logo

Mahaliy davlat hokimiyati organlarining zarurligi

Загружено в:

15.08.2023

Скачано:

0

Размер:

1850.115234375 KB
"Mahaliy davlat hokimiyati organlari 
davlatning asosiy bug'inidir." Mahaliy davlat hokimiyati 
organlarining zarurligi 
Sh.Mirziyoyev Reja
1. Mahalliy  vakillik  organlariga  –  xalq 
deputatlari Kengashlari
2. O‘zbekiston ekologik harakati.
3.   Davlat boshqaruvi  •
Har qanday boshqaruv jamiyatda yuzaga keladigan turli 
munosabatlarni tartibga solishga qaratilgan. Jamiyatda 
mavjud bo`lgan boshqaruv ijtimoiy boshqaruv hisoblanib, 
davlat boshqaruvi uning asosiy turlaridan biri sanaladi. 
Jamiyatda davlat boshqaruvidan tashqari ham 
boshqaruv mavjud bo`lsada, ma`muriy huquq faqat 
davlat boshqaruvi bilan bog`liq munosabatlarni tartibga 
soladi.
•
Davlat boshqaruvi jamiyat a`zolarining birgalikdagi 
harakatlarning bir-biriga mosligini va intizomini ham 
ta`minlaydi. Davlat boshqaruvini davlat boshqaruv 
organlarining amaliy faoliyati kabi belgilash mumkin, u 
davlat faoliyati ko`rinishida namoyon bo`ladi, uning 
o`ziga  x osligi davlat funk s iyalarini amalga oshirishga oid 
kundalik amaliy ishlarni tashkil etishdan iboratdir. Mahalliy vakillik organlariga – xalq deputatlari 
Kengashlari kiradi. Ular o‘z faoliyatini jamoaviy 
(kollegial) asosda olib boradi. 
Xalq deputatlari
Kengashlari ishining 
asosiy tashkiliy-
huquqiy shakli 
sessiya hisoblanadi. Mahalliy davlat hokimiyat organlari
Mahalliy vakillik organlari
Viloyatlar xalq deputatlari
Kengashlari
Shahar, tuman xalq 
deputatlari Kengashlari Ijroiya hokimiyati
Viloyatlar hokimliklari
Shahar, tuman 
hokimliklari “ Xalq deputatlari viloyat, tuman va shahar 
Kengashlariga saylov to‘g‘risida”gi qonunga ko‘ra, 
vakillik organlariga 21 yoshga to‘lgan fuqarolar
saylanadi. Ijroiya hokimiyatiga – hokim va uning ijroiya 
apparati kiradi. 
Hokim tegishli 
hududda oliy 
mansabdor shaxs 
hisoblanadi. 
O‘zbekiston Respublikasi
Konstitutsiyasining 121-moddasiga ko‘ra 
hokimlarning vakolat muddati – 5 yil. Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari.
O‘zbekiston 
Respublikasining 
Konstitutsiyasi qabul 
qilingach, fuqarolarning
o‘zini o‘zi boshqarish 
tizimining huquqiy zamini 
mustahkamlandi.
Fuqarolar yig‘ini
Shaharchalar
fuqarolar 
yig‘ini Qishloq va 
ovullar
fuqarolar yig‘ini Mahallalar 
fuqarolar
yig‘ini Prezidentning 2017-yildagi farmoni asosida fuqarolar 
yig‘inlarining uyushmasi sifatida fuqarolarning o‘zini 
o‘zi boshqarish organlari faoliyatini muvofiqlashtirish 
bo‘yicha Respublika kengashi tashkil etildi. Mustaqillikning dastlabki 
yillarida tashkil topgan 
partiyalardan yana biri 
bu – O‘zbekiston 
“Adolat”
sotsial-demokratik 
partiyasidir. U 1995-yil 
fevralda  tuzilgan.
“ Adolat”  sotsial-demokratik 
partiyasi belgisi Mustaqillik yillarida 
tashkil topgan 
partiyalardan yana biri – 
bu O‘zbekiston Milliy 
tiklanish
demokratik partiyasidir. 
Ushbu partiya 1995-yili iyunda tuzilgan. O‘zbekiston siyosiy tizimida 
o‘ziga xos o‘ringa
ega bo‘lib ulgurgan 
O‘zbekiston Liberal-
demokratik partiyasi 
(O‘zLiDeP) 2003-yil 
noyabrda tashkil topgan. O‘zbek ist on ek ologik  harak at i .
O‘zbekiston ekologik harakati o‘z 
faoliyatini fuqarolarning hozirgi 
va kelgusi avlodi qulay atrof-
muhit sharoitida yashashi, aholi 
salomatligini yaxshilash, barcha 
tabiiy resurslarni muhofaza qilish 
jarayonlarini yanada 
chuqurlashtirishda jamiyatning
bor kuch va salohiyatini safarbar 
qilishga qaratgan.O‘zbekiston ekologik harakati 2008-yil avgustda tashkil 
topgan. O‘zbekistonda ko‘ppartiyaviylik tizimining yuzaga 
kelishi.
Mustaqillik davrida 
tashkil topgan ilk siyosiy 
partiya bu –  O‘zbekiston 
Xalq demokratik 
partiyasi dir. Partiyaga 
1991-yilning noyabrida 
asos solindi.
Xalq demokratik partiyasi belgisi Davlat boshqaruvi 
•
bu tashkil etuv c hi faoliyatdir. Turli darajadagi ijro etuv c hi va 
boshqaruv c hi faoliyat davomida  x o`jalik yuritish, ijtimoiy-madaniy va 
ma`muriy-siyosiy qurilish sohasidagi vazifalarni bajaruv c hi 
kishilarning birgalikdagi faoliyati tashkil etiladi. Bu maqsadda davlat 
boshqaruv organlari boshqarish sohasidagi munosabatlarni tartibga 
solishni amalga oshiradilar, boshqariladigan tizimlarning faoliyat 
ko`rsatish bilan bog`liq umumiy masalalarni hal qiladilar, boshqarish 
munosabatlari qatnash c hilar i ning faoliyatlarini birlashtiradilar va 
muvofiqlashtiradilar. •
Boshqaruv organlarining eng muhim belgilari: ularda 
o`zlariga berilgan huquqlar doirasiga ma`lum masalalar 
y e c hish, boshqa davlat organlari, mansabdor sha x slar va 
fuqarolar tomonidan bajarilishi u c hun majburiy bo`lgan 
normativ hujjatlar  c hiqarish, ularni ishontirish va majbur 
qilish yo`li bilan bajarilishini ta`minlash imkonini 
beradigan davlat-hokimiyat vakolatlarining borligidir: ular 
bilan belgilangan tartibda harakat qiladilar va yagona 
tizimni tashkil etadilar; ular ijtimoiy mohiyati, maqsad, 
vazifalar, funksiyalari jihatidan o`zaro aloqada va bir-
biriga bog`langandir. Davlat boshqaruvi organlari yagona tizimni tashkil 
etadilar. U Respublika miqyosida  x o`jalikka, ijtimoiy-
madaniy va ma`muriy-siyosiy qurilishga kundalik har 
tomonlama rahbarlik qilishni ta`minlash zarurligidan 
kelib  c hiqadi. Davlat boshqaruv organlari tuzilishi 
umumrespublika, markaziy va mahalliy organlarni 
qamrab oladi.
•
1.  Umumrespublika organlari:
•
- O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi. Uning 
tarkibi O`zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan 
shakllantiriladi. Vazirlar Mahkamasi o`z huquq doirasida 
O`zbekiston Respublikasini boshqarishga tegishli barsha 
masalalarni hal etishga vakolatlidir;
•
  - Qoraqalpog`iston Respublikasi Vazirlar Kengashi. U 
Qoraqalpog`iston Respublikasi Jo`qorg`i Kengesi 
tomonidan tuziladi. U o`z huquq doirasida 
Qoraqalpog`iston Respublikasiga tegishli masalalarni hal 
etish u c hun vakolatlidir   •
- O`zbekiston Respublikasi vazirliklari; 
 
