Sifat soʻz turkumining ravish soʻz turkumi bilan boʻlgan qiyosiy-tarixiy munosabati
Mavzu : Sifat so z turkumining ravish so z ʻ ʻ turkumi bilan bo lgan qiyosiy-tarixiy ʻ munosabati Reja: 1. Sifat so z turkumi haqida ma lumot ʻ ʼ 2. Ravish so z turkumi haqida ma lumot ʻ ʼ 3. Sifat va ravish o rtasidagi o xshashliklar va farqlar ʻ ʻ
Sifat so z turkumiʻ Sifat - predmetning doimiy , turib belgisini bildirgan so zlar sanaladi. Ammo ʻ ba zi turkiy tillarda sifatlar harakatning belgisini ham ifodalashi mumkin. ʼ Morfologik xususiyatiga ko ra sifatlar boshqa so z turkumlari (ot va fe l) ʻ ʻ ʼ singari keng taraqqiy etgan emas. Ular turlanmaydi va tuslanmaydi Ayrim belgilari ozaytirish va ko paytirish ko rsatkichiga ega. Masalan , ( -рак, ʻ ʻ -ырак kabi.
Sifatlarning semantik jihatdan bo linishiʻ 1. Rang –tus bildiruvchi sifatlar 2. Maza-ta m bildiruvchi ʼ sifatlar 3. Shakl-hajm bildiruvchi sifatlar 4 . Kishi va hayvon fizik xususiyatlarini bildiruvchi sifatlar 5. Odam va hayvon fiziologik xususiyatlarini bildiruvchi sifatlar 6. Narsa va hodisalarning xususiyatini bildiruvchi sifatlar 7. Kishilarning turli holatini bildiruvchi sifatlar
Sifatlar aslida ikkiga bo linadiʻ Asliy sifatlar Predmet va hodisalarga bevosita bog liq bo lgan belgini bildiruvchi ʻ ʻ sifatlar. Nisbiy sifatlar Bir predmet belgisini boshqa predmet belgisiga nisbatlab ko rsatadigan sifatlar. Belgining ʻ o rin hamda Paytga bog liqligini ʻ ʻ anglatadi.
Nisbiy sifatning eng qadimiy varianti-луґ bo lib , bugungi kunda uning –ли varianti ʻ keng qo llanadi. ʻ Gagauz- анали Oltoy -аґачту Tuva - даштыг Xakas- маллыг