“MAKTAB” ma’lumotlar bazasini loyihalashtirish va ishlab chiqish

Yuklangan vaqt:

13.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2664.4951171875 KB

Ko'chirib olish

Mavzu: “ MAKTAB ” ma’lumotlar bazasini loyihalashtirish va ishlab chiqish
REJA:
1.Tanlangan predmet sohani tahlil qilish
2. Konseptual loyihalash (infologik loyihalash)
3.Datalogik loyihalash (mantiqiy loyihalash)
4. Fizik loyihalash
5. Ma’lumotlar bazasi ilovasini loyihalash va ishlab chiqish
6. Ma’lumotlar bazasi ilovasini ishlatish

TANLANGAN PREDMET SOHANI TAHLIL QILISH
Predmet soha: “MAKTAB”
Maktab ma’lumotlar bazasini ishlab chiqish ko’plab qulayliklarni yaratadi. Maktab
haqida unda nechta o’qituvchilar, o`quvchilar, sinf va sinf xonalari haqida yetarlicha
ma’lumotga ega bo’lish mumkin.
Ushbu tizimning asosiy obyektlari quyidagilardan iborat:
1.Maktab
maktab_raqam
i maktab_manzi
li maktab_direkto
ri xodimla
r o`quvchilar
-soni sinfla
r sinf_xonala
ri
2.Xodimlar
xodim_ID FISH lavozimi maoshi manzili tel_raqami ish_staji
3.O`quvchilar
O`quvchi_ID FISH sinfi manzili tel_raqami
4.Sinflar
sinf_raqam
i o`quvchilar_son
i qizlar_son
i o`g`il_bolalar_son
i sinf_rahbar
i dars_jadval
i
5.Sinf_xonalari
xona_raqami xona_nom
i mas`ul_shax
s jihozlar

INFOLOGIK LOYIHALASH
1.Mohiyat: Maktab

2.Mohiyat: Xodimlar
maktab_raqami
sinflarMaktabmaktab_direktori
xodimlar
sinf_xonalarimaktab_manzili
o`quvchilar
xodim_ID
XodimlarFISH
lavozimi
tel_raqamiish_staji
maoshi

3.Mohiyat: O`quvchilar
4.Mohiyat: Sinflar
O`quvchilarFISH O`quvchi_ID
tel_raqami
manzili
sinfi
Sinf_raqami
Bolalar_soni SinflarOquvchilar_soni
Sinf_rahbari Dars_jadvali
Qizlar_soni manzili

5.Mohiyat: Sinf xonalari
Sinf xonalariXona nomi Xona raqami
jihozlar
Mas`ul shaxs

DATALOGIK LOYIHALASH
1.Mohiyat: Maktab

maktab_raqami
sinflarMaktabmaktab_direktori
xodimlar
sinf_xonalarimaktab_manzili
o`quvchilar

2.Mohiyat: Xodimlar
xodim_ID
manziliXodimlarFISH
lavozimi
tel_raqamiish_staji
maoshi

3.Mohiyat: O`quvchilar

4.Mohiyat: Sinflar
O`quvchilarFISH O`quvchi_ID
tel_raqami
manzili
sinfi

5.Mohiyat: Sinf xonalari
Sinf_raqami
Bolalar_soniSinflarOquvchilar_soni
Dars_jadvali
Sinf_rahbariQizlar_soni

Bu rasmda “Maktab “ so’rovlarining bog’lanishi ko’rsatilgan
FIZIK LOYIHALASH
Mas`ul shaxsSinf xonalariXona nomi Xona raqami
jihozlar

“Maktab” munosabatlari jadvali
Maydon nomi Tipi
Maktab_raqami Счетчик
Maktab_manzili Текстовый( 60)
Maktab_direktori Текстовый(60)
Xodimlar Числовой
O`quvchilar_soni Числовой
Sinflar Числовой
Sinf_xonalari Числовой
“Xodimlar” munosabatlar jadvali
Maydon nomi Tipi
Xodim_ID Счетчик
FISH Текстовый(60)
Lavozimi Текстовый(60)
Maoshi Числовой
Manzili Текстовый(60)
Tel_raqami Числовой
Ish_staji Числовой
“O`quvchilar ” munosabatlar jadvali
Maydon nomi Tipi
O`quvchi_ID Счетчик
FISH Текстовый(50 )
Sinfi Числовой
Manzili Текстовый(50 )
Tel_raqami Числовой
“Sinflar” munosabatlar jadvali
Maydon nomi Tipi

Sinf_raqami Счетчик
O`qivchilar_soni Числовой
Qizlar_soni Числовой
O`g`il_bolalar_soni Числовой
Sinf_rahbari Текстовый(50 )
Dars_jadvali Текстовый(50 )
“Sinf_xonalari” munosabatlar jadvali
Maydon nomi Tipi
Xona_raqami Счетчик
Xona_nomi Числовой
Mas`ul_shaxs Текстовый(50 )
Jihozlar Числовой

Ma’lumotlar bazasi ilovasini loyihalash va ishlab chiqish
“Maktab” ma’lumotlar bazasi ilovasini loyihalashtirishda MS Access dasturidan
foydalandim.
Пуск menyusidan MS Access buyrug’ini tanlaymiz, ochilgan oynadan “ Пустая база
даннйх ”buyrug’I tanlanadi va biz yaratayotgab bazamizga nom beramiz.

