logo

NARXNING MOHIYATI, TURLARI VA UNGA TA’SIR ETUVCHI OMILLAR

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

567.4931640625 KB
NARXNING MOHIYATI, TURLARI VA UNGA 
TA’SIR ETUVCHI OMILLAR                               REJA:

1.Narx tushunchasi.

2.Narxning turlari.

3.Narxning asosiy vazifalar.               NARX  TUSHUNCHASI

Narx – bozor 
iqtisodiyoti 
sharoitida tovar 
va xizmatlarning 
ijtimoiy qiymati 
va ijtimoiy 
nafliligining 
puldagi ifodasidir .       
Tovarlar qiymati va 
ularning nafliligi 
o’zlarining namoyon 
bo’lishini narxda topadi. 
Amaliy hayotda qiymat 
tovar ishlab 
chiqaruvchilarni, naflilig 
esa iste’molchilarni 
rag’batlantiruvchi, ularni 
harakatga keltiruvchi 
kuch sifatida amal qiladi.        NARXNING TURLARI.
Ulgurji narxlar
Chakana narxlar
Chegaralangan narxlar
Dotatsiyalangan narxlar
Erkin bozor narxlari
Demping narxlar
Nufuzli narx                     
Ulgurji narxlar – Ishlab chiqaruvchilar 
tomonidan tovarlar katta partiyalarda bir 
yo’la ko’tarasiga sotilganda yuzaga 
keladi.

Chakana narxlar – tovarlar bevosita 
iste’molchilarga sotiladigan narxlardir.

Dotatsiyalashgan narx – davlat budjet 
hisobidan maxsus arzonlashtirilgan 
narxdir.       
Demping narxlar – bozorda o’z 
mavqeyini mustahkamlash va raqiblarini 
siqib chiqarish uchun foydalanilib, 
bozorga kirib olish narxi deb ham ataladi.

Nufuzli narx – aholining yuqori daromad 
oluvchi qatlami xarid qiladigan tovarlarni 
sotishda qo’llaniladi.

Erkin narxlar – talab va taklif ta’sirida 
shakllanadigan narxlardir.       
Chegaralangan narxlarda davlat 
narxlarining yuqori va quyi chegarasini 
belgilaydi, ular shu doirada o’zgarishi 
mumkin. Bunday narxlar yordamida 
davlat inflyatsiyasini jilovlaydi va 
narxlarni nazorat qiladi.       NARXNING ASOSIY VAZIFALARI

Muvozanatlikni ta’minlash vazifasi. Bunda 
narx bozorda talab va taklifning hajmi va 
tarkibiga ta’sir etish orqali ularni muvozanat 
holatiga keltiradi.

  Tartibga solish vazifasi. Talabning ortishi 
muayyan tovarni ishlab chiqarishni 
kengaytirishi, aksincha hol esa tovar 
ortiqchaligini, uni ishlab chiqarishni 
qisqartirish zarurligini bildiradi. Bu vaziyatda 
narx ishlab chiqarishni tartibga solib, uni 
o’zgartirib turadi va rivojini ta’minlaydi.        
Raqobat vositasi vazifasi. Ishlab chiqaruvchilar 
o’z raqiblarini yengish uchun narxni pasaytirish 
usulidan foydalanishlari mumkin va bu usul 
raqobatda keng qo’llaniladi.

Ijtimoiy himoya vazifasi. Narx aholining kam 
daromad oluvchi ayrim qatlamlarini ijtimoiy 
himoya qilish vazifasini ham bajaradi. Narxning 
bu vazifasi tovar (xizmat)lar ijtimoiy 
dotatsiyalashgan narxlar bo’yicha sotilganda 
bajariladi.       E’tiborlaringiz uchun rahmat

NARXNING MOHIYATI, TURLARI VA UNGA TA’SIR ETUVCHI OMILLAR

REJA:  1.Narx tushunchasi.  2.Narxning turlari.  3.Narxning asosiy vazifalar.

NARX TUSHUNCHASI  Narx – bozor iqtisodiyoti sharoitida tovar va xizmatlarning ijtimoiy qiymati va ijtimoiy nafliligining puldagi ifodasidir .

 Tovarlar qiymati va ularning nafliligi o’zlarining namoyon bo’lishini narxda topadi. Amaliy hayotda qiymat tovar ishlab chiqaruvchilarni, naflilig esa iste’molchilarni rag’batlantiruvchi, ularni harakatga keltiruvchi kuch sifatida amal qiladi.

NARXNING TURLARI. Ulgurji narxlar Chakana narxlar Chegaralangan narxlar Dotatsiyalangan narxlar Erkin bozor narxlari Demping narxlar Nufuzli narx