logo

Shaxs va faoliyati

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

238.5263671875 KB
Shaxs va  fao liyati    Reja :
1. Shaxs va uning faolligi.
2. Faoliyat  turlari:  jismoniy  va  aqliy 
harakatlar.
3. Ijtimoiy  xulq  motivlari  va  shaxs 
motivatsiyasi.   Tashq
i 
faollik  + Ichki 
faollikShaxs va uning faolligi
Jamiyat  bilan  doimiy  munosabatni  ushlab 
turuvchi,  o’z-o’zini  anglab,  har  bir  harakatini 
muvofiqlashtiruvchi  shaxsga  xos  bo’lgan  eng 
muhim  va  umumiy  xususiyat  –  bu  uning 
faolligidir.     inson  ongi  va  tafakkuri  bilan 
boshqariladigan,  undagi  turli-tuman 
ehtiyojlardan  kelib  chiqib,  tashqi 
olamni  va  o’z-o’zini  o’zgartirish 
hamda  takomillashtirishga  qaratilgan 
o’ziga xos faollik shaklidir. Faoliyat  ...   Faoliyat turlari
O’YIN 
FAOLIYATI O’ QISH
FAOLIYATI MEHNAT
FAOLIYATI   FAOLIYATNING  
YO’NALTIRILGAN L IG I
TASHQI FAOLIYAT
shaxsni o’rab turgan 
tashqi muhit va undagi 
narsa va hodisalarni 
o’zgartirishga qaratilgan 
faoliyat ICHKI FAOLIYAT
birinchi navbatda 
aqliy faoliyat bo’lib, 
u sof psixologik 
jarayonlarning kechishidan 
kelib chiqadi   
per t sept iv   –  ya’ni  bular  shunday  harakatlarki,  ularning 
oqibatida  atrofdagi  predmetlar  va  hodisalar  to’g’risida  yaxlit 
obraz shakllanadi;

mnemik   faoliy at   –  narsa  va  hodisalarning  mohiyati, 
mazmuniga  aloqador  materialning  eslab  qolinishi,  esga 
tushirilishi  hamda  esda  saqlab  turilishi  bilan  bog’liq  murakkab 
faoliyat turi;

fi k rlash  faoliy at i  –  aql,  fahm-farosat  vositasida  turli  xil 
muammolar,  masalalar  va  jumboqlarni  yechishga  qaratilgan 
faoliyat;

imajit iv  – (“image” – obraz so’zidan olingan) faoliyati shundayki, 
u ijodiy jarayonlarda xayol va fantaziya vositasida hozir bevosita 
ongda  berilmagan  narsalarning  xususiyatlarini  anglash  va 
xayolda tiklashni taqozo etadi. AQLIY HARAKATLAR   Har qanday faoliyat ham tashqi harakatlar asosida 
shakllanadi  va  motor  komponentlardan  iborat 
bo’lishi mumkin.
Agar  tashqi  faoliyat  asosida  psixik  jarayonlarga 
o’tish  ro’y  bergan  bo’lsa,  bunday  jarayonni 
psixologiyada  int erioriza t siy a   deb  ataladi, 
aksincha,  aqlda  shakllangan  g’oyalarni  bevosita 
tashqi  harakatlarda  yoki  tashqi  faoliyatga 
ko’chirilishi  ek st erioriza t siy a  deb yuritiladi.Interiorizatsiya va 
eksteriorizatsiya   O’YIN O’QISH MEHNA
TFaoliyatning klassik turlariM	u	lo	q	o	t 	–	 	s	h	a	x	s	 	in	d	iv	id	u	a	l 	riv	o	jla	n	is	h	i 	
ja	ra	y	o	n	id	a	 	n	a	m	o	y	o	n	 	b	o	’la	d	ig	a	n	 	
b	irla	m	c	h	i fa	o	liy	a	t tu	rla	rid	a	n	 b	iri.   Asosiy faollik turlari bo’yicha tabaqalash 
O’YIN O’QISH
shunday faoliyat turiki, u 
bevosita    biror moddiy yoki 
ma’naviy ne’matlar yaratishni 
nazarda    tutmaydi, lekin uning 
jarayonida    jamiyatdagi murakkab 
va xilma-xil faoliyat normalari, 
harakatlarning simvolik 
andozalari bola tomonidan 
o’zlashtiriladi.  faoliyati ham shaxs 
kamolotida katta rol o’ynaydi 
va ma’no kasb etadi. 
Bu shunday faollikki, uning 
jarayonida bilimlar, malaka 
va turli ko’nikmalar 
o’zlashtiriladi.   Asosiy faollik turlari 
bo’yicha tabaqalash 
MULOQOT
1
2 MEHNAT
* Mehnat   qilish ham tabiiy ehtiyojlarga asoslangan faoliyat bo’lib,
uning maqsadi albatta biror moddiy yoki ma’naviy ne’matlarni 
yaratish, jamiyat taraqqiyotiga hissa qo’shishdir.      
Har  qanday  kasbni  egallash,  nafaqat  egallash,  balki  uni 
mahorat  bilan  amalga  oshirishda  faoliyatning  barcha 
qonuniyatlari  va  mexanizmlari  amal  qiladi.  Oddiygina 
biror  kasb  malakasini  egallash  uchun  ham  unga 
aloqador  bo’lgan  ma’lumotlarni  eslab  qolish  va  kerak 
bo’lganda  yana  esga  tushirish  orqali  uni  bajarish 
bo’lmay,  balki  ham  ichki  ( psixik ),  ham  tashqi  ( predmetga 
yo’naltirilgan )  harakatlarni  ongli  tarzda  bajarish  bilan 
bog’liq  murakkab  jarayonlar  yotishini  unutmaslik  kerak. 
Lekin  har  bir  shaxsni  u  yoki  bu  faoliyat  turi  bilan 
shug’ullanishiga  majbur  qilgan  psixologik  omillar  – 
sabablar muhim bo’lib, bu  f aoliyat   mot ivlaridir .Faoliyat motivlari   Mot iv at siy a   –  inson  xulq-atvori,  uning 
bog’lanishi,  yo’nalishi  va  faolligini 
tushuntirib  beruvchi  psixologik  sabablar 
majmuini  bildiradi.  Bu  tushuncha  u  yoki 
bu  shaxs  xulqini  tushuntirib  berish  kerak 
bo’lganda ishlatiladi, ya’ni:  “ nega?” , “ nima 
uchun?” ,  “ nima  maqsadda?” ,  “qanday  
manfaat  y o’lida?”  degan savollarga javob 
qidirish – motivatsiyani qidirish demakdir. “ Motiv” va “motivatsiya” 
tushunchalari   Shaxsning xulqi va 
o’zini tutishi :
ICHKI SABABLAR
1
2 TASHQI SABABLAR     
ichk i  sabablar ,  ya’ni  xatti-harakat 
egasining  subyektiv  psixologik 
xususiyatlari  nazarda  tutiladi  (motivlar, 
ehtiyojlar,  maqsadlar,  mo’ljallar,  istaklar, 
qiziqishlar va hokazolar);

