ADOBE FLASH DASTURI TO’G’RISIDA UMUMIY MA’LUMOT
![MAVZU: ADOBE FLASH DASTURI TO’G’RISIDA UMUMIY
MA’LUMOT
Reja:
Kirish
1.Adobe Flash dasturi haqidaa
2. Adobe Flash dasturi vazifasi
3. Adobe Flash dasturi interfeysi.
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar](/data/documents/e4e1f3a0-dfa3-424e-bb2c-d26ab7bcd1ad/page_1.png)
![Kirish
Jahonda yarim million odamlar Flash tehnologyasidan chiroyli bo’lgan Web
resurslar yaratishda foydalanadi. Dizaynerlarni Macromedia Flash grafika
yaratishni yangi imkonyatlari uziga tortadi, professional darajadagi yaratuvchial а r
bo’lsa uzlari hoqlagancha skriptlarni,shakl va server imkonyotlaridan foydalanib
ilovalar yoratishi qodir.
Macromedia Flash foydalanuvchi esida qoladiganday Web-saytlarni yaratadi. Bu
vosita yordamida vektor grafikasi va rast tasvirlarni bir-biriga utish imkonyatlari
bor obozlar qoshish, animatsyalar yaratish va h ega.
Macromedia Flash Web sahifalarni yaratganda qul keladi import qilish imkoniatiga
ham ega
Macromedia Flash katta imkoniatlarga ega bulib Macromedia Generator bilan ham
uz- ora boglangan bo’ladi.
Adobe Flash dasturi haqida
Rasmlarni chizish uchun Flash (drawing tools) asboblarini foydalaning. Rasmlarni
hoqlagan vektorli muharrirlardan Macromedia FreeHand, Adobe Illustrator, va
Adobe Photoshopdan rastrli tasvirlarni va h. dasturlardan import qilish mumkin
Flash da rasm chizish osan fahat asboblar yordamida,ajratish,boglash va bulaklarga
bulish amallarinin bajarib bilsangiz buldi.
Asboblar panelidan hoqlagan asbobni tanlang . Tanlangan asbob turiga qaray
asboblar paneli ko’rinishi uzgaradi.Bu uzgarishlar tanlangan asbob bilan nima
ishlash kerakligini kursatadi. Masalan, Qalamni tanlaganigizda qalinligini, rang,
chiziq styili va sizlar avtomat tarizda doyra (smoothed) yoki uchqir (straightened)
ishlash imkoniatiniberadi.
Flashda chiziqlar chizganingizda egrilarni uzi turgilaydi, bu uzingizda havalo,
egrilarni to’grilangan ko’rinishida yaki siz chizgan ko’rinishda qoldirilishi ham
mumkin. Bu amallar menudan tanlanilib bajariladi. Shu bilan birga chiziq
rangi,qalinligi,stylini tanlashingiz mumkin. Qalam yordamida to’gri ciziqlarni ,
egri chiziqlarni ham chizadi.](/data/documents/e4e1f3a0-dfa3-424e-bb2c-d26ab7bcd1ad/page_2.png)
![Flash asosiy geometrik shakllarni avtomatik tarizda qabul qiladi, siz
uzingizga kerakli bo’lgan egri chiziqni ham tanlashinghiz mumkin. Bularga
quchimcha chiziq shaklini hoqlagan vaqtda o’zgartirishingiz mumkin.. Chiziqlarni
uchta xossasi bor : rangi,qalinligi,styli.
Qalamni imkoniatlaridan foydalanib chiziqni tashqi ko’rinishini o’zgartirsa
ham bo’ladi. Siz chiziq rangini tanlshingiz va ruyhatdan hoqlagan rangni tanlash,
yoki ikonkali palitraga sichqoncha bilan chertish orqali rang tanlshimiz
mumkin. Bulardan tashqari quyidagilardan foydalangan holda ham rang tanlash
mmkin:
Qalamni menuchasi
Bu menuda quyidagilarni bajarsa bo’ladi.](/data/documents/e4e1f3a0-dfa3-424e-bb2c-d26ab7bcd1ad/page_3.png)
![Straighten(выпрямление) chiziqlarni va egrilarni tugralash xossasiga ega. Agarda siz
bu optsyani tanlab va rgri chiziq chizib sichqonchani qoyib yubarsangiz,u zigzag
ko’rinishigq aylanadi
Smooth (сглаживание) chiziqlarni to’grilash xossasiga ega emas fahat
tekislaydi. Siz bu optsani tanlab zigzag ko’rinishidagi chiziqni chizsangiz, u
tulqinsimon ko’rinishga keladi. ( silliqlanadi)
Ink (чернила) cizqialarni siz chizgan ko’rinishta qoldiradi.
