logo
  1. Bosh sahifa
  2. Diplom ishlar
  3. Umumiy
  4. Fizika fanini o’qitishda prezentatsiya metodini qo’llash

Fizika fanini o’qitishda prezentatsiya metodini qo’llash

Yuklangan vaqt:

12.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3920.8798828125 KB
Ko'chirib olish
Mavzu: Fizika fanini o’qitishda prezentatsiya metodini qo’llash MUNDARIJA № KIRISH I BOB Zamonaviy texnologiya asosida darsni tashkil etish 1.1. Innovatsion texnologiyalarning maqsadi. 1.2. Innovatsion texnologiyalarning mazmuni va vazifalari. II ASOSIY QISM. FIZIKA FANINI PREZENTATSIYA METODIDAN FOYDALANIB O’QITISH. 2.1. ,,Elektromagnit induksiya hodisasini’’ mavzusi bo’yicha dars ishlanmasining texnologik xaritasi , texnologik modeli. 2.2. Faradey tajribalarini tushuntirishda prezentatsiya usuli yordamida tushuntirish. 2.3 Yangi mavzuni mustahkamlashda prezentatsiya usulidan foydalanish. III Xulosa IV Adabiyotlar KIRISH Respublikamizda 2020 yil “Ilm-ma’rifat va raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish” yili deb e’lon qilinishi Ilm-ma’rifat,iqtisod sohasiga qaratilayotgan katta e’tiborni qaratmoqda. Ta’lim texnologiyasi tushunchasi esa lug‘aviy jihatdan (inglizcha «an educational technology») ta’lim (o‘qitish) jarayonini yuksak mahorat, san’at darajasida tashkil etish borasida ma’lumotlar beruvchi fan (yoki ta’limot) ma’nosini anglatadi. Ta’lim-tarbiya jarayonini to‘g‘ri tashkil etish uchun barcha mavjud imkoniyatlarni safarbar etish o‘qituvchilarning birinchi navbatdagi vazifalaridan biridir. O‘qituvchi va o‘quvchi o‘rtasidagi muloqot namunasining o‘zgarishi pedagogik texnologiya shartlaridan biridir. Ishning maqsadi va vazifalari . o‘quvchilarining bilish faoliyatini Elaektromagnit induksiya mavzusi bo‘yicha belgilangan maqsadlarga mos holda tanlangan o‘qitish metodlari yordamida tashkil etib ularning o‘zlashtirish darajalarini oshirish. O‘quvchilarning bilimlarini oshirishda pedogogik texnologiyalarga yo‘naltiril - gan ilmiy-metodik samaradorlik darajasi aniqlash. Kurs ishida olingan natijalar quydagi hollarda qo‘llanilishi mumkin: . Kurs ishining tuzilishi va hajmi . Ushbu kurs ishi kirish, ikkita bob, xulosalar va foydalanilgan adabiyotlar qismlardan tashkil topgan bo’lib, ___ bet hajmda kompyuterda lotin alifbosida yozilgan. I BOB. Zamonaviy texnologiya asosida darsni tashkil etish. § 1.1. Innovatsion texnologiyalarning maqsadi. B ugungi kunda fanni yangi innovatsion texnologiyalar bilan boyitilishi talab etilmokda. Yangi innovatsion texnologiyalar o‘quv jarayonini natijasini kafolatlash yuqori samaradorlikka erishish kam vaqt sarflab katta xajmdagi bilimlarni egallash imkonini tug‘diradi. Innovatsion texnologiyalar va pedagogik mahorat bo‘lajak pedagoklarda o‘rgangan ta’lim va tarbiyaviy texnologiyalarni to‘g‘ri o‘z o‘rnida va yuqori samara bilan qo‘llash malakasini hosil etishga qaratilgan bo‘lib u o‘qituvchiga nutq malakasini psixologik xolatni boshqarish malakasini o‘quv jarayonini tashkil etish yo‘l yo‘riqlarni ko‘rsatadi. Mavzuni o’tishdan avval o’quvchilarning darsga tayyorligi , ularning bu fanga qiziqishlari paydo qilishimiz kerak. Ma’lumki ta’lim ikki tomonlama jarayon bo’lib, bunda ham o’qituvch ham o’quvchi birgalikda harakat qilishi kerak. Avvalombor dars jarayonida teskari alqoqani yo’lga qo’yish lozim, ya’ni o’quvchi o’tilayotgan darsni qay darajada o’zlashtirayotganini bilib borishimiz kerak. O’quvchilarning yangi mavzuni qay darajada tushinayotganliklarini bilishimiz katta ahamyatga ega. Dars jarayonida mavzu tajribalarini bajarib ko’rsatish orqali ularning darsga qiziqishlarini oshirishimiz mumkin va bu tajribalar o’quvchining xotirasida uzoq vaqt saqlanadi. An’anaviy darsni yangi innovatsion tehnologiya almashtirishimizga quydag i sabablarni ko’rsatishimiz mumkin. An’anaviy ta’lim shaklining ijobiy va salbiy tomonlari Ijobiy tomonlari Salbiy tomonlari 1.Sistematiklik xarakterga eg a ekanligi 1. B ir xillikning ustunligi 2.Tartibga solingan manti q iy 2.Dars va q tini tejaml i bo g‘ lanishning mavjudligi ta q simlanganligi 3.O‘qituvchining emotsional ta’siri do i miy 3.Dars va q tida yangi mavzuni o‘rganishda y o‘ nalish beriladi. Bu esa uy vazifaga yuklatiladi. 