O‘ ZBEKISTON RESBUPLIKASI OLIY TA'LIM FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI SHAROF RASHIDOV NOMIDAGI SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI INTELLEKTUAL TIZIMLAR VA KOMPYUTER TEXNOLOGIYALARI FAKULTETI SUN’IY INTELLEKT yo‘ nalishi __________________________ fanidan KU RS ISHI MAVZU: C++ asosida dasturni yaratish bosqichlari sxemasi, funksiyalarni loyihalash va qo‘ llash tamoyillari. Bajardi: I -bosqich talabasi: ___________________ ___________ Rahbar: _____________________________________ __ (F. I. O. ) Samarqa nd 2024

2 MUNDARIJA I. KIRISH ................................ ................................ ................................ .................. 3 II. ASOSIY QISM ................................ ................................ ................................ .... 5 1. C++ sintaksisi ................................ ................................ ................................ ..... 5 2. Dastur tuzilmasi ................................ ................................ ................................ . 8 3. C++ tilida oddiy dasturni yaratish bosqichlari ................................ ................. 10 4. C++ asosida funksiyalarni loyihalash ................................ .............................. 15 III. XULOSA ................................ ................................ ................................ ........... 19 IV. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR ................................ .......................... 20

3 I. KIRISH C++ - Bjarne Stroustrup tomonidan 1980 -til boshlarida ishlab chiqilgan eng ko‘ p ishlatiladigan va eng mashhur dasturlash tili. C++ - bu yuqori darajadagi va ob'ektga y o‘ naltirilgan dasturlash tili. Ushbu til ishlab chiquvchilarga katt a ilovalar va dasturiy ta'minotni ishlab chiqish, o‘ yinlarni ishlab chiqish va operatsion tizimni dasturlash uchun toza va samarali kod yozish imkonini beradi. Bu C dasturlash tilining ob'ektga y o‘ naltir ilgan dasturlashni (OOP) o‘ z ichiga olgan kengaytiril ishi b o‘ lib, kompyuterlar uchun dasturlarni ishlab chiqish uchun ishlatiladi. Ushbu C++ qoʻllanmasi C++ asoslari, C++ funktsiyalari, C++ sinflari, OOP va STL tushunchalari kabi C++ tilining barcha asosiy va ilgʻor mavzularini qamrab oladi. C++ eng mashhur platform alararo dasturlash tili boʻlib, u OS, oʻyinlar, elektron tijorat dasturlari va boshqalar kabi yuqori unumli ilovalar va dasturiy taʼminotlarni yaratish uchun ishlatiladi. U Bjarne Stroustrup tomo nidan C tilining kengaytmasi sifatida ishlab chiqilgan. C++ t izim resurslari va xotira ustidan yuqori darajadagi nazoratni beradi. C++ - bu yuqori unumli ilovalar yaratish uchun ishlatilishi mumkin bo‘ lgan o‘ zaro faoliyat platformalar tili. C++ Bjarne Stroustrup t omonidan C tilining kengaytmasi sifatida ishlab chiqilgan . C++ dasturchilarga tizim resurslari va xotira ustidan yuqori darajadagi nazoratni beradi. Til 2011, 2014, 2017 va 2020 yillarda C++11, C++14, C++17, C++20 ga 4 ta katta marta yangilandi. C++ dun yodagi eng mashhur dasturlash tillaridan biridir. C++ tilini hozirgi operatsion tizimlarda, foydalanuvchi grafik interfeyslarida va o‘ rnatilgan tizimlarda topish mumkin. C++ - bu ob'ektga y o‘ nalt irilgan dasturlash tili b o‘ lib, u dasturlarga aniq tuzilma be radi va kodni qayta ishlatishga imkon beradi va ishlab chiqish xarajatlarini kamaytiradi. C++ portativ hisoblanadi va bir nechta platformalarga moslasha oladigan ilovalarni ishlab chiqish uchun i shlatilishi mumkin. C++ - bu qiziqarli va o‘ rganish oson! C++ tili C , C# va Java tillariga yaqin boʻlgani uchun dasturchilar uchun C++ tiliga yoki aksincha oʻtishni osonlashtiradi. C++ - bu samaradorlik va tezlik muhim

4 bo‘ lgan o‘ yinlarni ishlab chiqish, virtual haqiqat, real vaqtda simulyatsiya va yuqori chastotali savdoda q o‘ llaniladigan etakchi dasturlash tili. C++ ning bu qadar samarali b o‘ lishini ng sabablaridan biri uning apparat bilan juda yaqindan ishlash qobiliyatidir. Bundan tashqari, ob'ektga y o‘ naltirilgan dasturlas h tili sifatida u rivojlanishda moslashuvchanlikni taklif qiladi. Bu tezlik va unumdorlikni muhokama qilib b o‘ lmaydigan hollarda uni eng yaxshi tilga aylantiradi.

5 II. ASOSIY QISM 1. C++ sintaksisi Sintaksis nima? Sintaksis deganda dasturlash tilida bayonotlar yozish qoidalari va qoidalari tushuniladi. Ularni dasturlash tilining tuzilishini belgilovchi grammatik qoidalar sifat ida ham ko‘ rish mumkin. C++ tili ham taqdim etuvchi funksiyalar uchun o‘ z sintaksisiga ega. Turli xil iboralar ularning ishlatilishini ko‘ rsatadigan turli xil sintaksisga ega, ammo C++ dasturlarida barcha dasturlarda amal qilinadigan asosiy sintaksis qoid alari ham mavjud. C++ dasturining asosiy sintaksisi. Biz quyidagi dastur yordamida asosiy C++ sintaksisi bilan tanishishimiz mumkin. 1. Sarlavha fayli: Sarlavha fayllari bizning dasturimizda foydalanadigan funktsiyalar va makroslarning ta'rifini o‘ z ichiga oladi. Ular C++ dasturining yuqori qismida aniqlanadi. 1-qatorda biz #include <iostream> iborasidan foydalanib, kompilyatorga iostream sarlavhalari fayllari kutubxonasini q o‘ shishni aytdik, unda biz kiritish va chiqarish uchun foydalangan cin va cout stan dart kiritish/chiqish oqimlarining ta'rifini saqlaydi. #include preprotsessor direktivasi b o‘ lib, biz sarlavha fayllarini import qilamiz. Sintaksis: #include < kutubxona_nomi > 2. Ismlar may doni : C++ tilidagi nomlar maydoni biz identifikatorlarni aniqlayd igan soha yoki hududni ta'minlash uchun ishlatiladi. U ikkita identifikator o‘ rtasidagi nom ziddiyatlarini oldini olish uchun ishlatiladi, chunki identifikator sifatida faqat noyob nomlardan foydalanish mumkin. 2-qatorda biz barcha standart kutubxona funkt siyalari aniqlangan standart nom maydoni b o‘ lishini k o‘ rsatish uchun std namespace iborasidan foydalandik .