Oval Oval va doyralarni chizadi. Sichqoncha yordamida diagonal boyicha
bochlangich nuhtadan oxirgi nuhtagacha ko’rsatiladi.Agarda "магнит" bosilsa sizda
doyra paydo bo’ladi, kursor atrofidagi aylana qoraroh bulib kattalashadi.
Rectangle kvadrad va to’griturtburchaklarni chzadi. Agarda " магнит " bosilga
bo’lsa kvadrad paydo bulishdan Chiziq qalinligi
Bu optsyadan foydalanganda qalam uchun yana menu ochiladi. Chiziqlarniqalinligi
soch qalinligidan 10 poitgacha (points) bo’ladi.
Vaqt diagrammasi. Kadrli animatsiya.
Adobe Flash dasturi yordamida xam animatsiya va takdimot fayllarni yaratishimiz
mumkin. Ammo Power Point ga karaganda Macromedia Flash dasturda yaratilgan
animatsiya fayllari tulik siz tomoningizdan yaratiladi va animatsiyalashtiriladi. Shu
bilan birgalikda bu dasturda aktiv elementlar bilan ishlash va dasturlash imkoniyatlari
mavjud. Asosan Macromedia Flash dasturida kichik animatsiya fayllari (kliplar),
Internet saxifalar, elektron kullanmalar va ... Flash dasturda yaratilgan fayllar uzining
original, ishlash soddaligi , yaratilish murakkabligi, tezkorligi, multimediya
jixozlanganligi va xajm buyicha kichikligi bilan kuzga tashlanishadi.
Dasturni ishga tushirish uchun Windows ning PUSK tugmasining
PROGRAMMI bulimining Macromedia gruruxi ichidagi Macromedia Flash
buyrugini tanlaymiz. Natijada ekranda kuyidagi dastur oynasi xosil kilinadi.](/data/documents/e4e1f3a0-dfa3-424e-bb2c-d26ab7bcd1ad/page_4.png)
![Flash dasturida ishlash uchun biz bir nechta yangi tushunchalar bilan tanishimiz
zarur. Bular: Flash belgisi, grafik tasvir (simvol), animatsion klip, aktiv tugma,
ssena, kadr, boshkaruv kadr, vakt-chizgichi, va katlam.
Vakt-chizgichi (TimeLine - Vremennaya shkala) - Flash dasturida animatsiya
xarakatlarni yaratishida asosiy ish kuroli. Ushbu soxada katlam va kadrlarni
kurishimiz va ular ustidan xar xil amallarni bajarishimiz mumkin. Vakt-chizgich
orkali katlamlarni joylashuvi va turi, kadrlar turi (boshkaruv va avtomatik
yaratilgan kadrlar) va ulardagi action dasturlash skriptlar mavjudligini kurishimiz
va sozlashimiz mumkin.
Ushbu soxaning chap tomonda katlamlar soxasi, ung tomoda esa shu
katlamlardagi kadrlar soxalari joylashgan.
Vakt-chizgichning chap (katlamlar) tomoni
- ustuni katlam kurinishi yoki kurinmasligini,
- ustuni katlamni uzgartirish mumkinligi yoki mumkin emasligi va
- ustuni katlam elementlari tulik yoki fakat chegaralari kurinishini uzgartirishga
yordam beradi.
-tugmasi yangi katlam yaratish,
- tugmasi xarakat trayektoriyasi katlamni yaratish,
- tugmasi katlamlar uchun papka yaratish,
- tugmasi esa tanlangan katlamni uchirish amallarni bajaradi.