•
    - Qoraqalpog`iston Respublikasi vazirliklari;
•
    - Davlat qo`mitalari. Markaziy boshqaruv organlari:   Davlat boshqaruv shakli.
•
  Davlat jamiyatining siyosiy, ho’jalik va madaniy hayotga 
rahbarlik qiluvchi davlat organlariga ega. Masalan; 
O’zbekistonda Oliy davlat hokimiyat organi Oliy Majlis, 
mahalliy davlat hokimiyat organlari, viloyatlar, tumanlar 
va shaharlarda hokimlar boshchilik qiladigan xalq 
deputatlari Kengashlaridir. Siyosiy ijro etuvchi organ- 
davlat boshlig’i va vazirlar mahkamasining raisi 
Prezident, mahalliy ijro etuvchi organ- viloyat, tuman va 
shahar hokimlaridan iborat. O’zbekiston huquqni 
muhofaza organlari mavjud. Bu organlarning chiqaorgan 
normativ va huquqiy hujjatlari jamiyatning barcha a'zolari 
uchun majburiydir.
•
      Davlat  huquq va huquqiy normalar qabul qiladi. 
Bularni bajarish barcha fuqarolar uchun, jamiyatning 
barcha siyosiy tashkilotlarining a'zolari uchun 
majburiydir. •
O’zbekiston mustaqillikka erishgandan keyin davlat 
va siyosiy   tizimiga  bozor iqtisodiyoti bilan bo’g’liq  
bo’lgan bir qancha davlat organlari paydo bo’ldi. 
Masalan,  Mudofaa va tashqi iqtisodiy aloqalar 
vazirliklari,  milliy havfsizlik hizmati, davlat soliq va 
bojhona qo’mitasi, davlat mulkini boshqarish va 
hususiylashtirish, qimmatbaho metallar, fan va 
tehnika qo’mitalari, turli kontsernlar, holding, 
kompaniya va boshqalar tuzildi.
•
D e mak, jamiyat siyosiy tizimining vazifalari 
quyidagilardan iborat:                            O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI   
PREZIDENTININ   FARMONI
•
(O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 
Axborotnomasi, 2003 y., 11-12-son, 178-modda; 
O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to’plami, 2004 
y., 22-23-son, 259-modda; 2005 y., 28-29-son, 203-
modda; 28-29-son, 204-modda; 37-38-son, 282-modda; 
2006 y., 40-son, 394-modda)
•
Jamiyat hayotining barcha tomonlarini erkinlashtirish va 
isloh qilishning hozirgi bosqichi talablariga muvofiq 
iqtisodiyotni boshqarish tizimini yanada takomillashtirish, 
davlat tuzilmalarining hokimiyat vakolatlarini qisqartirish, 
davlat va xo’jalik boshqaruvi vazifalarini aniq chegaralab 
qo’yish, shuningdek respublika davlat boshqaruvi 
organlari faoliyati samaradorligini oshirish maqsadida   Belgilab qo’yilsinki, vazirliklar, davlat qo’mitalari, qo’mitalar, agentliklar, 
shuningdek ular huzurida va O’zbekiston Respublikasi Vazirlar 
Mahkamasi huzurida tashkil etiladigan davlat boshqaruvi tuzilmalari 
respublika davlat boshqaruvi organlari jumlasiga kiradi.•
Jamiyat hayotining barcha tomonlarini erkinlashtirish va 
isloh qilishning hozirgi bosqichi talablariga muvofiq 
iqtisodiyotni boshqarish tizimini yanada takomillashtirish, 
davlat tuzilmalarining hokimiyat vakolatlarini qisqartirish, 
davlat va xo’jalik boshqaruvi vazifalarini aniq chegaralab 
qo’yish, shuningdek respublika davlat boshqaruvi 
organlari faoliyati samaradorligini oshirish maqsadida: "Mahalliy davlat hokimiyati organlari to'risida"gi 
qonun  Normativ huquqiy hujjatlar:
"Adliya vazirligi faoliyatini tubdan 