Dastlab jadval hosil qilish uchun MS Access ning “ Созданые ” menyusidan
“ Таблица ” bo’limi tanlanadi va jadval hosil qilinadi,
“ Режим ” bo’limidan “ Конструктор ” tanlanadi.

Keyin quyidagicha oyna hosil bo’ladi:

Shundan so’ng ekranda jadval hosil bo’ladi. Biz “ Имя поля ” satriga atributlarni, “ Тип
данных ” satriga kiritilayotgan ma’lumotimiz qanday turda ekanini kiritamiz.
Ushbu oyna hosil bo’ladi
Har bir mohiyat atributlarni shu tarzda kiritib chiqamiz

Jadvallarni har biriga ma’lumot kiritib chiqamiz
:

Formalar bilan ishlash:
Forma larni tuzish uchun uni tashkil qiladigan usullardan biri tanlab olingach,
muloqot darchasining pastki qismida forma tuziluvchi jadval yoki so’rov nomi
ko’rsatiladi. Ma’lumki, forma asosan boshqarish elementlaridan iborat bo’lib, uning
tashqi ko’rinishi shu boshqarish elementlarini rejali joylashtirishga bog’liq. Shuning
uchun ham formani avtomatik ravishda tashkil qilish (avtoforma yordamida) maqsadga
muvofiq. Avtoforma–MB darchasida «Создать» tugmasini bosish bilan « Новая
форма » muloqot darchasi ochiladi. Unda kerakli so’rov yoki jadvalni tanlab
«sichqoncha » chap tugmasini Автоформа turlaridan biri ( lentali, jadvalli yoki
ustunli ) ustida 2 marta bosiladi. Master yordamida forma tashkil qilish esa 4
bosqichdan iborat:
a) formaga kiritish mumkin bo’lgan maydonlarni tanlash,
b) formaning tashqi ko’rinishini tanlash,
c) formaning fon tasvirini tanlash,
d) forma nomini berish.
Microsoft Access oshqarish panelining Вид tugmasini bosish natijasida forma
tuzilmasi bilan panel elementlari (formani boshqarish jarayonini tashkil qiladigan
asboblari bilan jihozlangan) ochiladi. Shuni nazarda tutib Форма tuzilmasi haqida
to’liqroq ma’lumot quyida keltirilgan.
Forma tuzilmasi
Forma tuzilmasi 3 qismdan iborat:
-forma sarlavhasi,
-ma’lumotlar beriladigan joy,
-eslatmalar satri.
Endi har bir jadvalimizning formasini yaratamiz . Buning uchun biz “C оздание ”
menyusidan “ Конструктор форм ” bandini tanlaymiz . Quyidagi oyna paydo bo’ladi.

Biz bu formaga sarlavha qo’yish uchun ushbu buyruqni tanlaymiz.
Quyidagi oyna hosil bo’ladi va sarlavha qo’yamiz.
Endi maydonlarni qo’shish uchun ushbu bandni tanlaymiz.
Bu buyruq tanlangandan keyin “ Показать все таблицы ” bandiga kiramiz va har u
oynada har bir jadval nomlari aks etgan bo’ladi.

Jadval nomini tanlasak uning atributlari kelib chiqadi. Har bir atribut ustiga
sichqonchaning chap tugmasini ikki marta bosamiz va bu atribut nomlari formamizda
paydo bo’ladi.

