logo

Informatika o’qitish metodikasi fan sifatida

Загружено в:

15.08.2023

Скачано:

0

Размер:

88.32421875 KB
Informat ik a o’qit ish 
met odik asi fan sifat ida. 1.
Fanning maqsadi va vazifalari.
2.
Fanni o’zlashtirishga qo’yiladigan talablar.
3.
Fanni o‘qitishda zamonaviy axborot va pedagogik texnologiyalar •
“ Informatika o’qitish metodikasi” pedagogikaning 
informatika fani umum ta’lim  maktablari , akademik lisey va 
kasb-hunar kollejlarida informatika va axborot texnologiya, 
va shu yo’nalishdagi fanlarini o’qitish qonuniyatlarini 
tadqiqot qiluvchi bo’limi hisoblanadi. Informatika va axborot 
texnologiyalarini o’qitish nazariyasi va metodikasi fanining 
maqsadi bo’lajak informatika o’qituvchisi o’sib kelayotgan 
avlodning umum ta’lim maktablari, akademik litsey va kasb-
hunar kollejlarida o’qitiladi •
«Informatika o’qitish metodikasi» o’quv fanini o’zlashtirish jarayonida 
amalga oshiriladigan masalalar doirasida bakalavr:
 axborot texnologiyalari va ularni o’qitish metodikasi haqida tushunchalar, 
informatika o’qituvchilarining roli, informatika kursining pedagogik 
funksiyalari; informatikaning texnik va dasturiy vositalarining mohiyati va 
didaktik imkoniyatlari, informatika va axborot texnologiyalarini 
o’qitishning  tuzilmasi   va   mazmuni ; davlat ta’lim standartlari, informatika 
va axborot texnologiyalarini o’qitishda uzviylik va uzluksizlik, umumiy o’rta 
ta’lim maktablari, akademik lisey va kasb-hunar kollejlarda informatika va 
axborot texnolgiyalarini o’qitishning  maqsadi   va   vazifalari ; axborot 
tizimlari va texnologiyalarini o’qish-tarbiya jarayonida nima maqsadida va 
qanday qo’llash mumkinligi, yangi pedagogik va axborot texnologiyalari 
va ularning o’quv-tarbiya jarayoniga qo’llashni bilishi kerak; •
Inf о rm а tik а  o’quv pr е dm е ti sif а tid а  inf о rm а tik а  f а ni v а  uning riv о ji 
bil а n uzviy b о g’liq. SHuning uchun «Informatika va axborot 
texnologiyalarini o‘qitish nazariyasi va metodikasi» f а ni birinchi 
n а vb а td а  inf о rm а tik а  f а nining m е t о d о l о giyasig а а s о sl а n а di. O’zining 
х ul о s а l а rid а  u t а’ lim v а  t а rbiyaning umumiy t а m о yill а rig а  t а yan а di. 
M а’ lumki, ushbu  t а m о yill а r p е d а g о gik а  v а  did а ktik а  t о m о nid а n 
ishl а b chiqil а di. Bund а n t а shq а ri, «Informatika va axborot 
texnologiyalarini o‘qitish nazariyasi va metodikasi» f а ni fizi о l о giya v а 
psi хо l о giya f а nl а ri t о m о nid а n q а bul kiling а n q о nuniyatl а rd а n h а m 
b е v о sit а  f о yd а l а n а di. •
«Informatika va axborot texnologiyalarini o‘qitish nazariyasi va 
metodikasi» f а nining p е d а g о gik v а zif а l а ri ins о nning umumiy t а’ lim 
о lishid а gi  а s о siy v а zif а l а rini h а l  е tishd а  qo’sh а dig а n o’zig а  h о s 
х iss а si bil а n  а niql а n а di. «Informatika va axborot texnologiyalarini 
o‘qitish nazariyasi va metodikasi» f а nini o’rg а nishning m а qs а di 
o’qitgvchil а rd а  sh ах siy m е t о dik tizimni ishl а b chiqish v а 
sh а kll а ntirishd а n ib о r а t •