4. U mumiy o‘qitishda yalpi harakatlarning o p timalligi 4.Talabalar o‘zaro mulo q otdan maxrum 5. Mustaqillikning yo‘qligi 6 O‘quvchilar passiv xol a tni egallashi 7. O‘quvchi ning nutkiy faoliyatining kamligi 8.O‘rta me’yoriy yondashish 9. Individual yondashuvning yo‘ql i gi XX asrning 30 yillarida fanga pedagogik texnika tushunchasi kirib keldi. Bu tushunchaning kirib kelishiga 1932 yil 25 avgustda qabul qilingan «Boshlang‘ich va o‘rta maktablarning o‘quv dasturlari va ish tartibi» haqidagi hukumatning qarori sabab bo‘ldi. Shunday qilib, «pedagogika» yunonchadan «bolani etaklash» so‘zini bildiradi. Maktabda mashg‘ulotlarni o‘qituvchilar – «didiskala»lar o‘tar edi («didasko» - men o‘qiyman, keyinroq «didaktika» - o‘qitish nazariyasi paydo bo‘ldi). Muqqadam bilimning bu sohasi falsafa fani negizida amalga oshirilar edi. «Texnologiya» materiallar yoki yarim fabrikatlarni olish, ishlov berish va qayta ishlash usullarini ishlab chiquvchi va takomillashtiruvchi ilmiy fandir. «Texnologiya» fani ham qadimgi yunonistonda paydo bo‘ldi va u ikkita so‘z – «texne» - san’at va «logos» - o‘rganish – dan iborat. Ushbu davrda, bu hunarmandning predmetni tayyorlash san’atiga, ustozi rahbarligi ostida (mashqlar tufayli) o‘zining tirishqoqligi va tabiiy iqtidori orqali erishishini anglatar edi. «Texnologiya» va «Pedagogika»ning fan sifatida bir tarixiy davrda shakllanganligi, bu qonuniy hodisadir. Chunki kengaytirilgan va ommaviy ishlab chiqarishni tashkil etish, ommaviy o‘qitishni taqozo etdi. Keltirilgan bu ta’rifdan, pedagogik texnologiyaning – tizimlilik va samaradorlik kabi majburiy belgilarini alohida ta’kidlash mumkin. Bunga pedagogik texnologiyaning majburiy tashkil etuvchi belgilarining yana birisi qayta takrorlanishni qo‘shish lozim bo‘ladi. Yuqoridagilarni e’tiborga olib, pedagogik texnologiyani - maqbullashtirilgan, unifikatsiyalashtirilgan va qayta takrorlanadigan o‘quv jarayonini yaratish va qo‘llash deb, xarakterlash mumkin. Shunday qilib, oliy ma’lumotli mutaxassislar tayyorlovchi tizim, ularda ishlab-chiqarish, texnika texnologiyaning uzluksiz o‘zgarib turuvchi sharoitiga zudlik bilan moslashuvchanlikni shakllantirishga yo‘naltirilishi zarur. Ular bilimlar harakatlanuchanligi, tanqidiy fikrlash, ijod va kasbiy faoliyatida epchillik kabi xususiyatlarga ega bo‘lishi lozim. § 1.2. Innovatsion texnologiyalarning mazmuni va vazifalari Ta’lim texnologiyalarini ishlab chiqishda quyidagi o‘ziga xos xusuiyatlarni xisobga olish kerak. 1.O‘quvchi sub’ektiga alo h ida e’tibor berish. 2.Texnologik xususiyatga ega bulishi 3.Tizimlilik (pedagogik texnologiya) tizimlilik xususiyatiga ega bulishi kerak, ya’ni mantikiy bog’lanishlar va yaxlitlikning mavjud b o’ lishi . 4. Boshqariluvlik xususiyati, ya’ni diagnostika, rejalashtirishga qarab natijalarni korrektivlash, ya’ni moslashtirish. 5. Samaralilik xususiyati. Natijalari samarali, optimal kuch va mablag’ talab etuvchi hamda standart ta’limga to‘g‘ri keluvchi bulishi lozim. 6. Konspektuallik xususiyati. Xar bir pedagok texnologiya chukur g‘oyaga ega bulishi, ilmiy asoslanishi lozim. SHaxsning individualligiga asoslanish bu shaxsni aktivligini oshirish, uning Yangi xususiyatlarni, kobiliyatlarni kashf etish va rivojlantirishdir. Har bir shaxsning tanlash imkoniyatini va erkin rivojlanish imkonini yaratishdir. Ya’ni «Rivojlantiruvchi ta’limni» ishga tushishini ta’minlashdir. «Xotira maktabidan» fikrlash maktabiga o‘tish va undan keyin «rivojlanish maktabiga» o‘tish maqsad qilib qo’yiladi.Individual ta’limni rivojlantirish natijasida o‘z-o‘zidan ta’lim ko‘p profilli, ko‘p darajali yoki differensiallshgan (tabaqalashgan) bo‘lib qoladi. Bunday holda monitoring ishga tushirilishi shart. Agar avvallari bitta tanlab olingan troektoriyadan chetga chiqqan o‘quvchilarni troektoriyaga solish harakat qilingan bo’lsa, endilikda har bir talaba uchun o‘z trarektoriyasi ishlab chiqilishi va uning rivojlanish qadamlari nazarat qilib borilishi lozim. Ya’ni xar bir o‘quvchining xar tomonlama rivojlanishi o‘rganilib so’ng keyingi rivojlanish rejalari tuziladi. «Ta’lim to‘g‘risida»gi va «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» qonunlari asosida 12 yillik majburiy ta’limga o’tiladi. Ta’lim tizimi oldiga yangi yuksak vazifalar kuyildi. Bunday yuksak vazifalarni bajarish uchun metodika pedagogik texnologiyalar bilan boyitilishi talab etilyapdi.Bugungi kunda xar bir pedagogdan yuqori samaradorlik talab etilmokda. Ammo, ilm-fanning tez rivojlanishi bilimlar hajmini oshib borishi o‘qituvchidan yangicha yondashuvni talab