silindr prizma Hajm
![](/data/documents/a447fa12-61b1-457b-b2e2-5fa3bd6fbe33/page_1.png)
![10 sm
V
2Silindr ko’rinishdagi idishga 1200 sm 3
suv to’ldirildi . Silindrga quyilgan
suv balandligi 12 sm . Unga biror jism tahslandi . Bundan suv 10 sm ga
ko’tarildi . Jism hajmini toping ? Javobini sm 3
larda ifodalangh S V a s
2 1
V
V
2 1
h S
h S
o o
2 1
h
h
2 1
V
V
2 1
h
h1200 12
1012 sm1200 sm 3
V
1fizikadan ma’lumki , jism hajmi
ko’tarilgan suv hajmiga teng .
Hajmlar nisbatini ko’ramiz
3 х
1
0 хВ 9
0
1
0 0](/data/documents/a447fa12-61b1-457b-b2e2-5fa3bd6fbe33/page_2.png)
![Silindr ko’rinishdagi idishdagi suv balandligi 27 sm . Boshqa diametri 3marta
katta bo’gan ikkinchi idishga quyilsa u idishdagi suvning balandligini toping
Javobni santimetrlarda ifodalang
2 1
V V
2 2
1 1
h S
h S
2
2
1
2
2
3
2
h
d
h
d
2 1
V
V 2727 smV
3 х
1
0 хВ 9
3h
2
V d
3d2
rS
o
22 12 4
9
4
h
d
h
d
21
9 hh
21
9 h
h1
1Hajmlar nisbatini topamiz
V
VSuyuqlik hajmi
o’zgarishi . V
1 =V
2
271
1
9 h=](/data/documents/a447fa12-61b1-457b-b2e2-5fa3bd6fbe33/page_3.png)
![To’g’ri burchakli muntazzam prizmaning katetlari 6 va 8 bo’lsa,
Yon qirralai teng . Tashqi chizilgan silindr hajmini toping
3 х
1
0 хВ 9
1
2 5
5
568
105
h S V a s.
h r V
2
s.
5
5
2
s V
5
25 ](/data/documents/a447fa12-61b1-457b-b2e2-5fa3bd6fbe33/page_4.png)
![
2
2
2
s V Silindrga ichki chizilgan prizmaning asosi tomoni 2ga teng
Yon qirralari . Tashqi chizilgan silindr hajmini toping
3 х
1
0 хВ 9
4
2
2
h S V a s.
h r V
2
s.
4 2 2
2 2
2 2 2
2 2 d
8
2
d
8 d
2 2 d
2 r
d](/data/documents/a447fa12-61b1-457b-b2e2-5fa3bd6fbe33/page_5.png)
![h S V a s.
3
1
Silindr va konusning asosi va balandligi bir xil bo’lib, Konusning
hajmi 27 ga teng bo’lsa Silindrning hajmini toping
3 х
1
0 хВ 9
8
1
sV V
k
Hajmalr orasidagi munosabat
h S
h S
a
a
3
1
h S V a s
3
1
31
s. .
