Hayvonot dunyosidan foydalanish huquqi va tartibi
Hayvonot d unyosidan f oydalanish huquqi va tartibi
Reja: 1. Hayvonot dunyosini muhofaza qilish va ulardan foydalanishning huquqiy holatining tushunchasi va xususiyatlari . 2. Ov qilish va baliq ovlashni huquqiy tartibga solish . 3. Hayvonot dunyosidan foydalanish huquqining bekor bo‘lish asoslari . 4. Hayvonot dunyosini muhofaza qilishning huquqiy chora-tadbirlari .
Hayvonot dunyosi tabiatning bir qismi bo‘lib, jamiyatda, inson hayotida katta ekologik va iqtisodiy ahamiyatga ega. Hayvonot dunyosining iqtisodiy ahamiyati nuqtai nazaridan muhim tabiiy resurs, oziq-ovqat mahsulotlari, sanoatbop, texnikaviy va dorivor xom-ashyo va boshqa boyliklar olish manbai ekanligi ma ’ lum. Shunday ekan, uni huquqiy ekologik muhofaza qilish juda zarur.
Hayvonot ola m idagi statistikalar • Quruqlikda yashovchi hayvonlar butun hayvonlar turining 93%, suv hayyvonlari esa 7% tashkil etadi. Umuman olganda yer yuzida yashovchi hayvonlar turi hatto o‘simliklar turiga qaraganda to‘rt baravar ko‘p bo‘lib, taxminan 2 milliondan ortiqdir. Butun jonivorlarning 75% hasharotlarga to‘g‘ri keladi. Umurtqalilar 35600 tur bo‘lib, bularning yarmi baliqlardir. Sut emizuvchilar esa umurtqalilarning 0,1 qismini tashkil qiladi. Maolumotlarga ko‘ra keyingi 100-150 yil mobaynida hayvonlarning ko‘plab turlari yo‘qotilib yuborildi. Masalan, 1800 yilgacha sut emizuvchilarning 33 turi, qushlarning 30 turi yo‘q qilingan bo‘lsa, undan keyingi 100 yilda 73 tur sut emizuvchi, 124 qushlar batamom yo‘qolgan. Keyingi 50 yilda hayvonot dunyosining undan ham ko‘proq vakillari yo‘q qilib yuborilgan.
O‘zbekiston Respublikasida mavjud hayvonot dunyosini muhofaza qilish va undan oqilona foydalanish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 1997 yil 26 dekabrdagi sessiyasida qabul qilingan «Hayvonot dunyosini muhofaza qilish va undan foydalanish to‘g‘risida» gi Qonuni katta ahamiyatga ega. Ushbu qonun quruqlikda, suvda, atmosferada va tuproqda tabiiy erkinlik holatida yashaydigan O‘zbekiston Respublikasi hududida doimiy va vaqtincha turadigan yovvoyi hayvonlarni, shuningdek ilmiy va tabiatni muhofaza qilish maqsadlarida yarim erkin sharoitida yoki sun ’ iy yaratilgan yashash muhitida boqilayotgan hayvonot dunyosini muhofaza qilish va ulardan foydalanish sohasidagi munosabatlarni tartibga soladi.