Vakt-chizgichning ung (kadrlar) tomoni
Vakt-chizgichnining ung tomonning pastki kismidagi joylashgan
- soxasi bosh kadrga utish, kushni kadrlarni yoki ular chegaralarini kursatish
xamda bir nechta kadrlarni bir paytda taxrirlash tugmalari,
- сохаси эса нечанчи кадр танланган , кадрлар тезлиги ва нечанчи
секундда жойланишимизни курсатувчи тугмалари .
Belgilar va misollar. Flash kutubxonasi bilan ishlash.
Elektron grafikni tuzish va uni tushunish uchun grafika elementlari ma`nosi
va ularni turli holatlarda qo’shilishini o’rganish muhim hisoblanadi. Straighten(выпрямление) chiziqlarni va egrilarni tugralash xossasiga ega. Agarda siz
bu optsyani tanlab va rgri chiziq chizib sichqonchani qoyib yubarsangiz,u zigzag
ko’rinishigq aylanadi
Smooth (сглаживание) chiziqlarni to’grilash xossasiga ega emas fahat
tekislaydi. Siz bu optsani tanlab zigzag ko’rinishidagi chiziqni chizsangiz, u
tulqinsimon ko’rinishga keladi. ( silliqlanadi)
Ink (чернила) cizqialarni siz chizgan ko’rinishta qoldiradi.
Oval Oval va doyralarni chizadi. Sichqoncha yordamida diagonal boyicha
bochlangich nuhtadan oxirgi nuhtagacha ko’rsatiladi.Agarda "магнит" bosilsa sizda
doyra paydo bo’ladi, kursor atrofidagi aylana qoraroh bulib kattalashadi.
Rectangle kvadrad va to’griturtburchaklarni chzadi. Agarda " магнит " bosilga
bo’lsa kvadrad paydo bulishdan Chiziq qalinligi
Bu optsyadan foydalanganda qalam uchun yana menu ochiladi. Chiziqlarniqalinligi
soch qalinligidan 10 poitgacha (points) bo’ladi.
Vaqt diagrammasi. Kadrli animatsiya.
Adobe Flash dasturi yordamida xam animatsiya va takdimot fayllarni yaratishimiz
mumkin. Ammo Power Point ga karaganda Macromedia Flash dasturda yaratilgan
animatsiya fayllari tulik siz tomoningizdan yaratiladi va animatsiyalashtiriladi. Shu
bilan birgalikda bu dasturda aktiv elementlar bilan ishlash va dasturlash imkoniyatlari
mavjud. Asosan Macromedia Flash dasturida kichik animatsiya fayllari (kliplar),
Internet saxifalar, elektron kullanmalar va ... Flash dasturda yaratilgan fayllar uzining
original, ishlash soddaligi , yaratilish murakkabligi, tezkorligi, multimediya
jixozlanganligi va xajm buyicha kichikligi bilan kuzga tashlanishadi.
Dasturni ishga tushirish uchun Windows ning PUSK tugmasining
PROGRAMMI bulimining Macromedia gruruxi ichidagi Macromedia Flash
buyrugini tanlaymiz. Natijada ekranda kuyidagi dastur oynasi xosil kilinadi.](/data/documents/e4e1f3a0-dfa3-424e-bb2c-d26ab7bcd1ad/page_5.png)
![Grafik yordamida ifodalanadigan voqeliklarni to’g’ri tushunish uchun uni tashkil
etuvchi hamma elementlarining to’plami mavjud bo’lgandagina mumkin (shkala,
sarlavhalar va boshqalar).
Tasvirlashning grafik usuli yoki grafik til - bu fikrni ifodalashning fazoviy
tasvirlash yoki shartli ravishda tekislikda aks ettirish usullarining to’plamidir.
Grafik tasvirlashning namunalari - geometrik figuralar, turli xaritalar, iqtisodiy
analizning diagrammalari, korxonalarning tashkiliy strukturaviy sxemalari va
boshqalar bo’lishi mumkin.
Aqliy tasavvur va qiymatlar to’plamini ifodalovchi chizmalarni tuzish jarayoni
grafiklashtirish deyiladi, uning natijasi esa - grafika deyiladi. Grafik shartli
ravishda voqelikni yoki qandaydir jarayonni tasvirlaydi. Grafikada qo’llaniladigan
hamma belgilar - bu g’oyalar belgisi bo’lib, uning o’zi yaxlit holatda g’oyalar
to’plamini ifodalaydi.