1985  yild а  m а kt а b  d а sturig а  “ Inf о rm а tik а  v а  his о bl а sh  t ех nik а si  а s о sl а ri”  	f а ni  kiritildi,  1986  yild а  е s а 
p е d а g о gik  о liy t а’ lim mu а ss а s а l а ri o’quv r е j а sig а	
  “ Inf о rm а tik а  o’qitish m е t о dik а si”  	kursi kiritildi v а  shu 
yild а n b о shl а b	
    «Inf о rm а tik а  i  о br а z о v а ni е»   n о mli m е t о dik jurn а l o’z f ао liyatini b о shl а di.
•
Ilmiy  f а nl а r  t а snifl а nishig а  а s о s а n  ushbu  ах b о r о tl а shg а n  j а miyat  t о m о nid а n  qo’yilg а n  m а qs а dl а rg а  m о s 
r а vishd а  riv о jl а nishining  z а m о n а viy  b о sqichid а  inf о rm а tik а ni  o’qitish  q о nuniyatl а rini  o’rg а nuvchi  f а n 
yangi	
   “Inf о rm а tik а  v а  ах b о r о t  t ех n о l о giyal а rini  o’qitish  n а z а riyasi  v а  m е t о dik а si”  	d е g а n  n о m 
о ldi.  А mm о  o’quv  kursl а r,  d а rslikl а r  v а  m е’ yoriy  hujj а tl а rd а  f а nning  е ski  “Inf о rm а tik а  o’qitish  m е t о dik а si” 
n о mi h а m ko’p qo’ll а nilm о qd а. •
Axborot texnologiyalari va ularning turlari. Zamonaviy  
axborot texnologiyalari va ularning jamiyat taraqqiyotidagi 
roli. Axborotni o’lchash va tasvirlash. Axborotning sintaktik, 
semantik va pragmatik  o’lchovlari. Shaxsiy kompyuter 
tuzilishining axboriy- mantiqiy asoslari. Shaxsiy 
kompyuterlarning funksional-tuzilmaviy tashkil etilishi. 
Dasturiy ta’minotning holati va rivojlanish tendensiyalari. 
Dasturiy mahsulotlar, ularning asosiy tavsiflari va 
klassifikasiyasi. Operasion sistema va uning turlari. 
Arxivlashtirish dasturlari: fayllarni arxivlashtirish xaqida 
umumiy ma’lumot, RAR va ZIP arxivator dasturlar. •
Disklarga xizmat ko’rsatuvchi dasturlar: shikastlangan fayllar 
va disklarni tiklash, disklarni fragmentasiyasini bekor qilish, 
ularning ishini tezlashtirish. Corel Draw grafik prosessori. 
Word matn prosessori va matnli hujjatlar bilan ishlash 
texnologiyasi. Excel jadval prosessori va elektron hujjatlar 
bilan ishlash texnologiyasi. Ma’lumotlar omborini 
boshqarish tizimlari (MOBT): asosiy tushunchalar va 
funksional imkoniyatlari. Access MOBTda ishlash 
texnologiyasi asoslari. •
Zamonaviy axborot texnologiyalari: bir tildan ikkinchi tilga 
o’girish texnologiyalari, skanerlash texnologiyasi va 
boshqalar. Kompyuter tarmoqlari. Mahalliy, mintaqaviy va 
global kompyuter tarmoqlari. Internet global tarmogi, uning 
tuzilishi va adreslash tizimi. Internet Exploler va unda 
ishlash asoslari. Elektron pochta. Outlook Express bilan 
ishlash. Videokonfirensiyalar, uning tuzilishi asosiy 
funksiyalari va faoliyati. World Wide Web va HTML. •
Informatika va axborot texnologiyalarini o’qitish uslubiyoti 
kursi va uning bo’lajak informatika o’qituvchisining uzluksiz 
ta’limi tizimidagi o’rni. Kursning predmeti, maqsadi, vazifasi 
va mazmuni. Informatika va axborot texnologiyalarini  va 
ularnin o’qitish uslubiyoti tarixi. O’qitishning asosiy didaktik 
tamoyillari va ulardan informatika va axborot texnologiyalari 
o’qitishda foydalanish. Informatika va axborot 
texnologiyalarini o’qitishning uzluksiz tizimi. O’rta 
umumta’lim maktablarida informatika va hisoblash texnika 
