logo
  1. Главная страница
  2. Презентации
  3. Общий
  4. Yangi o'zbekistonning kuchli ijtimoiy siyosati

Yangi o'zbekistonning kuchli ijtimoiy siyosati

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

2816.4560546875 KB
Скачать
Yangi o'zbekistonning kuchli ijtimoiy siyosati • O‘zbekistonda amalga oshirilayotgan islohotlarning muhim • natijalaridan biri ijtimoiy himoya siyosatining demokratik jamiyatni • barpo etishdagi o‘rnini va ahamiyatining ortib borishi bilan belgilanmoqda. • “ Bugungi kunda ijtimoiy hayot sohasidagi salbiy holatlarni bartaraf etib, • odamlar turmush darajasining keskin pasayib ketishiga yo‘l qo‘ymasdan, • aholining himoyaga muhtoj qatlam va guruhlarini ijtimoiy muhofazasini • ta’minlagan holda, O‘zbekistonda ijtimoiy-siyosiy barqarorlikni va • fuqarolar totuvligini saqlab qolishga muvaffaq bo‘ldik.” • Darhaqiqat, bozor munosabatlariga o‘tish davrida mamlakatimizda kuchli ijtimoiy himoya tizimi shakllantirildi va hozirda uni takomillashtirish muhim masala bo‘lib qolmoqda. Bugungi kunda ijtimoiy siyosatni amalga oshirishda sifat • jihatdan yangi bosqichga o‘tish ehtiyoji paydo bo‘ldi. Shu munosabat bilan • aholini ijtimoiy qo‘llab-quvvatlashning zamonaviy tizimiga o‘tish jarayoni • kechmoqda. Adolat tushunchasining kelib chiqishi (sotsiogenezi) to‘g‘risidagi ta’limotni buyuk ajdodimiz Abu Nasr Forobiy yaratishga uringan. Buyuk mutafakkir adolat g‘oyasini jamiyatning asosiy davrlariga tadbiqan qarab chiqqan. Bunda u insoniyat jamiyatining kelib chiqishida tabiiy ehtiyojlar yotishini, bu ehtiyojlarni uyg‘unlashtirish esa adolat tuyg‘usini • shakllantirishini ta’kidlagan edi. • Umumiy ma’noda ijtimoiy himoya demokratik huquqiy davlat tomonidan • fuqarolar, turli jamoalarning huquqlarini ta’minlash bilan cheklanib • qolmay, ulardan amalda foydalanishni kafolatlash, amalga oshirish uchun • barcha shart-sharoitlarni yaratib berishni anglatadi. Shu ma’noda insonlar • davlat uchun emas, davlat xalq uchun xizmat qiladi, bu inson va uning qadr- • qimmatiga hurmat deb baholanadi. • «Ijtimoiy himoya», «ijtimoiy adolat» tushunchalarining • shakllanib borishi insoniyatning demokratik tafakkuri bilan • bog‘liqdir. Xususan, Abu Nasr Forobiyning «Fozil odamlar shahri» • asarida ifodalangan fozil jamiyat g‘oyasi bugungi kundagi demokratik jamiyat • konsepsiyasiga hamohangdir. O‘zbekistonda islohotlar boshlangan dastlabki yillardayoq, kuchli ijtimoiy himoya tizimini yaratishdan maqsad,insonga munosib turmush va faoliyat sharoitlarini vujudga keltirishdan iborat, deb belgilangan edi. Mamlakat Prezidenti I.A.Karimov «O‘zbekistonning o‘z yangilanish va taraqqiyot yo‘liga asos bo‘lgan eng muhim qoidalardan biri bozor iqtisodiyotiga o‘tishning barcha bosqichlarida oldindan kuchli ijtimoiy siyosatni o‘tkazishdir» Albatta, ijtimoiy himoya tizimining rivoji mamlakat iqtisodining ahvoliga to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘liqdir. Avvalo, nodavlat sektorining muayyan darajada taraqqiy etishi, mahalliy tovar ishlab chiqaruvchilar mavqeining mustahkamlanishi iqtisodiy rivojlanish uchun tayanch va asosiy manba bo‘lib xizmat qiladi. Bu esa o‘z navbatida ijtimoiy siyosatning real amalga oshishi uchun zamin yaratadi, ijtimoiy himoya tizimining yanada takomillashib, zamon talabiga mos bo‘lib borishiga olib keladi. Bu hol O‘zbekiston ijtimoiy siyosatining tadrijiy shakllanishida muhim ahamiyat kasb etadi. Gap shundaki, ijtimoiy himoyaning davlat siyosatidagi o‘rni g‘oyat muhimdir. Buning bir qancha sabablari bor. Birinchidan, O‘zbekiston agrar mamlakat bo‘lib, uning ko‘pgina hududlarida ishlab chiqarishning texnologiyalashuvi endigina oyoqqa turmoqda; Ikkinchidan, mamlakat aholisining 65% qishloqda yashaydi. Agrar sohaning yaxshi rivojlanmaganligi aholining bu qismi orasida himoyaga muhtoj oilalarning ko‘pligiga sababchi bo‘ladi. Bu esa o‘z navbatida ularni ijtimoiy himoyalash vazifasini qo‘yadi. Uchinchidan, mamlakat aholisi orasida yoshlar katta salmoqqa ega, bu esa yoshlarni ijtimoiy himoya tizimi orqali muhofaza qilishni talab etadi. Ijtimoiy adolatning mohiyati har bir shaxs o‘z qobiliyat va imkoniyatlarini namoyon qila olishi uchun to‘liq imkoniyatlar