Жанри ҳикоя дар э одиёти Равшан Махсумзодҷ I. МУҚАДДИМА II. ҲАЁТ ВА ФАЪОЛИЯТИ РАВШАН МАХСУМЗОД II.1. Зиндагиномаи нависанда II.2Таҳаввули жанри ҳикоя дар адабиёти форсу то ик. ҷ II.3. Хизматҳои Равшан Махсумзод дар инкишофи жанри ҳикоя III. МАЗМУН ВА МУНДАРИ АИ ҲИКОЯҲОИ РАВШАН Ҷ МАХСУМЗОД III. 1.Хусусиятҳои баде ва услубии ҳикояҳои адиб ӣ III.2. Мавз и “ анги шаҳрванд ” дар ҳикояҳои Равшан Махсумзод ӯ Ҷ ӣ IV. ХУЛОСА V.Р ЙХАТИ АДАБИЁТ Ӯ 2

МУҚАДДИМА Дар солҳои ҳафтоди адабиёти то ик дигаргуниҳои иддие ба ву удҷ ҷ ҷ омад. Ин тағйирот пеш аз ҳама ба пайдоиши адибони насли нав вобастагии қавие дошт. Зеро дар нимаи дуюми асри сипаришуда гурўҳи э одкороне дар ҷ арсаи адабиёт ба ву уд омаданд, ки онҳо дар осори дилписанди хеш самти ҷ инкишофи адабиётро дигаргун сохтаанд. Аз оғоз дар э одиёти онҳо бинишу ҷ идроки тоза эҳсос мегардид. Инҳо адибони авоне буданд, ки боистеъдод ва ҷ сермутолиа ба назар мерасиданд. Рўҳияти солим асоси ҳастии инсон буда, инсон бе одамият ҳе аст. Одамият бошад, бе фазилатҳои хос, бе маънавияту ҷ рўҳияти комил тасаввур намешавад. Дар ин замина адабиёти баде ӣ метавонад воситаи муҳим ва асосии таълиму тарбияи инсон бошад, шахсияти одамро камол бахшад, ўро дар рўҳияи одаму одамгар ва ахлоқи нек тарбия ӣ намояд. Адабиёти баде воситаест, ки дар ву уди хонанда ҳисси инсон ва ӣ ҷ ӣ одамгариро устувор сохта, тасаввуроти ўро оид ба вазифаи одам ва марому ӣ мақсади ў дар зиндаг васеъ месозад, маданияти маънав ва рўҳияти ўро ӣ ӣ такмил мебахшад. Истиқлолияти кишвар дар баробари тарзи давлатдор , ӣ иқтисод, хо агидор ва ғайра хоҳони инкишоф ва пешрафти рўҳияти ҷ ӣ камолёфта ва ахлоқи нек низ мебошад. Яке аз тарбиятгарони ин давра Равшан Махсумзод буда бо ҳикояҳои дилнишини реалистии худ ба адабиётамон по ниҳодааст. ҳан з аз давраи мактабхони ба мақоланавис Ӯ ӯ ӣ шур ъ карда аввалин ҳикояашро дар давраи дониш ияш навиштааст. То ӯ ҷӯ имр з ма м аи ҳикояву қиссаҳояш «Арзи дил» (1997), «Қалами шинос» ӯ ҷ ӯ (1998), «Духтари к ҳистон» (2003), «Сояи ишқ» (2007), «Кафан киса ӯ надорад» (2009), «Пули Сирот» (2012), «Дили модар»(2016) ва «Ишқи зистан»(2020) интишор ёфтаанд. Э одиёти адиб як зайл аз ҳаёти халқи ҷ маҳалл огоҳи дода хонандаро дар дохили мардуми то икзабон гирд ӣ ҷ мегардонад. Ҳикояҳои Равшан Махсумзод ҳикояҳои реалист буда бе ҳе як ӣ ҷ кинояву ма оз навишта шудаанд. Сарвари Иттифоқи нависандагони ҷ То икистон Равшан Махсумзод дар қайди ҳаёт аст ва ба ҳикоянавис умри ҷ ӣ 3

