O'zbekistonning jahon hamjamiyati bilan hamkorlikda demokratik tamoyillarga asoslanishi

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

75.78125 KB

Скачать

MAVZU: O'ZBEKI STON N I N G J A HON
HAMJ A MIYATI BILA N HAMKORLIKDA
DEMOKRATIK TA MOY I LLARGA
ASOSLAN I SHI

1 . Mustaqil O'zbekiston davlatining jahon
hamjamiyatiga qo'shiluvi.
2. O'zbekiston Respublikasi tashqi siyosatining asosiy
tamoyillari.
3. O'zbekistonning jahon mamlakatlari bilan har
tomonlama o'zaro manfaatli, diplomatik, siyosiy–
iqtisodiy va madaniy- ma'rifiy aloqalari.
4. O'zbekistonning mintaqada va jahonda tinchlik,
osoyishtalik va hamkorlik uchun kurashdagi
o'rni va roli. Reja:

1. XX ASR OXIRLARIGA KELIB
JAHON SIYOSIY XARITASIDA TUB
O'ZGARISHLAR 
- Dunyoning kapitalizm va kommunizm deb ikki
qutbga bo'linishi tugadi;

- «Sovuq urush» kompaniyasi davri tugadi;

- Dunyoning mafkuraviy jihatdan burjua va
kommunistik ideologiyalar tomonidan o'z ta'sir
doiralariga bo'lib olishiga chek qo'yildi;

- Sotsializm (kommunizm) va uning tayanchi
bo'lgan SSSR siyosiy tizim va qudratli davlat
sifatida jahon xaritasidan o'chdi;

- Eng muhimi, yangi mustaqil davlatlar, shu
jumladan mustaqil O'zbekiston davlati paydo
bo'ldi.

JAHONDA UCHTA TAMOYIL
USTUNLIK QILA BOSHLADI 
Birinchi tamoyil Rivojlangan va ayniqsa
rivojlanib kelayotgan davlatlar demokratik
institutlarni, uning tartib-qoidalarini hayotga
joriy etishda ancha ilgarilab ketdilar. Xususan,
islohotlarni amalga oshirish, jamiyatni
demokratlash-tirish va erkinlashtirish, inson
huquqlarini ta'minlash, aholini davlat ishlariga
ko'proq jalb etish, siyosiy hurfikrlik, erkin
saylovlar masalalarida jiddiy siljishlar bo'ldi.


Ikkinchi tamoyil. Davlatlar o'rtasidagi
munosabatlar demokratiya, o'zaro hamkorlik,
madaniy, siyosiy, iqtisodiy yaqinlashishlar
umumiyinsoniy ahamiyat kasb etib
bormoqda. Natijada jahon bo'yicha yagona
axborot xududi, yagona demokratik qadriyatlar
shakllanmoqda, globallashuv yuz bermoqda.

Uchinchi tamoyil. Davlatlararo munosabatlarda
integratsiya-lashuv kuchaymoqda. Masalan,
ular o'z tayyorgarligi va iqtisodiy
salohiyatiga qarab mintaqalar bo'yicha
siyosiy (EX?T, MD?), iqtisodiy (EI, ATR, Evroosiyo,
Sh?T), harbiy-siyosiy (NATO) jihatidan
integratsiyalashib bormoqda.

BUGUNGI KUNDA O'ZBEKISTON

1992 yil 2 martda jahonning eng nufuzli xalqaro
tashkiloti - Birlashgan Millatlar Tashkiloti a'zoligiga qabul
qilindi. Shu bilan O'zbekiston xalqaro hamjamiyatning
teng huquqli sub'ektiga aylanganligi qonuniy
rasmiylashtirildi.

Ma'lumki, sobiq sho'rolar davrida SSSR dan BMTga uning
o'zi va ikki ittifoqchi Respublikasi Ukraina SSR va
Belorussiya SSR a'zo edi. O'zbekiston uchun bu orzu edi,
chunki u nomiga, ya'ni ko?ozda suveren edi.

Shundan so'ng qisqa davrda O'zbekiston E?XT (1992 y 30
yanvar), I?T (1992 y noyabr), Evropa Ittifoqi (1996 yildan),
NATO (1994 yildan), YuNESKO (1993 y), ?o'shilmaslik
harakati (1992 y), Sh?T (2004 y), Evroosiyo Ittifoqi (2005 y)
kabi ko'plab xalqaro va mintaqaviy tashkilotlar bilan ham
o'zaro manfaatli hamkorlikni yo'lga qo'yildi.

Respublikamizda xorijiy davlatlarning 43 ta elchixona va
konsulxonasi, 20dan ortiq yirik xalqaro tashkilotlarning
missiyalari ishlab turibdi. o'z navbatida, O'zbekistonning
ham xorijiy mamlakatlarda 40 dan ortiq elchixona,
konsulxona va turli vakolatxonalari faoliyat kursatmoqda.

O'ZBEKISTONNING XALQARO
HAMJAMIYATGA QO'SHILUVI
NATIJASIDA 
Birinchidan, davlatimiz dunyo
hamjamiyatida o'z o'rnini topdi.