takomillashtirish to'g'risidagi qonun 2003-yil 
27-avgust 
Xotin qizlarni qullab quvvatlash va oila 
institutini mustahkamlash to'grisidagi qonun 
2018-yil 2-fevral 
O'zbekiston Respublikasi mahalliy davlat 
hokimiyati organlarini qayta tuzish to'g'risida 
1992-yil 4-yanvar                 Normativ huquqiy hujjatlar
Xalq deputatlari viloyat, tuman va shahar 
kengashlariga saylov to'g'risidagi qonun 
1994-yil 5-may
Xalq deputatlari viloyat tuman va shahar 
kengashi deputatining maqomi to'g'risida 
2004-yil 2-dekabr  
1.Demokratiyaning umumetirof etilgan qanday shakli mavjud?
A.yakka va umumiy
B.bevosita va vakilik demokratiyasi
C.xususiy va umumiy
D.bevosita va bilvosita.
2.O'zbekiston Respublikasida har qanday kishini aybdor 
deb topish qaysi organga yuklatilgan
A.Vazirlar mahkamasiga 
B.Sudga
C.Prezident devoniga
D.Oliy majlisga
3.Shaxsning huquqiy holatini aniqlashda nima muhim 
omil ekanligi etirof etilgan.
A.Xususiylik
B.fuqarolik
C.Demokratiya
D. Umumiylik 
4.Konstitutsiyaga binoan Uzbekistonda inson va fuqarolarning qaysi huquqdan 
mahrum etish mumkin emas.
A.Erkinlik huquqidan
B.Yashash huquqidan
C.Mehnat huquqidan
D.Iqtisodiy faoliyat huquqidan.
5.Uzbekiston respublikasi fuqarolari chet davlatda qanday  ishga kirsa fuqarolikdan 
mahrum buladi
A.Ijtimoiy sohada.
B harbiy sohada
C.siyosiy sohada
Savdo sohasida 6.Xalq davlat hokimiyatining birdan bir manbayidir ushbu suzlar 
konstitutsiyaning qaysi moddasiga tegishli
A.7
B.15
C.88
D44
7.Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi qachon qabul qilingan.
A.1948  yil
B19 78 yil
C1957 yil
D.1945 yil
8.Xalqaro huquqning prinsiplari nechta.
A.4 ta
B.5 ta
C.6 ta
D.7 ta 9.Konstitutsiyaning beshinchi bulimi nima deb ataladi?
A. Davlat hokimiyatining tashkil etilishi
B.Tashqi siyosat
C.Asosiy prinsiplar
D.Jamoat birlashmalari.
10.Tula muomila huquqi layoqati nechi yoshdan beriladi?
A.18 yoshdan
B.17 yoshdan
C.16 yoshdan
D.20 yoshdan Foydalanilgan 
adabiyotlar
1.O''zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi.
2.O.Husanov-Konstitutsiyaviy huquq. 
3.Karimov  I.A.  Buyuk  kelajagimizning  huquqiy  kafolati.  T.1993,  11 
bet.
4.  Karim  ov.I.A.  O’zbekiston:  milliy  istiqlol, iqtisod,  siyosat, 
mafkura. T. 1. T.1996
5 O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi. T. O’zbekiston. 1998.
6  D.  Jumabaev.  K.N.Razdelenie  vlastey  v  gosudarstvennom 
mexanizmi Respubliki Uzbekistan. T.1996,
7. Davlat va huquq nazariyasi. T.2000.
8.Saidov  A.,  Tojixonov  U.  Davlat  va  huquq  nazariyasi:  T. 
O’zbekiston Respublikasi IIV Akademiyasi, 20. 9. Sa i dov   A .Toj i x onov   U.  Da v l at   v a  huquq 
asosl ari .  T.  O’zbek i st on  Respubl i k a si  IIV  
A k adem i y asi , 1999  y i l . 32-34, 189, 131 bet l ar.
10.  Dav l at   v a  huquq  nazari y a si .  Mas'ul  
m uha rri rl ar  B.Boboev ,  T.Odi l qori ev .  -T.: 
Iqt i sodi y ot  v a  huquq duny osi , 2000.
11. Sai dov   A .,  Toj i x onov   U.  Dav l at   v a  huquq 
nazari y asi :  T.2.Dav l at   naza ri y asi . O’zbek i st on 
Respubl i k asi  I IV  A k adem i y asi , 2001 y . 207-214 bet l
12.  www. Lex.uz 
13.www.arxive.uz
14.www.advise.uz

