Materik aholisi va uning tabiatga ta’siri
![Materik aholisi va uning tabiatga ta’siri](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_1.png)
![](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_2.png)
![Avstraliya aholisi va uning hududiy tarqalishi.
Avstraliyaning hozirgi aholisi kamchilikni tashkil etuvchi tubjoy aholi —
aborigenlardan va aholisining asosiy qismini tashkil etuvchi ko‘chib
kelganlardan tashkil topgan.](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_3.png)
![Aborigenlar avstroloid-negroid irqiga mansub. Ularning terisi to‘q
jigarrang, sochlari to‘lqinsimon, qora, burni yapaloq, qoshining usti
qabariq bo‘ladi (71-rasm) .](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_4.png)
![Taxminlarga ko‘ra, ular bu yerga Janubi-sharqiy Osiyodan kelgan. Yevropaliklar
kelgunga qadar avstraliyaliklar juda past taraqqiyot darajasida bo‘lgan.](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_5.png)
![Aborigenlar dehqonchilik bilan ham, chorvachilik bilan ham
shug‘ullanmagan. Ular ovchilik, termachilik bilan kun ko‘rgan.](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_6.png)
![Tabiatda aniq mo‘ljal olishni bilgan, ko‘chmanchilik bilan hayot
kechirgan.](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_7.png)
![Aborigenlar asosan Avstraliyaning tabiiy sharoiti inson hayoti
uchun qulay bo‘lgan sharqiy va janubi-sharqiy qismlarida
o‘rnashgan edilar.](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_8.png)
![Keyinchalik materikka yevropaliklar kelganidan so‘ng va qo‘ychilik
rivojlanishi bilan](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_9.png)
![ular qurg‘oqchil, yashash uchun noqulay yerlarga siqib chiqarildi.](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_10.png)
![Kelgindi aholi yevropaliklarning avlodlaridan iborat. Asosan inglizlar — ingliz tilida
so‘zlashuvchi avstraliyaliklardan iborat. Birlashgan Millatlar Tashkilotining
ma’lumotlariga ko‘ra, Avstraliya materigining aholisi 2020-yil 1-iyul holatiga ko‘ra,
26 mln kishi yashaydi.](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_11.png)
![Aholi materikda juda notekis taqsimlangan. Aholisining asosiy qismi
materikning inson yashashi uchun qulay bo‘lgan janubi-sharqiy, sharqiy
va janubi-g‘arbiy chekkalarida to‘plangan. Materikda aholi zichligi
yuqori emas.](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_12.png)
![Avstraliya tabiati yevropaliklar ko‘chib kelganidan so‘ng, ularning
xo‘jalik faoliyati ta’sirida juda tez va kuchli darajada o‘zgardi. Tabiat iga insonning t a’siri.](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_13.png)
![Avstraliya tabiati yevropaliklar ko‘chib kelganidan so‘ng, ularning
xo‘jalik faoliyati ta’sirida juda tez va kuchli darajada o‘zgardi. Tabiat iga insonning t a’siri.](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_14.png)
![Ko‘plab miqdorda ovlash va yashash sharoitining o‘zgarishi
natijasida hayvonlarning ko‘pi qirilib ketdi.](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_15.png)
![Kenguruning ba’zi turlari, xaltali bo‘ri, vombatlarning ayrim turlari
yo‘qolish arafasida.](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_16.png)
![Ayniqsa, Avstraliyaning sharqiy, janubi-sharqiy va janubi-g‘arbiy aholi
zich yashaydigan qismlari tabiati ko‘p o‘zgargan.](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_17.png)
![Ilgarigi quruq siyrak o‘rmonlar va butazorlar o‘rnini endilikda
antropogen landshaftlar — bug‘doyzorlar, uzumzorlar, zaytunzorlar
egallagan.](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_18.png)
![Sanoatining rivojlanishi natijasida ko‘plab antropogen tabiat
komplekslari vujudga keldi.](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_19.png)
![Tabiatni muhofaza qilish va yo‘qolib borayotgan kamyob o‘simlik va
hayvonlarni saqlab qolish uchun milliy bog‘lar va qo‘riqxonalar bunyod
etilgan.](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_20.png)
![“ Kakadu” milliy bog‘i,](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_21.png)
![“ Kossyushko” milliy bog‘i,](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_22.png)
![“ Lichfild Park” milliy bog’i (rasmda termitlar uyi),](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_23.png)
![“ Yanchep Park” milliy bog‘i,](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_24.png)
![“ Kent Grup” qo‘riqxonasi,
,](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_25.png)
![“ Barma” qo‘riqxonasi va boshqalar shular jumlasidandir (72-rasm) .](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_26.png)
![Avstraliya tabiati bir-biridan o‘zgacha
bo‘lgan 7 ta tabiiy geografik o‘lkaga
ajratiladi. Bular Shimoliy A v st raliy a
(Keyp York, Arnemlend va Kimberli
yarimorollari), Shimoli-sharq (Katta
Suvayirg‘ich tizmasi va undan
sharqdagi hududlar), J anubi-sharq
(Viktoriya tog‘lari, Murrey va Darling
daryolarining quyilish qismi),
Mark aziy t ek islik (Avstraliyaning
ichki oqim hududi, Eyr Nord ko‘li,
Darling va Kuper krik), G‘arbiy
Av st raliy a (Gibson, Viktoriya Katta
cho‘li, Katta Qumli cho‘l, Nallarbor
tekisligi, materikning juda katta
g‘arbiy qismi), G‘arbiy Av st raliy a
(materikning chekka janubi-g‘arbiy
qismidan G‘arbiy Avstraliya
platosigacha bo‘lgan hududlar) va
Tasmaniy a oroli tabiiy geografik
o‘lkalaridir ( 73-rasm ). Tabiiy geografik o’lkalari](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_27.png)
![](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_28.png)
![© Foydalanilgan adabiyotlar:
•
M. T. MIRAKMALOV, SH. M. SHARIPOV, M. M. AVEZOV, M. T.
HOJIYEVA , umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 7-sinfi uchun darslik,
Respublika ta’lim markazi.
•
@edutrm_uz
•
A. Soatov, A. Abulqosimov, M. Mirakmalov. – Geografiya (Materiklar va
okeanlar tabiiy geografiyasi), umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 6- sinfi
uchun darslik – Toshkent: „O‘qituvchi“, 2017/ www.eduportal.uz](/data/documents/001c2d33-61e8-4a67-b8f3-239b3260120e/page_29.png)
Materik aholisi va uning tabiatga ta’siri
Avstraliya aholisi va uning hududiy tarqalishi. Avstraliyaning hozirgi aholisi kamchilikni tashkil etuvchi tubjoy aholi — aborigenlardan va aholisining asosiy qismini tashkil etuvchi ko‘chib kelganlardan tashkil topgan.
Aborigenlar avstroloid-negroid irqiga mansub. Ularning terisi to‘q jigarrang, sochlari to‘lqinsimon, qora, burni yapaloq, qoshining usti qabariq bo‘ladi (71-rasm) .
Taxminlarga ko‘ra, ular bu yerga Janubi-sharqiy Osiyodan kelgan. Yevropaliklar kelgunga qadar avstraliyaliklar juda past taraqqiyot darajasida bo‘lgan.