etmokda. Bugungi kunda pedagog eski metodlardan foydalanib yukori samaradorlikka erishishi kiyin. SHuning uchun xam biz talabalarni yangi pedagogik texnologiyalar bilan tanishtirishimiz ulararni bu boradagi malakalar bilan kurollantirishimiz zarur. Bulajak o‘qituvchilar nafaqat metodika balki pedagogik texnologiyalar bilan tanishishi va ular bemalol qo‘llay olish darajasiga etishlari talab etiladi. Bugungi kunda pedagogik texnologiyalarga juda katta talab kuyilmokda. Kadrlar tayyorlash milliy dasturi yuqori malakali kadrlarni tayyorlashni talab etayotgan bir vaqtda kafolatlargan samarali natijani vujudga keltiruvchi yunalish juda katta axamiyat kasb etadi. Fakat kafolatlangan samarali natijaga asoslangan ta’lim tizimigina malakali kadrlarni etkazish mumkin. SHuninig uchun xam pedagogik texnologiyalarni yanada mukammallashtirish. Yangi texnologiyalarni ishlash talab etilmokda. Ayniksa tarbiya borasida pedagogik texnologiyalar kam ishlangan. Ba’zi texnologiyalarda aniqlik etishmaydi, bu esa natijani kafolatlashpedagogik maxorat xalakit beradi. Pedagogning maxoratiga xam bugungi kunda talablar oshib bormokda. Pedagogdan nafakat o‘z psxikasini va nutk madaniyatini boshkarish, balki o‘quvchilarninig psixik xolatini boshkarish talab etilmokda. Bu vazifani bajarish uchun esa Pedagok o‘quvchining psixikasini uta nozik jixatlarini o‘rganish va xar bir o‘quvchining qalbiga yul topa olishi lozim. Buning uchun xar bir Pedagok o‘z ustida tinmay mehnat qilishi kerak. H ar bir pedagogik davr o‘z o‘zgarishlari va yangiliklarini taqozo etadi. Yangi pedagogik texnologiyalarning maqsadi asosan ta’lim va tarbiya samarasini oshorishga karatilgan. Ta’lim –tarbiya jarayonining samarasini oshirish yangi sifat darajasiga o‘tish imkonini beradi. O‘zbekiston Respublikasi Oliy majlisi IX sessiyasida (1997 yil 29 avgust) Kadrlar tayyorlash milliy dasturi va «Ta’lim to‘g‘risida»gi Qonunning qabul qilinishi fikrimizning yaqqol dalilidir. Bu muhim hujjatlar istiqboliy xarakterga ega bo‘lib, ularning mamlakatimiz ta’lim tizimini takomillashtirishda qanday ahamiyatga ega ekanligi hammamizga ma’lum. O‘tgan davr ichida ta’limni isloh qilish bo‘yicha amalga oshirilgan ishlar, ularning bajarilishi bo‘yicha dastlabki yutuqlar ekanligi ta’kidlab o‘tish lozim. O‘qituvchining innovatsion faoliyati voqelikni o‘zgartirishga, uning muammolari va usullarini yechishni aniqlashga qaratilgandir. O‘qituvchi va talaba o‘rtasidagi muloqot namunasining o‘zgarishi innovatsion faoliyat shartlaridan biridir. Yangi munosabatlar an’analarda bo‘lganidek, qistovlar, hukmga bo‘ysunish kabi unsurlardan holi bo‘lishi lozim. Ular tenglarning hamkorligi, o‘zaro boshqarilishi, o‘zaro yordam shaklida qurilgan bo‘lishi darkor. Ular munosabatlaridagi eng muhim xususiyati bu o‘qituvchi va talabaning ijoddagi hamkorligidir. Innovatsion faoliyat quyidagi asosiy funksiyalar bilan izohlanadi: • kasbiy faoliyatning ongli tahlili; • me’yorlarga nisbatan tanqidiy yondashuv; • kasbiy yangiliklarga nisbatan shaylik; • dunyoga ijodiy yaratuvchilik munosabatida bo‘lish; • o‘z imkoniyatlarini ro‘yobga chiqarish, o‘z turmush tarzi va intilishlarini kasbiy faoliyatida mujassam qilish.Demak, o‘qituvchi yangi pedagogik texnologiyalar, nazariyalar, konsepsiyalarning muallifi, ishlab chiqaruvchisi, tadqiqotchisi, foydalanuvchisi va targ‘ibotchisi sifatida namoyon bo‘ladi. Hozirgi jamiyat, madaniyat va ta’lim taraqqiyoti sharoitida o‘qituvchi innovatsiya faoliyatiga bo‘lgan zaruriyat quyidagilar bilan o‘lchanadi: • ijtimoiy-iqtisodiy yangilanish ta’lim tizimi, metodologiya va o‘quv jarayoni texnologiyasining tubdan yangilashni talab qiladi. Bunday sharoitda o‘qituvchining innovatsiya faoliyati pedagogik yangiliklarni yaratish, o‘zlashtirish va foydalanishdan iborat bo‘ladi; • ta’lim mazmunini insonparvarlashtirish doimo o‘qitishning yangi tashkiliy shakllarini, texnologiyalarini qidirishni taqozo qiladi; • pedagogik yangilikni o‘zlashtirish va uni tatbiq etishga nisbatan o‘qituvchining munosabati xarakteri o‘zgarishi. O‘qituvchining innovatsion faoliyati tahlili yangilik kiritishning samardorligini belgilovchi muayyan me’yorlardan foydalanishni talab qiladi. Bunday me’yorlarga - yangilik, maqbullik (optimalnost), yuqori natijalilik, ommaviy tajribalarda innovatsiyani ijodiy qo‘llash imkoniyatlari kiradi. Yangilik pedagogik yangilik me’yori sifatida o‘zida