Shar of R ashidov nomidagi Samar qand davlat univer siteti fi lologiya fak ult et i 101-gur uh talabasi Ochilboyeva Y or qinoyning o’zbek folk lor i fanidan t ayyorlagan taqdimoti Mavzu:Tot emizm animizm, fet ishizm sehr magiyalar ining qiyosiy t ahlili

“ Inson qachondan beri X udoga ishonib keladi? ”, “Din qachon paydo boʼldi? ” k abi savollar doimo olimlarni qiziqt irib, oʼylant irib kelgan. Mazk ur izlanishlar necha asrlardan ber i davom et ib kelayot gan boʼlsa-da, hali hanuz bu borada bir t oʼx t amga kelinmagan. Umumiy maʼnoda, bugungi k unda fanda dinlarning shak llanishi t arix iga oid ik k i x il qarash mavjud.

Birinchi qarashga koʼra dinning paydo boʼlishi bevosit a insoniyat ning yaralishi bilan bogʼliq. X udo ilk insonlar ni yaratishi bilan ularga Oʼzini t anit di, nat ijada inson ilk dinga eʼt iqod qila boshladi. Bunday qarash fanda “teologik yondashuv” deb nomlanadi. Bugun mavjud boʼlgan har qanday din oʼzining t arix ini insoniyat yaralishi – ilk inson bilan bogʼlashini koʼr ishimiz mumkin. Jumladan, islom dinida – Odam va Havvo, yahudiylik va x rist ianlikda – А dam va Yeva.

• Ibtidoiy diniy tasavvurlar quyidagi ibtidoiy din shakllarida namoyon boʼlgan: • Totemizm. Totem soʼzi – Shimoliy А merikada yashaydigan Ojibva qabilasi tilida «uning urugʼi» maʼnosini anglatadi. Uning mohiyati «odamlarning hayvonot yoki oʼsimlikning muayyan turlariga qarindoshlik aloqalari bor», deb eʼtqod kilishidir. Urugʼdosh guruhlar oʼzlarini umumiy belgilari va totemlari boʼlgan hayvon va oʼsimlikdan kelib chiqqan deb bilar edilar. Totemlar va odamlar orasidagi aloqalar uzoq oʼtmishga tegishli boʼlib, uni qadimgi rivoyatlar tasdiqlaydi. Masalan А vstraliya А borigenlari orasida saqlanib qolgan afsonalardagi tasavvurlar.