DURODGORLIK FANINI O’QITISHDA INOVATSION TA’LIM TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISH Reja: KIRISH …………………………………………………………………………………2 I-BOB. Duradgorlik” fani “o‘qitishda o‘qitishda innovatsion ta’lim texnologiyalaridan foydalanishning nazariy asoslari 1.1. “ Duradgorlik” fanini o‘qitishning maqsad va vazifalari va o‘qitish xususiyatlari...................................................................................................................... 5 1.2. “ Duradgorlik” fanini o‘qitishda talabalarning bilim, ko‘nikma va malakalarida qo‘yilgan talabalar ............................................................................................................ 5 1.3. “ Duradgorlik” fanning boshqa fanlar bilan bog‘liqligi va aloqadorligi....................................................................................................................... 6 1.4. “ Duradgorlik” ajratilgan soat xajmi........................................................................... 7 1.5. “ Duradgorlik” fanining “ Yog’och o‘ymakorligi san’atining o‘ziga xos xususiyatlari”mavzusining mazmun va moxiyati.................................................................................. ................... 8 • “Yog’och materiallari” mavzusining mazmun va moxiyati......................................... 11 • “Duradgorlikda ishlatiladigan nazorat-o‘lchov asboblari ” mavzusining mazmun va moxiyati.................................................................................. .................... 23 2 BOB. “Duradgorlik” fanini o‘qitishda innovatsion ta’lim texnologiyalaridan foydalanishning amaliy asoslari 2.1. Innovatsion ta’lim texnologiyalarining nazariy asoslari........................................ 29 2.2. “ Duradgorlik” fanidan tanlangan mavzulari bo‘yicha o‘quv maqsadlarini ishlab chiqish................................ ……………………………… ………. 35 2.3. “ Duradgorlik” fanidan tanlangan mavzularning texnologik xaritasi ...……….. 41 2.4. “ Duradgorlik” fanining o‘qitish metodikasi.......................................................... 45 2.5. “ Duradgorlik” fanidan talabalar bilim, ko‘nikma va malakalarini baxolash……………………………………………………………………………….. 56 Xulosa............................................................................................................................61 Adabiyotlar ro‘yxati .................................................................................................62 1

KIRISH BMIning dolzarbligi : O’zbekiston Respublikasi prezidenti Shavkat Mirziyoyevning 20.04.2017 yil 2909 “Oliy ta’lim tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari” to’g’risidagi qarori e’lon qilindi. Ushbu farmonda Oliy ta’lim tizimida o‘z yo‘nalishlari bo‘yicha dunyoning etakchi ilmiy-ta’lim muassasalari bilan yaqin hamkorlik aloqalari o‘rnatish, o‘quv jarayoniga ilg‘or xorijiy tajribalarini joriy etish, ayniqsa, istiqbolli pedagog va ilmiy kadrlarni xorijning etakchi ilmiy-ta’lim muassasalarida stajirovkadan o‘tkazish va malakasini oshirish borasidagi ishlar etarli darajada olib borilmayapti. Oliy ta’lim tizimini tubdan takomillashtirish, mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning ustuvor vazifalaridan kelib chiqqanholda, kadrlar tayyorlash mazmunini tubdan qayta ko‘rish, xalqaro standartlar darajasiga mos oliy ma’lumotli mutaxassislar tayyorlash uchun zarur sharoitlar yaratilishini ta’minlash shart sharoitlari keltirib o‘tilgan. Hayotimizning barcha sohalari kabi ta’lim tizimini ham modernizatsiyalash bugungi kunning eng dolzarb masalalaridan biri bo‘lib qolmoqda. Innovatsion ta’lim muhitini yaratish, uni xalqaro andozalarga to‘liq mosligini ta’minlash yoshlarimizni bugungi tez o‘zgaruvchan ijtimoiy hayotga muvaffaqiyatli ijtimoiylashtirishning muhim omilidir. «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi»ni amalga oshirish uzluksiz ta’lim tizimining tuzilmasi hamda mazmunini zamonaviy fan yutuqlari va ijtimoiy tajriba asosida takomillashtirishni ko‘zda tutadi. Buning uchun, avvalo, barcha ta’lim muassasalaridagi dars jarayonlarini ilg‘or, ilmiy-uslubiy jihatdan asoslangan zamonaviy uslubiyot bilan ta’minlash lozim. YOsh avlodga ta’lim-tarbiya berishning maqsadi, vazifalari, mazmunini yangilash tizimi oldida turgan dolzarb muammolardan biri hisoblanadi. Barchamiz bugun chuqur anglab oldik-faqatgina zamonaviy asosda ta’limtarbiya olgan, jahonning manaman degan mamlkatlaridagi tengdoshlari bilan bellasha oladigan, jismoniy va ma’naviy jihatdan barkamol yoshlar biz boshlagan ishlarni munosib davom ettirish va yangi bosqichga ko‘tarishga qodir bo‘ladi.

