Mavzu: Yerning koinotdagi o’rni. REJA: 1. Koinot va quyosh sistemasi 2 . Sayyoralar va ularni kelib chiqishi haqidagi nazariyalar.  3 -Yer haqida ma’lumot.  4-Xulosa.

 Koinot  — fazo,  olamning   astronomik  taʼrifi; koʻpincha fazoviy apparatlar,  Yer   sunʼiy yoʻldoshlari  va  sayyoralararo  stansiyalar orqali oʻrganiladigan yaqin  k oinot  nazarda tutiladi. Bugungi kunda koinotning sarhadlari toʻla toʻkis oʻrganila olingan emas. Koinotdagi borliqning asosini  vodorod  tashkil etadi.  Vodorodning  turli omillar natijasida qayta ishlanishi (yuqori  harorat  va  gravitatsiya  (tortishish kuchi)) natijasida turli koʻrinishdagi galaktikalar va ularning tarkibida yulduz ( quyosh  sistemalari) vujudga keladi. Koinotning qariyb ~85 foiz massasi  qora teshiklar  va  Ulkan qora teshiklarga  toʻgʻri keladi.

 Quy osh sist emasi  —  Quyoshning  gravitatsion taʼsir maydoni ichida harakatlanuvchi osmon jismlari (Quyosh,  sayyoralar , sayyoralarning  yoʻldoshlari , kichik sayyoralar,  kometalar , kosmik changlar) majmui. Quyosh tizimi chegarasining koʻrinma oʻlchami Pluton orbitasi (taxminan 40 a.b., q.  Astronomik birlik ) bilan aniqlansada, ammo uning haqiqiy chegarasi eng yaqin yulduzgacha (230 ming a.b. gacha) boʻlishi mumkin.  Quyosh tizimining umumiy tuzilishini birinchi marta Nikolay Kopernik toʻgʻri ifodalab, Yer va sayyoralarning Quyosh atrofida aylanishini asoslab berdi

 Quyosh tizimi jismlarining harakatlarini boshqaruvchi asosiy jism Quyoshdir. Sayyoralar, asosan, ichki (Merkuriy, Venera, Yer va Mars) va tashqi (Yupiter, Saturn, Uran va Neptun) guruhlarga boʻlinadi va ular oʻz xususiyatlari bilan bir-birlaridan tubdan farq qiladi. Ichki sayyoralarning oʻrtacha zichliklari 4,0—5,6 g/sm³, tashqi gigant sayyoralarniki 0,7—2,3 g/sm³boʻlishi ularning boshqa-boshqa moddalardan tashkil topganligini bildiradi. Venera, Mars, Merkuriy va Yupiter atmosferalari tekshirilganda ichki sayyoralar atmosferalari tashqilari-nikiga qaraganda ancha siyrak ekanligi maʼlum boʻldi