Grafika ikki elementga bo’linadi: grafik qiyofa va eksplikatciya.
Grafik qiyofa - chizmalar to’plami bo’lib, ular o’zaro bog’lanishlari bilan
birgalikda tushuniladi.
Eksplikatciya - grafik obraz mohiyatini ochib beruvchi shartli belgilar to’plami.
Grafik obraz – simvol, geometrik shakl ko’rinishida bo’lishi mumkin. Shartli
belgilar yordamida ifodalangan grafik obraz ma`nosi uning geometrik shakliga
bog’liq emas, sharoitga bog’lik holda tushuniladigan obrazlar simvolli obrazlarga
ta`luqlidir. Shartli belgilar qandaydir tushunchalar (simvollar) bilan puxta
bog’langan bo’lishi, aniq bir sohadagi belgilar to’plami esa maxsus simvollar bilan
ifodalanishi mumkin.
Simvol ko’rinishdagi ikki o’lchovli grafik obrazlar grafikani tashkil etadi.
Geometrik ma`noga ega bo’lgan va shu shaklda biror funktciya yoki tengsizlikni
ifodalovchi obraz geometrik grafika deyiladi.
Masalan, iqtisodiy inflyatciya o’sishini ko’rsatuvchi egri chiziq funktciya
ko’rinishda emas, balki iqtisodiy masala sifatida qiziqarlidir.
Grafik obraz butun son ko’rinishida ifodalanishi mumkin.](/data/documents/e4e1f3a0-dfa3-424e-bb2c-d26ab7bcd1ad/page_6.png)
![Grafika eksplikatciyasi uch qismga bo’linadi: geometrik, ideografik va
xususiylashgan.
Ideografik eksplikatciya - shartli belgilar ma`nosini tushuntiradi-figurali, chiziqli,
fonli va boshqalar (agar bu belgilar standartlash-tirilmagan bo’lsa), bu shartli
belgilar grafika elementlariga aniq bir ma`no bag’ishlaydi.
Geometrik eksplikatciya - koordinat o’qlari, tur, shkalalar, masshtablar. Ular
yordamida geometrik qiyofalar geometrik xususiyatlarga ega bo’ladi, chunki bu
vositalar yordamida geometrik yuzalar xossalaridan foydalaniladi.
Xususiylashgan eksplikatciya - sarlavhalar, tushuntirishlar (sonlar va belgilar)
bo’lishi mumkin. Tushuntirishlar grafikaning ushbu bilimlar doirasida qanday joy
egallaganligini ko’rsatadi va til nuqtai nazaridan grafikaning eng zaruriy elementi
hisoblanadi, chunki usiz grafika hech qanday ma`noga kasb etmaydi.
Eksplikatciyadan tashqari grafikada qo’shimcha ma`lumotlar ham bo’lishi
mumkin: raqamli ma`lumotlar, takrorlanuvchi qiymatlar va hokazo. Grafikani
qandaydir belgisiga ko’ra guruhlash esa butun bir axborot to’plami to’g’risida
hukm chiqarishga asos bo’ladi.
Berilgan axborotlarni xronologik ketma - ketligi buzilgan taqdirda, grafikaning
yaxlitlik taassuroti buziladi.
Shunday qilib grafika - bu maxsus, fikran yaxlit xayoliy g’oyalarning
(ansambllarning) ikki o’lchovli (yoki uch o’lchovli) tasvirda ifodalangan gra fik
qiyofasi va uning eksplikatciyasidir.
Shartli belgilar grafik qurishning texnologik asosini tashkil etish munosabati bilan,
ularda ishlatiladigan shartli belgilarni ko’rib chiqamiz.
Shartli belgilar - bular shunday chizmalarki, ular berilgan sifat ko’rsatkichlarini
shartli belgilarda ifodalaydi. Bir xil tushunchalarni belgilashda - bir xil shartli
belgilardan, turli tushunchalarni belgilashda turli belgilar foydalaniladi. Natijada,
to’liq shu bilan birga daraja lan gan qiyofalar vujudga keladi:
figurali (harflar, raqamlar, ochiq va yopiq figuralar sxematik va kartina
ko’rinishidagi tasvirlar);](/data/documents/e4e1f3a0-dfa3-424e-bb2c-d26ab7bcd1ad/page_7.png)
![ chiziqlar (nisbatlarni belgilash, aloqa chiziqlari, geometrik o’lchovlarni
ko’rsatish, yo’nalishi, ko’rinishi va boshqalar);
fon belgilari - maydon va yuzalarni rang bilan yoki shtrixlar bilan ularni
xususiyatlarini ko’rsatish uchun qoplash.