yaratish, bunda ularning farovon turmush kechirishlariga erishish jarayonida to‘liq namoyon bo‘ladi • Xullas, mustaqillik yillarida O‘zbekistonda ijtimoiy himoya • tizimining o‘ziga xos tajribasi va an’analari to‘plangan. Bunda «inson – • jamiyat - davlat” munosabatlari, inson omili yoksak mavqeda turadi. Shu • ma’noda O‘zbekistonda ijtimoiy himoya tizimini zamon talablariga mos • tarzda takomillashtirish uchun barcha imkoniyatlar mavjud va ular mamlakatda • demokratik jamiyatning qurishda muhim ahamiyatga ega bo‘lmoqda. T о t а lit а r tuzumd а n huquqiy d а vl а tg а o`tish Must а qillikning d а stl а bki kunl а rid а n b о shl а b huquqiy d а vl а tchilik а s о sl а rini yar а tish muhim v а zif а l а rd а n birig а а yl а ndi. Milliy d а vl а tchilik riv о jl а nishining mingl а b yillik а n` а n а l а ri ch о rizm must а ml а k а si d а vrid а b а t а m о m ink о r etilg а n edi. Must а qil O`zb е kist о n Pr е zid е nti I. А . K а rim о v t а ri х iy а n` а n а l а rg а , dunyo t а jrib а l а rig а , o`lk а ning milliy- t а ri х iy riv о jl а nishig а h а md а o`lk а ning o`zig а хо s t о m о nl а rig а t а yang а n h о ld а j а miyatni tubd а n isl о h qilish yo`ll а rini ishl а b chiqdi. Bu j а r а yond а ikkit а v а zif а : • 1. Eski m а `muriy tizimni tug а tish v а h о kimiyat b о shq а ruv о rg а nl а rini q а yt а qurish; • 2. Yangi d а vl а tchilikning huquqiy-siyosiy а s о sl а rini yar а tish, d а vl а tchilikd а yangi m а rk а ziy v а m а h а lliy b о shq а ruv tizimini sh а kll а ntirish m а s а l а l а ri h а l qilindi. O`zb е kist о n R е spublik а sid а huquqiy d а vl а t qurilishining k а f о l а ti O`zb е kist о n R е spublik а sid а huquqiy d а vl а t qurilishining k а f о l а ti O`zb е kist о n K о nstitusiyasidir. D а vl а t h о kimiyati t а shkil etishning muhim d е m о kr а tik t а m о yill а ri K о nstitusiyad а q а yd qiling а n bo`lib, und а h о kimiyat q о nun chiq а ruvchi, ijr о etuvchi v а sud о rg а nl а rid а n ib о r а t d е b ko`rs а tilg а n. Bu о rg а nl а r f ао liyati erkin, bir-birid а n must а qil bo`lib, а yni v а qtd а bir-biri bil а n ch а mb а rch а s b о g`liqdir. O`zb е kist о nd а fuq а r о lik j а miyatining sh а kll а nishi Fuq а r о lik j а miyati, bu ins о nning riv о jl а nishig а imk о n yar а t а dig а n, uning huquq v а erkinlikl а rini to`l а d а r а j а d а t а `minl а ydig а n q о nun ustuv о r bo`lg а n ijtim о iy j а miyatdir. Bund а y j а miyat qurish d а vl а t q о nunl а ri v а ins о n huquql а rini p о ym о l etm а slikni, ins о nd а n q о nunl а rg а q а t`iyan ri о ya qilishni t а l а b et а di. H а r bir fuq а r о ning d а vl а t b о shq а ruvig а k е ng j а lb etilishi, ins о n huquql а rini him о ya qilishd а f ао l q а tn а shishini t а `minl а sh uchun sh а rt- sh а r о itl а r yar а tilishi z а rur. Xalq hokimiyatchiligi 7-modda. Xalq davlat hokimiyatining birdan bir manbaidir. O’zbekiston Respublikasida davlat hokimiyati xalq manfaatlarini ko’zlab va O’zbekiston Respublikasi Konstitutciyasi hamda uning asosida qabul qilingan qonunlar vakolat bergan idoralar tomonidangina amalga oshiriladi. Konstitutciyada nazarda tutilmagan tartibda davlat hokimiyati vakolatlarini o’zlashtirish, hokimiyat idoralari faoliyatini to’xtatib qo’yish yoki tugatish, hokimiyatning yangi va muvoziy tarkiblarini tuzish Konstitutciyaga xilof hisoblanadi va qonunga binoan javobgarlikka tortishga asos bo’ladi. Huquqiy davlat tushunchasi • Huquqiy davlat tushunchasi va uning belgilari. Hukuqiy davlat — bu jamiyatdagi barcha millat va tabaqalarping insonparvarlik adolatli qoidalariga asoslangan, fuqarolarning huquq va erkinliklarini ta`minlaydigan g byurokratiya va maxalliychilikka qarshi kurashadigan hokimiyatiniig shaklidir. • Huquqiy davlatning shakllanishi va amalga oshirilishi fuqarolarning huquq va erkinliklarini to’la ta`minlashi, davlat va fuqarolarning bir — biri oldida javobgarligi, qonunlar ustunligi tan olinishi, davlat, uning organlari, mansabdor shaxslar, jamoat birlashmalari, fuqarolar qonunlarga asosan ish ko’rishi bilan belgilanadi. Huquqiy davlatning asosiy belgilari quyidagilardan iborat: • 1. Jamiyatda huquqning