taklif qilinadigan yangini, yangilik darajasi mohiyatini aks ettiradi. Pedagog olimlar yangilikning qo‘llanish mashhurligi darajasi va sohasiga ko‘ra farqlanadigan mutloq, chegaralangan mutlaq, shartli, sub’ektiv darajalarini farqlaydilar. Maqbullik me’yori o‘qituvchi va talabaning natijaga erishish uchun sarflangan kuch va vositalarini bildiradi. Natijalilik o‘qituvchi faoliyatidagi muayyan muhim ijobiy natijalarni bildiradi. Pedagogik yangilik o‘z mohiyatiga ko‘ra ommaviy tajribalar mulki bo‘lib qolishi lozim. Pedagogika yangilik dastlab ayrim o‘qituvchilarning faoliyatiga olib kiriladi. Keyingi bosqichda - sinalgandan va ob’ektiv baho olgandan so‘ng pedagogik yangilik ommaviy tatbiq etishga tavsiya etiladi. Oliy maktabdagi innovatsiya jarayonlari xarakteri kiritilgan yangiliklar xususiyatlari, o‘qituvchilarning kasbiy imkoniyatlari, yangilik kiritish tashabbuskorlari va ishtirokchilarining innovatsion faoliyatlari xususiyatlari bilan belgilanadi. Innovatsion faoliyatda eng muhim masalalardan biri o‘qituvchi shaxsidir. O‘qituvchi-novator sermahsul ijodiy shaxs bo‘lishi, kreativlikni, keng qamrovli qiziqish va mashg‘ullikni, ichki dunyosi boy, pedagogik yangiliklarga o‘ch bo‘lishi lozim. O‘qituvchini innovatsion faoliyatga tayyorlash ikki yo‘nalishda amalga oshirilishi lozim: • yangilikni idrok qilishga innovatsion shaylikni shakllantirish; • yangicha harakat qila olishga o‘rgatish. Innovatsion faoliyatni tashkil etishda talabalarning o‘quv-bilish faoliyati va uni boshqarish alohida ahamiyatga ega. Innovatsiya jarayonlari, ularning funksiyalari, rivojlanish qonuniyatlari, mexanizmlari va uni amalga oshirish texnologiyalari, boshqarish tamoyillarining pedagogik asoslarini o‘rganish oliy maktab o‘quv jarayonini zamonaviy pedagogika va psixologiya fanlari yutuqlari asosida jahon standartlari darajasida tashkil etish imkonini beradi. Innovatsion faoliyatni tashkil etishda talabalarning o‘quv-bilish faoliyati va uni boshqarish alohida ahamiyatga ega. Innovatsiya jarayonlari, ularning funksiyalari, rivojlanish qonuniyatlari, mexanizmlari va uni amalga oshirish texnologiyalari, boshqarish tamoyillarining pedagogik asoslarini o‘rganish oliy maktab o‘quv jarayonini zamonaviy pedagogika va psixologiya fanlari yutuqlari asosida jahon standartlari darajasida tashkil etish imkonini beradi. Kurs i sh i ning maqsadi va vazifalari. O‘quvchilarining bilish faoliyatini “Elektr va magnetizm ” bo’limidan “Elektromagnit induksiya hodisasi” mavzusi bo‘yicha belgilangan maqsadlarga mos xolda tanlangan o‘qitish metodlari yordamida tashkil etib ularning o‘zlashtirish darajalarini oshirish. - O‘quvchilarning bilimlarini oshirishda pedogogik texnologiyalardan foydalanishning mavjud holatini o‘rganish; - O‘quvchilarning bilimlarini oshirishda pedogogik texnologiyalarga yo‘naltirilgan ilmiy-metodik samaradorlik darajasi aniqlash. Fizika fanini Prezentatsiya usuli yordamida tushuntirish. Respublikamiz mustaqillikka erishgandan so’ng , malakali mutaxasislar tayyorlashga katta e’tibor berildi. Yuqori malakali mutaxasis kadrlar tayyorlash bevosita ta’lim muassalarining moddiy texnik va axborot bazasini mustahkamlash elektro o’quv qo’llanmalar va ma’ruzalar matnini yuborish electron kutubxonani tashkil etish bilan bog’liq. Zamonaviy bilimlar sari keng yo’l ochish ta’lim tizimini takomillashtirishda yangi axborot tehnologiyadan foydalanish. Hozirgi kunning talabi Yangi axborot kommunikatsiya tehnologiyalar hozirgi vaqtda eng dolzarb mavzulardan biri bo’lib har bir sohani o’rganish izlanish va tajriba uchun turli usullaridan foydalanish zarur. Shuning uchun bog’cha yoshidan to mukammal kasbni egallaganga qadar yangi axborot kommunikatsiya foydalanish aniq muvaf-faqiyat qozoniladi. Fizika o’quvchilar tomonidan o’zlashtirilishi qiyin bo’lgan fan . Ta’lim jarayonida zamonaviy AKTlardan foydalangan holda darslarni tashkil etish uchun ma’lum bir shart-sharoit mavjud bo’lishi kerak . 1 Axborot resurslarni bo’lishi kerak , bo’lgan shaxsiy kompyuter, video proyektor . 2.Maxsus dasturiy ta’minotlar mavjud bo’lishi kerak. Ta’lim tizimida multimedia electron o’quv adabiyotlar mazuzalar virtual laboratoriya ishlari har xil animatsion va boshqa ishlarni yaratishda kerak bo’ladigan dasturlar maxsus dasturlar deyiladi. Prezentatsiyaning ijobiy tomonlari . 