Har tomonlama yetuk, barkamol yoshlarni yetishtirish uchun albatta malakali, o’z mutaxassisligini chuqur egallagan o’qituvchilar zarur. SHuning uchun xozirgi kunda o‘qituvchilar oldiga juda ko‘p vazifalar qo‘yilmoqda. SHu bilan birga talabalarga xam. Ayniqsa “Kasb ta’lim”i yo‘nalishi bitiruvchilariga. CHunki ular xam “Pedagogika”ni xam o‘zlarining yo‘nalishlari bo‘yicha mutaxassisliklarini xam bilishlari lozim. Xozirgi kunda “Duradgorlik” fani Mustaqil O‘zbekiston Respublikasining gullab-yashnashi uchun xalq xo‘jaligi, jumladan, qishloq xo‘jaligining barcha tarmoqlarini yangi texnologiya va texnika asosida rivojlantirish asosiy vazifalardan biri hisoblanadi. Buning uchun xomashyolar va ularning manbalaridan oqilona foydalanish zarur. Hozirgi vaqtda qishloq xo‘jaligi va sanoatning barcha tarmoqlarida xomashyo, yarim tayyor mahsulot sifatida yog’ochning roli kundan-kunga oshib bormokda. Yog’ochdan asosan tabiiy yoki qayta ishlangan holda foydalaniladi. Shu bilan ayrim turli-tuman buyumlarning asosi yog’och hisoblanadi. Xalq xo‘jaligida ishlatilish hajmi va turli-tumanligi bilan yog’och boshqa materiallarga nisbatan ko‘proq ishlatiladi. Yog’och deganda, biz arralab yiqitilgan va ildiz hamda shox- shabbalardan tozalangan daraxt tanasini tushunamiz. Yog’ochdan qurilishda rom, eshik, pollar qurishda keng foydalaniladi: undan shuningdek, mebel, idishlar, shpallar, sport inventari ko‘prik va kemalarning elementlari, musiqa asboblari va hokazolar yasaladi. Tabiiy va presslangan yog’ochdan mashinasozlikda foydalaniladi; u kon sanoatida mahkamlash materiali sifatida ishlatiladi; yog’och sellyuloza-qog‘oz sanoatida, oziq achitqilari olishda, kord (shina sanoatida), viskoza tolasi (to‘qimachilik sanoatida), furfurol (plastmassa, sintetik tolalar) ishlab chiqarishda asosiy xomashyo bo‘lib xizmat qiladi. Yog’ochning ko‘p ishlatilishiga sabab, uning yuqori fizika-kimyoviy xossalari, yaxshi ishlanuvchanligi, shuningdek, kimyoviy va mexanikaviy ishlov berish yo‘li bilan yog’ochning ayrim xossalarini samarali o‘zgartirishning usullari mavjudligidir. Yog’och oson ishlanadi va issiqlik o‘tkazuvchanligi past, etarli darajada mustahkam, zarba hamda tebranish nagruzkalariga yaxshi qarshilik ko‘rsatadi, quruq sharoitda uzoq vaqt chidaydi. Yog’och quruq sharoitda uzoq 3

vaqt chidaydi, shu bilan birgalikda yog’ochning kamchiliklari ham mavjud, u yonadi, chiriydi, hashorat va zamburug‘lar ta’sirida emiriladi. Gikroskopligi sababli shishadi va quriydi egiladi va yoriladi. Yog’ochdan buyumlar tayyorlashda yelimlar, lak, bo‘yoqlar, pardozlash plyonkalari, plasmassalar va boshqa materiallardan ham foydalaniladi. Masalan, yelimlangan yog’och foksirindida tayyorlanadi. Yog’ochning xossalari hisobiga olingan holda undan qishloq xo‘jaligi va sanoatning turli sohalarida foydalaniladi . BMIning maqsadi: va vazifasi : Dars jarayonida o`quvchilarga ma’qul shart-sharoitlarini yaratish zamonaviy texnik-texnologik vositalarni kasb-xunar kolleji ustaxonalari moslashtirishni ilmiy metodik asoslarini yaratish. Yog’ochlarga ishlov berish yo`nalishidagi darslarni olib borish metodikasini yangi pedagogik texnologiya asosida ishlab chiqish. 