Jahon svilizatsiyasi
J A H O N S V IL IZ AT S IYA S I
M A V Z U : M E S O P OTA M I A S V I L I Z AT S I YA S I • Me sopot amiy a — Yaqin Sharqning Furot va Dajla daryolari oraligʻida joylashgan hududi. Aslida bu soʻzning oʻzi „ikki daryo oʻrtasida“ degan maʼnoni anglatadi. Ushbu mintaqa katta tarixiy ahamiyatga ega, chunki u yerda qishloq xoʻjaligi boshlangan, birinchi shaharlar tashkil etilgan va birinchi tsivilizatsiyalar paydo boʻlgan. Tarixchilar taʼkidlashlaricha Mesopotamiyada tsivilizatsiya miloddan avvalgi 5000-yilda paydo boʻlgan, ammo baʼzi mualliflar miloddan avvalgi 3500-yilda boʻlgan deb taʼkidlashadi.
J O Y L A S H G A N H U D U D I
M E S O P OTA M I Y A • Mesopotamiya tarixi yaratilgan imperiyalarning koʻtarilishi va qulashiga sabab boʻlgan turli xil sivilizatsiyalar oʻrtasidagi urushlarga toʻla edi. Forslar tomonidan amalga oshirilgan soʻnggi bosqinchilik tarixchilar tomonidan ushbu hududdagi xalqlarning tanazzulga uchrashi uchun ishlatilgan. Mesopotamiyada sivilizatsiyaning kelib chiqish joyi boʻlishdan tashqari, koʻplab texnik va siyosiy yangiliklar paydo boʻldi. Eng koʻzga koʻringanlari orasida gʻildirak, sugʻorish tizimi, qonunlar yoki yozuvlarning birinchi toʻplamlari mavjud. • Dajla va F urot daryolari yaqinidagi ye rlar y e t isht irish uchun juda mos e di. Har yili daryolar t oshib, ye runumdorligini oshirgan. Biroq, mint aqada juda k at t a muammo y uzaga k e ldi: yomgʻirning ye t ishmasligi. Bu shuni anglat adik i, mint aqa aholisi suv oqimini boshqarishni oʻrganmaguncha qishloq xoʻjaligi bilan shugʻullanish mumk in e mas e di