1PSIXOLOGIK FANLARNI O’QITISHDA KO’RGAZMALI QUROL VA TEXNIK VOSITALARDAN FOYDALANISH REJA Kirish 1-bob. Yaxlit pedagogik jarayonning nazariy asoslari 1.1 pedagogik jarayonning yaxlitligi va uning vazifasi 1.2 pedagogik jarayonning tuzilishi 2-bob. O'quv maqsadlarini tasniflash va uni o'quv jarayonida amalga oshirish 2.1 maqsad pedagogik jarayon tuzilishining tarkibiy qismi sifatida. Bloom Taksonomiyasi 2.2 amaliy vazifalarni ishlab chiqish Xulosa Foydalanilgan adabiyotlar

2MUNDARIJA 1-BOB. O'QUV JARAYONIDA KO’RGAZMALARDAN FOYDALANISHNI O'RGANISHNING NAZARIY ASOSLARI 1.1 KO’RGAZMALI O’QITISH USULLARI VA ULARNING TASNIFI 1.2 O'tmishdagi o'qituvchilar tomonidan o'qitishning ko'rinishini asoslash 2-BOB. O'QUV JARAYONIDA DIDAKTIK KO’RGAZMALARDAN AMALIY FOYDALANISH 2.1 Didaktik ko’rgazmali qurollardan foydalanishning amaliy ko’rinishlari 2.2 KO’RGAZMALI O’QUV QUROLLARINI TADBIQ ETISH KO’RINISHLARI XULOSA FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

3KIRISH Kurs ishining dolzarbligi: Ko’rgazmali vosita ob'ektiv voqelikni tushunishning samarali vositasidir. Ko’rgazmaliizatsiya nafaqat o'quvchilarning bilish faoliyatini osonlashtiradi, balki ularni idrok etishni tashkil qiladi va esda saqlash jarayonini faollashtiradi. Ko‘rgazmali qurollardan maktab o‘quvchilarida nafaqat obrazli tasavvur hosil qilish, balki tushunchalarni shakllantirish, mavhum bog‘lanish va bog‘liqliklarni tushunish uchun ham foydalanish didaktikaning eng muhim tamoyillaridan biridir. Bolalarga ta'lim berishda ko'rishning ahamiyati L. M. Tolstoy, V. A. Suxomlinskiy, K. Ushinskiy, A. S. Makarenko kabi o'qituvchilar tomonidan ta'kidlangan. Ularning ta'kidlashicha, bolalarning yoshligida aqliy rivojlanishidagi etakchi faoliyat o'yin va ko’rgazmaliizatsiyadir. Kurs ishining yangiligi Ko’rgazmaliizatsiya o‘qitish tamoyili sifatida dastlab Ya.A.Kamenskiy tomonidan shakllantirilgan, keyinchalik I.G.Pestalozsi, K.D.Ushinskiy, L.V.Zankov va boshqa o‘qituvchilar tomonidan ishlab chiqilgan. Ya.A.Kamenskiy o zining mashhur “didaktikaning oltin qoidasi”da ravshanlikʻ tamoyilini aniq ifodalagan. “Ko‘rish – sezgilar orqali idrok etish uchun ifodalanishi mumkin bo‘lgan hamma narsa: ko‘rish orqali idrok etish uchun ko‘rinadigan; eshitiladigan - eshitish orqali; hidlar - hid bilan; ta'mga qarab - ta'mga; teginish joiz - teginish orqali. Agar biror narsa yoki hodisani bir nechta sezgilar bilan darhol idrok qilish mumkin bo'lsa, ularni bir nechta sezgilar bilan tasavvur qiling." Bolalarning musiqiy tarbiyasida ko'rgazmali qurollardan foydalanish alohida ahamiyatga ega. Musiqaning murakkabligi va o'ziga xosligi, uni tarbiyalashning o'ziga xosligi yordamchi "musiqiy" yordamchi vositalardan foydalanishni talab qiladi. Bunga taniqli sovet musiqa o'qituvchilari va psixologlari e'tibor qaratdilar. B. M. Teplov ta'kidlaganidek, o'z-o'zidan olingan musiqa faqat hissiy mazmunni ifodalashi mumkin, lekin boshqa musiqiy idrok vositalari bilan birgalikda musiqaning kognitiv

4ma'nosi eng keng chegaralargacha rivojlanadi. B.Astafiev ta’kidlaganidek, “Musiqa bu san’at, ya’ni dunyoda inson tomonidan yaratilgan ma’lum bir hodisa bo’lib, o’qitiladigan va o’rganiladigan ilmiy fan emas”. Bolalarning musiqiy ta'limida ko'rgazmali qurollardan foydalanish musiqa va uning ifodalash imkoniyatlari haqida bolalarga oddiy, tushunarli shaklda tasavvur berishga imkon beradi; musiqa orqali berilgan turli xil tuyg'ular va kayfiyatlarni farqlashni o'rgatish. Kurs ishining ahamiyati : Ko'rgazmali qurollardan foydalanish tufayli bolalarda musiqiy-sezgi qobiliyatlari, shuningdek, umumiy musiqiy qobiliyatlar - baland eshitish, ritm hissi va boshqalar faolroq rivojlanadi, ularda musiqaga qiziqish rivojlanadi. Ko'rgazmali qurollar yordamida bajariladigan musiqiy topshiriqlar bolaning aqliy faoliyatini sezilarli darajada faollashtiradi, ijodiy xususiyatga ega bo'lgan mustaqil musiqiy faoliyatini rivojlantiradi. Aynan shu narsa kurs ishida muhokama qilinadi. Mening tadqiqotim ob'ekti didaktik ko'rgazmalardan foydalanishdir. Tadqiqot mavzusi musiqani o'qitish jarayonida ko'rishning o'rni. Kurs ishining maqsadi musiqa darslarida tasviriy materiallarning o‘quv jarayonida tutgan o‘rnini aniqlashdan iborat. Maqsadlar: 1) o'quv jarayonida ko’rgazmaliizatsiyadan foydalanish bo'yicha pedagogik va uslubiy adabiyotlarni o'rganish; ) ko‘rgazmali qurollardan samarali foydalanish shartlari va ko‘rgazmali qurollarni tanlashga qo‘yiladigan talablarni aniqlash; ) musiqa darsida tasviriy materiallardan amaliy foydalanishni tavsiflab bering. Bolada ko’rgazmali g'oyalarni rivojlantirish uchun ularni ko’rgazmali qo'llab- quvvatlab, ko'rgazmali qurollardan keng foydalangan holda yaratish kerak. Bundan gipoteza kelib chiqadi: didaktik ko'rgazmalardan foydalanish musiqa darsida o'quv materialini optimal o'rganishga yordam beradi. Asosiy tadqiqot usullari: - eksperimental usul;

5pedagogik kuzatish; diagnostik suhbat; ijodiy faoliyat natijalarini tahlil qilish talabalar; adabiyotshunoslik