logo

Programmalash tizimi tarkibi

Загружено в:

23.11.2024

Скачано:

0

Размер:

1479.1552734375 KB
Programmalash 
tizimi tarkibi  Kompy ut erda dast urlash qanday  ishlay di?
•
Eng  asosiysi,  dasturlash  kompyuterga  nima  qilish  kerakligini 
aytadi.  Birinchidan,  dasturchi  kod  yozadi  -  harflar,  raqamlar  va 
boshqa  belgilar  to'plami.  Keyinchalik,  kompilyator  har  bir  kod 
satrini  kompyuter  tushunadigan  tilga  aylantiradi.  Shundan 
so'ng,  kompyuter  kodni  skanerdan  o'tkazadi  va  uni  bajaradi, 
shu  bilan  bir  vazifa  yoki  bir  qator  vazifalarni  bajaradi.  Vazifalar 
veb-sahifada  tasvirni  ko'rsatish  yoki  matn  qismining  shriftini 
o'zgartirishni o'z ichiga olishi mumkin.   Pr ogrammalash t izimi
•
Programmalash  t izimi  programmaviy  sistema  bo’lib, 
bitta  yoki  bir  nechta  kirish  (boshlang’ich  )  tillari 
yordamida programmani tuzish va ijro etishni taminlaydi.
•
Tizimlar  bir  yoki  ko’p  tilli  bo’lishi  mumkin.  Ko’p  tilli 
tizimlar  yordamida  biz  programmani  bo’laklarini  har  xil 
til  yordamida  loyihalashimiz  mumkin.  Bunday  tizimlarda 
yangi tillarni qo’yish imkoniyati ham beriladi.  •
Programma nuqtai nazardan programmalash tizimi modullar 
to’plamidan iborat. Har bir modul maxsus funksyalar (ishlar, 
vazifalar) ni bajaradi. Zamonaviy tizimlar quyidagi 
komponentlardan iborat:
1. Kir ish t ili.  Bu til yordamida programma tuziladi.
2. Translyat or.  Kirish  tilida  yozilgan  programmani  mashina 
yoki  boshqa  tilga  tarjima  qiluvchi  maxsus  programmaviy 
modul(tizim).
3. Tahr ir lovchi.  Programma  matnini  tashkil qilish  va  matn 
ustida turli 4. Tahr ir lovchi.   Programma  matnini  tashkil  qilish  va  matn 
ustida turli amallarni bajaruvchi qism   programma. 
5. Tax lovchi.  Programmani  tekshirish  bosqichlarini  shu 
modul  yordamida  bajarish  mumkin.taxlashning  st at ik  (matn 
tahlili)  va  dinamik  (boshlang’ich  malumotlar  bilan 
programma ishini tekshirish) turlari mavjud.    6 . Optilizator.  (Optimallovchi).  Programma hamma  vaqt  ixcham 
va  qulay  bo’lmaydi.  Hosil  hosil  bo’lgan  obek t  modullarni 
optimallashtirish  ( ixchamlash,  to’g’irlash,  unumdorligini 
oshirish ) shu modul yordamida bajariladi.
  7. Dispetcher.  Foydalanuvchi  bilan  muloqat  qilish  va  boshqa 
modullarni  ishini  boshqarish  uchun  ishlatiladigan  modul. 
Dispetcherni monitor ham deyiladi.
  8 . Yor damchi qism sist ema. (Help subsystem)
  Tizimni kirish  tili,  xatolar  haqida  ma’lumot  va 
foydalanuvchilar  guruhlari  uchun  turli  yordamchi 
malumotlarni saqlaydi.
Bulardan tashqari,  har  bir  programmalash  tizimi  boshqa 
komponentalarni o’z ichiga olish mumkin. • " Pr ogrammalash t izimi " atamasi dasturlash sohasida 
foydalaniladigan tizimning umumiy strukturasi yoki 
tuzilmasidir. Bu tizimlar, dasturlarni yaratish, bajargan va 
boshqarishda yordam beradi. Programmalash tizimi odatda 
quyidagi boshqa tizimlarni o'z ichiga oladi:
• Til ( Language) :  Dasturlarni yozish uchun ishlatilgan xususiy 
sintaksis va qoidalar.
• Muhandislik vosit asi (Engineer ing Tools) :  Dastur yaratish, 
tahrirlash, boshqarish va bajargan bo'yicha qo'llanma, 
dasturlash o'lchovlari, va boshqa dasturlashni tashkil etuvchi 
vositalar. •
Algorit mlar va St r ukt uralar ( Algor it hms and Dat a 
St ruct ures):  Dasturlashda ishlatiladigan algoritmlar va 
ma'lumotlar tuzilmasi.
•
Kod yozish va t ahrirlash vosit alari ( C ode Writ ing and 
Edit ing Tools) :  Dastur kodlarini yozish, tahrirlash va 
sinov qilish uchun xususiy dasturlar va tizimlar.
• To' plam va qur ilmalar (Libraries and Frameworks):  
Tashqi kutubxonalarda va kerakli yechimlarni yig'uvchi 
qurilmalar, dasturlash jarayonida foydalaniladi. •
Ma' lumotlar bazasi tizimlari ( Dat abase Systems) :  
Ma'lumotlar bazasida ma'lumotlar saqlanadi, ularga 
kirish, o'qish, yozish va o'chirish imkoniyati beriladi.
•
Ma' lumotlar o' zgartirish va ma' lumotlar tizimlari 
( Dat a Manipulat ion and Data Systems) :  Ma'lumotlar 
tahlilini o'rganish, shakllantirish va ularga kirish, o'qish, 
yozish va o'chirish imkoniyati beriladi.
•
Tarmoq va kommunikatsiya ( Net working and 
Communicat ion) :  Dasturlar o'rtasidagi ma'lumot 
almashishni ta'minlash va tarmoq protokollari bilan 
ishlash. •
X avfsizlik va himoya ( Secur it y and Pr ot ect ion) :  
Dasturlar va ma'lumotlar o'chib ketishini oldini olish, 
xavfsizlik bo'yicha muhim bilanishlar.
• Boshqaruv va monit or ing ( Management  and 
Monit oring) :  Dasturlar va tizimlarni boshqarish, 
monitoring qilish va nosozliklarini aniqlash uchun 
vositalar.

Programmalash tizimi tarkibi

Kompy ut erda dast urlash qanday ishlay di? • Eng asosiysi, dasturlash kompyuterga nima qilish kerakligini aytadi. Birinchidan, dasturchi kod yozadi - harflar, raqamlar va boshqa belgilar to'plami. Keyinchalik, kompilyator har bir kod satrini kompyuter tushunadigan tilga aylantiradi. Shundan so'ng, kompyuter kodni skanerdan o'tkazadi va uni bajaradi, shu bilan bir vazifa yoki bir qator vazifalarni bajaradi. Vazifalar veb-sahifada tasvirni ko'rsatish yoki matn qismining shriftini o'zgartirishni o'z ichiga olishi mumkin. 

Pr ogrammalash t izimi • Programmalash t izimi  programmaviy sistema bo’lib, bitta yoki bir nechta kirish (boshlang’ich ) tillari yordamida programmani tuzish va ijro etishni taminlaydi. • Tizimlar bir yoki ko’p tilli bo’lishi mumkin. Ko’p tilli tizimlar yordamida biz programmani bo’laklarini har xil til yordamida loyihalashimiz mumkin. Bunday tizimlarda yangi tillarni qo’yish imkoniyati ham beriladi.