asoslari kursining tizimi va mazmuni. •
Akademik lisey va kasb-hunar kollejlarida «Informatika» va 
«Axborot texnologiyalari» kurslarining mazmuni. Akademik 
lisey, kasb-hunar kollejlari va o’rta umumta’lim maktablarida 
informatikani o’qitishda o’quv-metodik va dasturiy ta’minoti 
Informatika va axborot texnologiyalarini kurslarini 
o’qitishning metodik tizimi va uning komponentlarining 
tavsifi. Akademik lisey va kasb-hunar kollejlarida  
informatika va axborot texnologiyalarini kurslarini o’qitish 
maqsadi va vazifalari. Akademik lisey va kasb-hunar 
kollejlarida  informatika va axborot texnologiyalarini 
kurslarining mazmuni. Akademik lisey va kasb-hunar 
kollejlarida  informatika va axborot texnologiyalarini 
kurslarini o’qitish shakli va uslublari. •
Informatika kursining o’qitish uslublarini muammolari. 
O’qitishning an’anaviy shakllari va ularning tavsifi. 
O’qitishning interaktiv uslublari. Akademik lisey va kasb-
hunar kollejlarida  informatika va axborot texnologiyalarini 
kurslarini o’qitishning vositalari. Zamonaviy axborot-
kommunikasiya texnologiyalari - o’qitishning vositalari 
sifatida. Akademik lisey va kasb-hunar kollejlarida  
informatika va axborot texnologiyalarini kurslari bo’yicha 
amaliy-laboratoriya mashg’ulotlarini maqsad va vazifalari, 
mazmuni va o’tkazish metodikasi. Zamonaviy informatika 
xonasini vazifalari va maqsadi. Zamonaviy informatika 
xonasini jixozlash. O’qituvchi va o’quvchi ish joylari.  •
Zamonaviy informatika xonasini jixozlash. O’qituvchi va o’quvchi 
ish joylari. Texnika xavfsizlikligi talablari. Zamonaviy informatika 
xonasida o’quv-tarbiya ishlarining tashkil etish. Zamonaviy 
informatika xonasida Internet, Intranet va lokal tarmog’i asosida 
o’quv-tarbiya ishlarining tashkil etish. Informatika va axborot 
texnologiyalari fanlari bo’yicha o’quv jarayonini rejalashtirish. 
Informatika darslariga va zamonaviy informatika xonasida 
darslarini o’tkazishga tayyorlash va rejalashtirishning ajralib 
turuvchi xususiyatlari. O’quv jarayonini tematik va xar bir darsni 
rejalashtirish. Informatika va axborot texnologiyalari fanlaridan 
darsdan tashqari ishni tashkillashtirish tamoyillari. Informatika va 
axborot texnologiyalari fanlaridan olimpiadalar o’tkazish. •
  informatika, axborot texnologiyalari va ularni o’qitish metodikasi 
haqida tushunchalar, informatika o’qituvchilarining roli, informatika 
kursining  pedagogik   funksiyalari ; informatikaning texnik va dasturiy 
vositalarining mohiyati va didaktik imkoniyatlari, informatika va 
axborot texnologiyalarini o’qitishning tuzilmasi va mazmuni; davlat 
ta’lim	
  standartlari , informatika va axborot texnologiyalarini o’qitishda 
uzviylik va uzluksizlik, umumiy o’rta ta’lim maktablari, akademik 
lisey va kasb-hunar kollejlarda informatika va axborot texnolgiyalarini 
o’qitishning	
  maqsadi   va   vazifalari ; axborot tizimlari va texnologiyalari •
informatika va axborot texnologiyalari bo’yicha o’quv jarayonini 
rejalashtirish, asosiy didaktik prin siplarini informatikada qo’llash, 
informatikani o’qitishda har xil tashkiliy shakllaridan,	
  usullardan , 
vositalardan foydalanish, informatikadan o’quvchilarini bilimini 