Shartli belgilar chizma yuzasida ma`lum bir tartibda joylashtiriladi. Masshtabsiz
grafiklarda belgilar erkin montaj, zonal va jadval turi ko’rinishida beriladi. Bu erda
grafikani yorqinlashtiruvchi vosita sifatida rangdan foydalaniladi.
Zonal to`ri - berilgan maydonni bo’laklarga bo’lib, har bir bo’lakka maxsus
qiymatni biriktirib qo’yish. Har bir zona gorizontal yoki vertikal polosa shaklida
bo’lib, o’z sarlavhasiga ega bo’ladi.
Jadval to`ri - bu o’zaro kesishuvchi zonalarning kombinatciyasidan iborat.
Grafiklar tuzishda, ya`ni uning texnologik asoslarini qurishda – grafik muharrirda
chiqariladigan chizmalar sonini ham nazarda tutish kerak. Bu erda quyiladigan
asosiy talab – grafik muharrir tomonidan ko’rsatiladigan kompleksning eng asosiy
qism detallari va soyasi birinchi navbatda, ikkinchi navbatda ikkinchi darajali
detallar, uchinchi navbatda yordamchi detallar kursatiladi va xakozo.
Grafikning yuklamasini kamaytirish quyidagi usullar bilan amalga oshiriladi:
1. Ketma - ket detallashtirish usuli (bitta grafik o’rniga, dastlabkiga o’xshash
grafiklar seriyasini chizish);
2. Ulanish usuli (umumiy tizimga birlashtirilgan va bir necha turli nuqtalardan
olingan tasvir);
3. Asosiy kontur usuli (umumiy konturga ega bo’lgan grafiklar seriyasini tuzish va
har bir grafikka o’z xarakteriga mos keluvchi chizmalar chizish);
4. Oddiy solishtirish usuli (bir - biriga bog’liq bo’lmagan, biroq bir xil qoidalar
asosida tuzilgan grafiklarni to’plash).
Avtomatik animatsiya va ularning turlari..
Kompyuter tasvirlariga bo’lgan qiziqish, ularda juda katta hajmdagi ma`lumotlar
saqlanishi bilan izohlanadi: tasvirlarni yaqqol namoyish etish imkoniyati mavjud
bo’lib, ularni tahlil etish uchun axborot texnologiyalari sohasida maxsus bilimlar
talab qilinmaydi.](/data/documents/e4e1f3a0-dfa3-424e-bb2c-d26ab7bcd1ad/page_8.png)
![Kompyuter grafikasi mustaqil yo’nalish sifatida XX asrning 60-yillarida paydo
bo’ldi va maxsus amaliy dasturlar paketi ishlab chiqildi. O’sha paytda kesmalar
yordamida chizish, ko’rinmas chiziqlarni o’chirish, murakkab sirtlarni akslantirish
usullari, soyalarni shakllantirish, yoritilganlikni hisobga olish tamoyillari ishlab
chiqilgan edi. Bu yo’nalishdagi ilk ishlar vektorli grafikani rivojlantirishga ya`ni,
chiziqlarni kesmalar orqali chizishga yo’naltirilgan edi. 70-yillardan boshlab
nazariy va amaliy ishlarning aksariyati fazoviy shakl va ob`ektlarni o’rganishga
qaratildi. Bu yo’nalish uch o’lchovli grafika (3D) nomi bilan ataladi. Uch o’lchovli
tasvirlarni modellashtirish fazoning va jismlarinnig uch o’lchovliligini, kuzatuvchi
va yoritish manbalarining joylashishini hisobga olishini talab etadi. Murakkab
sirtlarni akslantirish, releflar va ularning yoritilganligini modellashtirish bilan
bog’lik masalalarning paydo bulishi uch o’lchovli grafikaga bo’lgan ehtiyojni
yanada oshirdi.