1.U qisqa , lo’nda strukturaga ega o’quvchilarga aniq bilim bo’yicha taklif qilinayotgan mavzuni yaxshi tushunadi. Unda darsliklar fizikadan masalalar, to’plamlar va uslubiy ko’rsatmalardagi ma’lumotlarni bilan foydalanish tizimli yig’ish imkonini beradi va u o’quvchilarni ko’p ma’lumotlarni tushunishga imkon beradi. 2. O’quvchilarni fizik jarayonlarni o’rganishga yordam beradi . o’quvchilarga taklif qilgan mavzu bo’yicha materiallarni taqdimot qilishda berilishi ularda o’qishga bo’lgan qiziqishlarini oshiradi . keyigi mavzularni o‘tishga ruhlantiradi . 3.Slaydlarni orqaga oson va tez qaytarib o’quvchilarda tug’ilgan savolga tezkorlik bilan bilan javob berish mumkin. 4. Taqdimotga kiritilgan ma’lumatlani oson va tez taxrirlash mumkin . Taqdimotni tayyorlash bosqichlari : 1 Kerakli ma’lumotlar yig’iladi . 2 Papka ochib shunda saqlanadi . 3 Fayl menyusida ,, саздат ” orqali prezentatsiya yasaladi. Bunda so’zlar prezentatsiya oynasida paydo bo’ladi. 4 Dizayn Prezentatsiya vkladkasi 0 li ixtiyoriy prezentatsiya turi tanlanadi . Ok yoki Enter tugmalaridan biri bosiladi . 5. ,, Саздат слайд ” muloqot oynasi paydo bo’lib , unda slayd qanday tilda yozilishi tanlanadi 6. Sichqonchani bir marta chap tugmachasi bosish bilan kerakli matn yoziladi. 7.So’ngra mavzu , uning bayoni , tajribalar virtual laboratoriyalar joylashtiriladi. Faradey tajribalari va aniqlangan kattaliklarning fizik ma’no o’qituvchi tomonidan ketma-ket oddiy tushunchalardan tortib to murakkabgacha hammasi tushuntiriladi. Mavzuni o’qitish texnologiyasi Vaqti – 80 minut O’quvchilar soni: 2 0-25 nafar O’quv mashg’ulotining shakli Ma’ruza: “Elektromagnit induksiya hodisasi ” mavzusini o’qitishda prezentatsiya usuli yordamida tushuntirish . Ma’ruza mashg’ulotlarining rejasi 1. Elektromagnit induksiya hodisasi. 2. Induksion tokning yo’nalishi. 3 “ Elektromagnit induksiya hadisasi ” mavzusini o’qitishda “ Prezentatsiya metodining ahamyati. O’quv mashg’ulotining maqsadi: a) ta’limiy - o’quvchilar diqqatini Faradey tajribalarini maqsadi kabi tushunchalarga qaratish orqali ularda bilim va ko’nikmalarni shakllantirish; b) rivojlantiruvchi - taqqoslash, umumlashtirish, xulosa chiqarish usullarini qo’llash ko’nikmasini shaklllantirish; d) tarbiyaviy - o’quvchilarning yoshi va shu mavzuga doir bilimlaridan foydalanib, o’rganilayotgan mavzuga qiziqish uyg’otish. Pedagogik vazifalar : O’qituvchi: 1. Elektr omagnit induksiya hodisasi haqida tushuncha beriladi. O’quv faoliyatining natijalari: O’quvchi : - Elektr daftariga yozib oladi; - Elektromagnit induksiya hodisasi mavzusi bo’yicha o’tilgan maruzani kitobdan 2. Induksion tokning hosil bo’lishi va uning yo’nalishi topilishi tushuntir ila di. Chizmasini chizadi 3. EYUK ning topish tushuntiradi. Chizmasini chizadi . 4. Elektr xavsizlik choralari tushuntiradi. Chizmasini chizadi . kanspekt qiladi. va chizmasini daftarga chizib oladilar. EYUKning qanday kattaliklarga bog’liqligi tushunib yozib oladilar Elektr xavsizlik choralarini yozib oladilar va chizmasini daftarga chizib oladil ar O’qitish uslubi va texnikasi Vizual ma’ruza, blits-so’rov, bayon qilish, “Prezentats iya metodi, “FSMU”, klaster, aqliy hujum, BBB. O’qitish vositalari Ma’ruzalar matni, kompyuter, proektor, turli fizik asboblar va plakatlar. O’qitish shakli Jamoa, guruh va juftlikda ishlash. O’qitish shart-sharoiti Proektor, kompyuter bilan jihozlangan auditoriya. M ashg’ulotining texnologik xaritasi Bosqichlar, vaqti Faoliyat mazmuni o’qituvchi o’quvchi 1-bosqich. Kirish ( 5 min). 1.1. Mavzu, reja, uning maqsadi va o’ quv mashg’ulotlaridan kutilayotgan natijalar ma’lum qilinadi 1.1. Eshitadi, yozib oladi. 2 -bosqich. O’tilgan mavzuni takrorlash ( 15 minut) O’quvchilarning e’tiborini mavzuga tegishli asosiy tushunchalarga qaratish va bir nechta savollar bilan murojaat qilish mumkin. O’ylab ko’radi va savollarga javob beradi. 3-bosqich. Yangi mavzuni bayon qilish (40 minut) Yuqoridagi reja asosida yangi mavzuni bayon qiladi. Unda: 1.Prezentatsiya metodini qo’l-lash tushuntiriladi. Induksion tokning hosil bo’lishi shu metodi orqali tushuntiriladi . Elektromagnit induksiya hodisasi va EYUK formulasini yozib uning qandy kattaliklar-ga bog’liqligi o’rtaniladi. 1. Lens qonuni haqida ma’lumot beriladi. Chizmasini chizadi va qonundan kelib chiqadigan formulani yozadi. 4. Elektr xavsizlik choralarini tushuntiradi (misollar asosida). Chizmasini chizadi va formulasini keltirib chiqaradi. 