t ashqi  sabablar  –  faoliyatning  tashqi 
shart-sharoitlari  va  holatlari.  Ya’ni,  bular 
ayni  konkret  holatlarni  kelib  chiqishiga 
sabab bo’ladigan tashqi stimullardir. Shaxsning xulqi va o’zini tutishi :   Shaxsdagi mavjud ehtiyojlar 
guruhiR	u	s o	lim	i R	. N	em	o	v sh	axs	d	a	g	i m	o	tivasio	n	 	
so	h	an	i q	u	yid	a	g	ich	a tas	avvu	r q	ilad	i.
•
fiziologik 
(tashnalik, 
ochlik, uyqu), 
jinsiy, 
moslashuv
Biologik  
eht iy ojlar  •
mehnat qilish, 
bilish, estetik 
va ahloqiy-
ma’naviy 
ehtiyojlar Ijt imoiy  
eht iy ojlar      
fiziologik  ehtiyoj .   Unga  tashnalik,  ochlik,  dam  olish,  uy-
joy hamda jinsiy aloqaga bo’lgan ehtiyojlar kiradi;

xavfsizlik va kelajakka ishonch ehtiyoji .  Bu ma’lum bir 
guruh  psixologiyasiga  xos  bo’lib,  o’z  ichiga  insonlarning 
bir-birini  tushunishi,  sevgi  va  o’zaro  ijtimoiy 
munosabatlarga  kirishimliligi,  bog’liqligi,  qo’llab-
quvvatlashi kabi ehtiyojlarni qamrab oladi.

munosabatlar  ehtiyoji  –  yaxshi  munosabatlarga 
kirishish, sevimli bo’lish, biror guruhga tegishli bo’lish;

hurmat qilish ehtiyoji .  Bunga o’zini o’zi hurmat qilish va 
tan  olish  ehtiyojlari  kirib,  bu  ham  o’sish  ehtiyojiga 
taalluqlidir .Shaxs ehtiyojlarining yangi modeli   E’tiboringiz uchun 
rahmat !

Shaxs va fao liyati

Reja : 1. Shaxs va uning faolligi. 2. Faoliyat turlari: jismoniy va aqliy harakatlar. 3. Ijtimoiy xulq motivlari va shaxs motivatsiyasi.

Tashq i faollik + Ichki faollikShaxs va uning faolligi Jamiyat bilan doimiy munosabatni ushlab turuvchi, o’z-o’zini anglab, har bir harakatini muvofiqlashtiruvchi shaxsga xos bo’lgan eng muhim va umumiy xususiyat – bu uning faolligidir.

inson ongi va tafakkuri bilan boshqariladigan, undagi turli-tuman ehtiyojlardan kelib chiqib, tashqi olamni va o’z-o’zini o’zgartirish hamda takomillashtirishga qaratilgan o’ziga xos faollik shaklidir. Faoliyat ...

Faoliyat turlari O’YIN FAOLIYATI O’ QISH FAOLIYATI MEHNAT FAOLIYATI