O`zbekiston jahon hamjamiyati

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

1497.5 KB

Скачать

MAV ZU:
O` zbek ist on O` zbek ist on
jahon hamjamiy at ijahon hamjamiy at i

R E J A :
1. Must aqil Re spublik aning must aqil t ashqi siyosat
urit ishining huquqiy asoslari va asosiy t amoyillari.
2. O`zbe k ist onning halqaro va mint aqaviy
t ashk ilot larga a`zo bo`lib k irishi.
3. O`zbe k ist onning Must aqil davlat lar
hamdo`st ligidagi o`rni va mavqe i.
4. J ahonning nuf uzli davlat lari bilan hamk orlik
aloqalari.

X al qim iz must aqil lik deb at al mish ezgu v a muqaddas orzuning ruy obga X al qim iz must aqil lik deb at al mish ezgu v a muqaddas orzuning ruy obga
chiqishi uchun asrlar m obay ni da i nt i lib, k urashib k eldi. chiqishi uchun asrlar m obay ni da i nt i lib, k urashib k eldi.
1991 y il 31 av gust dan boshl ab halqimi z t aqdirida k esk in buri lish y asagan, 1991 y il 31 av gust dan boshl ab halqimi z t aqdirida k esk in buri lish y asagan,
but unl ay y angi t araqqi y ot dav rini boshlab bergan ist iql ol dav ri t arihi but unl ay y angi t araqqi y ot dav rini boshlab bergan ist iql ol dav ri t arihi
boshl andi. boshl andi.
130 y i llik Rossiy a m ust amlak asiga mahk um et ilgan dav rning ilgarigi 130 y i llik Rossiy a m ust amlak asiga mahk um et ilgan dav rning ilgarigi
zamonlardan farqi shuk i, shu v aqt da ay ni qsa, sho` rolar huk mronligi zamonlardan farqi shuk i, shu v aqt da ay ni qsa, sho` rolar huk mronligi
y illari da halqimiz t ashqi duny odan but unlay uzi b quy ildi(Karimov I.A. y illari da halqimiz t ashqi duny odan but unlay uzi b quy ildi(Karimov I.A.
Tarihiy hot i rasiz k el aj ak y o` q.Garchi k at t a mamlak at ning asosiy qonuni Tarihiy hot i rasiz k el aj ak y o` q.Garchi k at t a mamlak at ning asosiy qonuni
hisoblangan « SSSR Konst i t usiy asi » da O` zbek ist on boshqa o` n t o` rt t a hisoblangan « SSSR Konst i t usiy asi » da O` zbek ist on boshqa o` n t o` rt t a
« qardosh v a jondosh» mil liy respubli k alar si ngari « t eng huquqli» , « qardosh v a jondosh» mil liy respubli k alar si ngari « t eng huquqli» ,
« must aqi l» , « suv eren» dav lat sifat ida t a` ri fu-t av sif et ilsa-da, amal da « must aqi l» , « suv eren» dav lat sifat ida t a` ri fu-t av sif et ilsa-da, amal da
k o` zga k o` rinmas, ming v a milli on hil ust alik bilan « t o` qilgan» , t o` rlar k o` zga k o` rinmas, ming v a milli on hil ust alik bilan « t o` qilgan» , t o` rlar
bilan qo` l-oy og` i bandi et ili b quy ilgan edi. bilan qo` l-oy og` i bandi et ili b quy ilgan edi.
Must abid sov et t uzumi dav rida O` zbek i st on t ashqi iqt isodiy aloqal arni asosan Must abid sov et t uzumi dav rida O` zbek i st on t ashqi iqt isodiy aloqal arni asosan
sosi alist ik m amlak at lar bil an, sobiq mark azning y o` l -y o` ri ql ari bilan sosi alist ik m amlak at lar bil an, sobiq mark azning y o` l -y o` ri ql ari bilan
amalga oshirar, respublik aning o` zi t ashqi bozorga must aqi l rav ishda amalga oshirar, respublik aning o` zi t ashqi bozorga must aqi l rav ishda
chiqish huquqiga ega emas edi. chiqish huquqiga ega emas edi.
Respubli k aga oli b k elinadigan mahsulot lar, respublik adan chiqarila digan Respubli k aga oli b k elinadigan mahsulot lar, respublik adan chiqarila digan
mahsulot hajmiga ni sbat an ancha ort iq edi . 1990 y il respublik aga 14661,8 mahsulot hajmiga ni sbat an ancha ort iq edi . 1990 y il respublik aga 14661,8
mln. so` m lik m ahsul ot olib k el ingan bo` lsa, chet ga chi qarilgan mahsulot mln. so` m lik m ahsul ot olib k el ingan bo` lsa, chet ga chi qarilgan mahsulot
hajmi 9351,5 ml n. so` mga t eng bo` lgan.hajmi 9351,5 ml n. so` mga t eng bo` lgan.
X X I X X I
asr bo` sаg` аsida O` zbek ist on dav lat m ust aqilligini qo` lga k iri t ib jahon asr bo` sаg` аsida O` zbek ist on dav lat m ust aqilligini qo` lga k iri t ib jahon
hamjamiy at ga k irish, i nt egrasiy alashish t omon uz t ut di. hamjamiy at ga k irish, i nt egrasiy alashish t omon uz t ut di.

J a hon amaliy ot ida n ma` lumk i, har bir m ust aqil dav lat , ay niqsa must aqil t araqqiy ot J a hon amaliy ot ida n ma` lumk i, har bir m ust aqil dav lat , ay niqsa must aqil t araqqiy ot
y o` liga k irga n mamla k at lar, hech qachon o` z qobig` iga o` ral ib riv ojl anmagan. y o` liga k irga n mamla k at lar, hech qachon o` z qobig` iga o` ral ib riv ojl anmagan.
A k sincha, must aqil riv ojla nish y o` lini t anl ashi bilanoq jahon hamja miy at ga A k sincha, must aqil riv ojla nish y o` lini t anl ashi bilanoq jahon hamja miy at ga
qo` shi lish orqali o` z t aqdirini belgilagan (Usmonov Q. v a boshqal ar. O` zbek ist on qo` shi lish orqali o` z t aqdirini belgilagan (Usmonov Q. v a boshqal ar. O` zbek ist on
qa ra mlik v a must aqil lik y il lari da.-Toshk ent : O` qit uv chi, 1996.-B.92).qa ra mlik v a must aqil lik y il lari da.-Toshk ent : O` qit uv chi, 1996.-B.92).
O` zbek ist onning jahon hamjami y at ga qo` shilish da v ri g` oy at bir murak k ab v a qalt is O` zbek ist onning jahon hamjami y at ga qo` shilish da v ri g` oy at bir murak k ab v a qalt is
da v rga t o` g` ri k eldi. Sobiq it t ifoq t arqalib k et gach duny o a sosan ik k i qut bli (SSSR v a da v rga t o` g` ri k eldi. Sobiq it t ifoq t arqalib k et gach duny o a sosan ik k i qut bli (SSSR v a
A QSh) bo` lgan bo` lsa, endi k o` p qut bli bo` lib qolgan edi . X X asr o` z g` av g` ol ari, A QSh) bo` lgan bo` lsa, endi k o` p qut bli bo` lib qolgan edi . X X asr o` z g` av g` ol ari,
t o` palonlarini , qirg` inlari ni biz y ashay ot gan t o` palonlarini , qirg` inlari ni biz y ashay ot gan
X X I X X I
asrga meros qi lib qoldirib hay r asrga meros qi lib qoldirib hay r
ma` zur qi lay ot gan bir dav rga t o` g` ri k eldi . ma` zur qi lay ot gan bir dav rga t o` g` ri k eldi .
O` zbek ist on geosiy osiy jihat dan qul ay li k t ug` diruv chi imk oniy at lar bilan bi rga, bu O` zbek ist on geosiy osiy jihat dan qul ay li k t ug` diruv chi imk oniy at lar bilan bi rga, bu
bora da k iy inchilik lar t ug` diruv chi bir qa ncha omilla r ham mav j ud edi . Ga rchi , t a shqi bora da k iy inchilik lar t ug` diruv chi bir qa ncha omilla r ham mav j ud edi . Ga rchi , t a shqi
siy osat sohasida gi an` anal ari mizning il dizlari uzoq moziy ga borib t aqa lsa -da, siy osat sohasida gi an` anal ari mizning il dizlari uzoq moziy ga borib t aqa lsa -da,
must amla k a dav ridagi y o` qot ishla r nat ij asida, dast labk i pay t l arda respublik a miz must amla k a dav ridagi y o` qot ishla r nat ij asida, dast labk i pay t l arda respublik a miz
t ashqi siy osat urit ish t a jriba siga ham, jahon diplomat iy asi ni bila diga n k adrl arga t ashqi siy osat urit ish t a jriba siga ham, jahon diplomat iy asi ni bila diga n k adrl arga
ham ega emas edi.ham ega emas edi.
Tashqi siy osiy diplomat ik , i qt isodiy v a madani y aloqa larni o` zi must aqil boshl ashga Tashqi siy osiy diplomat ik , i qt isodiy v a madani y aloqa larni o` zi must aqil boshl ashga
t o` g` ri k elsada, respublik a rahbariy at i bu boradagi mua mmolarni echishga dadil t o` g` ri k elsada, respublik a rahbariy at i bu boradagi mua mmolarni echishga dadil
k irishdi, uqorida t a` k idlab o` t ilgan k iy inchili k la rni engib o` t ib, qisqa dav r mobay nida k irishdi, uqorida t a` k idlab o` t ilgan k iy inchili k la rni engib o` t ib, qisqa dav r mobay nida
o` z o` rni v a ma v qeiga ega bo` ldi. o` z o` rni v a ma v qeiga ega bo` ldi.
Prezident I .K arimov o` zining « O` zbek ist onning o` z ist iql ol v a t araqqiy ot y o` li » v a boshqa Prezident I .K arimov o` zining « O` zbek ist onning o` z ist iql ol v a t araqqiy ot y o` li » v a boshqa
asa rla ri da must aqil t ashqi siy osat urit i sh qoidalarini nazariy v a amal iy ji hat dan asa rla ri da must aqil t ashqi siy osat urit i sh qoidalarini nazariy v a amal iy ji hat dan
asosl ab berdi. 1991 y i l 31 av gust da Oliy Kengash asosl ab berdi. 1991 y i l 31 av gust da Oliy Kengash
VIVI
sessiy asida qabul qil ingan sessiy asida qabul qil ingan
« Must aqil lik haqidagi Bay onot » da O` zbek ist onning t ashqi siy osat da gi y o` li aniq qilib « Must aqil lik haqidagi Bay onot » da O` zbek ist onning t ashqi siy osat da gi y o` li aniq qilib
bel gil angan edi. J umla dan, unda : « X alqaro hamja miy at ning t o` l a huquqli a` zosi bel gil angan edi. J umla dan, unda : « X alqaro hamja miy at ning t o` l a huquqli a` zosi
bo` lgan O` zbek i st on Respubli k asi X alqaro munosabat la rda must a qi l dav l at , halqaro bo` lgan O` zbek i st on Respubli k asi X alqaro munosabat la rda must a qi l dav l at , halqaro
huquq sub` ek t i sifat ida qat na shadi, uni ng mаqsаdlari must аhк аm t inchli k , huquq sub` ek t i sifat ida qat na shadi, uni ng mаqsаdlari must аhк аm t inchli k ,
qurolsizla nish, o` z hududini qurol-y arоg` lardan holi qil ish, y adrov iy qurolni v a qurolsizla nish, o` z hududini qurol-y arоg` lardan holi qil ish, y adrov iy qurolni v a
bоshqа ommav iy qi rg` i n quroll arini y o` qot ish, suv eren da v lat l ar o` rt аsidagi ni zo v a bоshqа ommav iy qi rg` i n quroll arini y o` qot ish, suv eren da v lat l ar o` rt аsidagi ni zo v a
ziddiy a t larni hal et i shda k uch ishlat ish v a t azy iqqa y o` l qo` y maslik dan iborat » .ziddiy a t larni hal et i shda k uch ishlat ish v a t azy iqqa y o` l qo` y maslik dan iborat » .