nazorat qilish,	
  baholash   usullaridan   foylanish , zamonaviy pedagogik 
texnologiyalar, innovasion metodikalar va interfaol usullarni 
informatika o’qitishida qo’llash •
informatika va axborot texnologiyalari bo’yicha o’quv jarayonini 
rejalashtirish, asosiy didaktik prin siplarini informatikada qo’llash, 
informatikani o’qitishda har xil tashkiliy shakllaridan,	
  usullardan , 
vositalardan foydalanish, informatikadan o’quvchilarini bilimini 
nazorat qilish,	
  baholash   usullaridan   foylanish , zamonaviy pedagogik 
texnologiyalar, innovasion metodikalar va interfaol usullarni 
informatika o’qitishida qo’llash •
informatika va axborot texnologiyalari bo’yicha o’quv jarayonini 
rejalashtirish, asosiy didaktik prin siplarini informatikada qo’llash, 
informatikani o’qitishda har xil tashkiliy shakllaridan,	
  usullardan , 
vositalardan foydalanish, informatikadan o’quvchilarini bilimini 
nazorat qilish,	
  baholash   usullaridan   foylanish , zamonaviy pedagogik 
texnologiyalar, innovasion metodikalar va interfaol usullarni 
informatika o’qitishida qo’llash •
informatika va axborot texnologiyalari bo’yicha o’quv jarayonini 
rejalashtirish, asosiy didaktik prin siplarini informatikada qo’llash, 
informatikani o’qitishda har xil tashkiliy shakllaridan,	
  usullardan , 
vositalardan foydalanish, informatikadan o’quvchilarini bilimini 
nazorat qilish,	
  baholash   usullaridan   foylanish , zamonaviy pedagogik 
texnologiyalar, innovasion metodikalar va interfaol usullarni 
informatika o’qitishida qo’llash •
  inf о rm а tik а  v а  d а sturiy t а’ min о t bo’yich а  mut аха ssis bo’lm а g а nl а rg а  d а sturl а shni o’rg а tish 
z а ruriyatid а n v о z k е chish l о zim;
•
- inf о rm а tik а  yo’n а lishid а gi f а nl а rni o’qitish did а ktik spir а l t а m о yili  а s о sid а  qurilishi k е r а k;
•
- ishl а b chiqil а yotg а n o’quv kursl а ri m а zmunining yangiligi v а  d о lz а rblik mudd а tini uz а ytirishni 
ах b о r о tni q а yt а  ishl а sh t а m о yill а rig а  ur ђ u b е rish  а s о sid а gin а а m а lg а о shirish mumkin;
•
- sh ах sni o’qitish, t а rbiyal а sh v а  riv о jl а ntirish sif а tl а rini k а f о l а tl а shg а  yo’n а ltirilg а nlik;
•
-  o’qish  v а qti  r е sursl а rini  o’quvchil а rning  t а f а kkurini  riv о jl а ntirish,  o’quv  ij о diy  f ао liyatini  t а shkil  е tish 
f о yd а sig а  q а yt а  t а qsiml а sh.
•
O’zb е kist о n  R е spublik а si  t а’ lim  tizimig а  yangi  bo’g’in,  o’rt а- m ах sus  v а  k а sb-hun а r  t а’ limining  kiritilishi 
bil а n,  inf о rm а tik а  o’qituvchil а ri  uchun  «Inf о rm а tik а  o’qitish  m е t о dik а si»  f а nini  yar а tish  d о lz а rb 
mu а mm о l а rd а n biri bo’lib q о ldi. •
Talaba o'z ta'limining asosiy elementlarini tanlash erkinligi 
printsipi
•
Ta'lim mazmunining meta- pub'ekt asoslari printsipi .
•
O`quv faoliyatining o`rganilayotgan predmetga muvofiqligi 
tamoyili.
•
Talabaning o'quv mahsulotlarining umume'tirof etilgan 
analoglarga nisbatan ustuvorligi printsipi. 
•
Qo'shimcha ta'lim tamoyili.
•
Samarali ta'lim printsipi.
•