hukmronligi. Davlatga qarashli barcha kishilar: davlat fuqarolari, chet el fuqarolari, fuqaroligi bo’lmagan jismoniy va yuridik shaxslar, mansabdor shaxslar va barcha davlat organlari huquqqa amal qilish kerak, • 2. Konstitutciya va qonunlarning ustunligi. Qonun normalar tizimida oliy yuridik kuchga ega bo’lib, barcha normalar — qarorlar, farmonlar, farmoyishlar qonun asosida qilinadi. Bu huquqiy normalarning Konstitutciyaga mosligini nazorat qiladigan maxsus Konstitutciyaviy sud mavjuddir. • 3. Inson huquqlari va erkinliklarini himoya qilish. Bu huquq va erkinliklar insonga tug’ilgan vaqtidan paydo bo’lib to vafot etishga qadar davom etadi. Insonning yashash huquqi, erkinlikka ega bo’lish huquqi, dahlsizlikka, xavfsizlikka ega bo’lish va boshqa huquq va erkinliklari. Fuqarolarning asosiy erkinliklari va burchlari uch guruqga bo’linib, bular ijtimoiy — iqtisodiy, siyosiy va shaxsiy huquqlar davlat tomonidan amalga oshiriladi. • 4.Davlat va fuqaroning o’zaro mas`uliyati. Davlat qonunlarda shaxs erkinligining belgilab quyib, uning amalga oshirishini kafolatlaydi. Davlat va uning organlari fuqarolar oldida mas`ul bo’lib, hisoblanadi. • 5. Hokimiyatni bo’linish printcipiga amal qilishlik. Davlat hokimiyatiga suiste`molga yo’l qo’ymaslik uchun, hokimiyatning uchta tarmog’ini — qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi va sud hokimiyatiga ajratiladi, Bular o’z vakolati bo’yicha ish olib boradi va bir — birini ishiga aralashmaydi. • 6. Sudning mustaqilligi va huquqni muqofaza qiluvchi organlarning yaxshi ishlashi. Sud mustaqil bo’lib, faqat qonunga bo’ysunadi. Sud ishlariga hech kimning aralashishga yo’l qo’yilmaydi. Huquqni muhofaza qiluvchi organlar yaxshi ishlab inson huquqlari va erkinliklarini himoya qilishlari kerak. • 7. Aqolini huquqiy bilimini va huquqiy madaniyatini rivojlanishi. Jamiyatda huquqiy madaniyat yuksak darajada taraqqiy etib, fuqarolar huquqiy ongli bo’lishi kerak. Huquqiy ong –huquqni yaxshi bilish, qonun va boshqa normativ hujjatlarni talabini bajarishni bildiradi. • 9. Fuqarolarning manfaatlarini qo’riqlash, ularning ijtimoiy himoya qilish. • 10. Huquqiy davlat qurish uchun barcha ijtimoiy sohalarda qonunlarni chiqarish va ularning takomillashtirish. O’zbekistonda dEmokratik huquqiy davlat qurishning konstitutSiyaviy asoslari Konstitutsiyaning 117 — moddasiga asosan, davlat organlariga saylov tizimini umumiy, teng, to’g’ridan — to’g’ri saylov huquqi asosida yashirin ovoz berish yo’li bilan o’tkazilishi ham huquqiy davlat belgilaridan qisoblanadi. O’zbekiston Respublikasining iqtisodiy sohadagi vazifalari bozor munosabatlarini rivojlantirishga qaratilgan bo’lib, jamiyatning iqtisodiy negizini xilma—xil shakllaridagi mulk tashkil qilishligi ham huquqiy davlatning muhim belgisidir. Demak, O’zbekiston respublikasi yosh suveren davlat bo’lib, o’zining mustaqil taraqqiyot yo’liga o’tib oldi. Bunda umuminsoniy qadriyatlarni qayta tiklash, inson huquqlari va erkinliklari ustivorligini tan olish asosida xalqaro va milliy davlatchilik tajribalaridan foydalanib, kelgusida demokratik huquqiy davlat barpo etadi. Suveren davlat • Suverenitet davlatning umumiy va ajralmas belgisi bo’lib, uning to’la huquqliligini hamda ichki va tashqi ishlarda boshqa davlatga qaram emasligini anglatadi. • Suveren davlat o’z ichki va tashqi ishlarini boshqa davlatlarning huquqlarini, shuningdek xalqaro huquq tamoyillari va normalarini buzmagan holda, o’zi xohlagancha hal qiladi. • Suverenitet davlatga xos tushuncha bo’lib, u bilan birga vujudga keladi. Davlat va uning xususiyati bo’lgan suverenitet tarixiy hodisadir. O’zbekiston Respublikasining davlat suvereniteti • Shunday kilib, suverenitet davlatning ichki va tashqi siyosatda to’lik mustaqilligini bildiradi. O’zbekiston Respublikasining davlat suvereniteti o’zining xududida ichki va tashqi siyosatini o’zi olib borishini va xalqaro munosabatlarda to’la mustaqilligini anglatadi. Biroq suverenitetlik xalqimiz uchun tarixning in`omi emas. Biz uni mustahkamlashimiz zarur. Xalq sifatida, millat, davlat sifatida qaddimizni ko’tarishimiz, xalqaro miqyosga chiqishimiz, ajdodlari-mizning ulug’ ishlarini davom ettirishimiz zarur.