O`zbekiston Respublikasi Konstitusiyasining 17-moddasida mamlakatimiz tashqi
siyosat qoidalari qonunlashtirildi va u jahondagi ko`plab mamlakatlar bilan
hamkorlik jarayonlari ortga qaytmasligining huquqiy kafoloti bo`lib hizmat
qilmoqda. O`zbekistonni halqaro huquq sub`ekti sifatida belgilaydigan,
respublikaning tashqi siyosiy va tashqi iqtisodiy aloqalarini tartibga soladigan
qonunlar qabul qilindi.
«O`zbekiston Respublikasi tashqi siyosiy faoliyatining asosiy prinsiplari tug`risida»gi,
«Chet el investisiyalari», «Xorijiy investorlar faoliyatining kafolotlari to`g`risida»gi,
«Tashqi iqtisodiy faoliyat to`g`risida» va bоshqа qonunlar hamda normativ hujjatlar
аna shular jumlasidandir. Bular faol va keng ko`lamli hamkorlik uchun mustаhкаm
huquqiy kafolot yaratib beradi.
Xalqaro huquq normalarining ichki qonunlardan ustunligi respublika qonunchilik
faoliyatida o`z ifodasini topmoqda. Birinchidan, respublika qonunlari halqaro
huquq normalariga doimo muvofiqlashtirilmоqda va yaqinlashtirilmоqda.
Ikkinchidan, mamlakatimiz halqaro normalarning bajarilishini kafolotlaydigan hamma
majburiyatlarni o`z zimmasiga oldi.
Tashqi aloqalarni ta`minlaydigan vazirliklar va muassasalar tashkil etildi: Tashqi ishlar
vazirligi, Tashqi iqtisodiy aloqalar vazirligi, Tashqi iqtisodiy faoliyat milliy banki.
1992 yilda Toshkentda «Jаhоn iqtisodi va diplomatiya universiteti» ochildi.
I.Кarimov o`zining asarlari, ma`ruza va nutqlarida mamlakatimiz tashqi siyosiy va
tashqi iqtisodiy aloqalarining asosiy tamoyillarini nazariy amaliy jihаtdan puhta
asoslab berdi. Tashqi siyosiy va tashqi iqtisodiy yo`lni belgilashda jahon
tajribasidan foydalanildi, mamlakatimiz, halqimiz hususiyatlari va manfaatlari
hisobga olindi. Tashqi siyosatga tinchlik, barqarorlik, hamkorlik yo`li asos qilib
olindi.

O` zbek ist on Respublik asi t ashqi siy osat ining asosiy qoi dalari O` zbek ist on Respublik asi t ashqi siy osat ining asosiy qoi dalari
quy i dagilardan iborat :quy i dagilardan iborat :
•
Mafk urav iy qarashlardan qat ` iy nazar hamk orlik uchun ochiqli k , Mafk urav iy qarashlardan qat ` iy nazar hamk orlik uchun ochiqli k ,
umuminsoni y qadri y at larga, t inchl ik v a hav fsizlik ni saqlashga umuminsoni y qadri y at larga, t inchl ik v a hav fsizlik ni saqlashga
sodiql ik ; sodiql ik ;
•
Dav lat l arni ng suv eren t engli gi v a chegaralar dahlsizligini hurmat Dav lat l arni ng suv eren t engli gi v a chegaralar dahlsizligini hurmat
qilish; qilish;
•
bоshqа dav lat l arning ichk i ishlariga aralashmaslik ; bоshqа dav lat l arning ichk i ishlariga aralashmaslik ;
•
NizNiz
oo
ll
aa
rni t i nch y orni t i nch y o
``
l bill bil
aa
n hn h
aa
l et ishl et ish
; ;
•
Kuch ishl at masl ik v a k uch bilan t ahdid qilmaslik ; Kuch ishl at masl ik v a k uch bilan t ahdid qilmaslik ;
•
Inson huquqlari v a erk inlik larini hurmat l ash; Inson huquqlari v a erk inlik larini hurmat l ash;
•
Ichk i mi lliy qonunlar v a huquqiy normalardan halqaro huquqning Ichk i mi lliy qonunlar v a huquqiy normalardan halqaro huquqning
umum e` t i rof et il gan qoidalari v a normalarining ust i v orligi; umum e` t i rof et il gan qoidalari v a normalarining ust i v orligi;
•
Dav lat ning, halqning oliy manfaat lari, farov onligi v a hav fsizl igini Dav lat ning, halqning oliy manfaat lari, farov onligi v a hav fsizl igini
t a` minlash mt a` minlash m
аа
qsqs
аа
dida it t ifoqlar t uzish, hamdo` st li k larga k i ri sh v a dida it t ifoqlar t uzish, hamdo` st li k larga k i ri sh v a
ul ardan ajralib chiqish; ul ardan ajralib chiqish;
•
Tajav uzk or harbiy bl ok lar v a uushmalarga k irmasl ik ; Tajav uzk or harbiy bl ok lar v a uushmalarga k irmasl ik ;
•
Dav lat l araro aloqalarda t eng huquqlilik v a o` zaro manfaat dorlik , Dav lat l araro aloqalarda t eng huquqlilik v a o` zaro manfaat dorlik ,
dav lat milliy manfaat l ari ni ng ust unligi; dav lat milliy manfaat l ari ni ng ust unligi;
•
Tashqi aloqalarni ham ik k i t omonlama, ham k o` p t omonlama Tashqi aloqalarni ham ik k i t omonlama, ham k o` p t omonlama
k elishuv lar asosida ri v ojl ant iri sh, bir dav lat bilan y aqinlashish k elishuv lar asosida ri v ojl ant iri sh, bir dav lat bilan y aqinlashish
hi sobiga bhi sobiga b
оо
shqshq
аа
sidan uzoqlashmasli k .sidan uzoqlashmasli k .

Mamlak at imizni ng jahon halqlari t i nchli gi v a hav fsizligiga mos bo` lib t o` t gan Mamlak at imizni ng jahon halqlari t i nchli gi v a hav fsizligiga mos bo` lib t o` t gan
t inchlik sev ar t ashqi si y osat i , uni ja honda must aqil dav lat sifat ida t ezda t an t inchlik sev ar t ashqi si y osat i , uni ja honda must aqil dav lat sifat ida t ezda t an
oli nishini t a` minla di .oli nishini t a` minla di .
O` zbek ist onni duny odagi 180 dan ort iqO` zbek ist onni duny odagi 180 dan ort iq
..
barcha nufuzli dav lat la r t an ol di , ularning 120 barcha nufuzli dav lat la r t an ol di , ularning 120
t asi bilan di pl omat i k siy osiy , iqt isodiy , il mi y - t ehni k av iy v a madaniy al oqalar t asi bilan di pl omat i k siy osiy , iqt isodiy , il mi y - t ehni k av iy v a madaniy al oqalar
o` rno` rn
аа
t il di. Toshk ent da 40 ga y aqin mamlak at ning elchihonasi ochildi. O` zbek ist onda t il di. Toshk ent da 40 ga y aqin mamlak at ning elchihonasi ochildi. O` zbek ist onda
88 t a horij iy v ak ol88 t a horij iy v ak ol
аа
t hona, 24 t a huk umat lara ro v a 13 t a huk umat ga qa ra shl i t hona, 24 t a huk umat lara ro v a 13 t a huk umat ga qa ra shl i
bo` lma ga n t ashk ilot lar faoliy at k o` rsat mbo` lma ga n t ashk ilot lar faoliy at k o` rsat m
оо
qda. J ahonning 20 dan ort iq mamlak at i da qda. J ahonning 20 dan ort iq mamlak at i da
O` zbek i st onning elchihonalari, 9 t a ma mlak at da k onsul honala ri faoliy at O` zbek i st onning elchihonalari, 9 t a ma mlak at da k onsul honala ri faoliy at
k o` rsat mk o` rsat m
оо
qda. qda.
2. Must aqil dav lat ha lqaro t ashk ilot larda qanchalik k eng qat nashsa, u halqaro 2. Must aqil dav lat ha lqaro t ashk ilot larda qanchalik k eng qat nashsa, u halqaro
hamj amiy a t ga shu darajada k eng k i rib boradi, jahonda t inchlik , osoy isht alik , o` zaro hamj amiy a t ga shu darajada k eng k i rib boradi, jahonda t inchlik , osoy isht alik , o` zaro
hamk orlik uchun k urashda t egishli daraj ada faol qat na sha oladi, imk oniy at hamk orlik uchun k urashda t egishli daraj ada faol qat na sha oladi, imk oniy at
t araqqi y ot iga qo` sha y ot ga n o` z ulushini y a nada oshiri b bora di, jahonning i lg` or t araqqi y ot iga qo` sha y ot ga n o` z ulushini y a nada oshiri b bora di, jahonning i lg` or
da v lat lari bilan t obora y aqinl ashdi , ularning fa n-t ehnik a v a t ehnologiy a sohasidagi da v lat lari bilan t obora y aqinl ashdi , ularning fa n-t ehnik a v a t ehnologiy a sohasidagi
y angi lik larini sarali roq qabul k il ib ola di. Shu nuqt a i-nazardan must aqil y angi lik larini sarali roq qabul k il ib ola di. Shu nuqt a i-nazardan must aqil
O` zbek i st onning hal qaro t ashk ilot lar bi lan aloqal arini y i l sa y in k engay t irishi juda O` zbek i st onning hal qaro t ashk ilot lar bi lan aloqal arini y i l sa y in k engay t irishi juda
k a t t a ahamiy a t ga egadi r. k a t t a ahamiy a t ga egadi r.
X alqa ro t ashk i lot larda fa ol qat nashish -must aqil O` zbek ist onni jahon miqy osida X alqa ro t ashk i lot larda fa ol qat nashish -must aqil O` zbek ist onni jahon miqy osida
t ani t ishning, uning halqaro ma v qeini ng oshirishning muhim v a samarali y o` lidir. t ani t ishning, uning halqaro ma v qeini ng oshirishning muhim v a samarali y o` lidir.
Hozi rgi k unda jahonda 350 da n ort iq huk umat la raro t ashk ilot l ar ma v jud.Hozi rgi k unda jahonda 350 da n ort iq huk umat la raro t ashk ilot l ar ma v jud.
O` zbek ist on, o` z must aqill igi ni e` lon qi lgandan so` ng, 50 da n ort iq ja honning eng nufuzli O` zbek ist on, o` z must aqill igi ni e` lon qi lgandan so` ng, 50 da n ort iq ja honning eng nufuzli
t ashk ilot lariga a` zo bo` ldi. Bu - BMT, UN ESK O, Ov rupada X a v fsizl ik v a Hamk orlik t ashk ilot lariga a` zo bo` ldi. Bu - BMT, UN ESK O, Ov rupada X a v fsizl ik v a Hamk orlik
t ashk ilot i, X al qa ro v alut a ja mg` arma si, X alqaro mol iy a k orporasiy a si, X alqaro t ashk ilot i, X al qa ro v alut a ja mg` arma si, X alqaro mol iy a k orporasiy a si, X alqaro
mehnat t ashk ilot i, j ahon sog` li qni saqlash t a shk ilot i v a bmehnat t ashk ilot i, j ahon sog` li qni saqlash t a shk ilot i v a b
оо
shqshq
аа
halqaro-mint aqav i y halqaro-mint aqav i y
t ashk ilot lar hamda a ssot ashk ilot lar hamda a sso
цц
asiy a lardi r. asiy a lardi r.
1992 y i l 29 y anv arda BMT hav fsizlik k engashi o` zini ng 737 -qa rorini ov ozga qo` y masdan 1992 y i l 29 y anv arda BMT hav fsizlik k engashi o` zini ng 737 -qa rorini ov ozga qo` y masdan
qa bul qildi v a Bosh A ssa mbley aga O` zbek ist on Respubl ik a sini BMT ga qabul qi lishni qa bul qildi v a Bosh A ssa mbley aga O` zbek ist on Respubl ik a sini BMT ga qabul qi lishni
t av siy a et di. t av siy a et di.

