOTIPLARNI DAVOM ETTIRISH UCHUN 
KATTALARDA MOYILLIK MAVJUDLIGINI TEKSHIRING. 
YO'NALISHI: IJTIMOIY FANLAR. 1-GURUHGA KO'K RANGDA 
KIYINGAN CHAQALOQ SOVG'A QILINADI. 2-GURUHGA XUDDI 
SHU BOLA PUSHTI KIYIMDA TAQDIM ETILADI. IKKALA 
GURUHDAN HAM TAASSUROTLARINI KIYIMDAN BOSHQA 
MA'LUMOTGA EGA BO'LMAGAN HOLDA SO'RASHADI. JAVOBLAR 
YOZIB OLINADI VA TAQQOSLANADI.  EKSPERIMENTNI REJALASHTIRISHNI IKKI KO‘RINISHI  MAVJUD; 
BULAR PASSIV VA AKTIV EKSPERIMENTLARDIR.
PASSIV VA AKTIV EKSPERIMENTLAR:
     PASSIV EKSPERIMENTDA  OBYEKT YOKI JARAYON  
KO‘RSATKICHLARI  HAQIDAGI AXBOROT - OBYEKTNI QANDAYDIR 
SUN’IY TA’SIRLAR KIRITILMAGAN XOLDAGI, NORMAL ISHLASHI 
MOBAYNIDA OLINADI. KO‘PGINA XOLLARDA, PASSIV  EKSPERIMENT 
MA’LUMOTLARI SIFATIDA, TEXNOLOGIK  JIHOZLARNI  ISHLATISH  
JURNALLARI YOKI TEXNIKAVIY NAZORAT JURNALLARIDAGI 
YOZUVLARDAN FOYDALANILADI. PASSIV EKSPERIMENTLARNING 
MA’LUMOTLARI SIFATIDA SHUNINGDEK,  QAYDLOVCHI O‘LCHOV 
ASBOBLARIDAN OLINGAN DIAGRAMMALARDAN HAM 
FOYDALANISH MUMKIN
AKTIV  EKSPERIMENTDA   JARAYON  KO‘RSATKICHLARI  HAQIDAGI   
AXBOROT TA’SIRLARNI SUN’IY KIRITISH YO‘LI ORQALI OLINADI, 
YA’NI KIRISH  KO‘RSATKICHLARI OLDINDAN REJALASHTIRILGAN 
DASTURGA (REJALASHTIRISH MATRITSASIGA) MOS RAVISHDA 
O‘ZGARTIRILADI. TADQIQOTLARNING AKTIV  USULLARI, HOZIRDA 
PASSIV USULLARIGA NISBATAN YAXSHI ISHLAB CHIQILGAN VA ULAR 
UNIVERSAL BO‘LIB, FAKTORLAR DARAJASINI O‘ZGARTIRISH 
DIAPAZONINI TANLASHDA BIR QATOR ERKINLIKNI VA 
ISHONCHLIROQ NATIJALAR OLINISHINI KO‘ZDA  TUTADI.  FOYDALANILGAN MANBALAR RO’YXATI:
 
  1. “ILMIY IJODIY IZLANISH ASOSLARI” FANIDAN 
O’QUV USLUBIY MAJMUA. I.Z.NOSIROV, 
T.ALMATAYEV, ANDMI, 2017.
  2. “ILMIY IJODIY IZLANISH ASOSLARI” FANIDAN 
AMALIY MASHG’ULOTLARINI BAJARISH 
BO’YICHA USLUBIY KO’RSATMA. I.Z.NOSIROV, 
T.ALMATAYEV, ANDMI, 2017.
   3. PEREGUDOV L.V., SAIDOV M.X., ALIQULOV 
D. Е.  ILMIY IJOD METODOLOGIYASI.-TOSHKENT: 
«MOLIYA» NASHRIYOTI, 2002.
   4.  ШТОФФ В.А. ВВЕДЕНИЕ В МЕТОДОЛОГИЮ 
НАУЧНОГО ПОЗНАНИЯ. М., 1998
   ПЕРЕГУДОВ Л.. МЕТОДОЛОГИЯ НАУЧНЫХ  
ИССЛЕДОВАНИЙ.- ТАШКЕНТ,  2002
  5. КАРА-МУРЗА С.Г. ПРОБЛЕМЫ 
ИНТЕНСИФИКАЦИИ НАУКИ. ТЕХНОЛОГИЯ 
НАУЧНЫХ  ИССЛЕДОВАНИЙ.  М., 1989.
   
https://uz.warbletoncouncil.org/investigacion-experimental-4020  MUSTAQIL ISHLASH UCHUN 
SAVOL VA TOPSHIRIQLAR

