logo
  1. Главная страница
  2. Презентации
  3. Общий
  4. QIZILQUM TABIIY GEOGRAFIK OKRUGI

QIZILQUM TABIIY GEOGRAFIK OKRUGI

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

25356.233398438 KB
Скачать
QIZILQUM TABI IY GEOGRAFIK OKRUGIБисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм 1. O‘zbekiston tabiiy xaritasidan foydalanib, Qizilqum tabiiy geografik okrugi uning qaysi qismida joylashganligini aniqlang. 2. Cho‘l deganda qanday tabiiy landshaft ko‘z oldingizga keladi? 3. Tabiiy xaritadan Qizilqumning eng baland va eng past joylarini toping. Qizilqum okrugi, asosan, Amudaryo bilan Sirdaryo orasida joylashgan. Lekin Qizilqum tabiiy geografik okrugiga Qizilqum cho‘lining O‘zbekiston hududida joylashgan qismi kiradi. Geografik o‘rni Qizilqum cho‘li Qizilqum okrugi shimoli g‘arbda Quyi Amudaryo okrugi bilan, janubi sharqda O‘rta va Quyi Zarafshon okrugi bilan, sharqda Mirzacho‘l okrugi bilan chegaralanadi. Okrugning janubi g‘arbi Turkmaniston, shimoli sharqi Qozog‘iston bilan bo‘lgan davlat chegarasiga to‘g‘ri keladi. Quyi Amudaryo O‘rta va Quyi Zarafshon Mirzacho‘l Turkmaniston Qozog‘iston YER YUZASI, GEOLOGIK TUZILISHI VA FOYDALI QAZILMALARI Qizilqum yer yuzasi tuzilishi jihatidan janubi sharqdan shimoli g‘arbga qarab pasayib boradi. Uning o‘rtacha mutlaq balandligi 200 —300 m bo‘lsa, janubi sharqida 350 —400 m, shimoli g‘arbida esa 100 m ga tushib qoladi. 100 m 200- 300 m 300 – 400 m Eng past yeri okrugning markaziy qismidagi Mingbuloq botig‘i hisoblanib, dengiz sathidan 12 m past. Eng baland qismi esa Т omditovning Oqtov cho‘qqisi bo‘lib, balandligi 974 m. Mingbuloq Tomditov Binobarin, Qizilqum okrugi yerusti tuzilishi jihatidan har xil bo‘lib, tekisliklar, qoldiq tog‘lar va ular orasidagi botiqlardan iborat. Qizilqumning ko‘p qismini mutlaq balandligi 200 m bo‘lgan qumli tekisliklar ishg‘ol qiladi. Tekisliklarning aksariyat qismini esa relyef shakllari — qum marzalari, qum do‘nglari, barxanlar va taqirlar egallaydi. Qum marzalari va do‘ng qumlar o‘simliklar bilan mustahkamlangan. Qum do‘nglari Qum marzalari Barxan Taqir Barxanlar nisbatan kam bo‘lib, asosan, Amudaryo sohillarida, quduqlar atrofida joylashgan. Taqirlar esa marza qumlar orasidagi past joylarda uchraydi, ular bahorda suv bilan to‘lib, yozda suvi qurib, taqirga aylanadi. Qizilqumning markaziy qismlarida past tog‘lar joylashgan. Ularning eng muhimlari Quljuqtov (785 m), Yetimtov (511 m), Т omditov (974 m), Ovminzatov (695 m), Bo‘kantov (764 m), Sulton Uvays tog‘i (473 m), Qozoqtov. Bo‘kantov Quljuqtov Bu tog‘lar orasida esa Mingbuloq, Qoraxotin, Mullali, Oyoqog‘itma kabi botiqlar joylashgan. Bu botiqlarda sho‘rxok, taqir va qumlar mavjud. Qoraxotin Oyoqog‘itma Qizilqum Turon plitasida joylashgan. Plita zamini paleozoy qattiq jinslaridan (kristalli slanes, granit, ohaktosh va boshq.) tashkil topgan bo‘lib, kristalli slanes ohaktosh granit ustini so‘nggi davr qalin (qumtosh, mergel, gil, qum, konglamerat va boshq.) jinslari qoplab olgan. Qumtosh Mergel Gil Qum Konglomerat Qizilqum neogen davrigacha Tetis dengizi ostida bo‘lgan, lekin paleozoy qoldiq tog‘lari orol kabi suvdan ko‘tarilib turgan. Chunki ular gersin tektonik jarayonida ko‘tarilib, so‘ngra ekzogen kuchlar ta’sirida pasayib, hozirgi holatga kelib qolgan. Neogen davriga kelganda dengiz suvi chekinib, Qizilqum quruqlikka aylangan. Qizilqum okrugida oltin (Muruntov, Ko‘kpatas), Muruntov Ko‘kpatas Uran (Uchquduq), gaz (Gazli, Т oshquduq, Xo‘jaqazg‘an), Uchquduq Gazli oltingugurt, simob, grafit, fosfor, Oltingugurt Simob Grafit Fosfor asbest, korund, mis, feruza kabi binokorlik materiali konlari mavjud (42- rasm). MisAsbest Korund Feruza © Foydalanilgan adabiyotlar: • P.Baratov, M. Mamatqulov –Geografiya (O‘rta Osiyo tabiiy geografiyasi. O‘zbekiston tabiiy geografiyasi) – umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 7- sinfi uchun darslik — Toshkent; „O‘qituvchi“ NMIU, 2017 / www.eduportal.uz • Atlas (O‘rta Osiyo va O‘zbekiston tabiiy geografiyasi), 7-sinf, O‘zbekiston Yer resurslari, geodeziya, kartografiya va davlat kadastri qo‘mitasi, Toshkent 2017

QIZILQUM TABI IY GEOGRAFIK OKRUGIБисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

1. O‘zbekiston tabiiy xaritasidan foydalanib, Qizilqum tabiiy geografik okrugi uning qaysi qismida joylashganligini aniqlang. 2. Cho‘l deganda qanday tabiiy landshaft ko‘z oldingizga keladi? 3. Tabiiy xaritadan Qizilqumning eng baland va eng past joylarini toping.

Qizilqum okrugi, asosan, Amudaryo bilan Sirdaryo orasida joylashgan. Lekin Qizilqum tabiiy geografik okrugiga Qizilqum cho‘lining O‘zbekiston hududida joylashgan qismi kiradi. Geografik o‘rni Qizilqum cho‘li

Qizilqum okrugi shimoli g‘arbda Quyi Amudaryo okrugi bilan, janubi sharqda O‘rta va Quyi Zarafshon okrugi bilan, sharqda Mirzacho‘l okrugi bilan chegaralanadi. Okrugning janubi g‘arbi Turkmaniston, shimoli sharqi Qozog‘iston bilan bo‘lgan davlat chegarasiga to‘g‘ri keladi. Quyi Amudaryo O‘rta va Quyi Zarafshon Mirzacho‘l Turkmaniston Qozog‘iston

YER YUZASI, GEOLOGIK TUZILISHI VA FOYDALI QAZILMALARI

Похожие

SURXONDARYO TABIIY GEOGRAFIK OKRUGI
FARG‘ONA TABIIY GEOGRAFIK OKRUGI
OROL TABIIY GEOGRAFIK OKRUGI
QUYI AMUDARYO TABIIY GEOGRAFIK OKRUGI
O‘RTA ZARAFSHON TABIIY GEOGRAFIK OKRUGI