1992 y i l 2 ma rt da BMT Bosh A ssambl ey asining 46-sessiy asida O` zbek ist on ov ozga 1992 y i l 2 ma rt da BMT Bosh A ssambl ey asining 46-sessiy asida O` zbek ist on ov ozga
quy il masdan, y ak dillik bilan ma` qul lash asosida BMT ga qabul qilindi. quy il masdan, y ak dillik bilan ma` qul lash asosida BMT ga qabul qilindi.
O` zbek ist on Respublik asi o` z t arihi da biri nchi bor X alqaro Ùamja miy at ning t eng huquql i O` zbek ist on Respublik asi o` z t arihi da biri nchi bor X alqaro Ùamja miy at ning t eng huquql i
sub` ek t i sifa t ida BMT a ` zoligiga qabul qilindi. sub` ek t i sifa t ida BMT a ` zoligiga qabul qilindi.
Bu t arihi y v oqea O` zbek ist onning must aqil dav lat sifat ida hal qa ro hamja miy at dan Bu t arihi y v oqea O` zbek ist onning must aqil dav lat sifat ida hal qa ro hamja miy at dan
munosi b o` rin olishda k at t a ahami y at ga ega bo` ldi. munosi b o` rin olishda k at t a ahami y at ga ega bo` ldi.
Mamalak at i mi z Prezident i I .K ari mov ning BMT Bosh A ssambley a si ning 1993 y i lda bo` lgan Mamalak at i mi z Prezident i I .K ari mov ning BMT Bosh A ssambley a si ning 1993 y i lda bo` lgan
48-sessiy asida i sht irok et ishi v a unda qilga n ma` ruzasi O` zbek i st onni jahonga k o` hna 48-sessiy asida i sht irok et ishi v a unda qilga n ma` ruzasi O` zbek i st onni jahonga k o` hna
v a nav qiron da v la t sifa t ida t anit di. v a nav qiron da v la t sifa t ida t anit di.
O` zbek ist on BMT mi nbari dan Mark aziy Osiy oda t inchli k v a ba rqarorlik ni O` zbek ist on BMT mi nbari dan Mark aziy Osiy oda t inchli k v a ba rqarorlik ni
mustmust
аа
hh
к ак а
mlash, qo` shni A fg` onist onda birodark ushlik urushini t o` ht at ish, mlash, qo` shni A fg` onist onda birodark ushlik urushini t o` ht at ish,
Mark aziy Osiy oni y adro qurolidan ozod zonaga ay l ant i rish, nark obiznesga qa rshi Mark aziy Osiy oni y adro qurolidan ozod zonaga ay l ant i rish, nark obiznesga qa rshi
k urashda barcha da v lat lar hat t i-harak at larini muv ofi qlasht i rish, Mark a ziy Osiy oda k urashda barcha da v lat lar hat t i-harak at larini muv ofi qlasht i rish, Mark a ziy Osiy oda
ek ol ogik v aziy at ni sog` lomla sht irish mek ol ogik v aziy at ni sog` lomla sht irish m
аа
qsqs
аа
dl ari da , y a` ni umumma nfaa t y o` lida dl ari da , y a` ni umumma nfaa t y o` lida
foy da lanmfoy da lanm
оо
qda. 1993 y il fev ra lida Toshk ent da BMT ning v ak olqda. 1993 y il fev ra lida Toshk ent da BMT ning v ak ol
аа
t honasi t a ` sis et il di t honasi t a ` sis et il di
v a u ish boshla di. v a u ish boshla di.
O` zbek ist on Respublik asi v a BMT rahbarlarining sa` y i-harak at l ari nat ij asida O` zbek ist on Respublik asi v a BMT rahbarlarining sa` y i-harak at l ari nat ij asida
respublik amizdagi BMT vrespublik amizdagi BMT v
аа
kk
оо
ll
аа
t hona si BMT ning Taraqqiy ot dast uri, Qochoqla r ishi t hona si BMT ning Taraqqiy ot dast uri, Qochoqla r ishi
bo` y icha olib qo` mit a k omissari , J ahon sog` liqni saqla sh t ashk i lot i, A hol i joy lashish bo` y icha olib qo` mit a k omissari , J ahon sog` liqni saqla sh t ashk i lot i, A hol i joy lashish
jamg` armasi, nark ot ik moddala rni nazorat qilish da st uri , Sanoat t a ra qqiy ot i dast uri, jamg` armasi, nark ot ik moddala rni nazorat qilish da st uri , Sanoat t a ra qqiy ot i dast uri,
« Bola lar jamg` a rmasi» singa ri iht isoslashga n muassasa larni o` z t ark ibiga « Bola lar jamg` a rmasi» singa ri iht isoslashga n muassasa larni o` z t ark ibiga
bi rla sht irishga muv ofi q bo` ldi. X ususan, uning boshlig` i (sobiq) X oli d Ma lik ning fa ol bi rla sht irishga muv ofi q bo` ldi. X ususan, uning boshlig` i (sobiq) X oli d Ma lik ning fa ol
isht irok ida O` zbek ist onda k o` plab hal qaro t adbirl ar o` t k azildi. isht irok ida O` zbek ist onda k o` plab hal qaro t adbirl ar o` t k azildi.
O` zbek ist onning jahon hamjami y at bil an int egrall ashuv ida BMT doira sidagi O` zbek ist onning jahon hamjami y at bil an int egrall ashuv ida BMT doira sidagi
iht i sosla shga n t ashk il ot lar bilan ha mk orli k muhim ahamiy at ga ega . iht i sosla shga n t ashk il ot lar bilan ha mk orli k muhim ahamiy at ga ega .