3.1. Eshitadi. Daftariga yozib oladi. 3.2. Formulalarni ma’nosini tushu-nishga harakat qiladi. 3.3 Ta’riflarni yozib oladi, eslab qoladi. 3.4. Topshiriqlar-ni bajaradi va chizmalarni daftariga chizadi. 4-bosqich. Yangi mavzuni mustahkamlash (1 5 min.) 3.1. Mavzuga yakun yasaydi va o’quvchilar e’tiborini asosiy masalalarga qaratadi. 3.2. Mustaqil ish uchun vazifa: mavzuga doir 4 ta yengil masalani o’quvchilar bilan birgalikda yechadi. 4.1. Eshitadi, savollarga javob beradi; 4 2. Mustaqil vazifani yozib oladi va bajara- di, baholarni eshitadi. Prezentatsiya uchun avvalambor kerakli ma’lumotlar yig’iladi. O’quvchilarni yangi mavzu bilan tanishtiriladi. Elektromagnit induksiya hodisasining kashf etilishi , g’altakda induksion tokning hosil bo’lishini virtual laboratoriya asosida tushuntiriladi. Elektro magnit induksiya hodisasi va Faradey tajribalari yordamida EYUK ning hosil bo’lishini galvonometr yordamida ko’rsatiladi. Doimiy magnitni g’altak ichida harakatlanishi natijasida harakatlanishi natijasida g’altakda tok hosil bo’lishini namayish qilinadi. G’altak ichida magnit harakatmaanganligi natijasida g’altakda Tok hosil bo’lmasligi tajribada ko’rsatiladi Endigi tajribada g’altakning g’altak ichida harakatlanishidagi jarayon ko’rsatib beriladi. Demak g’altak ichiga magnitni kiritib ,chiqarayotganimizda g’altakning ichida tok hosi bo’lishini galvonometr yordamida bilib oldik , endigi navbat EYUK ning qanday kattaliklarga bo’liqligi o’rgatiladi Bu formuladan bilishimiz mumkinki EYUK magnit oqimining o’zgarish tezligiga bog’liq ekan agar magnit harakatlanmasa EYUK ham hosil bo’lmas ekan . K-esa proporsionallik koeffitsiyenti bo’lib uning qiymati formulada qatnashayotga kattaliklarning qanday birlikda olinishiga bog’liq. Yangi mavzuni mustahkamlashda ham prezentatsiya usulidan Foydalanishimiz mumkin. Buni test misolida ko’ramiz. Bu jarayonda avval test savoli doskada ko’rsatiladi so’ng o’quvchilarning har biri javobni keyngi slyadda ko’rishadi. Baxs jarayonni to’xtatish maqsadida o’qituvchi javobni keying slydda ko’rsatadi, jarayon xuddi shu ketma-ketlikda bajariladi. 1.Induksion tok nima? a)vaqt birligi ichida birlik yuzadan oqib o’tgan zaryad miqdoriga aytiladi b)berk konturda faqat o’tkazgich konturi orqali o’tayorgan magnit induksiya oqimi o’zgargandagina hosil bo’ladigan va magnit oqim o’zgarib turgan vaqt davomidagina mavjud bo’ladigan tok d)g’altak atrofida magnit harakatlanmagan vaqtda hosil bo’ladigan tok. To’g’ri javob berk konturda faqat o’tkazgich konturi orqali o’tayorgan magnit induksiya oqimi o’zgargandagina hosil bo’ladigan va magnit oqim o’zgarib turgan vaqt davomidagina mavjud bo’ladigan tok 2. Induksion maydon kuchlanishi qanday kattalikka bog’liq? a)g’altak o’ramlar soni va g’altakni kesib o’tayotgan kuch chiziqlarinig o’zgarmasligiga b)g’altak o’ramlar soniga va g’altakni kesib o’tayotgan magnit maydon kuch chiziqlarining o’zgarish tezligiga. d)zaryadlarning ishorasiga. To’g’ri javob g’altak o’ramlar soniga va g’altakni kesib o’tayotgan magnit maydon kuch chiziqlarining o’zgarish tezligiga. 3. Faradey tajribasinig maqsadi nima? a) Elektr maydon yordamida o’tkazgichda elektr toki hosil bo’lishini b) magnit maydon yordamida o’tkazgichda elektr toki hosil qilishni d)magnit g’altak ichida harakatsiz turgan vaqtda g’altakda tok hosil bo’lishini To’g’ri javob magnit maydon yordamida o’tkazgichda elektr toki hosil qilishni 4.Magnit oqiminig birligi nima? a)Tl(tesla) b)Vt (volt) d)Wb(veber) To’g’ri javob. Magnit oqiminig SI da birligi Wb (veber) 5.EYUK ning SI birligi nima? a)Wb(veber) b)Tl(tesla) d)Vt(volt) Tajribalarni mustahkamlash maqsadida quydagi savollar beriladi . Bu quydagi tartibda amalga oshiriladi: 1 .oval shaklidagi savolga javob beriladi . 2. aylana ichidagi savolga javob beriladi va ikkalasi bir-biriga bog’lanadi. 