O`zbekiston respublikasining ``qizil kitobi``
![]
KEYINGI YILLARDA OʻZBEKISTON FAUNASI TURLARI MAQOMINI BAHOLASHGA IMKON BERUVCHI
MAʼLUMOTLAR TOʻPLANIB, YANGI QIZIL KITOB 2003-YILDA CHOP ETILDI. QIZIL KITOBNING
SOʻNGGI NASHRIGA SUT EMIZUVCHILARNING — 24, QUSHLARNING — 51, SUDRALIB
YURUVCHILARNING — 16, BALIQLARNING — 18, HALQALI CHUVALCHANGLARNING — 3,
MOLLYUSKALARNING — 15, BOʻGʻIMOYOQLILARNING — 62 TURI VA KENJA TURI KIRITILGAN.
OʻZBEKISTON FAUNASI VA FLORASINING BAʼZI TURLARI XALQARO QIZIL KITOBDA HAM OʻZ AKSINI
TOPGAN. UNDA HAR BIR TUR UCHUN ALOHIDA SAHIFA A JRATILGAN BOʻLIB, UNDA MAZKUR
OʻSIMLIK YOKI HAYVON TURINING OʻZBEKCHA, RUSCHA, LOTINCHA (ILMIY) NOMLARI, ULARNING
SISTEMATIK OʻRNI, QISQACHA MORFOLOGIK TAVSIFI, TARQALISHI, YASHASH MUHITI, TABIATDAGI
SONI, KOʻPAYISHI, AREALI VA SONINING OʻZGARISHI SABABLARI, MUHOFAZA QILISH CHORALARI
VA BOSHQALAR BAYON ETILGAN.
QIZIL KITOBGA KIRITILADIGAN HAYVON VA OʻSIMLIK TURLARI BOʻYICHA TAKLIFNI ILMIY
TEKSHIRISH MUASSASALARI, DAVLAT VA JAMOAT TASHKILOTLARI, AYRIM OLIMLAR TAVSIYA QILISHI
MUMKIN. MUHOFAZA QILINISHI NATIJASIDA OʻZ AREALINI QAYTADAN TIKLAGAN VA YOʻQOLIB
KETISH XAVFI TUGʻILMAYDIGAN OʻSIMLIK VA HAYVON TURLARI QIZIL KITOBDAN CHIQARILADI.
QIZIL KITOBGA KIRITILGAN TURLAR DAVLAT QONUNI ASOSIDA MUHOFAZA QILINADI; UNI
BUZGAN YURIDIK VA JISMONIY SHAXSLAR QONUNGA MUVOFIQ JAVOBGARLIKKA TORTILADI.](/data/documents/0cb1d0c7-bd5a-4c36-80fa-d3b49160f78e/page_11.png)
O`ZBEKISTON RESPUBLIKASINING ``QIZIL KITOBI``
RE JA: 1. QIZIL KITOB HAQIDA 2.QIZIL KITOBNING YARATILISHI 3.QIZIL KITOBGA YANGILIKLAR KIRITISH 4.QIZIL KITOBNING FOYDALI VA ZARALI TOMONLARI
QIZIL KITOB — YO QOLIB BORAYOTGAN YOKI YO QOLISH XAVFIDA ʻ ʻ BO LGAN NOYOB O SIMLIK VA HAYVON TURLARINI QAYD QILUVCHI ʻ ʻ DAVLAT HUJJATI. QIZIL KITOBDA O SIMLIK VA HAYVON TURLARI ʻ SONINING KAMAYISHI, AREALLARINING QISQARIB BORISHI SABABLARI YORITILADI; ULARNI SAQLAB QOLISH UCHUN TAVSIYALAR BERIB BORILADI.
1948-YILDA TASHKIL ETILGAN TABIAT VA TABIIY RESURSLARNI MUHOFAZA QILISH XALQARO ITTIFOQI KAMYOB VA YOʻQOLIB KETISH XAVFIDA BOʻLGAN OʻSIMLIK VA HAYVON TURLARINING ROʻYXATINI TUZISH GʻOYASINI AMALGA OSHIRISHGA KIRISHDI. TURLARNI SAQLAB QOLISH BOʻYICHA MAXSUS XALQARO KOMISSIYA TUZILIB, 1966-YILDAN BOSHLAB BOSHQA TABIATNI MUHOFAZA QILISH TASHKILOTLARI BILAN HAMKORLIKDA XALQARO QIZIL KITOBNING DUNYO VA ALOHIDA MINTAQALAR FLORASIGA BAGʻISHLANGAN NASHRLAR CHOP ETILA BOSHLANDI. OʻZBEKISTONNING NOYOB VA KAMAYIB BORAYOTGAN OʻSIMLIK VA HAYVONLARI TOʻGʻRISIDAGI DASTLABKI MAʼLUMOTLAR 1974-YIL TAʼSIS ETILGAN QIZIL KITOBDA OʻZ AKSINI TOPGAN. OʻZBEKISTON QIZIL KITOBI 1978 DA TAʼSIS ETILDI. BIRINCHI MARTA OʻZBEKISTON QIZIL KITOBINING FAUNAGA BAGʻISHLANGAN QISMI 1983-YIL NASHRDAN CHIQDI. UNGA UMURTQALI HAYVONLAR (BALIQLAR, SUDRALIB YURUVCHILAR, QUSHLAR, SUT EMIZUVCHILAR) NING 63 TURI KIRITILGAN EDI. OʻSIMLIKLAR OLAMINING KAMYOB, YOʻQOLIB KETISH XAVFIDA BOʻLGAN 163 TURI HAQIDA ILK BOR MUKAMMAL MAʼLUMOTLAR 1984-YIL BOSMADAN CHIQQAN QIZIL KITOBDA KELTIRILGAN. QIZIL KITOB — DAVRIY NASHR HISOBLANADI.