1993 y il 29 ok t y abrda BMT t a ` lim, fan v a ma daniy at bo` y icha qo` mit asi (UN ESKO) 1993 y il 29 ok t y abrda BMT t a ` lim, fan v a ma daniy at bo` y icha qo` mit asi (UN ESKO)
ning Parijdagi qarorgohida O` zbek ist on UN ESKO a` zoligiga qabul qilindi. ning Parijdagi qarorgohida O` zbek ist on UN ESKO a` zoligiga qabul qilindi.
O` zbek ist on BMT doirasidagi iht isoslashgan m uassasalar -ja hon sog` liqni O` zbek ist on BMT doirasidagi iht isoslashgan m uassasalar -ja hon sog` liqni
saqlash t ashk ilot i, halqa ro m ehna t t ashk ilot i, jahon int elek t ua l mulk saqlash t ashk ilot i, halqa ro m ehna t t ashk ilot i, jahon int elek t ua l mulk
t ashk ilot i, BMT ning bolalar fondi, halqaro pocht a it t ifoqi, X alqa ro Olim piada t ashk ilot i, BMT ning bolalar fondi, halqaro pocht a it t ifoqi, X alqa ro Olim piada
qo` m it asi v a k o` plab bqo` m it asi v a k o` plab b
оо
shqshq
аа
t ashk ilot larning a` zosi bo` ldi. t ashk ilot larning a` zosi bo` ldi.
O` zbek ist on BMT ning 50 y illigiga bag` ishlangan t ant a nalarda faol qat nashdi. O` zbek ist on BMT ning 50 y illigiga bag` ishlangan t ant a nalarda faol qat nashdi.
Mam lak at im iz Prezident i I .A.Karim ov BMT Bosh Assam bley asining 1995 y il Mam lak at im iz Prezident i I .A.Karim ov BMT Bosh Assam bley asining 1995 y il
sent y a br-noy abr oy larida bo` lib o` t ga n 50-ubiley sessiy asida qat nashib bu sent y a br-noy abr oy larida bo` lib o` t ga n 50-ubiley sessiy asida qat nashib bu
nufuzli t a shk ilot faoliy at ini y ahshila shga doir o` z t ak lifl arini bay on qildi. nufuzli t a shk ilot faoliy at ini y ahshila shga doir o` z t ak lifl arini bay on qildi.
Prezident I .Karim ov bu ulk an m inbardan t urib, da v lat arbobla ri v a siy osat donla r Prezident I .Karim ov bu ulk an m inbardan t urib, da v lat arbobla ri v a siy osat donla r
diqqat ini quy idagi ma salalarga qarat di : diqqat ini quy idagi ma salalarga qarat di :
Birinchidan-m illiy hav fsizlik m asala sini hozirgi zam on t alab v a eht iy ojlari Birinchidan-m illiy hav fsizlik m asala sini hozirgi zam on t alab v a eht iy ojlari
naza rida n qa y t adan k o` rib chiqish: naza rida n qa y t adan k o` rib chiqish:
Ik k inchi ma sala BMT Bosh k ot ibi vIk k inchi ma sala BMT Bosh k ot ibi v
аа
kk
оо
ll
аа
t larini k engay t irish, uning jahon t larini k engay t irish, uning jahon
mam lak a t lari t araqqiy ot iga qo` shadigan hissa sidan k elib chiqib, o` z m aqom ini mam lak a t lari t araqqiy ot iga qo` shadigan hissa sidan k elib chiqib, o` z m aqom ini
k uchay t irish m asalasidir: k uchay t irish m asalasidir:
Uchinchi m asa la qat or m am lak at lararo v a mint aqalararo faoliy at k o` rsat ay ot gan Uchinchi m asa la qat or m am lak at lararo v a mint aqalararo faoliy at k o` rsat ay ot gan
halqaro t ashk ilot lar m aqomini bir oz o` zgart irib, uni BMT doirasiga k irit ish halqaro t ashk ilot lar m aqomini bir oz o` zgart irib, uni BMT doirasiga k irit ish
zarur. zarur.
Prezident I .Karim ov halqaro t ashk ilot lar y agona t izimini v ujudga k elt irish X X I asr Prezident I .Karim ov halqaro t ashk ilot lar y agona t izimini v ujudga k elt irish X X I asr
t aqdirini belgilay digan m uhim om il ek anligini k o` rsa t ib berdi. O` zbek ist on 1992 t aqdirini belgilay digan m uhim om il ek anligini k o` rsa t ib berdi. O` zbek ist on 1992
y il fev ral oy ida duny oda t inchlik ni m usty il fev ral oy ida duny oda t inchlik ni m ust
аа
hh
к ак а
m lash, inson huquqlarini him oy a m lash, inson huquqlarini him oy a
qilish bo` y icha k at t a t adbirlar am alga oshiray ot gan nufuzli halqaro t a shk ilot -qilish bo` y icha k at t a t adbirlar am alga oshiray ot gan nufuzli halqaro t a shk ilot -
Ev ropada hav fsizlik v a ham k orlik t ashk ilot iga a ` zo bo` lib k irdi. I .Karim ov ning Ev ropada hav fsizlik v a ham k orlik t ashk ilot iga a ` zo bo` lib k irdi. I .Karim ov ning
1992 y il 9-10 iulda bo` lga n Ev ropa da hav fsizlik v a hamk orlik t ashk ilot ining 1992 y il 9-10 iulda bo` lga n Ev ropa da hav fsizlik v a hamk orlik t ashk ilot ining
majlisida isht irok et ib, unda nut q so` zlashi v a Kenga shning 10 iulda bo` lgan majlisida isht irok et ib, unda nut q so` zlashi v a Kenga shning 10 iulda bo` lgan
majlisiga raislik qilishi O` zbek ist onning ja hon ham jam iy at da m unosib o` rin majlisiga raislik qilishi O` zbek ist onning ja hon ham jam iy at da m unosib o` rin
egallay ot ganligining dalilidir.egallay ot ganligining dalilidir.

1995 y il iulda Toshk ent da E.X .H.Tni ng aloqalar bo` y icha mint aqav iy burosi 1995 y il iulda Toshk ent da E.X .H.Tni ng aloqalar bo` y icha mint aqav iy burosi
ochildi v a faol iy at k o` rsat mochildi v a faol iy at k o` rsat m
оо
qda. qda.
ЕЕ
X HX H
ТТ
ning 1996 y il dek abrda Li ssabonda ning 1996 y il dek abrda Li ssabonda
bo` l gan samit ida I.Karimov moj arolar uz bergan hududlarga y ashirincha bo` l gan samit ida I.Karimov moj arolar uz bergan hududlarga y ashirincha
qurol -y arog` et k azib beri shni t o` ht at ish, 1999 y il 12-12 noy abr k unlari qurol -y arog` et k azib beri shni t o` ht at ish, 1999 y il 12-12 noy abr k unlari
St ambulda bo` lgan sammit ida t errorizmga qarshi k urash halqaro St ambulda bo` lgan sammit ida t errorizmga qarshi k urash halqaro
mark azi ni t ashk il et i sh t o` g` ri sida muhim t ak lifl arni i lgari surdi v a ular mark azi ni t ashk il et i sh t o` g` ri sida muhim t ak lifl arni i lgari surdi v a ular
sammi t isht i rok chi lari t omonidan ma` qul landi. sammi t isht i rok chi lari t omonidan ma` qul landi.
O` zbek i st on k o` pgina mint aqav iy t ashk il ot lar, chunonchi Ev ropa it t ifoqi , O` zbek i st on k o` pgina mint aqav iy t ashk il ot lar, chunonchi Ev ropa it t ifoqi ,
NA TO, EKO, Islom k onferensiy asi t ashk i lot i, qo` shilm aslik harak at i v a NA TO, EKO, Islom k onferensiy asi t ashk i lot i, qo` shilm aslik harak at i v a
bb
оо
shqshq
аа
lar bilan sam arali hamk orl ik qil mlar bilan sam arali hamk orl ik qil m
оо
qda. qda.
1996 i ul oy ida Florensi y a shahrida Ev ropa it t i foqi bilan O` zbek ist on o` rt1996 i ul oy ida Florensi y a shahrida Ev ropa it t i foqi bilan O` zbek ist on o` rt
аа
sida sida
sherik chilik v a hamk orli k t o` g` risi da Bi t im imzol andi. Bu hujjat sherik chilik v a hamk orli k t o` g` risi da Bi t im imzol andi. Bu hujjat
O` zbek i st on, Ev ropa it t i foqi v a unga a` zo bo` lgan mamlak at lar o` rtO` zbek i st on, Ev ropa it t i foqi v a unga a` zo bo` lgan mamlak at lar o` rt
аа
sidagi sidagi
o` zaro munosabat larning huquqiy negizi bo` l ib, si y osi y , i qt isodiy , ilmiy -o` zaro munosabat larning huquqiy negizi bo` l ib, si y osi y , i qt isodiy , ilmiy -
tt
ее
hnik av iy , madaniy al oqalar uchun k eng i mk oniy at lar ochdi. hnik av iy , madaniy al oqalar uchun k eng i mk oniy at lar ochdi.
O` zbek i st on bilan Shimoliy At lant i k a shart nomasi t ashk ilot lari -NA TO O` zbek i st on bilan Shimoliy At lant i k a shart nomasi t ashk ilot lari -NA TO
o` rto` rt
аа
sida o` zaro t ushunish v a ham k orli k mav jud. 1995 y il iul oy i da sida o` zaro t ushunish v a ham k orli k mav jud. 1995 y il iul oy i da
O` zbek i st on N ATO ni ng « Ti nchlik y o` li da hamk orlik » dast uri t omonidan O` zbek i st on N ATO ni ng « Ti nchlik y o` li da hamk orlik » dast uri t omonidan
1995 y ilda AQShda, 1997 y ilda Qozog` ist on v a O` zbek ist onda o` t k azilgan 1995 y ilda AQShda, 1997 y ilda Qozog` ist on v a O` zbek ist onda o` t k azilgan
harbiy m ashqlarida O` zbek ist on harbiy qism ilarining isht irok i zobit v a harbiy m ashqlarida O` zbek ist on harbiy qism ilarining isht irok i zobit v a
ask arlarning harbiy t ehnik t ay y orgarligini y anada k o` t arishga hizm at ask arlarning harbiy t ehnik t ay y orgarligini y anada k o` t arishga hizm at
qildi. qildi.
O` zbek i st on t arihan qi sqa bi r dav rda halqaro v a mint aqav iy m uammolarni O` zbek i st on t arihan qi sqa bi r dav rda halqaro v a mint aqav iy m uammolarni
hal qili shda, umumiy v a mint aqav iy hav fsizlik ni musthal qili shda, umumiy v a mint aqav iy hav fsizlik ni must
аа
hh
к ак а
mlashda faol mlashda faol
qat nashqat nash
аа
y ot gan nufuzl i dav lat daraj asiga k o` t arildi.y ot gan nufuzl i dav lat daraj asiga k o` t arildi.