V V
k27
1
27
V
s . 3=](/data/documents/a447fa12-61b1-457b-b2e2-5fa3bd6fbe33/page_6.png)
![9 a
3 х
1
0 хВ 9
7
2 9
2 1
V VHajmlar orasidagi munosabat
3
3
9 a
a
33
729 aa
729
1
a V
2
V
1 Agar k ubning qirrasini 2 mart a ort irilsa,
k ubning hajmi necha mart a ort adi ?](/data/documents/a447fa12-61b1-457b-b2e2-5fa3bd6fbe33/page_7.png)
![Kub diagonali ga teng bo’lsa Uning hajmini
toping
3 х
1
0 хВ 9
8 22
312 a
12
12
a aa To’g’ri burchakli
parallelepiped uchund 2
= a 2
+ b 2
+ c 2
d 2
= 3 a 2
Kub uchun
2
3 12 a
2
4 a
2 a 2 a
3 2
куб V3
kub. aV ](/data/documents/a447fa12-61b1-457b-b2e2-5fa3bd6fbe33/page_8.png)
![Kub hajmi 24 ga teng bo’lsa, uning diagonalini toping
3 х
1
0 хВ 9
63a aa To’g’ri burchakli
parallelepiped uchund 2
= a 2
+ b 2
+ c 2
d 2
= 3 a 2
Kub uchun
3
3 24 a
33 3 2 a
3 2 a
2
2 3 2 3 d
3 4 3
2
d
3 4 3 d
8
3
3
2
2
3
3
3 a
2 3 d 3
куб. aV ](/data/documents/a447fa12-61b1-457b-b2e2-5fa3bd6fbe33/page_9.png)
![x 4Ikkita qirrasi 2, 4 teng bo’lgan to’g’ri burchakli parallelopipedning
diagonali 6 ga teng . Parallelopipedning hajmini toping
3 х
1
0 хВ 9
3
24 2 To’g’ri burchakli
parallelepiped uchund 2
= a 2
+ b 2
+ c 2
2222
426 x
6
416362
x
162
x
4x4 2 4 V
abc V пар.](/data/documents/a447fa12-61b1-457b-b2e2-5fa3bd6fbe33/page_10.png)
![S = a 2
sinaA a
D B
b C
a
aA B
C
D
parallelogramm
Romb S = a b sinaC a
A B
b S = a b sina
21](/data/documents/a447fa12-61b1-457b-b2e2-5fa3bd6fbe33/page_11.png)
![d
1
d
2 B
C
DA parallelogramm
romb S = d
1 d
2 sina
21
A d
2
D B
d
1 C
S = d
1 d
2 sin 90 0
21
A B C
D
dd
S = d 2
sina
21To’g’ri to’rtburchak 1](/data/documents/a447fa12-61b1-457b-b2e2-5fa3bd6fbe33/page_12.png)
10 sm V 2Silindr ko’rinishdagi idishga 1200 sm 3 suv to’ldirildi . Silindrga quyilgan suv balandligi 12 sm . Unga biror jism tahslandi . Bundan suv 10 sm ga ko’tarildi . Jism hajmini toping ? Javobini sm 3 larda ifodalangh S V a s 2 1 V V 2 1 h S h S o o 2 1 h h 2 1 V V 2 1 h h1200 12 1012 sm1200 sm 3 V 1fizikadan ma’lumki , jism hajmi ko’tarilgan suv hajmiga teng . Hajmlar nisbatini ko’ramiz 3 х 1 0 хВ 9 0 1 0 0
Silindr ko’rinishdagi idishdagi suv balandligi 27 sm . Boshqa diametri 3marta katta bo’gan ikkinchi idishga quyilsa u idishdagi suvning balandligini toping Javobni santimetrlarda ifodalang 2 1 V V 2 2 1 1 h S h S 2 2 1 2 2 3 2 h d h d 2 1 V V 2727 smV 3 х 1 0 хВ 9 3h 2 V d 3d2 rS o 22 12 4 9 4 h d h d 21 9 hh 21 9 h h1 1Hajmlar nisbatini topamiz V VSuyuqlik hajmi o’zgarishi . V 1 =V 2 271 1 9 h=
To’g’ri burchakli muntazzam prizmaning katetlari 6 va 8 bo’lsa, Yon qirralai teng . Tashqi chizilgan silindr hajmini toping 3 х 1 0 хВ 9 1 2 5 5 568 105 h S V a s. h r V 2 s. 5 5 2 s V 5 25
2 2 2 s V Silindrga ichki chizilgan prizmaning asosi tomoni 2ga teng Yon qirralari . Tashqi chizilgan silindr hajmini toping 3 х 1 0 хВ 9 4 2 2 h S V a s. h r V 2 s. 4 2 2 2 2 2 2 2 2 2 d 8 2 d 8 d 2 2 d 2 r d