1. Ilmiy dalil nima? 

2. Dalilning ishonchliligi ko‘p jihatdan nimaga bog‘liq? 

3. Dallillamnig qanday turlarini bilasiz? 

4. Empirik, ilmiy va imtiyozli dalillaming o‘zaro aloqasi va farqini 
tushuntiring. 

5. Dalillaming ahamiyatini Medel ta’limoti misolida asoslang. 

Bilim va ko‘nikmalarni baholash materiallari 
1. Empirik daraja eksperiment va kuzatishlar natijasida olinadigan dalil b u 
___ 
A) Obyektiv dalil B) Subyektiv dalil V) Ilmiy dalil G) To‘g‘ri javob yo‘q 

2. Empirik bilishning natijasi.... dalil hisoblanadi. 
A) Obyektiv dalil B) Subyektiv dalil V) Ilmiy dalil G) To‘g‘ri javob yo‘q 

3. Dalil bu.... 
A) A) Ilmiy tadqiqotning zaruriy shartidir

MAVZU : EKSPERIMENTAL TADQIQOTLAR. REJA: 1. EKSPERIMENTAL TADQIQOTLAR. 2. EKSPERIMENTAL PSIXOLOGIYA. 3. EKSPERIMENT VA UNING TURLARI. 4. EKSPERIMENTNI REJALASHTIRISH VA TASHKIL QILISH. 5. EKSPERIMENT NATIJALARINI TAHLIL QILISH VA BAHOLASH.

EKSPERIMENTAL PSIXOLOGIYA — PSIXIK HODISALAR VA JARAYONLARNI ILMIY METODLAR YORDAMI BILAN TADQIQ QILISH. PSIXOLOGIYANING FAN SIFATIDA FALSAFADAN AJRALIB CHIQISHIDA EKSPERIMENTAL TADQIQOTLAR O TKAZISH ASOSIY ROL ʻ O YNAGAN. ʻ 19-ASRNING O RTALARIDA ILK BOR ʻ SEZGI, IDROK YUZASIDAN TADQIQOTLAR OLIB BORILGAN. EKSPERIMENTAL PSIXOLOGIYANING FAN SIFATIDA AJRALIB CHIQISHIGA NEMIS OLIMI V. VUNDT KATTA HISSA QO SHGAN. ILK EKSPERIMENTAL ʻ TADQIQOTLAR O ZINI O ZI KUZATISH ʻ ʻ USLUBI YORDAMI BILAN SHAXSNING ICHKI MAYLLARI, MOTIVLARI, FIKR YURITISHIGA BAG ISHLANGAN. ʻ

KEYINCHALIK TEKSHIRISHLAR TURLI HAYVONLARDA O TKAZILA BOSHLAGAN. KO P ʻ ʻ TADQIQOTLARNI AQSHLIK T.L.MORGAN, E. L. TORNDAYK VA BOSHQALAR OLIB BORGANLAR. EKSPERIMENTAL PSIXOLOGIYA MURAKKAB TADQIQOT (KO P SHKALALI, KO P ʻ ʻ BOSQICHLI) METODLARI, METODIKALARI (ISHONCHLILIGI, KAFOLATLILIGI, TEST YOKI RETEST XUSUSIYATIGA EGALIGI)DAN TASHQARI ELEKTRON HISOBLAGICHLAR, TEXNIK ASBOBLAR VA MOSLAMALAR, SODDA YOKI MURAKKAB TUZILGAN MAXSUS APPARATLAR, ZAMONAVIY TEXNIKA VA TEXNOLOGIYALARGA ASOSLANADI.

EKSPERIMENTAL PSIXOLOGIYA YORDAMIDA PSIXIK FUNKSIYALARGINA EMAS, SHU BILAN BIRGA SHAXS HISSIYOTI, EMOTSIYASI, INDIVIDUAL XUSUSIYATI, DIQQAT, XOTIRA, IDROK SINGARI BILISH JARAYONLARI HAM TADQIQ QILINADI. EKSPERIMENTAL PSIXOLOGIYA TADQIQOTLARI NATIJALARI PSIXOLOGIYA SOHALARI NAZARIYASINI ISHLAB CHIQISHDA ASOS BO LIB XIZMAT QILADI. OLIMLARDAN F. GALTON (1822-1911), D. ʻ KETTEL (1905-1998), E. TOLMEN (1886-1959), G.RORSHAX (1884-1984), A. BINE(1857-1911), P.JANE (1859-1947), J. PIAJE (1896—1980) VA BOSHQALAR EKSPERIMENTAL PSIXOLOGIYANING RIVOJLANISHIGA MUHIM ULUSH QO SHGANLAR. ʻ

1874 YILDA DJ. STONEY ELEKTR TOKI MANFIY ZARYADLANGAN ZARRACHALAR OQIMI, DEB FARAZ QILDI. 1891 YILDA OLIM BU ZARRACHALARNI ELEKTRONLAR, DEB ATADI. BU KO‘RINMAS ZARRACHALAR HAQIDAGI ILMIY FARAZNI FAKTGA AYLANTIRISH UCHUN EKSPERIMENT O‘TKAZISHGA TO‘G‘RI KELDI.