3.Must a qil dav lat la r ham do` st ligi (MDH) - bir but un da v la t , federasiy a y ok i 3.Must a qil dav lat la r ham do` st ligi (MDH) - bir but un da v la t , federasiy a y ok i
mam lak a t ema s, harbiy blok ha m emas, da v la t lar ham do` st ligining y angicha mam lak a t ema s, harbiy blok ha m emas, da v la t lar ham do` st ligining y angicha
shak li. Unga k iruv chi har bir dav lat halqaro huquqning m ust aqil v a t eng shak li. Unga k iruv chi har bir dav lat halqaro huquqning m ust aqil v a t eng
huquqli sub` ek t idir. huquqli sub` ek t idir.
MDH 1991 y il 8 dek abrda Minsk shahrida , SSSR ning barham t opishi m unosabat i MDH 1991 y il 8 dek abrda Minsk shahrida , SSSR ning barham t opishi m unosabat i
bilan shak llandi. O` sha k uni Belov ejsk oe - Pushcheda Rossiy a , Uk raina, bilan shak llandi. O` sha k uni Belov ejsk oe - Pushcheda Rossiy a , Uk raina,
Belorussiy a rahbarla ri -B.Elsin, L. Krav chuk S. Shushk ev ichla r MDH ni t uzish Belorussiy a rahbarla ri -B.Elsin, L. Krav chuk S. Shushk ev ichla r MDH ni t uzish
t o` g` risida shart nom a im zoladilar. 1991 y il 13 dek abrda A shga badda t o` g` risida shart nom a im zoladilar. 1991 y il 13 dek abrda A shga badda
O` zbek ist on, Qozog` ist on, Qirg` izist on, Tojik ist on v a Turk m anist on O` zbek ist on, Qozog` ist on, Qirg` izist on, Tojik ist on v a Turk m anist on
Prezident lari uchrashib MDHga, uni t a` sis et uv chila r m aqom ida k irishga Prezident lari uchrashib MDHga, uni t a` sis et uv chila r m aqom ida k irishga
t ay y or ek anlik larini bildirib, Ba y onot e` lon qildilar. t ay y or ek anlik larini bildirib, Ba y onot e` lon qildilar.
1991 y il 21 dek a brda A lm at ida 11 dav lat -Rossiy a, Uk raina, Belorus, Qozog` ist on, 1991 y il 21 dek a brda A lm at ida 11 dav lat -Rossiy a, Uk raina, Belorus, Qozog` ist on,
O` zbek ist on, Qirg` izist on, Tojik ist on, Turk m anist on, O` zbek ist on, Qirg` izist on, Tojik ist on, Turk m anist on,
ОО
zarbay jon, Arma nist on, zarbay jon, Arma nist on,
Moldav iy a boshliqlarining k engashi bo` ldi. O` sha k uni ular Belov ejsk oe-Moldav iy a boshliqlarining k engashi bo` ldi. O` sha k uni ular Belov ejsk oe-
Pushche shart nom asi uzasida n prot ok ol im zolab, « Teng huquqli v a Pushche shart nom asi uzasida n prot ok ol im zolab, « Teng huquqli v a
ahdlashay ot gan oliy t om onlar» m aqom ida MDH m uassisi bo` ldilar. ahdlashay ot gan oliy t om onlar» m aqom ida MDH m uassisi bo` ldilar.
MDH ning t ashk il t opishi X X asrning muhim v oqealaridan biri sifat ida t arihga k irdi.MDH ning t ashk il t opishi X X asrning muhim v oqealaridan biri sifat ida t arihga k irdi.
1991-2000 y illarda MDH da v lat lari boshliqla rining 30ga y aqin k engashlari bo` lib 1991-2000 y illarda MDH da v lat lari boshliqla rining 30ga y aqin k engashlari bo` lib
o` t di. Ularda um um iy m anfaat larga doir 1400 ga y aqin sha rt noma, bit im v a o` t di. Ularda um um iy m anfaat larga doir 1400 ga y aqin sha rt noma, bit im v a
bb
оо
shqshq
аа
hujjat lar imzola ndi. Ularning barchasi uzoq y illar bir da v la t bo` lib hujjat lar imzola ndi. Ularning barchasi uzoq y illar bir da v la t bo` lib
k elgan ma mlak a t lararo iqt isodiy , m adaniy , harbiy v a bk elgan ma mlak a t lararo iqt isodiy , m adaniy , harbiy v a b
оо
shqshq
аа
aloqalarni y angi aloqalarni y angi
sharoit la rda-m ust aqil dav lat laro m unosa ba t lar t arzida dav om et t irishga sharoit la rda-m ust aqil dav lat laro m unosa ba t lar t arzida dav om et t irishga
qa rat ildi.qa rat ildi.
ИИ
st iqlol y illarida O` zbek ist on o` zining qat ` iy m ust aqil t araqqiy ot y o` lidan borish, st iqlol y illarida O` zbek ist on o` zining qat ` iy m ust aqil t araqqiy ot y o` lidan borish,
puht a ishlab chiqilgan t ashqi siy osat t a moy illariga t o` liq am al qilish bila n MDH puht a ishlab chiqilgan t ashqi siy osat t a moy illariga t o` liq am al qilish bila n MDH
da o` zining m unosib v a qat ` iy nuqt ai nazariga ega bo` ldi.da o` zining m unosib v a qat ` iy nuqt ai nazariga ega bo` ldi.

Buni quy idagila rda k o` rish mumk i n:Buni quy idagila rda k o` rish mumk i n:
O` zbek ist on av v al boshda n MDH t arafdori bo` lib chiqdi. Chunk i, sobiq I t t ifoq da v ridagi O` zbek ist on av v al boshda n MDH t arafdori bo` lib chiqdi. Chunk i, sobiq I t t ifoq da v ridagi
respublik alararo an` anav iy munosabat lar y a ngi v a ziy at ga mos rav i shda da v om respublik alararo an` anav iy munosabat lar y a ngi v a ziy at ga mos rav i shda da v om
et t irilishi k era k edi. et t irilishi k era k edi.
Bunday Ùamdo` st lik mamlak at l ara ro iqt isodiy a loqala rni y anada mustBunday Ùamdo` st lik mamlak at l ara ro iqt isodiy a loqala rni y anada must
аа
hh
к ак а
mlab, bu mlab, bu
da v lat larning siy osiy must a qi lligiga dahl qilmasligi lozim . O` t ish da v ri da v lat larning siy osiy must a qi lligiga dahl qilmasligi lozim . O` t ish da v ri
qi y inchili k la ri ni MDH da v lat l arining barchasi o` z boshidan k echirdi. qi y inchili k la ri ni MDH da v lat l arining barchasi o` z boshidan k echirdi.
Bu esa i qt i sodi y bo` hronl arni bart araf et ish, bozor munosabat larini sha k ll ant irish Bu esa i qt i sodi y bo` hronl arni bart araf et ish, bozor munosabat larini sha k ll ant irish
jaray onida y illar moba y ni da bir-biriga o` zaro cham ba rcha s bog` liq ishlab chiqari sh jaray onida y illar moba y ni da bir-biriga o` zaro cham ba rcha s bog` liq ishlab chiqari sh
v a ho` jalik munosabat larini y anada y a hshila sh zarur edi . Bu k abi masal alarni hal v a ho` jalik munosabat larini y anada y a hshila sh zarur edi . Bu k abi masal alarni hal
et ishga hizmat qil uv chi k o` pla b me` y oriy huj jat la rni ishlab chi qi sh v a j oriy et ishda et ishga hizmat qil uv chi k o` pla b me` y oriy huj jat la rni ishlab chi qi sh v a j oriy et ishda
O` zbek i st on al ohida o` ringa ega bo` ldi. O` zbek i st on al ohida o` ringa ega bo` ldi.
O` zbek ist on MDH ga a` zo da v la t lar bilan o` zaro ik k i t araf uchun ham foy da li hamk orl iO` zbek ist on MDH ga a` zo da v la t lar bilan o` zaro ik k i t araf uchun ham foy da li hamk orl i
кк

qi lishga hamisha t ay y or v a o` z t ashqi siy osat ida shunga int ili b k elqi lishga hamisha t ay y or v a o` z t ashqi siy osat ida shunga int ili b k el
аа
y apt i . y apt i .
MDH ga MDH ga
a` zo k o` p ma mlak at lar bilan ana shunday hamk orlik da ish ol ib bori lma` zo k o` p ma mlak at lar bilan ana shunday hamk orlik da ish ol ib bori lm
оо
qdqd
аа
. .
1991-2001 y illarda Rossiy a, Uk rai na, Bel orus, Moldav a , Gruzi y a, Ozarbay jon, Lit v a, 1991-2001 y illarda Rossiy a, Uk rai na, Bel orus, Moldav a , Gruzi y a, Ozarbay jon, Lit v a,
Lat v iy a v a Mark a ziy Osiy o respublik ala ri bil an diploma t ik , iqt i sodi y , madani y , i lmiy -Lat v iy a v a Mark a ziy Osiy o respublik ala ri bil an diploma t ik , iqt i sodi y , madani y , i lmiy -
t ehni k av iy aloqal ar o` rnat i ldi v a u ri v ojlani b bormt ehni k av iy aloqal ar o` rnat i ldi v a u ri v ojlani b borm
оо
qda. qda.
X ususan, O` zbek ist on v a Rossi y a o` rtX ususan, O` zbek ist on v a Rossi y a o` rt
аа
si da o` zaro manfa at li hamk orlik aloqal ari si da o` zaro manfa at li hamk orlik aloqal ari
ri v oj lanib bormri v oj lanib borm
оо
qda. Rossiy a Federasi y asi Prezi dent i V.V.Put inning 2000 y il 18-19 qda. Rossiy a Federasi y asi Prezi dent i V.V.Put inning 2000 y il 18-19
may k unlari O` zbek i st on Respublik asiga dav l at t a shrifi , sav do i qt isodiy v a ha rbiy may k unlari O` zbek i st on Respublik asiga dav l at t a shrifi , sav do i qt isodiy v a ha rbiy
hamk orlik qilish t o` g` risida imzola ngan bit i mlar ik k i dav lat o` rthamk orlik qilish t o` g` risida imzola ngan bit i mlar ik k i dav lat o` rt
аа
sida gi aloqal arning sida gi aloqal arning
y angi bosqichga k o` t a ri lishiga hi zmat qil my angi bosqichga k o` t a ri lishiga hi zmat qil m
оо
qda. qda.
2000 y i l 20 iun k uni Mosk v ada bo` li b o` t gan MDH maml ak a t lari dav l at ra hbarlari 2000 y i l 20 iun k uni Mosk v ada bo` li b o` t gan MDH maml ak a t lari dav l at ra hbarlari
Kengashi sama ral i bo` l di. Sammit da 2000 y ilgacha bo` l ga n muddat da Kengashi sama ral i bo` l di. Sammit da 2000 y ilgacha bo` l ga n muddat da
Ùamdo` st lik ni riv ojla nt irish borasidagi ishla r dast uri muhok ama qil indi. Qa bul Ùamdo` st lik ni riv ojla nt irish borasidagi ishla r dast uri muhok ama qil indi. Qa bul
qi lingan mazk ur hujja t MDH doirasida erk in sa v do zonasi barpo et ish borasidagi qi lingan mazk ur hujja t MDH doirasida erk in sa v do zonasi barpo et ish borasidagi
t o` lov lar v a sol iql ar t art ibini muv ofi qlasht irishga k elishib ol indi. Sammit da MDH t o` lov lar v a sol iql ar t art ibini muv ofi qlasht irishga k elishib ol indi. Sammit da MDH
ning t errorchili k k a qarshi k urash mark azini t ashk i l et ish, shuni ngdek MDH ning t errorchili k k a qarshi k urash mark azini t ashk i l et ish, shuni ngdek MDH
da v lat larining 2003 y ilgacha halqa ro t errorchil ik v a ek st remi zmga qarshi k ura sh da v lat larining 2003 y ilgacha halqa ro t errorchil ik v a ek st remi zmga qarshi k ura sh
bora sida gi dast uri t o` g` ri sidagi ma sala lar muhok ama qilindi v a t egishli qa rorl ar bora sida gi dast uri t o` g` ri sidagi ma sala lar muhok ama qilindi v a t egishli qa rorl ar
qa bul qilindi.qa bul qilindi.