1. “Duradgorlik”faniga oid adabiyotlarni o‘rganish va fanning mazmunini aniqlab , fanning tanlab olingan mavzularini chuqur o‘rganish. 2. Fanning tanlab olingan mavzularini o‘qitishda interfaol usularni qo‘llash. 3. Mavzularni o‘qitishda B.Blum taksonomiyasi asosida o‘quv maqsadlarini aniqlash. 4. “Duradgorlik” fanidan tanlab olingan mavzularning o‘qitish bo‘yicha texnologik xaritasini yaratish. 5. Bitiruv malakaviy ishining mavzusi bo‘yicha qo‘yilgan maqsad yo‘lidagi izlanishlar , olingan natijalar yuzasidan tegishli xulosalar chiqarish. Bitiruv malakaviy ishining yangiligi. Fanning tanlab olingan mavzulari xozirga qadar ananaviy usulda o‘rganilib kelingan va bitiruv malakaviy ishini bajarish jarayonida Interfaol ta’lim usularidan foydalangan xolda o‘qitish tavsiya etilayapti. Tanlangan mavzular bo‘yicha o‘quv maqsadlari, ishlanmalar va o‘qitish metodikasi birinchi marta amalga oshirilayalti. Talabalar bilim, ko‘nikmasini aniqlash uchun “Assisment” texnologiyasi namunasi ishlab chiqiladi.

I-BOB. “DURADGORLIK” FANI “O‘QITISHDA O‘QITISHDA INNOVATSION TA’LIM TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISHNING NAZARIY ASOSLARI 1.1. “Duradgorlik” fanning maqsad va vazifalari Fanning maqsadi, mohiyati, vazifalari va ta’lim berishda hamda malakali kadrlar tayyorlashda tutgan o‘rni. Duradgorlik materiallari, konstruksiyalar va buyumlar ishlab chiqarish sohasidagi fan va texnika yutuqlari to‘g‘risida qisqacha ma’lumot. Duradgorlik buyumlari va detallarni standartlashtirish to‘g‘risida tushuncha. Mamlakatimizda yog’och materiallari va yog’och buyumlar ishlab chiqarish tarixi va istiqbollari. YAngi texnika, texnologiyalar va dastgohlar bilan ta’minlash borasida Respublikamizda amalga oshirilayotgan ishlar. Duradgorlik fanining maqsadi, vazifalari va turlari. Yog’och o‘ymakorlik o‘quv ustaxonalarida o‘quvchilar mehnatini ilmiy tashkil qilish. Xavfsizlik texnikasi va shaxsiy gigena qoidalariga rioya qilish. 1.2. “Duradgorlik”fani bo’yicha talabalarning bilimi, ko’nikama va malakalariga qo’yiladigan talablar Amaliyotni shakllantirishda duradgorlik fanining o‘rni beqiyosdir. O‘quvchilarni madaniy darajasini yuksaltirishda yog’och o‘ymakorligi san’ati sir-asrorlarini bosqichga ko‘tarilishiga erishish vazifasi hamda ushbu maqsadlar yo‘lida yoshlarning badiiy ta’lim olishlari, zarur bilim, va axloqiy tarbiya, hamda mehnat ko‘nikmasiga ega bo‘lishi, malakalarini rivojlantirish vazifalari e’tiborda turadi. duradgorlik fanining asosiy maqsadi tahsil olayotgan talabalarga har bir ishlatiladigan xom-ashyolar bo‘yicha miqdor, texnika vositalari, asbob-uskunalarni mukammal bilish, o‘quvchilarga badiiy shakllarni yaratishi, ashyolardan to‘g‘ri foydalanish, ularni texnologiyasi va ishlab chiqarish uslublarini yuqori saviyada bilishni vazifa qilib qo‘yadi. 5