Xulosa
Biz bu kurs ishini bajarish davomida ma’luotlar bazasi bilan ishlashni o`rgandik,
bunda har bir soxaga tegishli ma’lumotlar bazasini tashkil qilishda har xil modellardan
foydalangan holda tuzib chiladi.
Biz yaratgan Ma’lumotlar bazasi foydalanuvchilar uchun ximat qilib, ular
o’zlari maktab haqida ma’lumot olishlari mumkin.
“Maktab” mavzusida ma’lumotlar bazasini tuzishda ER-model, XMIND va
relatsion model, (Access) yordamida har bir bo’limlarni bir biri bilan bog’lanishini
o’rganib chiqdik . MBBT va uning turlari, qulayliklar hamda kamchiliklarini
o’rgandik. Ma’lumotlar bazasida jadvallar hosil qilish shu jadvallarga nisbatan
ma’lumotlarni qo’shish, taxrirlash, o’chirish, so’rov hosil qilish hamda jadvallarni olib
tashlash kabi buyruqlarni hosil qilish uchun formalar yaratdik va ko’rib chiqdik.
Bu mustaqil ishini bajarish davomida predmet soha tanlab shu tanlangan soha ustida
quyidagilarni bajardik:
1. Tanlangan predmet sohani tahlil qilish .
2. Konseptual (infologik) loyihalash.
3. Datalogik loyihalash.
4. Fizik loyihalash.
5. Ma’lumotlar bazasini ilovasini loyihalash va ishlab chiqish .
6. Ma’lumotlar bazasini ishini boshqarish.
Tanlangan predmet sohani tahlil qilishni “Maktab” misolida o’rgandik. Bunda
tanlangan obektni quyidagi bosqichlar bilan o’rganishni amalga oshirdik:
– ma’lumotlar bazasi va avtomatlashtirilgan tizimni ishlab chiqishning dolzarbligini
asoslash;
– predmet soha va asosiy cheklovlarni batafsil tavsiflash;
- ushbu predmet soha asosiy obyektlari, ularning xossalari va o‘zaro aloqalarini
aniqlash;

– tizimdan foydalanuvchilar ko‘lami va ularning axborotga bo‘lgan ehtiyojlarini
aniqlash;
- tizimning hujjat almashinuvini tadqiq etish;
- avtomatlashtirilgan muhitda hal qilinadigan vazifalar ko‘lamini aniqlash va hokazo.
Bunda biz har bir mohiyatlar uchun alohida jadvallar yaratdik, bu jadvallarga:
ma’lumotlar bazasining jadvallarini hosil qilish, bu jadvallarga ma’lumotlar qo’shish,
jadvaldagi ma’lumotlarni tahrirlash, jadvaldagi ma’lumotlarni uchirish, uchun ushbu
tiplarga murojat qildik ( Счетчик , Текстовый , Числовой , Дата/время va hokazo).
Bundan tashqari jadvallarga so’rovlar, formalar, hisobotlar hosil qilishni ko’rib
chiqdik.

Mavzu: “ MAKTAB ” ma’lumotlar bazasini loyihalashtirish va ishlab chiqish REJA: 1.Tanlangan predmet sohani tahlil qilish 2. Konseptual loyihalash (infologik loyihalash) 3.Datalogik loyihalash (mantiqiy loyihalash) 4. Fizik loyihalash 5. Ma’lumotlar bazasi ilovasini loyihalash va ishlab chiqish 6. Ma’lumotlar bazasi ilovasini ishlatish

TANLANGAN PREDMET SOHANI TAHLIL QILISH Predmet soha: “MAKTAB” Maktab ma’lumotlar bazasini ishlab chiqish ko’plab qulayliklarni yaratadi. Maktab haqida unda nechta o’qituvchilar, o`quvchilar, sinf va sinf xonalari haqida yetarlicha ma’lumotga ega bo’lish mumkin. Ushbu tizimning asosiy obyektlari quyidagilardan iborat: 1.Maktab maktab_raqam i maktab_manzi li maktab_direkto ri xodimla r o`quvchilar -soni sinfla r sinf_xonala ri 2.Xodimlar xodim_ID FISH lavozimi maoshi manzili tel_raqami ish_staji 3.O`quvchilar O`quvchi_ID FISH sinfi manzili tel_raqami 4.Sinflar sinf_raqam i o`quvchilar_son i qizlar_son i o`g`il_bolalar_son i sinf_rahbar i dars_jadval i 5.Sinf_xonalari xona_raqami xona_nom i mas`ul_shax s jihozlar

INFOLOGIK LOYIHALASH 1.Mohiyat: Maktab 2.Mohiyat: Xodimlar maktab_raqami sinflarMaktabmaktab_direktori xodimlar sinf_xonalarimaktab_manzili o`quvchilar xodim_ID XodimlarFISH lavozimi tel_raqamiish_staji maoshi

3.Mohiyat: O`quvchilar 4.Mohiyat: Sinflar O`quvchilarFISH O`quvchi_ID tel_raqami manzili sinfi Sinf_raqami Bolalar_soni SinflarOquvchilar_soni Sinf_rahbari Dars_jadvali Qizlar_soni manzili

5.Mohiyat: Sinf xonalari Sinf xonalariXona nomi Xona raqami jihozlar Mas`ul shaxs

O'xshashlar

Universitet ma’lumotlar bazasini loyihalashtirish va ishlab chiqish

Avtosalon ma’lumotlar bazasini loyihalashtirish va ishlab chiqish

“Univerisitet” ma’lumotlar bazasini loyihalashtirish va ishlab chiqish

Shifoxona ma’lumotlar bazasini loyihalashtirish va ishlab chiqish

Fakultet ma’lumotlar bazasini loyihalashtirish va ishlab chiqish