O` zbek ist on Prezi dent i I.Karimov ning Ev ropada hav fsizl ik v a O` zbek ist on Prezi dent i I.Karimov ning Ev ropada hav fsizl ik v a
hamk orlik t ashk i lot ini ng 1999 y il noy abrdagi Ist ambul hamk orlik t ashk i lot ini ng 1999 y il noy abrdagi Ist ambul
sammit ida ilgari surgan t errorchili k k a qarshi dav l at lararo sammit ida ilgari surgan t errorchili k k a qarshi dav l at lararo
miqy osdagi k urashni muv ofi ql asht iruv chi mark az t uzish g` oy asi miqy osdagi k urashni muv ofi ql asht iruv chi mark az t uzish g` oy asi
amalga oshdi. Mosk v a sammit i MDH maml ak at lari o` rtamalga oshdi. Mosk v a sammit i MDH maml ak at lari o` rt
аа
sidagi sidagi
ma` lum daraj ada y ak di llik pay do bo` lganligidan guv ohlik beradi.ma` lum daraj ada y ak di llik pay do bo` lganligidan guv ohlik beradi.
Ma` lumk i, dek abr oy ida MDH t ashk il t opganiga 10 y il t o` l di. Shu Ma` lumk i, dek abr oy ida MDH t ashk il t opganiga 10 y il t o` l di. Shu
munosabat bilan 2001 y i l 30 noy abr y ak uniy ubiley sammit i bo` l ib munosabat bilan 2001 y i l 30 noy abr y ak uniy ubiley sammit i bo` l ib
o` t di. Prezi dent l ar o` t gan dav r mobay nida qili ngan i shlarni o` t di. Prezi dent l ar o` t gan dav r mobay nida qili ngan i shlarni
sarhisob qildil ar. MDH ning bugungi ahv oli v a k el ajagi hususi da sarhisob qildil ar. MDH ning bugungi ahv oli v a k el ajagi hususi da
fi k r almashdil ar. Mamlak at imi z rahbari I.Karimov hamdo` st l ik fi k r almashdil ar. Mamlak at imi z rahbari I.Karimov hamdo` st l ik
faoliy at ida birgalik da o` zaro foy dal i hamk orlik ni riv ojlant irish, faoliy at ida birgalik da o` zaro foy dal i hamk orlik ni riv ojlant irish,
iqt isodiy int egrasiy a masalalariga e` t iborni yanada iqt isodiy int egrasiy a masalalariga e` t iborni yanada
k uchay t i rmk uchay t i rm
оо
q k erak ligini har hil harbiy -siy osiy mav zularga q k erak ligini har hil harbiy -siy osiy mav zularga
chalg` imay , o` zaro manfaat li munosabat larni rav naq t opt irishga chalg` imay , o` zaro manfaat li munosabat larni rav naq t opt irishga
int ilishi mint ilishi m
аа
qsqs
аа
dga muv ofi ql igini t a` k i dladi. Zot an, MDH ni dga muv ofi ql igini t a` k i dladi. Zot an, MDH ni
t uzishdan mt uzishdan m
аа
qsqs
аа
d ham mav j ud iqt isodiy risht alarni saqlab k ol ish d ham mav j ud iqt isodiy risht alarni saqlab k ol ish
v a ri v ojl ant i ri shdan iborat edi. v a ri v ojl ant i ri shdan iborat edi.
MDH hususidagi qi sqacha fi k rlarga y ak un y asab shuni ay t ish MDH hususidagi qi sqacha fi k rlarga y ak un y asab shuni ay t ish
mumk ink i , u o` zining qi sqa bosib o` t gan faoliy at y o` lida, zolv orl i mumk ink i , u o` zining qi sqa bosib o` t gan faoliy at y o` lida, zolv orl i
qadaml ar t ashl ay ot gan li gi ni hamda iqt isodiy int egrasiy a v a qadaml ar t ashl ay ot gan li gi ni hamda iqt isodiy int egrasiy a v a
mint aqav iy moj arolarni echishga qodi r t uzi lma ek anligini mint aqav iy moj arolarni echishga qodi r t uzi lma ek anligini
k o` rsat di . Shk o` rsat di . Sh
акак
-shubhasiz o` t gan y illardagi MDH faoliy at i da -shubhasiz o` t gan y illardagi MDH faoliy at i da
O` zbek i st on o` z o` rni v a al ohida mav qega ega ek anligini isbot O` zbek i st on o` z o` rni v a al ohida mav qega ega ek anligini isbot
et di .et di .

4. Har bir da v la t ning obro` si v a qudrat i uning qa ncha v a qay si da v lat lar bilan olib 4. Har bir da v la t ning obro` si v a qudrat i uning qa ncha v a qay si da v lat lar bilan olib
boray ot gan t ashqi aloqala riga ham bev osit a bog` liqdir. boray ot gan t ashqi aloqala riga ham bev osit a bog` liqdir.
O` zbek ist on bugungi k unda duny oning barcha m int aqalarida ishonchli ham k or O` zbek ist on bugungi k unda duny oning barcha m int aqalarida ishonchli ham k or
sifat ida o` z mav qeini t o` la nomoy on et a oldi. sifat ida o` z mav qeini t o` la nomoy on et a oldi.
1. O` zbek ist on v a O` rt a Osiy o da v la t lari: O` zbek ist on t a shqi siy osat ining asosiy 1. O` zbek ist on v a O` rt a Osiy o da v la t lari: O` zbek ist on t a shqi siy osat ining asosiy
y unalishlarida n biri Mark aziy Osiy odagi m ust aqil dav la t lar - Qozog` ist on, y unalishlarida n biri Mark aziy Osiy odagi m ust aqil dav la t lar - Qozog` ist on,
Qirg` izist on, Tojik ist on v a Turk m anist on bilan ham k orlik , do` st lik risht alarini Qirg` izist on, Tojik ist on v a Turk m anist on bilan ham k orlik , do` st lik risht alarini
mustmust
аа
hh
к ак а
mlashga qarat ilgan. Mark aziy Osiy odagi bu besht a dav lat ning mlashga qarat ilgan. Mark aziy Osiy odagi bu besht a dav lat ning
qa dim iy t arihi, m adaniy at i, t ili v a dilining birligi, t om irlarining t ut a shib qa dim iy t arihi, m adaniy at i, t ili v a dilining birligi, t om irlarining t ut a shib
k et ganligi shuni t aqozo et a di.k et ganligi shuni t aqozo et a di.
O` zbek ist on rahbariy a t i bu hududdagi dav lat la r, halqla r ma nfaat la riga m os O` zbek ist on rahbariy a t i bu hududdagi dav lat la r, halqla r ma nfaat la riga m os
t ushadigan t eng huquqli ham k orlik k o` lam ini t obora k engay t irib, t ushadigan t eng huquqli ham k orlik k o` lam ini t obora k engay t irib,
mustmust
аа
hh
к ак а
mlab bormmlab borm
оо
qda . Tojik ist on fojea sini bart a raf et ishda qda . Tojik ist on fojea sini bart a raf et ishda
O` zbek ist onning siy osiy v a iqt isodiy k o` ma gi, qa rdosh besh ma mlak a t ning O` zbek ist onning siy osiy v a iqt isodiy k o` ma gi, qa rdosh besh ma mlak a t ning
O` rt a er dengizi, Hind ok eani, Tinch ok eani bilan bog` lov chi t em ir y o` llar O` rt a er dengizi, Hind ok eani, Tinch ok eani bilan bog` lov chi t em ir y o` llar
qurilishida ha mda orolni qut qarish harak a t ida O` zbek ist onning faol isht irok i qurilishida ha mda orolni qut qarish harak a t ida O` zbek ist onning faol isht irok i
buning y orqin m isolidir. buning y orqin m isolidir.
Mark a ziy Osiy o dav lat larining 1990 y il iundagi A lm at a uchrashuv ida o` zaro Mark a ziy Osiy o dav lat larining 1990 y il iundagi A lm at a uchrashuv ida o` zaro
do` st lik v a ham k orlik ning muhimligi k o` rsat ildi. Bu uchra shuv , iqt isodiy do` st lik v a ham k orlik ning muhimligi k o` rsat ildi. Bu uchra shuv , iqt isodiy
inqirozdan chiqish uchun besh da v la t o` z iqt isodiy resurslarini birlasht irishi inqirozdan chiqish uchun besh da v la t o` z iqt isodiy resurslarini birlasht irishi
zaruriy at ini k o` rsat di. Bu dav lat rzaruriy at ini k o` rsat di. Bu dav lat r
аа
hbhb
аа
rlrl
аа
ri har y ili uchra shish t o` g` risida ri har y ili uchra shish t o` g` risida
k elishib oldilar. Bu an` ana dav om et ib, har y ili 2-3 marot aba Mark a ziy Osiy o k elishib oldilar. Bu an` ana dav om et ib, har y ili 2-3 marot aba Mark a ziy Osiy o
da v lat lari rahbarlari k engashlari bo` lib o` t mda v lat lari rahbarlari k engashlari bo` lib o` t m
оо
qda . qda .
1994 y il 30 aprelda Qirg` izist onning Cho` lponot a sha hrida O` zbek ist on, Qozog` ist on 1994 y il 30 aprelda Qirg` izist onning Cho` lponot a sha hrida O` zbek ist on, Qozog` ist on
v a Qirg` izist on o` rtv a Qirg` izist on o` rt
аа
sida t ov arlar, hizmat lar, sarm oy a la r v a ishchi k uchlarining sida t ov arlar, hizmat lar, sarm oy a la r v a ishchi k uchlarining
erk in o` t ib t urishini nazarda t ut uv chi ham da o` zaro k elishilgan k redit hisob-erk in o` t ib t urishini nazarda t ut uv chi ham da o` zaro k elishilgan k redit hisob-
k it ob, budjet , soliq, narh, boj v a v alut a siy osat ini t a` m inlov chi y agona iqt isodiy k it ob, budjet , soliq, narh, boj v a v alut a siy osat ini t a` m inlov chi y agona iqt isodiy
mak onni t a shk il et ish t o` g` risidagi shart nom aning imzolanishi bu m am lak at lar mak onni t a shk il et ish t o` g` risidagi shart nom aning imzolanishi bu m am lak at lar
o` rto` rt
аа
sidagi ham k orlik ni y angi pog` ona ga k o` t ardi.sidagi ham k orlik ni y angi pog` ona ga k o` t ardi.