3.to’rtburchak va hokazo tartibda bajariladi. Qanday mantiqiy tuzilishli diagramma . Ele ktr om agn it ind uks iyaI nd uks iya 1- Konturni kesadigan B- o’zgartiriladi 1-Kontur yuzi S- o’zgartiriladi -o’zgaradi 2-Doimiy magnit konturga nisbatan xarakatlantirila di 2-Tokli g’altak konturga nisbatan xarakatlantirila di 1-Kontur diametri o’zgartiraladi sharo-itida doimiy 2-magnit yoki tokli g’altat harakatlantirilad i2-G’altakdagi tok qo’shiladi , uziladi 2-Tokli g’altak zanjiridagi R o’zgartirila di XULOSA Kurs ishida qo‘yilgan maqsad va vazifalarning bajarilishini umumlashtirib quyidagi xulosalarga kelish mumkin: Bu mavzuni turli xil usu l larda o’quvchilarga yetkazish mumkin. Meni fikrimcha o’quvchilarga dars berishda, o’quvchilarning f anga bo’lgan qiziqishlarini oshirishimiz uchun ular bilan ko’proq “savol-javob” va “o’yin” usulidan foydalanish kerakligini bildim. Bu usullarning quyidagicha xususiyatlari mavjud: - O’quvchilar bir-biri bilan fikr almashiniladi va bu fikrlarini tez va teran shakillanishiga yordam beradi. - Darsga bo’lgan qiziqishlarining oshishiga olib keldi. Bu - qiziqishlar o’z navbatida fanga bo’lgan muhabbatning ortishiga - sabab bo’ladi. - O’quvchilar o’rtasidagi savol-javob (raqobat) natijasida - dars samarasini oshirishiga olib keladi. - “O’yin” usulida o’quvchilarning dars davomida so’z boyligi - va nutq jarayon i shakillanib boradi. - O’quvchilar bilmagan savolariga keyingi darsga javob topishlariga - bo’lgan qiziqishlari ortadi. - Uyga berilgan topshiriq hamda vazifalarni to’g’ri va mustahkam - bajarishga intiladilar. - Tajribada ko’rsatishning ahamyati haqida Konfutsiy ko’rganimni unutaman, eshitganimni esimdan chiqaraman, tajribada bajarib ko’rganimni tushunib yetaman degan edi. Haqiqatdan ham - Insonning xotirasi ma’lumotlarni sezgi a’zolari yordamida - qabul qiladi . Inson atrof muhitdan oladigan axborotlarining - 80% ini ko’zi orqali qabul qiladi . Shuni hisobga olib - o’quvchilarning ko’rish qobilyatlarida keng foydalanishimiz - kerak bunda Prezentatsiya usulidan foydalanish katta natijalar - berishini butun bajargan ishlari davomida bilib oldim, va - keyingi dars berish jarayonida ham keng foydalanishi o’z - oldimga maqsad qilib qo’ydim FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 1. ,,Fizika o’qitish uslubi asoslari’’ Toshkent -“O’zbekiston” – 2006 . 2. ”Fizikani o’qitish uslubiyati” fanidan o’quv-uslubiy majmua. 3. www.google.uz Ilg’or pedogogik texnologiya. 4. www.google.uz Informatika va axborot texnologiya 5. U zoqova G .S., Tursunov . Q. S h ., Qurbonov M . F izika o’qitishning nazariy asoslari.–T., O’zbekiston, 2008. 6. S. G. Kalashnikov. Elektr. Toshkent: "O‘qituvchi", 1973 y. 7. O.Q.Quvondiqov, X.O.Shakarov, R.M.Rajabov. Elektr va magnetizm. O’quv uslubiy majmua. SamDU. 2013.

Mavzu: Fizika fanini o’qitishda prezentatsiya metodini qo’llash MUNDARIJA № KIRISH I BOB Zamonaviy texnologiya asosida darsni tashkil etish 1.1. Innovatsion texnologiyalarning maqsadi. 1.2. Innovatsion texnologiyalarning mazmuni va vazifalari. II ASOSIY QISM. FIZIKA FANINI PREZENTATSIYA METODIDAN FOYDALANIB O’QITISH. 2.1. ,,Elektromagnit induksiya hodisasini’’ mavzusi bo’yicha dars ishlanmasining texnologik xaritasi , texnologik modeli. 2.2. Faradey tajribalarini tushuntirishda prezentatsiya usuli yordamida tushuntirish. 2.3 Yangi mavzuni mustahkamlashda prezentatsiya usulidan foydalanish. III Xulosa IV Adabiyotlar

KIRISH Respublikamizda 2020 yil “Ilm-ma’rifat va raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish” yili deb e’lon qilinishi Ilm-ma’rifat,iqtisod sohasiga qaratilayotgan katta e’tiborni qaratmoqda. Ta’lim texnologiyasi tushunchasi esa lug‘aviy jihatdan (inglizcha «an educational technology») ta’lim (o‘qitish) jarayonini yuksak mahorat, san’at darajasida tashkil etish borasida ma’lumotlar beruvchi fan (yoki ta’limot) ma’nosini anglatadi. Ta’lim-tarbiya jarayonini to‘g‘ri tashkil etish uchun barcha mavjud imkoniyatlarni safarbar etish o‘qituvchilarning birinchi navbatdagi vazifalaridan biridir. O‘qituvchi va o‘quvchi o‘rtasidagi muloqot namunasining o‘zgarishi pedagogik texnologiya shartlaridan biridir. Ishning maqsadi va vazifalari . o‘quvchilarining bilish faoliyatini Elaektromagnit induksiya mavzusi bo‘yicha belgilangan maqsadlarga mos holda tanlangan o‘qitish metodlari yordamida tashkil etib ularning o‘zlashtirish darajalarini oshirish. O‘quvchilarning bilimlarini oshirishda pedogogik texnologiyalarga yo‘naltiril - gan ilmiy-metodik samaradorlik darajasi aniqlash. Kurs ishida olingan natijalar quydagi hollarda qo‘llanilishi mumkin: . Kurs ishining tuzilishi va hajmi . Ushbu kurs ishi kirish, ikkita bob, xulosalar va foydalanilgan adabiyotlar qismlardan tashkil topgan bo’lib, ___ bet hajmda kompyuterda lotin alifbosida yozilgan. I BOB. Zamonaviy texnologiya asosida darsni tashkil etish. § 1.1. Innovatsion texnologiyalarning maqsadi.

