logo

HUJAYRALARNING HAYOTIY FAOLIYATI.

Загружено в:

15.08.2023

Скачано:

0

Размер:

1555.5 KB
HUJAYRALARNING 
HAYOTIY FAOLIYATI .  HUJAYRALARNING HAYOTIY 
FAOLIYATI
1. Tirik hujayralar ichidagi harakatni kuzatish 
2. Hujayraning nafas olishi
3.Hujayrada moddalar almashinuvi
4.Hujayraning o’sishi
5.Hujayraning bo’linishi Hujayra ichida 
qanday jarayonlar 
sodir bo’lishi 
mumkin? Keling , hujayra 
ichida nima sodir 
bo’lishini ko’rib 
chiqaylik Hujayra ichida sodir bo’ladigan jarayonlar 
O2
CO2 Moddalarning hujayraga kirishi
•
Elodeya barglari shaffof 
bo’lgani  uchun uni 
mikroskopda butunligicha 
ko’rsa bo’ladi
•
Elodeya suvd a o’sganligi   
uchun uning bargi 
mikroskopdagi suv 
tomchisida tabiiy sharoitda 
 o’sgandek   tirik   bo’ladi. Hujayraning boshqa hujayralar 
bilan aloqasi .
•
Hujayralar qobig’ida 
teshikchalar bo’lib, 
sitoplazmaning harakati 
davomida bir 
hujayradagi oziq 
moddalar va kislorod 
ikkinchi hujayraga shu 
teshikchalar orqali 
o’tadi.    Hujayralararo 
modda Sitoplazmaning harakatlanishi
•
Sitoplazma bir  yo’nalishda 
harakatlanadi, ya’ni 
hujayraning turli qismidagi 
oziq moddalar va 
kislorodning harakat 
     yo’nalisi tomon siljiydi.        Hujayra faoliyati
•
O’simliklarning har bir 
tirik hujayrasi yashash 
uchun nafas oladi va 
oziqlanadi. Bu jarayon 
hujayralarda quyosh nuri 
ta’sirida, suv va unda 
erigan turli moddalar 
hamda kislorod  bo’lgan 
holdagina amalga oshadi. СО
2О
2 Hujayraning  nafas olishi
•
Nafas olish jarayoni 
kimyoyiy reaksiyalar asosida 
boradi. Bu jarayonda 
kislorod gazi hujayra ichiga 
kiradi va moddalar 
almashinuvida hosil bo’lgan 
korbanat angdrid gazi 
tashqariga chiqariladi . Nafas 
olish jarayonida energiya 
sarflanadi Hujayraning oziqlanishi
Korbanat angdrid  СО
2
М ineral 
moddalarHujayralar  qobig’i va sitoplazma o’zi orqali hamma moddalami 
ham o’tkazavermaydi. Masalan, tuproqdan hujayralar ichiga suv 
va unda erigan moddalar kiradi.O’simliklar hujayrasi ichiga 
tashqaridan kirgan turli eritmalar qayta ishlanib, hayotiy zarur 
moddalarga aylanadi.
Suv  Н
2 О •
Yo sh hujayralar ancha kichik  bo’lib,o’sgan sari 
kattalasha boradi.
•
Shuni aytish kerakki, har bir hujayra ma’lum 
o’lchamgacha o’sadi. 
•
Hujayralarning  qobig’i yoshiga qarab qalinlashadi.  Hujayraning o’sishi Hujayraning o’sishi
•
Qari  hujayralarda  vakuol  sitoplazmaga  qaraganda 
ko’proq joy egallaydi. 
•
Va qt    o’tishi  bilan  qari  hujayralarda  sitoplazma  va 
yadro butunlay  yo’qolib, ularning o’rnini suv yoki havo 
egallaydi, natijada ular nobud  bo’ladi.
. Hujayraning bo’linishi
•
Hujayralar  bo’linish yo’li bilan ko’payadi.
•
Hamma hujayralar ham  bo’linavermaydi. 
•
Faqat hosil qiluvchi to’qima hujayralargina 
bo’linadi.  •
Hujayralarning  bo’linishida yadro katta rol o’ynaydi
•
Bo’linadigan hujayralarda dastlab yadro kattalashadi,  
so’ng ikkiga bo’linadi va ular maxsus parda bilan 
qoplanadi. 
•
Bu davrda sitoplazmada ham to’siq paydo  bo’lib, ona 
hujayrani teng ikkita  yosh hujayraga  ajratadiHujayraning bo’linishi Hujayraning bo’linishi
•
Hujayra bo’linishi bilan undagi 
plastidalar ham teng ikkiga bo’linib, yosh 
hujayralarga  o’tadi. 
•
Hosil bo’lgan yosh hujayralar o’zidagi 
oziq moddalar hisobiga  o’sishda davom 
etadi. 
•
Ular  ona hujayra   o’lchamiga yetgach, 
yana yosh hujayralargabo’linadi. 
•
  O’simliklarningo’sishi hujayralarning  
bo’linib ko’payishi va  o’sishi hisobiga 
boradi. Hujayraning bo’linish bosqichlari
 
 
   
 
 
 
  Savollarga javob bering
•
1. Elodeya bargi hujayralaridagi 
sitoplazmaning harakatini qanday kuzatish 
mumkin?
•
2.Hujayralar ichiga moddalar qanday kiradi 
va ular qanday  o’zgarishlarga uchraydi?
•
3.Hujayralar o’sish jarayonida qanday 
o’zgaradi?
•
4.Yosh hujayralar ona hujayralardan 
qanday farq qiladi?

HUJAYRALARNING HAYOTIY FAOLIYATI .

HUJAYRALARNING HAYOTIY FAOLIYATI 1. Tirik hujayralar ichidagi harakatni kuzatish 2. Hujayraning nafas olishi 3.Hujayrada moddalar almashinuvi 4.Hujayraning o’sishi 5.Hujayraning bo’linishi

Hujayra ichida qanday jarayonlar sodir bo’lishi mumkin? Keling , hujayra ichida nima sodir bo’lishini ko’rib chiqaylik

Hujayra ichida sodir bo’ladigan jarayonlar O2 CO2

Moddalarning hujayraga kirishi • Elodeya barglari shaffof bo’lgani uchun uni mikroskopda butunligicha ko’rsa bo’ladi • Elodeya suvd a o’sganligi uchun uning bargi mikroskopdagi suv tomchisida tabiiy sharoitda o’sgandek tirik bo’ladi.