1994 y il iul oy i boshida Q1994 y il iul oy i boshida Q
оо
zz
оо
g` istg` ist
оо
n, O` zbek ist on v a Qirg` izistn, O` zbek ist on v a Qirg` izist
оо
n Prezident larining n Prezident larining
uchrashuv ida o` zaro int egra siy ani k uchay t irish bo` y icha bit imlar imzolandi. uchrashuv ida o` zaro int egra siy ani k uchay t irish bo` y icha bit imlar imzolandi.
Tom onlar Dav lat aro Kenga sh ham da uning doimiy ijroiy a Tom onlar Dav lat aro Kenga sh ham da uning doimiy ijroiy a
оо
rganini, shuningdek , rganini, shuningdek ,
Bosh v a zirla r Kengashi, Tashqi I shlar v azirligi, Mudofaa v a zirligining Kegashini Bosh v a zirla r Kengashi, Tashqi I shlar v azirligi, Mudofaa v a zirligining Kegashini
t a` sis et dilar. t a` sis et dilar.
Ay niqsa, 1996 y il 12 y anv arda Ko` k chat ov da, 1997 y il 9-10 y anv arda Bishk ek da , Ay niqsa, 1996 y il 12 y anv arda Ko` k chat ov da, 1997 y il 9-10 y anv arda Bishk ek da ,
1997 y il 12 y anv arda Oqm oloda bo` lib o` t gan O` zbek ist on, Qirg` izist1997 y il 12 y anv arda Oqm oloda bo` lib o` t gan O` zbek ist on, Qirg` izist
оо
n n
Prezident larining, 1998 y il Ashgabodda Turk manist on, O` zbek ist on, Qirg` izistPrezident larining, 1998 y il Ashgabodda Turk manist on, O` zbek ist on, Qirg` izist
оо
n n
v a Q v a Q
оо
zz
оо
g` istg` ist
оо
n Prezident larining nihoy at , 1998 y il 26 m art da Toshk ent da n Prezident larining nihoy at , 1998 y il 26 m art da Toshk ent da
O` zbek ist on, QO` zbek ist on, Q
оо
zz
оо
g` istg` ist
оо
n, Qirg` izistn, Qirg` izist
оо
n, Tojik ist on Prezident larining o` zaro n, Tojik ist on Prezident larining o` zaro
uchrashuv lari ham da 2000 y il 14 iun k uni Dusha nbeda Mark aziy iqt isodiy uchrashuv lari ham da 2000 y il 14 iun k uni Dusha nbeda Mark aziy iqt isodiy
ham ja miy at dav la t lararo k engashining nav bat dagi ma jlisi v a bham ja miy at dav la t lararo k engashining nav bat dagi ma jlisi v a b
оо
shqshq
аа
lar lar
Mark aziy Osiy o respublik alari hay ot ida k a t t a aha miy at ga ega bo` ldi.Mark aziy Osiy o respublik alari hay ot ida k a t t a aha miy at ga ega bo` ldi.
Y aqin Sharq v a O` rt a Sharq m amlak at la ri bila n aloqala r: 1991-1999 y illar dav om ida Y aqin Sharq v a O` rt a Sharq m amlak at la ri bila n aloqala r: 1991-1999 y illar dav om ida
O` zbek ist on Prezident i I .Karim ov boshliq dav lat delegasiy asining Turk iy a , Eron, O` zbek ist on Prezident i I .Karim ov boshliq dav lat delegasiy asining Turk iy a , Eron,
Pok ist on, Hindist onPok ist on, Hindist on
гага
v v
аа
m m
аа
zz
кк
ur dur d
аа
v lv l
аа
t lt l
аа
rning dav lat v a huk um at rning dav lat v a huk um at
boshliqla rining O` zbek ist onga rasmiy sa fari pay t ida imzola ga n hujjat la ri boshliqla rining O` zbek ist onga rasmiy sa fari pay t ida imzola ga n hujjat la ri
da v lat laro munosabat la rni y ana da riv ojlant irishga hizmat qilmda v lat laro munosabat la rni y ana da riv ojlant irishga hizmat qilm
оо
qda. 1992 y il 6 qda. 1992 y il 6
fev ralda O` zbek ist on, Pok ist on, Eron v a Turk iy a t om onidan t uzilga n iqt isodiy fev ralda O` zbek ist on, Pok ist on, Eron v a Turk iy a t om onidan t uzilga n iqt isodiy
ham k orlik t a shk ilot iga (EKO) a` zo bo` lib k irdi. 1992 y il 10 m ay da Ashgabadda ham k orlik t a shk ilot iga (EKO) a` zo bo` lib k irdi. 1992 y il 10 m ay da Ashgabadda
O` zbek ist on, QO` zbek ist on, Q
оо
zz
оо
g` istg` ist
оо
n, Turk ma nist on, Eron, Turk iy a, Pok ist on da v lat v a n, Turk ma nist on, Eron, Turk iy a, Pok ist on da v lat v a
huk umat rahba rlari Trans - Osiy o t em ir y o` lini v ujudga k elt irish mhuk umat rahba rlari Trans - Osiy o t em ir y o` lini v ujudga k elt irish m
аа
qsqs
аа
dida dida
TT
аа
jj
аа
n-Sn-S
аа
rahs-Mashhad t em ir y o` lini qurish haqida bit imni, bojhona hizm at ini rahs-Mashhad t em ir y o` lini qurish haqida bit imni, bojhona hizm at ini
t ashk il et ish haqidagi hujja t larni imzoladilar. Uzunligi 295 k m bo` lgan ma zk ur t ashk il et ish haqidagi hujja t larni imzoladilar. Uzunligi 295 k m bo` lgan ma zk ur
t em ir y o` l 1996 y il t uga llandi v a ishga t ushirildi.t em ir y o` l 1996 y il t uga llandi v a ishga t ushirildi.

Bu y o` l orqali O` zbek ist on Fors k o` rfazigacha, undan so` ng Bu y o` l orqali O` zbek ist on Fors k o` rfazigacha, undan so` ng
duny oning i st algan burchagiga chiqi shi mumk i n.duny oning i st algan burchagiga chiqi shi mumk i n.
O` zbek ist onni ng Sharq v a Tinch ok ean hav zasi maml ak at lari bilan O` zbek ist onni ng Sharq v a Tinch ok ean hav zasi maml ak at lari bilan
munosabat lari. Prezident imizning 1992 y i ldagi rasmiy safari munosabat lari. Prezident imizning 1992 y i ldagi rasmiy safari
nat ijasida -X it oy , J anubiy Korey a, Y aponiy a, Mal ay zi ya, Indoneziy a nat ijasida -X it oy , J anubiy Korey a, Y aponiy a, Mal ay zi ya, Indoneziy a
bilan diplomat i k , iqt isodiy v a madani y aloqalar y o` lga quy ildi. A na bilan diplomat i k , iqt isodiy v a madani y aloqalar y o` lga quy ildi. A na
shu al oqal ar chog` ida X it oy t omoni bilan 20 dan ort i q shu al oqal ar chog` ida X it oy t omoni bilan 20 dan ort i q
shart nomalar imzolandi. Bugungi k unda O` zbek ist onda 80 ga shart nomalar imzolandi. Bugungi k unda O` zbek ist onda 80 ga
y aqin O` zbek ist on -X i t oy qo` shma k orhonalari faoliy at y aqin O` zbek ist on -X i t oy qo` shma k orhonalari faoliy at
k o` rsat mk o` rsat m
оо
qda. qda.
1992 -1996 y i llar dav omida « UZDEU av t o» O` zbek i st on -J anubiy 1992 -1996 y i llar dav omida « UZDEU av t o» O` zbek i st on -J anubiy
Korey a qo` shma k orhonasi i shga t ushirildi.Korey a qo` shma k orhonasi i shga t ushirildi.
1998 y il da 54 400 t a « Damas» , « Tik o» , « Nek siy a» rusumli 1998 y il da 54 400 t a « Damas» , « Tik o» , « Nek siy a» rusumli
av t omobi llari ishlab chi qari ldi. av t omobi llari ishlab chi qari ldi.
O` zbek ist on -Y aponiy a hamk orligi da, Y aponiy aning duny oga O` zbek ist on -Y aponiy a hamk orligi da, Y aponiy aning duny oga
mashhur « Misui» v a KO LTD « Misubisi Korporey shen» , « Sumi t ot o mashhur « Misui» v a KO LTD « Misubisi Korporey shen» , « Sumi t ot o
k orporey shn» , « Tomen k or k orporey shn» , « Chori » k orporey shn» , « Tomen k or k orporey shn» , « Chori »
k ompaniy alarining o` rni salmk ompaniy alarining o` rni salm
оо
qlidi r. Bunday al oqalar Malay ziy a, qlidi r. Bunday al oqalar Malay ziy a,
Indoney ziy a, Ve` t nam, Tay land, A v st ral iy a v a bIndoney ziy a, Ve` t nam, Tay land, A v st ral iy a v a b
оо
shqshq
аа
mamlak at lar mamlak at lar
bilan bilan
оо
lib blib b
оо
rilril
аа
y oty ot
гага
n n
аа
ll
оо
qq
аа
ll
аа
rdrd
аа
ham ijobiy nat ijalar berm ham ijobiy nat ijalar berm
оо
qda. qda.
AQSh v a Ev ropa maml ak at l ari bilan hamk orlik .AQSh v a Ev ropa maml ak at l ari bilan hamk orlik .
Bundan qariy ib 2,5 mi ng y il muqaddam Isk andar Zulqarnay nning Bundan qariy ib 2,5 mi ng y il muqaddam Isk andar Zulqarnay nning
bosqinchi lik urishlaridan boshlab biz Ov rupo siv ilizasiy asi bilan bosqinchi lik urishlaridan boshlab biz Ov rupo siv ilizasiy asi bilan
o` zaro t a` sirda bo` li b k elmo` zaro t a` sirda bo` li b k elm
оо
qdami z.qdami z. www.arxiv.uz

MAV ZU: O` zbek ist on O` zbek ist on jahon hamjamiy at ijahon hamjamiy at i

R E J A : 1. Must aqil Re spublik aning must aqil t ashqi siyosat urit ishining huquqiy asoslari va asosiy t amoyillari. 2. O`zbe k ist onning halqaro va mint aqaviy t ashk ilot larga a`zo bo`lib k irishi. 3. O`zbe k ist onning Must aqil davlat lar hamdo`st ligidagi o`rni va mavqe i. 4. J ahonning nuf uzli davlat lari bilan hamk orlik aloqalari.