o'z-o'zini anglash printsipi . I jodiy qobiliyat larni shak llant irish shart lari:
a) o'rganishning ijobiy motivlari;
b) talabalarning qiziqishi;
v) ijodiy faoliyat;
d) jamoada ijobiy mikroiqlim;
e ) kuchli his-tuyg'ular;
f) harakatlarni tanlash erkinligini, ishning o'zgaruvchanligini 
ta'minlash. Evristik talim foliate turlari
Evristik o'rganish usullarini tasniflash uchun asosni tanlash 
uchun Xutorskoy A.V. evristik ta'lim faoliyatining asosiy turlariga 
murojaat qilib, ularni ushbu turlarga ko'ra tasnifladi
•
uslubiy,
•
kognitiv,
•
ijodiy . O’quv matiriali mazmunining 
xususiyatlari
•
Evristik ta'limning tarkibiy qismlari
1. O'qituvchi tomonidan ta'lim muhiti sifatida o'rnatiladigan material
2. Talabalar uchun o'quv mahsuloti.
3. Talaba ta'lim mahsulotining madaniy-tarixiy analoglari.
•
  Evristik talim shakillari
•
evristik darslar,
•
olimpiadalar,
•
biznes o'yinlari,
•
yuzma-yuz va masofaviy loyihalar,
•
ta'limning interaktiv shakllari;
•
ijodiy himoya. Evristik talim usullari
•
  "Ko'nikish" usuli.
•
Semantik ko'rish usuli.
•
Ramziy ko'rish usuli.
•
Majoziy ko'rish usuli.
•
Ixtiro usuli.
•
"Agar ..." usuli
•
Evristik savol usuli
•
giperbolizatsiya usuli.
•
aglutinatsiya usuli.
•
"Aqliy hujum"
•
Sinektika usuli
•
Morfologik quti usuli
•
Inversiya usuli Evristik darslarga misollar
•
  Ijodiy laboratoriyalar.
•
      Tasviriy material asosida talabalarning matematik nutqini 
rivojlantirish ustida ishlash.
•
Vazifalarni tuzatish va tahrirlash.
•
Etimologik ekskursiyalar.
•
Malumot signallarini kompilyatsiya qilish.
•
Individual muammolarni bartaraf etish. •
Kvadrat ildizning xossalari"  mavzusidagi  dars-tadqiqotdan parcha.  
U evristik suhbat shaklida amalga oshirilishi mumkin, ya'ni. savol-
javob tizimidan foydalangan holda, buning natijasida o'quvchilar 
kvadrat ildizning xususiyatlarini "kashf qiladilar". 
Birinchidan, o'quvchilarni matematik ob'ektlarni kuzatishga, ushbu 
ob'ektlarning muhim bo'lmagan xususiyatlaridan abstraktsiya qilishga 
qaratilgan savollar beriladi                                       Fon
•
Evristik ta'lim  bizga Sokrat davridan beri ma'lum bo'lib, u suhbatni 
yangi bilim  berish sifatida emas, balki  uni o'zi suhbatlashgan odamlar 
tomonidan  topish sifatida mohirona ishlatgan.  U shogirdlarini 
dialogga, munozaraga, mantiqiy fikrlashga o'rgatgan. Sokrat ularni 
munozarali pozitsiyani izchil rivojlantirishga da'vat etdi, asl 
bayonotning bema'niligini tushunishga olib keldi va keyin haqiqatni 
izlash usuli bilan ularni to'g'ri yo'lga boshladi.                                 xulosa
•
   Evristik ta'lim ta'lim faoliyatini baholash mezonlarini o'zgartiradi. 
An'anaviy ta'limda o'quvchining ta'lim mahsuloti berilgan modelga 
yaqinlik darajasi bilan baholanadi, ya'ni. talaba berilgan mazmunni 
qanchalik to‘g‘ri va to‘liq takrorlasa, uning o‘quv faoliyatiga baho 
shunchalik yuqori bo‘ladi. Evristik ta'limda buning aksi bo'ladi: 
o'quvchining ta'lim mahsuloti berilganidan farq darajasiga qarab 
baholanadi, ya'ni. talaba erisha oladigan ma'lum mahsulotdan ilmiy 
va madaniy jihatdan qanchalik muhim farq qilsa, uning ta'lim 
samaradorligini baholash shunchalik yuqori bo'ladi.

