Markaziy Osiyo
![MARKAZIY OSIYO](/data/documents/22e286e9-c011-4469-b738-1d044468f2d1/page_1.png)
![](/data/documents/22e286e9-c011-4469-b738-1d044468f2d1/page_2.png)
![Geografik o‘rni
•
Markaziy Osiyo tabiiy geografik o‘lkasi Osiyoning markaziy qismini egallaydi.
Bu o‘lkada Xitoy va Mongoliya hududidagi tog‘ va cho‘llar joylashgan.](/data/documents/22e286e9-c011-4469-b738-1d044468f2d1/page_3.png)
![Markaziy Osiyo](/data/documents/22e286e9-c011-4469-b738-1d044468f2d1/page_4.png)
![•
O‘lkaning markaziy va janubiy qismidan Yer po‘stining
faol Alp-Himolay seysmik mintaqasi o‘tadi. O‘lkada keksa,
lekin yoshargan tog‘lar bilan birga eng yosh tog‘lar ham
bor.](/data/documents/22e286e9-c011-4469-b738-1d044468f2d1/page_5.png)
![](/data/documents/22e286e9-c011-4469-b738-1d044468f2d1/page_6.png)
![Relyefi
•
Markaziy Osiyo o‘lkasining relyefida, asosan, tog‘,tog‘lik, tog‘
oralig‘idagi botiqlar va baland tekisliklar uchraydi.Tibet tog‘ligi,
Qoraqurum, Sharqiy Tyanshan yoki Xitoy Tyan-shani, Oltoy
(Mongoliya Oltoyi), Kunlun tog‘lari, Taklamakon botig‘i, Gobi cho‘li
joylashgan baland tekislik o‘lka relyefining asosiy shakllari hisoblanadi.
O‘lkaning eng baland joyi (8 611 m) Qoraqurum tizmasidagi Chogori
cho‘qqisi bo‘lsa, eng past nuqtasi Taklamakon cho‘lidagi To‘rfon
botig‘iga (–154 m) to‘g‘ri keladi.](/data/documents/22e286e9-c011-4469-b738-1d044468f2d1/page_7.png)
![Tibet tog`lari](/data/documents/22e286e9-c011-4469-b738-1d044468f2d1/page_8.png)
![Kunlun tog`lari](/data/documents/22e286e9-c011-4469-b738-1d044468f2d1/page_9.png)
![Taklamakon cho`li](/data/documents/22e286e9-c011-4469-b738-1d044468f2d1/page_10.png)
![Gobi cho`li](/data/documents/22e286e9-c011-4469-b738-1d044468f2d1/page_11.png)
![Iqlimi
•
O‘lka hududi mo‘tadil va subtropik iqlim mintaqalarida joylashgan.
Osiyo maksimumi (qish oylarida) va Tinch okeandan esadigan havo
massalarining hissasi katta. Yillik yog‘in-sochin Tibet tog‘ligining
markazida, Taklamakon va Gobi cho‘llarida 100 mm dan kam.](/data/documents/22e286e9-c011-4469-b738-1d044468f2d1/page_12.png)
![Iqlimi
•
O‘lkaning janubi-sharqiy qismidagi tog‘larning (Tibet, Kunlun)
sharqiy yonbag‘riga 1 000 mm va undan ko‘p yog‘in tushadi.
Yanvarning o‘rtacha harorati o‘lka shimolida –24 °C (iyulda +16 °C),
markazida (Taklamakon cho‘lida) –8 °C (iyulda +24 °C), janubida
(Tibet tog‘ligida) –20 °C (iyulda +10 °C) atrofida bo‘ladi.](/data/documents/22e286e9-c011-4469-b738-1d044468f2d1/page_13.png)
![•
O‘lkada yirik daryolar yo‘q, ammo mavjud kichik daryolari Tinch va Hind
okeanlariga quyiladigan daryolarning yuqori oqimidagi irmoqlaridan iborat.
Suvsiz va qurib qoladigan ko‘pgina daryolar (Tarim, Zulayho va b.) berk
havzada joylashgan. Ko‘llaridan Lobnor (maydoni o‘zgarib turadi), Kuku-Nur,
Ubsu-Nur sho‘r ko‘llar bo‘lsa, Bagrashko‘l, Orin-Nur chuchuk ko‘llardir.](/data/documents/22e286e9-c011-4469-b738-1d044468f2d1/page_14.png)
![Tarim daryosi](/data/documents/22e286e9-c011-4469-b738-1d044468f2d1/page_15.png)
![](/data/documents/22e286e9-c011-4469-b738-1d044468f2d1/page_16.png)
![•
Markaziy Osiyoda mo‘tadil va quruq subtropik iqlim
mintaqalarining o‘rmon-dasht (tog‘ etaklari), chalacho‘l, cho‘l
zonalari hosil bo‘lgan. Tog‘larning 6 000 m dan baland qismlari qor
va muzlar bilan qoplangan.](/data/documents/22e286e9-c011-4469-b738-1d044468f2d1/page_17.png)
![](/data/documents/22e286e9-c011-4469-b738-1d044468f2d1/page_18.png)
MARKAZIY OSIYO
Geografik o‘rni • Markaziy Osiyo tabiiy geografik o‘lkasi Osiyoning markaziy qismini egallaydi. Bu o‘lkada Xitoy va Mongoliya hududidagi tog‘ va cho‘llar joylashgan.
Markaziy Osiyo
• O‘lkaning markaziy va janubiy qismidan Yer po‘stining faol Alp-Himolay seysmik mintaqasi o‘tadi. O‘lkada keksa, lekin yoshargan tog‘lar bilan birga eng yosh tog‘lar ham bor.