Yangi o'zbekistonning kuchli ijtimoiy siyosati

• O‘zbekistonda amalga oshirilayotgan islohotlarning muhim • natijalaridan biri ijtimoiy himoya siyosatining demokratik jamiyatni • barpo etishdagi o‘rnini va ahamiyatining ortib borishi bilan belgilanmoqda. • “ Bugungi kunda ijtimoiy hayot sohasidagi salbiy holatlarni bartaraf etib, • odamlar turmush darajasining keskin pasayib ketishiga yo‘l qo‘ymasdan, • aholining himoyaga muhtoj qatlam va guruhlarini ijtimoiy muhofazasini • ta’minlagan holda, O‘zbekistonda ijtimoiy-siyosiy barqarorlikni va • fuqarolar totuvligini saqlab qolishga muvaffaq bo‘ldik.”

• Darhaqiqat, bozor munosabatlariga o‘tish davrida mamlakatimizda kuchli ijtimoiy himoya tizimi shakllantirildi va hozirda uni takomillashtirish muhim masala bo‘lib qolmoqda. Bugungi kunda ijtimoiy siyosatni amalga oshirishda sifat • jihatdan yangi bosqichga o‘tish ehtiyoji paydo bo‘ldi. Shu munosabat bilan • aholini ijtimoiy qo‘llab-quvvatlashning zamonaviy tizimiga o‘tish jarayoni • kechmoqda. Adolat tushunchasining kelib chiqishi (sotsiogenezi) to‘g‘risidagi ta’limotni buyuk ajdodimiz Abu Nasr Forobiy yaratishga uringan. Buyuk mutafakkir adolat g‘oyasini jamiyatning asosiy davrlariga tadbiqan qarab chiqqan. Bunda u insoniyat jamiyatining kelib chiqishida tabiiy ehtiyojlar yotishini, bu ehtiyojlarni uyg‘unlashtirish esa adolat tuyg‘usini • shakllantirishini ta’kidlagan edi.

Похожие

O'zbekistonning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi
Yangi Oʻzbekistonda yangi islohotlar
Rossiyaning Kavkaz siyosati
O'zbekistonning jahon hamjamiyati bilan hamkorlikda demokratik tamoyillarga asoslanishi
FRIDRIX BARBAROSSANING TASHQI SIYOSATI