Informat ik a o’qit ish met odik asi fan sifat ida.

1. Fanning maqsadi va vazifalari. 2. Fanni o’zlashtirishga qo’yiladigan talablar. 3. Fanni o‘qitishda zamonaviy axborot va pedagogik texnologiyalar

• “ Informatika o’qitish metodikasi” pedagogikaning informatika fani umum ta’lim  maktablari , akademik lisey va kasb-hunar kollejlarida informatika va axborot texnologiya, va shu yo’nalishdagi fanlarini o’qitish qonuniyatlarini tadqiqot qiluvchi bo’limi hisoblanadi. Informatika va axborot texnologiyalarini o’qitish nazariyasi va metodikasi fanining maqsadi bo’lajak informatika o’qituvchisi o’sib kelayotgan avlodning umum ta’lim maktablari, akademik litsey va kasb- hunar kollejlarida o’qitiladi

• «Informatika o’qitish metodikasi» o’quv fanini o’zlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida bakalavr: axborot texnologiyalari va ularni o’qitish metodikasi haqida tushunchalar, informatika o’qituvchilarining roli, informatika kursining pedagogik funksiyalari; informatikaning texnik va dasturiy vositalarining mohiyati va didaktik imkoniyatlari, informatika va axborot texnologiyalarini o’qitishning  tuzilmasi va mazmuni ; davlat ta’lim standartlari, informatika va axborot texnologiyalarini o’qitishda uzviylik va uzluksizlik, umumiy o’rta ta’lim maktablari, akademik lisey va kasb-hunar kollejlarda informatika va axborot texnolgiyalarini o’qitishning  maqsadi va vazifalari ; axborot tizimlari va texnologiyalarini o’qish-tarbiya jarayonida nima maqsadida va qanday qo’llash mumkinligi, yangi pedagogik va axborot texnologiyalari va ularning o’quv-tarbiya jarayoniga qo’llashni bilishi kerak;

• Inf о rm а tik а o’quv pr е dm е ti sif а tid а inf о rm а tik а f а ni v а uning riv о ji bil а n uzviy b о g’liq. SHuning uchun «Informatika va axborot texnologiyalarini o‘qitish nazariyasi va metodikasi» f а ni birinchi n а vb а td а inf о rm а tik а f а nining m е t о d о l о giyasig а а s о sl а n а di. O’zining х ul о s а l а rid а u t а’ lim v а t а rbiyaning umumiy t а m о yill а rig а t а yan а di. M а’ lumki, ushbu t а m о yill а r p е d а g о gik а v а did а ktik а t о m о nid а n ishl а b chiqil а di. Bund а n t а shq а ri, «Informatika va axborot texnologiyalarini o‘qitish nazariyasi va metodikasi» f а ni fizi о l о giya v а psi хо l о giya f а nl а ri t о m о nid а n q а bul kiling а n q о nuniyatl а rd а n h а m b е v о sit а f о yd а l а n а di.