logo

Maktabgacha yoshdagi bolalarning psixik rivojlanishi

Загружено в:

15.08.2023

Скачано:

0

Размер:

816.3486328125 KB
 Основополагающий вопрос
•
Куда уходит ДЕТСТВО?
1. Kichik maktabgacha Yoshdagi bolalarping 
psixologik hususiyatlari.
2. Rolli o'yin - maktabgacha Yoshdagi 
bolalarning etakchi faoiiyati.
3. Katta va o'rta maktabgacha Yoshdagi 
bolalarning shaxs sifatida shakllanishida 
kattalaming roli.
4. Bolaning psixik o'sishida o'yinning 
ahamiyati.Reja: Kichik maktabgacha 
yoshdagi bolalarning 
psixologik hususiyatlari.   •
Kichik maktabgacha yoshdagi bolalarga to'g'ri 
tarbiya berish, ta'sir o'tkazish, ularning 
harakatini maqsadga muvofiq yo'naltirish 
orqali ularda mustaqil holda ovqatlanish, 
kiyinish yuvinish, o'z o'rnini yig'ishtirish 
ko'nikmalarini tarkib toptirishga, ayrim 
topshiriq va vazifalarni puxta bajarish 
malakasini shakllantirishga erishishimiz 
lozim.  Bolaning uch yoshgacha o'sishida 
erillal yutuklari uning hulk-atvoriii, 
bilish jarayoniii sifat jihatidan 
ancha o'zgartirib yuboradi. 
Shunga qaramay bolaning 
o'sishiga kattalarning ta'siri, roli 
yetakchiligicha qolaveradi, lekin 
o'sib borishi mustaqilroq 
bo'lishini ta'minlaydi. Ammo 
makgabgacha yoshdagi 
mustaqillik ko'pincha bolaning 
amaiiy faoliyatida uncha kuchli 
bo'lmagan shaxsiy imkoniyati 
doirasida kattala-- yordamisiz 
harakat qilishida nisbatan oz 
bo'lsada tobelikdan qutulish 
tuyg'usida namoyon bo'ladi. Maktabgacha Yoshga kadar bolalarning psixologik 
hususiyatlari yuzasidan mulohaza yuritishda 
kimning ilmiy tadqiqoti va asari bo'lishidan kat'iy 
nazar unda vujudga keladigan xohish, istak hamda 
niyatning kondirilishi iidividni parvarishlashga 
tarbiyalashga qaror kiigan kattalar tomonidan 
amalga oshiriladi va boshqariladi.  Kichik maktab yoshidagi psixologik 
hususiyatlarini urgangan A. N. Golubevaning 
ftkricha noqulay sharoitda bolaga tarbiyaviy 
ta'sir ko'rsatish unda o'jarlikni paydo qiladi. 
SHuningdek bu Yoshdagi bolalarning ujarligi 
doimiy bo'lmaydi, masalan o'z tengdoshlariga 
nisbatan o'jarlik qilish ahyon-ahyondagina ruy 
beradi, ular asosan katta Yoshdagi odamlarga 
hususan muayyan tarbiyachiga yoki oila 
a'zolarining birortastga o'jarlik qiladilar. Bolalarning o'jarligi 
barqaror bo'lmaganligi 
sababli uni oldini olish 
mumkin. Bola hulkida 
muayyan sharoiming ta'siri 
bilan paydo bo'lgan o'jarlik 
va nojo'ya qiliqlar 
mayjudligi, uning 
psixikasida jiddiy o'zgarish 
ro'y berganini, endi bolaga 
uning hozirgi usish 
darajasini hisobga olib, 
munosabatda bulish 
zarurligili bli iiradi.  1) kattalar bolaning jismoniy va aqliy 
inikoniyatlar
2) xohish va istagli mustakil holda 
turmushda qaror toptirishga 
intilishini.
3) ayrim ko'zga tashlangan 
qiyinchiliklarni bartaraf qilishga 
urinishi.
4) o'z holicha ish tutish 
cheklashlaridir. •
Kattalarning bolaning ra'yiga, mustaqilligiga qarshi 
turmasdan mumkin qadar istagiga, intilishiga yordam 
bersalar, uning shaxsini shakllantirish jarayonidagi 
qiyinchilik uz-o'zidan barham topadi, nizo yoki ihtilofning 
oldi olinadi. O'jarlik, qaysarlik kattalarga itoatsizlikning 
vujudga kelishi bolaning kattalarga karamlilikdan 
qutulishga urinish va kichik maktabgacha Yosh davridan 
katta maktabgacha darvga o'tishning tashki ifodasidir.  •
Yosh davridagi bolalardan farqi ularda nisbatan 
hotirjam. barqarorok eis g-tuyg'ular mayjudligi, 
ularning affuktiv soiatiardan uyukroklik nizolarga 
kam berilishidk, Sunday bolalarga affektiv holat 
yuz berishi mumkin. lekin u vaqtinchalik bulib, 
yaqqoi harakat bilan emas, balki tasawur 
obrazlari dinamikasi bilan boglik holda sodir 
bo'ladi.   Foydalanilgan adabiyotlar
1. Umumiy psiхоlоgiya, yosh psiхоlоgiya vа pеdаgоgik psiхоlоgiya" kursi. 1982 yil.
2. V.А.Krutеskiy. "Pеdаgоgik psiхоlоgiya аsоslаri" T. "Ukituvchi".
3. V.А.Krutеskiy. "Ukuvchilаrning tаъlim vа tаrbiyasi psiхоlоgiyasi. 1976 yil.
4. E.Gоziеv. "Psiхоlоgiya" T. 1994 yil.
5. M.V.Vохidоv. "Psiхоlоgiya" T. 1981 yil.
6. M.G.Dаvlеtshin  tахriri  оstidа  "YOsh  psiхоlоgiyasi  vа  pеdаgоgik  psiхоlоgiya"  T. 
1974 yil.
7. SH.Bаrаtоv. "Ukuvchi shахsini urgаnish usullаri". T. "Ukituvchi". 1995 yil.
•
www.pedagog.uz