"Mahaliy davlat hokimiyati organlari davlatning asosiy bug'inidir." Mahaliy davlat hokimiyati organlarining zarurligi Sh.Mirziyoyev

Reja 1. Mahalliy vakillik organlariga – xalq deputatlari Kengashlari 2. O‘zbekiston ekologik harakati. 3. Davlat boshqaruvi

• Har qanday boshqaruv jamiyatda yuzaga keladigan turli munosabatlarni tartibga solishga qaratilgan. Jamiyatda mavjud bo`lgan boshqaruv ijtimoiy boshqaruv hisoblanib, davlat boshqaruvi uning asosiy turlaridan biri sanaladi. Jamiyatda davlat boshqaruvidan tashqari ham boshqaruv mavjud bo`lsada, ma`muriy huquq faqat davlat boshqaruvi bilan bog`liq munosabatlarni tartibga soladi. • Davlat boshqaruvi jamiyat a`zolarining birgalikdagi harakatlarning bir-biriga mosligini va intizomini ham ta`minlaydi. Davlat boshqaruvini davlat boshqaruv organlarining amaliy faoliyati kabi belgilash mumkin, u davlat faoliyati ko`rinishida namoyon bo`ladi, uning o`ziga x osligi davlat funk s iyalarini amalga oshirishga oid kundalik amaliy ishlarni tashkil etishdan iboratdir.

Mahalliy vakillik organlariga – xalq deputatlari Kengashlari kiradi. Ular o‘z faoliyatini jamoaviy (kollegial) asosda olib boradi. Xalq deputatlari Kengashlari ishining asosiy tashkiliy- huquqiy shakli sessiya hisoblanadi.

Mahalliy davlat hokimiyat organlari Mahalliy vakillik organlari Viloyatlar xalq deputatlari Kengashlari Shahar, tuman xalq deputatlari Kengashlari Ijroiya hokimiyati Viloyatlar hokimliklari Shahar, tuman hokimliklari