худ мепардозад. Аз нависанда ҳико ҳои нав ба наву олибу шавқоварҷ ҷ интизори дорем. Дара аи омўзиш ва тадқиқи мавзўъ ҷ . Дар тору пуди э одиёти ҷ Равшан Махсумзод масъалаи ахлоқи и тимо ва инсону инсонгар қарор ҷ ӣ ӣ дорад. Тадқиқоте, ки дар атрофии насри нависанда сурат гирифтаанд, дар баррасии масъалаҳои удогонаи адабиёти навини то ик арзиши хоси илм - ҷ ҷ ӣ амал доранд. Албатта дар бораи муаллиф ва э одиёти аз тарафи ӣ ҷ ӯ адабиётшиносон фикрҳо гуфта шудаанд. Вале то ҳол дар бораи ҳикояҳои нависанда ба пурраги тадқиқот ба амал бурда нашудааст. Мо хостем то қадри имкон, то ҳадди иқтидор ҳикояҳои ин нависандаи навкорро тадқиқ намоем. Мақсад ва вазифаи рисолаи хатм ӣ . Мақсад аз тадқиқи ин мавз ъ дар ӯ он аст, ки мо хостем дар тафаккури хонандагони наврас дар бораи Равшан Махсумзод ва ҳикояҳои тахайюлоте пайдо гардад. Дар тафаккури авонони ӯ ҷ наврас нисбат ба адабиётамон меҳру муҳаббат самимона интишор ёбад. Аз дохили насли наврас чун Равшан Махсумзод ҳикоянависони нав ба камол расанд. Объекти тадқиқот . Сарчашмаҳои таҳқиқро ҳикояҳои нависанда ташкил медиҳад. Дар давоми таҳқиқ аз «Духтари к ҳистон» , «Сояи ишқ», ӯ «Пули Сирот» ва «Ишқи зистан» бештар намунаҳо оварда шуд. Аз сабабе ки китоби «Ишқи зистан» дастрас буд, ин ма м а бештар таҳқиқ карда шуд. ҷ ӯ Навгонии мавзўъ : Дар рисолаи хатм бори аввал ҳикояҳои Равшан ӣ Махсумзод аз иҳати мавз ъ ва мундари а, забон ва услуб таҳлил карда шуд. ҷ ӯ ҷ Доир ба мавз ҳҳои гунонугун сухан ронда ва барои исботи ин фикрҳо аз ӯ ҳикояҳои нависанда батаҳқиқ мисолҳо оварда шуд.Ба таври хулоса гирем рисолаи хатм ба тамом навгон аст. ӣ ӣ Аҳамияти илмї ва амалии рисола . Дар ҳикояҳои Равшан Махсумзод мо ба мавз ъҳои гуногуни пуробуранг дучор мешавем . Таҳқиқи бадеии ӯ маънавияти инсон ҳамеша дар мадди назари нависанда қарор доштааст. Аз 4

иҳати ғоя ва мавзўву мундари а тадқиқ намудани э одиёти нависанда ва тоҷ ҷ ҷ ч андоза тавассути мутолиаву фаҳмондадиҳии ин ҳикояҳо барои таълим ва ӣ тарбияи насли наврас, донишомўзони литсей ва колле ҳо, ҳамчунин ҷ макотиби ол аз аҳамият хол набуда, барои пешрафти илми ӣ ӣ адабиётшиносии мамлакат ва аҳон ҳиссаи муносиб хоҳад гузошт. Аз ин рў ҷ ӣ таҳлилу тадқиқи образҳои асосии ҳикояҳои нависанда ҳам арзиши илм ва ӣ ҳам амал дорад. ӣ Сохтори кори малакавии мо аз муқаддима, ду боб, хулоса ва рўйхати адабиёти истифодашуда таркиб ёфтааст. 5

БОБИ ЯКУМ ҲАЁТ ВА ФАЪОЛИЯТИ РАВШАН МАХСУМЗОД Зиндагиномаи нависанда Равшан Махсумзод 27 сентябри соли 1963 дар деҳаи Дарбанди ноҳияи Бойсуни вилояти Сурхондарё ба аҳон омадааст. Мактаби миёнаро дарҷ деҳаашон ба итмом расонда, вориди факултаи филологияи то ики ҷ Университети давлатии То икистон ба номи В.И.Ленин (ҳозира Донишгоҳи ҷ миллии То икистон) шудааст. Баъди адои хизмати ҳарб таҳсилро дар ҷ ӣ факултаи журналистикаи Донишгоҳи давлатии Ленинград (ҳозира Санкт- Петербург) идома дода, соли 1990 соҳиби диплом гаштааст. Сипас мухбири ҳафтаномаи «Сухан», котиби масъули ҳафтаномаи «Саховат», мудири ш ъбаи ҳафтаномаи «То икистон», сармуҳаррири ҳафтаномаи «Зан ва мард», ӯ ҷ «Чархи гардун», «Вечерний Душанбе» ва мудири бахши насри ИНТ будааст. Алҳол муовини раиси Иттифоқи нависандагони То икистон аст. ҷ Нахустин ҳикояҳояш ҳан з аз овони дониш й дар р зномаву ӯ ҷӯ ӣ ӯ ҳафтаномаҳои «Комсомоли То икистон», «Адабиёт ва санъат», «Паёми ҷ Душанбе» ба табъ расидаанд. То имр з ма м аи ҳикояву қиссаҳояш «Арзи ӯ ҷ ӯ дил» (1997), «Қалами шинос» (1998), «Духтари к ҳистон» (2003), «Сояи ӯ ишқ» (2007), «Кафан киса надорад» (2009), «Пули Сирот» (2012), «Дили модар»(2016) ва «Ишқи зистан»(2020) интишор ёфтаанд. Дар баробари иншои асарҳои баде навиштаҳои публитсистиаш ӣ пайваста дар ма аллаву р зномаҳо ба табъ мерасанд. Эссеву мақолаҳои дар ҷ ӯ ӯ хусуси зиндагии ибратом з ва фаъолияти пурсамари чеҳраҳои мондагори ӯ илму фарҳангу адаби то ик, монанди Устод Айн , ҳунарпешаи ном Ҳошим ҷ ӣ ӣ Гадо, олими маъруф Ҳамид Мансуров, нависандагони машҳур Фазлиддин Муҳаммадиев, П лод Толис, Мутеулло На миддинов, Саттор Турсун, ӯ ҷ 6