Ikkinchidan, endi dunyoning turli
burchaklarida hamma o'zbekni,
O'zbekistonni taniy boshladi.

Uchinchidan, xalqaro tashkilotlarga
kirish va ular bilan hamkorlik qilishi
O'zbekiston uchun har tomonlama
samarali bo'lmoqda.

AMALDA QILINGAN ISHLAR
O'zbekistonga demokratik tamoyillar kirib kelmoqda.
Rivojlangan demokratik davlatlarning bozor
munosabatlariga o'tish tajribasini o'rganish
imkoniyati va bu borada hamkorlik aloqalari
kuchaymoqda.
Orol muammosini hal etish bo'yicha hamkorlik
qilinmoqda, mabla? ajratilmoqda.
3. YuNESKO homiyligida qadimiy shaharlarimiz Buxoro,
Xiva, Termiz, Shahrisabz, ?arshi, buyuk mutafakkir
allomalarimiz Beruniy, Xorazmiy, Far?oniy, Moturidiy,
Imom Buxoriy va boshqalarning yubileylari
o'tkazilmoqda.
4. Inson huquqlarini himoya qilish bo'yicha qator ijobiy
ishlar qilinmoqda.

2. MUSTAQILLIKNING DASTLABKI YILLARIDA O'ZBEKISTON
TASHQI SIYOSATI BORASIDAGI QIYINCHILIKLAR

1. Sobiq sovet tuzumi O'zbekiston tashqi siyosati jilovini o'z
qo'lida ushlab turardi;

2. Tashqi aloqalarni yurituvchi tegishli idora va tashkilotlar yo'q
edi;

3. Xalqaro munosabatlar va huquqiy me'yorlar sohasida
tajribasizlik;

4. Eksport, import va valyuta resurslarini taqsimlashda
tajribaning yo'qligi;

5. Mutaxassis kadrlarning etishmasligi;

6. Tashqi siyosat bobida tajribaning yo'qligi va boshqalar edi.


Bularning barchasi mustaqil tashqi siyosat tamoyillarini ishlab
chiqishni taqozo etar edi. Tajriba esa yo'q. Xo'sh! Unda biz nima
qildik va nimaga tayandik? Tabiiyki, jahon tajribasiga va o'z milliy
tarixiy an'analarimizga.

Bu vazifa yurtboshimiz I.Karimov zimmasiga tushdi. U 1990-1992
yillarda ko'plab xorijiy davlatlarga, nufuzli xalqaro anjumanlarga
rasmiy, do'stona va amaliy tashriflar bilan borib va o'z navbatida
ularni O'zbekistonda qabul qilib, bu boradagi tajribalarni
o'rgandi.

Shunday qilib to'plangan tajribalar asosida O'zbekistonning
tashqi siyosiy yo'li ishlab chiqildi. U yurtboshimizning
«O'zbekistonning o'z istiqlol va taraqqiyot yo'li», «O'zbekiston
kelajagi buyuk davlat» kabi asarlarida milliy manfaatlar
ustuvorligi hisobga olingan holda ilmiy va nazariy jihatdan
ishlab chiqildi.

O'ZBEKISTON TASHQI SIYOSATI
ASOSIY TAMOYILLARI:

1. o'z milliy davlat manfaatlarini ustun qo'ygan holda barcha
davlatlar bilan o'zaro manfaatli hamkorlikni keng rivojlantirish.
Bu har qanday davlat bilan hamkorlik qilganda nima foyda
ko'ramiz demakdir.

2.Tenglik, o'zaro manfaatdorlik, bir-birining ichki ishlariga
aralashmaslik.

3. Mafkuraviy qarashlardan qat'iy nazar barcha davlatlar bilan
ochiq siyosat yuritish.

4. Kuch ishlatmaslik yoki kuch bilan tahdid qilmaslik,
qo'rqitmaslik.

5. Davlatlararo munosabatlarda umumbashariy qoidalarni ustun
qo'yib, xalqaro hujjatlarni tan olish va ularga qat'iy rioya qilish.