X al qim iz must aqil lik deb at al mish ezgu v a muqaddas orzuning ruy obga X al qim iz must aqil lik deb at al mish ezgu v a muqaddas orzuning ruy obga chiqishi uchun asrlar m obay ni da i nt i lib, k urashib k eldi. chiqishi uchun asrlar m obay ni da i nt i lib, k urashib k eldi. 1991 y il 31 av gust dan boshl ab halqimi z t aqdirida k esk in buri lish y asagan, 1991 y il 31 av gust dan boshl ab halqimi z t aqdirida k esk in buri lish y asagan, but unl ay y angi t araqqi y ot dav rini boshlab bergan ist iql ol dav ri t arihi but unl ay y angi t araqqi y ot dav rini boshlab bergan ist iql ol dav ri t arihi boshl andi. boshl andi. 130 y i llik Rossiy a m ust amlak asiga mahk um et ilgan dav rning ilgarigi 130 y i llik Rossiy a m ust amlak asiga mahk um et ilgan dav rning ilgarigi zamonlardan farqi shuk i, shu v aqt da ay ni qsa, sho` rolar huk mronligi zamonlardan farqi shuk i, shu v aqt da ay ni qsa, sho` rolar huk mronligi y illari da halqimiz t ashqi duny odan but unlay uzi b quy ildi(Karimov I.A. y illari da halqimiz t ashqi duny odan but unlay uzi b quy ildi(Karimov I.A. Tarihiy hot i rasiz k el aj ak y o` q.Garchi k at t a mamlak at ning asosiy qonuni Tarihiy hot i rasiz k el aj ak y o` q.Garchi k at t a mamlak at ning asosiy qonuni hisoblangan « SSSR Konst i t usiy asi » da O` zbek ist on boshqa o` n t o` rt t a hisoblangan « SSSR Konst i t usiy asi » da O` zbek ist on boshqa o` n t o` rt t a « qardosh v a jondosh» mil liy respubli k alar si ngari « t eng huquqli» , « qardosh v a jondosh» mil liy respubli k alar si ngari « t eng huquqli» , « must aqi l» , « suv eren» dav lat sifat ida t a` ri fu-t av sif et ilsa-da, amal da « must aqi l» , « suv eren» dav lat sifat ida t a` ri fu-t av sif et ilsa-da, amal da k o` zga k o` rinmas, ming v a milli on hil ust alik bilan « t o` qilgan» , t o` rlar k o` zga k o` rinmas, ming v a milli on hil ust alik bilan « t o` qilgan» , t o` rlar bilan qo` l-oy og` i bandi et ili b quy ilgan edi. bilan qo` l-oy og` i bandi et ili b quy ilgan edi. Must abid sov et t uzumi dav rida O` zbek i st on t ashqi iqt isodiy aloqal arni asosan Must abid sov et t uzumi dav rida O` zbek i st on t ashqi iqt isodiy aloqal arni asosan sosi alist ik m amlak at lar bil an, sobiq mark azning y o` l -y o` ri ql ari bilan sosi alist ik m amlak at lar bil an, sobiq mark azning y o` l -y o` ri ql ari bilan amalga oshirar, respublik aning o` zi t ashqi bozorga must aqi l rav ishda amalga oshirar, respublik aning o` zi t ashqi bozorga must aqi l rav ishda chiqish huquqiga ega emas edi. chiqish huquqiga ega emas edi. Respubli k aga oli b k elinadigan mahsulot lar, respublik adan chiqarila digan Respubli k aga oli b k elinadigan mahsulot lar, respublik adan chiqarila digan mahsulot hajmiga ni sbat an ancha ort iq edi . 1990 y il respublik aga 14661,8 mahsulot hajmiga ni sbat an ancha ort iq edi . 1990 y il respublik aga 14661,8 mln. so` m lik m ahsul ot olib k el ingan bo` lsa, chet ga chi qarilgan mahsulot mln. so` m lik m ahsul ot olib k el ingan bo` lsa, chet ga chi qarilgan mahsulot hajmi 9351,5 ml n. so` mga t eng bo` lgan.hajmi 9351,5 ml n. so` mga t eng bo` lgan. X X I X X I asr bo` sаg` аsida O` zbek ist on dav lat m ust aqilligini qo` lga k iri t ib jahon asr bo` sаg` аsida O` zbek ist on dav lat m ust aqilligini qo` lga k iri t ib jahon hamjamiy at ga k irish, i nt egrasiy alashish t omon uz t ut di. hamjamiy at ga k irish, i nt egrasiy alashish t omon uz t ut di.

www.arxiv.uz

J a hon amaliy ot ida n ma` lumk i, har bir m ust aqil dav lat , ay niqsa must aqil t araqqiy ot J a hon amaliy ot ida n ma` lumk i, har bir m ust aqil dav lat , ay niqsa must aqil t araqqiy ot y o` liga k irga n mamla k at lar, hech qachon o` z qobig` iga o` ral ib riv ojl anmagan. y o` liga k irga n mamla k at lar, hech qachon o` z qobig` iga o` ral ib riv ojl anmagan. A k sincha, must aqil riv ojla nish y o` lini t anl ashi bilanoq jahon hamja miy at ga A k sincha, must aqil riv ojla nish y o` lini t anl ashi bilanoq jahon hamja miy at ga qo` shi lish orqali o` z t aqdirini belgilagan (Usmonov Q. v a boshqal ar. O` zbek ist on qo` shi lish orqali o` z t aqdirini belgilagan (Usmonov Q. v a boshqal ar. O` zbek ist on qa ra mlik v a must aqil lik y il lari da.-Toshk ent : O` qit uv chi, 1996.-B.92).qa ra mlik v a must aqil lik y il lari da.-Toshk ent : O` qit uv chi, 1996.-B.92). O` zbek ist onning jahon hamjami y at ga qo` shilish da v ri g` oy at bir murak k ab v a qalt is O` zbek ist onning jahon hamjami y at ga qo` shilish da v ri g` oy at bir murak k ab v a qalt is da v rga t o` g` ri k eldi. Sobiq it t ifoq t arqalib k et gach duny o a sosan ik k i qut bli (SSSR v a da v rga t o` g` ri k eldi. Sobiq it t ifoq t arqalib k et gach duny o a sosan ik k i qut bli (SSSR v a A QSh) bo` lgan bo` lsa, endi k o` p qut bli bo` lib qolgan edi . X X asr o` z g` av g` ol ari, A QSh) bo` lgan bo` lsa, endi k o` p qut bli bo` lib qolgan edi . X X asr o` z g` av g` ol ari, t o` palonlarini , qirg` inlari ni biz y ashay ot gan t o` palonlarini , qirg` inlari ni biz y ashay ot gan X X I X X I asrga meros qi lib qoldirib hay r asrga meros qi lib qoldirib hay r ma` zur qi lay ot gan bir dav rga t o` g` ri k eldi . ma` zur qi lay ot gan bir dav rga t o` g` ri k eldi . O` zbek ist on geosiy osiy jihat dan qul ay li k t ug` diruv chi imk oniy at lar bilan bi rga, bu O` zbek ist on geosiy osiy jihat dan qul ay li k t ug` diruv chi imk oniy at lar bilan bi rga, bu bora da k iy inchilik lar t ug` diruv chi bir qa ncha omilla r ham mav j ud edi . Ga rchi , t a shqi bora da k iy inchilik lar t ug` diruv chi bir qa ncha omilla r ham mav j ud edi . Ga rchi , t a shqi siy osat sohasida gi an` anal ari mizning il dizlari uzoq moziy ga borib t aqa lsa -da, siy osat sohasida gi an` anal ari mizning il dizlari uzoq moziy ga borib t aqa lsa -da, must amla k a dav ridagi y o` qot ishla r nat ij asida, dast labk i pay t l arda respublik a miz must amla k a dav ridagi y o` qot ishla r nat ij asida, dast labk i pay t l arda respublik a miz t ashqi siy osat urit ish t a jriba siga ham, jahon diplomat iy asi ni bila diga n k adrl arga t ashqi siy osat urit ish t a jriba siga ham, jahon diplomat iy asi ni bila diga n k adrl arga ham ega emas edi.ham ega emas edi. Tashqi siy osiy diplomat ik , i qt isodiy v a madani y aloqa larni o` zi must aqil boshl ashga Tashqi siy osiy diplomat ik , i qt isodiy v a madani y aloqa larni o` zi must aqil boshl ashga t o` g` ri k elsada, respublik a rahbariy at i bu boradagi mua mmolarni echishga dadil t o` g` ri k elsada, respublik a rahbariy at i bu boradagi mua mmolarni echishga dadil k irishdi, uqorida t a` k idlab o` t ilgan k iy inchili k la rni engib o` t ib, qisqa dav r mobay nida k irishdi, uqorida t a` k idlab o` t ilgan k iy inchili k la rni engib o` t ib, qisqa dav r mobay nida o` z o` rni v a ma v qeiga ega bo` ldi. o` z o` rni v a ma v qeiga ega bo` ldi. Prezident I .K arimov o` zining « O` zbek ist onning o` z ist iql ol v a t araqqiy ot y o` li » v a boshqa Prezident I .K arimov o` zining « O` zbek ist onning o` z ist iql ol v a t araqqiy ot y o` li » v a boshqa asa rla ri da must aqil t ashqi siy osat urit i sh qoidalarini nazariy v a amal iy ji hat dan asa rla ri da must aqil t ashqi siy osat urit i sh qoidalarini nazariy v a amal iy ji hat dan asosl ab berdi. 1991 y i l 31 av gust da Oliy Kengash asosl ab berdi. 1991 y i l 31 av gust da Oliy Kengash VIVI sessiy asida qabul qil ingan sessiy asida qabul qil ingan « Must aqil lik haqidagi Bay onot » da O` zbek ist onning t ashqi siy osat da gi y o` li aniq qilib « Must aqil lik haqidagi Bay onot » da O` zbek ist onning t ashqi siy osat da gi y o` li aniq qilib bel gil angan edi. J umla dan, unda : « X alqaro hamja miy at ning t o` l a huquqli a` zosi bel gil angan edi. J umla dan, unda : « X alqaro hamja miy at ning t o` l a huquqli a` zosi bo` lgan O` zbek i st on Respubli k asi X alqaro munosabat la rda must a qi l dav l at , halqaro bo` lgan O` zbek i st on Respubli k asi X alqaro munosabat la rda must a qi l dav l at , halqaro huquq sub` ek t i sifat ida qat na shadi, uni ng mаqsаdlari must аhк аm t inchli k , huquq sub` ek t i sifat ida qat na shadi, uni ng mаqsаdlari must аhк аm t inchli k , qurolsizla nish, o` z hududini qurol-y arоg` lardan holi qil ish, y adrov iy qurolni v a qurolsizla nish, o` z hududini qurol-y arоg` lardan holi qil ish, y adrov iy qurolni v a bоshqа ommav iy qi rg` i n quroll arini y o` qot ish, suv eren da v lat l ar o` rt аsidagi ni zo v a bоshqа ommav iy qi rg` i n quroll arini y o` qot ish, suv eren da v lat l ar o` rt аsidagi ni zo v a ziddiy a t larni hal et i shda k uch ishlat ish v a t azy iqqa y o` l qo` y maslik dan iborat » .ziddiy a t larni hal et i shda k uch ishlat ish v a t azy iqqa y o` l qo` y maslik dan iborat » .

O`zbekiston jahon hamjamiyati

10.08.2023

0

1497.5 KB

Похожие