Основополагающий вопрос • Куда уходит ДЕТСТВО? 1. Kichik maktabgacha Yoshdagi bolalarping psixologik hususiyatlari. 2. Rolli o'yin - maktabgacha Yoshdagi bolalarning etakchi faoiiyati. 3. Katta va o'rta maktabgacha Yoshdagi bolalarning shaxs sifatida shakllanishida kattalaming roli. 4. Bolaning psixik o'sishida o'yinning ahamiyati.Reja:

Kichik maktabgacha yoshdagi bolalarning psixologik hususiyatlari.

• Kichik maktabgacha yoshdagi bolalarga to'g'ri tarbiya berish, ta'sir o'tkazish, ularning harakatini maqsadga muvofiq yo'naltirish orqali ularda mustaqil holda ovqatlanish, kiyinish yuvinish, o'z o'rnini yig'ishtirish ko'nikmalarini tarkib toptirishga, ayrim topshiriq va vazifalarni puxta bajarish malakasini shakllantirishga erishishimiz lozim.

Bolaning uch yoshgacha o'sishida erillal yutuklari uning hulk-atvoriii, bilish jarayoniii sifat jihatidan ancha o'zgartirib yuboradi. Shunga qaramay bolaning o'sishiga kattalarning ta'siri, roli yetakchiligicha qolaveradi, lekin o'sib borishi mustaqilroq bo'lishini ta'minlaydi. Ammo makgabgacha yoshdagi mustaqillik ko'pincha bolaning amaiiy faoliyatida uncha kuchli bo'lmagan shaxsiy imkoniyati doirasida kattala-- yordamisiz harakat qilishida nisbatan oz bo'lsada tobelikdan qutulish tuyg'usida namoyon bo'ladi.