6. Tinchlik va xalqaro xavfsizlik uchun kurash, ziddiyatlarni tinch
yo'l bilan hal etish, yadrosiz hudud bo'lib qolish.

7. Inson huquqlariga oid xalqaro qoidalarga sodiqlik va ularni
bajarish.

8. Barcha davlatlar bilan to'la ishonch asosida ikki va ko'p
tomonlama aloqalarni o'rnatish va rivojlantirish.

3. O'zbekiston o'z mustaqilligini qo'lga kiritgandan so'ng
jahondagi barcha davlatlar bilan har tomonlama teng,
o'zaro manfaatli diplomatik, siyosiy-iqtisodiy va
madaniy-ma'rifiy aloqalarni o'rnatish va rivojlantirishga
kirishdi.
16 dekabr 1991 yildan O'zbekistonni jahonda tan olish
pallasi boshlandi. Natijada 1992 yil oxirigacha jahondagi
129 ta davlat O'zbekiston bilan aloqa o'rnatdi. Bular
orasida A?Sh, RF, Angliya, Frantsiya, Germaniya kabi
yirik davlatlar bor edi.
Natijada bugungi kunda er yuzining turli
chekkalarida ishonchli va manfaatdor sheriklarimz
paydo bo'ldi. Bular orasida Osiyoda, Yaponiya, Xitoy,
Janubiy Koreya, Malayziya, Evropada, Germaniya,
Frantsiya, Chexiya, Amerika qit'asida, A?Sh kabi
davlatlar shuningdek, RF qo'shnilarimiz Markaziy
Osiyo davlatlari va boshqa 130 dan ortiq xorijiy
mamlakatlar bor. A?Sh, Yaponiya, Rossiya Federatsiyasi
kabi jahonning nufuzli mamlakatlari esa
O'zbekistonning strategik hamkorlari hisoblanishi
ayniqsa ahamiyatlidir.

BUGUNGI O'ZBEKISTON 
Keyingi yillarda Osiyo mamlakatlari bilan ham
aloqalar kengayib bormoqda. Xususan Xitoy bilan
elektr, gaz, suv hisoblagichlar, ?indiston bilan dori-
darmon, Janubiy Koreya bilan avtomobil sanoati
sohasida hamkorliklar samarali natijalar
bermoqda. Asaka avtomobil zavodi buning
yorqin misolidir. Natijada O'zbekiston jahonda 28
avtomobil ishlab chiqaruvchi davlatga aylandi. Bu
biz uchun katta faxrdir.


2005 yil oxiri va 2006 yil boshida
O'zbekistonning Markaziy Osiyo va Rossiya
bilan aloqalari yangi bosqichga ko'tarildi.
Birinchidan, Markaziy Osiyo hamkorlik
tashkiloti Rossiya, Belorus, ?ozo?iston, ?ir?
iziston o'rtasidagi Evroosiyo ittifoqi bilan
qo'shildi. Natijada bu har ikki iqtisodiy
tashkilot o'rtasida yagona Evroosiyo
iqtisodiy hamkorlik tashkiloti paydo bo'ldi.
Ikkinchidan, Rossiya va O'zbekiston
munosabatlari «ittifoqchilik darajasiga»
ko'tarildi.

MAVZUGA OID TAYANCH SO'ZLAR
BMT, Evropa Ittifoqi, EX?T,
NATO, MD?, I?T, Sh?T,
Markaziy Osiyo, Evroosiyo
ittifoqi, tashqi siyosat, jahon
hamjamiyati, mintaqa,
tinchlik, xavfsizlik,
barqarorlik.

MAVZU: O'ZBEKI STON N I N G J A HON HAMJ A MIYATI BILA N HAMKORLIKDA DEMOKRATIK TA MOY I LLARGA ASOSLAN I SHI

MAVZU: O'ZBEKI STONNING J A HON HAMJ AMIYATI BI LAN HAMKORLIKDA DEMOKRATIK TA MOY ILLARGA ASOSLA NISHI

1 . Mustaqil O'zbekiston davlatining jahon hamjamiyatiga qo'shiluvi. 2. O'zbekiston Respublikasi tashqi siyosatining asosiy tamoyillari. 3. O'zbekistonning jahon mamlakatlari bilan har tomonlama o'zaro manfaatli, diplomatik, siyosiy– iqtisodiy va madaniy- ma'rifiy aloqalari. 4. O'zbekistonning mintaqada va jahonda tinchlik, osoyishtalik va hamkorlik uchun kurashdagi o'rni va roli. Reja:

1. XX ASR OXIRLARIGA KELIB JAHON SIYOSIY XARITASIDA TUB O'ZGARISHLAR  - Dunyoning kapitalizm va kommunizm deb ikki qutbga bo'linishi tugadi;  - «Sovuq urush» kompaniyasi davri tugadi;  - Dunyoning mafkuraviy jihatdan burjua va kommunistik ideologiyalar tomonidan o'z ta'sir doiralariga bo'lib olishiga chek qo'yildi;  - Sotsializm (kommunizm) va uning tayanchi bo'lgan SSSR siyosiy tizim va qudratli davlat sifatida jahon xaritasidan o'chdi;  - Eng muhimi, yangi mustaqil davlatlar, shu jumladan mustaqil O'zbekiston davlati paydo bo'ldi.

JAHONDA UCHTA TAMOYIL USTUNLIK QILA BOSHLADI  Birinchi tamoyil Rivojlangan va ayniqsa rivojlanib kelayotgan davlatlar demokratik institutlarni, uning tartib-qoidalarini hayotga joriy etishda ancha ilgarilab ketdilar. Xususan, islohotlarni amalga oshirish, jamiyatni demokratlash-tirish va erkinlashtirish, inson huquqlarini ta'minlash, aholini davlat ishlariga ko'proq jalb etish, siyosiy hurfikrlik, erkin saylovlar masalalarida jiddiy siljishlar bo'ldi.

O'zbekistonning jahon hamjamiyati bilan hamkorlikda demokratik tamoyillarga asoslanishi

10.08.2023

0

75.78125 KB

Похожие