FORS TILIDA IZOFA ZANJIRI

REJA: • FORS TILIDA IZOFA • IZOFALAR IMLOSI • IZOFA ZANJIRI

FORS TILIDA IZOFA Fors tilida aniqlanmish bilan aniqlovchi o’rtasidagi aloqa maxsus birikma izofa yo’li bilan ifodalanadi. Bunda so’z tartibi quyidagicha bo’ladi: birinchi o’rinda aniqlanmish kelib, so’ng urg’u olmagan morfologik ko’rsatgich “e” qo’shimchasi qo’shiladi, undan keyin aniqlovchi keladi. Aniqlanmish oxiriga qo’shilgan “e” izofa deyiladi. هفاضا Izofa arabcha so’z bo’lib, qo’shish, orttirish degan ma’noni bildiradi. Aniqlovchili birikma butun bir ohang bilan talaffuz etiladi, ya’ni aniqlanmish bilan aniqlovchi o’rtasida pauza to’xtash bo’lmaydi. Fors tilida gap va so’z birikmalarida so’z tartibi qat’iydir. izofali birikmalarda birinchi o’rinda aniqlanmishning, ikkinchi o’rinda aniqlovchining kelishi qat’iy . خرسﻞﮔ go’l-e so’rx – qizil gul رايشناد باتك ketob-e doneshyor – o’qituvchining kitobi

Fors tili izofiy birikmasida so’z tartibi o’zbek tiliga qarama-qarshidir. Agar o’zbek tilida avval aniqlovchi so’ng aniqlanmish kelsa, fors tilida esa aksincha, avval aniqlanmish so’ng aniqlovchi keladi. Aniqlovchi - aniqlanmish; aniqlanmish - aniqlovchi: Katta stol كرز))ب زيم miz bo’zo’rg Baland imorat كرز ))ب ترامع emorate bo’land Qaratqich – qaralmish; qaralmish- qaratqich: O’qituvchining portfeli رايشن )اد في )ك kif-e doneshyor Mening do’stim نم تسود dust-e man

Fors tili grammatikasida izofiy birikmadagi aniqlanmish فاضم muzof va aniqlovchi )هيل ))ا فاضم muzofun ilayh deb nomlanadi. Izofa ko’rsatgichi doimo muzofdan so’ng qo’yiladi va bularni bir-biriga bog’lab, izofiy birikma hosil qiladi. Izofiy birikmadagi so’zlar bir butun sintaktik birlik hisoblanadi. حبص ماگنه hangom-e so‘bh tong payti هوک یلااب Bolo-ye kuh to g ‘ tepasi