B ugungi kunda fanni yangi innovatsion texnologiyalar bilan boyitilishi talab etilmokda. Yangi innovatsion texnologiyalar o‘quv jarayonini natijasini kafolatlash yuqori samaradorlikka erishish kam vaqt sarflab katta xajmdagi bilimlarni egallash imkonini tug‘diradi. Innovatsion texnologiyalar va pedagogik mahorat bo‘lajak pedagoklarda o‘rgangan ta’lim va tarbiyaviy texnologiyalarni to‘g‘ri o‘z o‘rnida va yuqori samara bilan qo‘llash malakasini hosil etishga qaratilgan bo‘lib u o‘qituvchiga nutq malakasini psixologik xolatni boshqarish malakasini o‘quv jarayonini tashkil etish yo‘l yo‘riqlarni ko‘rsatadi. Mavzuni o’tishdan avval o’quvchilarning darsga tayyorligi , ularning bu fanga qiziqishlari paydo qilishimiz kerak. Ma’lumki ta’lim ikki tomonlama jarayon bo’lib, bunda ham o’qituvch ham o’quvchi birgalikda harakat qilishi kerak. Avvalombor dars jarayonida teskari alqoqani yo’lga qo’yish lozim, ya’ni o’quvchi o’tilayotgan darsni qay darajada o’zlashtirayotganini bilib borishimiz kerak. O’quvchilarning yangi mavzuni qay darajada tushinayotganliklarini bilishimiz katta ahamyatga ega. Dars jarayonida mavzu tajribalarini bajarib ko’rsatish orqali ularning darsga qiziqishlarini oshirishimiz mumkin va bu tajribalar o’quvchining xotirasida uzoq vaqt saqlanadi. An’anaviy darsni yangi innovatsion tehnologiya almashtirishimizga quydag i sabablarni ko’rsatishimiz mumkin. An’anaviy ta’lim shaklining ijobiy va salbiy tomonlari Ijobiy tomonlari Salbiy tomonlari 1.Sistematiklik xarakterga eg a ekanligi 1. B ir xillikning ustunligi 2.Tartibga solingan manti q iy 2.Dars va q tini tejaml i

bo g‘ lanishning mavjudligi ta q simlanganligi 3.O‘qituvchining emotsional ta’siri do i miy 3.Dars va q tida yangi mavzuni o‘rganishda y o‘ nalish beriladi. Bu esa uy vazifaga yuklatiladi. 4. U mumiy o‘qitishda yalpi harakatlarning o p timalligi 4.Talabalar o‘zaro mulo q otdan maxrum 5. Mustaqillikning yo‘qligi 6 O‘quvchilar passiv xol a tni egallashi 7. O‘quvchi ning nutkiy faoliyatining kamligi 8.O‘rta me’yoriy yondashish 9. Individual yondashuvning yo‘ql i gi XX asrning 30 yillarida fanga pedagogik texnika tushunchasi kirib keldi. Bu tushunchaning kirib kelishiga 1932 yil 25 avgustda qabul qilingan «Boshlang‘ich va o‘rta maktablarning o‘quv dasturlari va ish tartibi» haqidagi hukumatning qarori sabab bo‘ldi. Shunday qilib, «pedagogika» yunonchadan «bolani etaklash» so‘zini bildiradi. Maktabda mashg‘ulotlarni o‘qituvchilar – «didiskala»lar o‘tar edi («didasko» - men o‘qiyman, keyinroq «didaktika» - o‘qitish nazariyasi paydo bo‘ldi). Muqqadam bilimning bu sohasi falsafa fani negizida amalga oshirilar edi.

«Texnologiya» materiallar yoki yarim fabrikatlarni olish, ishlov berish va qayta ishlash usullarini ishlab chiquvchi va takomillashtiruvchi ilmiy fandir. «Texnologiya» fani ham qadimgi yunonistonda paydo bo‘ldi va u ikkita so‘z – «texne» - san’at va «logos» - o‘rganish – dan iborat. Ushbu davrda, bu hunarmandning predmetni tayyorlash san’atiga, ustozi rahbarligi ostida (mashqlar tufayli) o‘zining tirishqoqligi va tabiiy iqtidori orqali erishishini anglatar edi. «Texnologiya» va «Pedagogika»ning fan sifatida bir tarixiy davrda shakllanganligi, bu qonuniy hodisadir. Chunki kengaytirilgan va ommaviy ishlab chiqarishni tashkil etish, ommaviy o‘qitishni taqozo etdi. Keltirilgan bu ta’rifdan, pedagogik texnologiyaning – tizimlilik va samaradorlik kabi majburiy belgilarini alohida ta’kidlash mumkin. Bunga pedagogik texnologiyaning majburiy tashkil etuvchi belgilarining yana birisi qayta takrorlanishni qo‘shish lozim bo‘ladi. Yuqoridagilarni e’tiborga olib, pedagogik texnologiyani - maqbullashtirilgan, unifikatsiyalashtirilgan va qayta takrorlanadigan o‘quv jarayonini yaratish va qo‘llash deb, xarakterlash mumkin. Shunday qilib, oliy ma’lumotli mutaxassislar tayyorlovchi tizim, ularda ishlab-chiqarish, texnika texnologiyaning uzluksiz o‘zgarib turuvchi sharoitiga zudlik bilan moslashuvchanlikni shakllantirishga yo‘naltirilishi zarur. Ular bilimlar harakatlanuchanligi, tanqidiy fikrlash, ijod va kasbiy faoliyatida epchillik kabi xususiyatlarga ega bo‘lishi lozim. § 1.2. Innovatsion texnologiyalarning mazmuni va vazifalari Ta’lim texnologiyalarini ishlab chiqishda quyidagi o‘ziga xos xusuiyatlarni xisobga olish kerak. 1.O‘quvchi sub’ektiga alo h ida e’tibor berish. 2.Texnologik xususiyatga ega bulishi 3.Tizimlilik (pedagogik texnologiya) tizimlilik xususiyatiga ega bulishi kerak, ya’ni mantikiy bog’lanishlar va yaxlitlikning mavjud b o’ lishi .

O'xshashlar

DURODGORLIK FANINI O’QITISHDA INOVATSION TA’LIM TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISH
Informatika fanini o‘qitish
FIZIKANI O’QITISHDA “TAJRIBA” METODIDAN FOYDALANISH FIZIKANI O’QITISHDA “TAJRIBA” METODIDAN FOYDALANISH
CHIZMACHILIKDAN HAR BIR DARS UCHUN ZARUR BO’LGAN O’QITISH ANJOMLARI VA MATERIALLARINING ELEKTRON SLAYDLARI ISHLANMASI (8-SINF UCHUN)
Fizikani o’qitishda tanqidiy fikrlashni shakllantirish