90-yillarda kompyuter grafikasining qo’llanish sohalari ancha kengaydi, ya`ni uni
keng tadbiq qilish imkoniyatlari paydo buldi. Natijada kompyuter grafikasini
faoliyati dasturlash va kompyuter texnikasi bilan bog’liq bo’lmagan
mutaxassislarining ish vositasiga aylandi. Kompyuter grafikasining yangi
yo’nalishlardan biri haqiqiy tasvirlarni shakllantirishning uslub va tamoyillarini
ishlab chiqishga bag’ishlangan. Bu tamoyillarga ko’ra tasvirlarin bevosita kuzatish
yoki optik qurilmalar yordamida ro’yxatga olish imkoniyati mavjud bo’lishi kerak.
Shunday tasvirlarga extiyoj dizayn, arxitektura, reklama va boshqa sohalarda
paydo bo’ldi. EHMlar funktcional imkoniyatlarining kengayishi kompyuter
grafikasining rivojlanishiga asos yaratdi va tasvirlar animatciyasini ta`minlovchi
tizimlar yaratilishiga olib keldi. Bunday tizimlarni quyidagi uchta guruhni ajratish
mumkin:
kimyo, tibbiyot, astronomiya va boshqa sohalardagi jarayonlarni
ko’rgazmali namoyish etish;
harakatdagi holatlar tasavvurini (imitatciya) paydo etuvchi tizimlar
(kompyuter o’yinlari va boshqalar);
kino va televideniya uchun tasvirlar tayyorlovchi tizimlar.](/data/documents/e4e1f3a0-dfa3-424e-bb2c-d26ab7bcd1ad/page_9.png)
![Aynan shu yo’nalishlarda kompyuter grafikasini rivojlantirishda asosiy
qiyinchiliklarga duch kelindi. Ular uchun modellarning yuqori aniqligidan tashqari
EHM imkoniyatlariga ham yuqori talablar qo’yiladi.
Kitobxonlar e`tiboriga taklif etilayotgan ushbu o’quv qo’llanmada kompyuter
grafikasining
Nuqtali (rastrli);
Ob`ektli (Vektorli);
Fraktal turlari haqida boshlang’ich tushunchalar keltirilgan.
Injenerlik grafikasida ilk bor haqiqiy ob`ektlarini uch o’lchovli koordinatada
modellashtirish imkoniyati tug’ildi. Injenerlik grafikasi tasvirlarni avvalo o’zaro
tutashtirilgan karkas shaklidagi rasmlardan boshlab zamonaviy murakkab
ob`ektlarni ekranda turli ranglarda va turli ko’rinishdagi tasvirlarini olishgacha
bo’lgan rivojlanish bosqichini bosib o’tdi.
Yuqorida aytib o’tilganidek, ko’rgazma grafika tijorat va namoyish grafikasining
yig’indisidan iborat. Shunday qilib ko’rgazma grafigi tijorat va namoyish
grafikalarini bazaviy funktciyalari to’plamidan iborat va u quyidagi uch xil
masalani echishga imkon beradi:
grafika va diagrammalar bilan ishlash;
tasvirlarni taxrirlash va saqlab ko’yish;
kurgazma materiallarini rejalashtirish va tayyorlash.](/data/documents/e4e1f3a0-dfa3-424e-bb2c-d26ab7bcd1ad/page_10.png)
![Xulosa
Kompyuter texnologiyasining rivojlanishi hozirgi zamonda ixcham va
bejirim, foydalanuvchi uchun qulay bo’lgan harakatli dasturlar yaratilish
imkoniyatini yaratmoqda. Bu yaratilgan dasturlar Netscape Navigatir (NN) bilan
birga ishlashdan tashqari, Internet Explorer (IE) bilan ham ishlaydi. Micromedia
k о mp а niyasi t о m о nid а n shunday programmalardan biri Flash p а k е t pr о gr а mm а si
yar а tilgan bo’lib, bu programma texnik WEB-dizayn vositalarining to’liq
imkoniyatidan foydalanish imkoniyatini beradi.
Bu pr о gr а mm а ning imk о niyatl а ri jud а k е ng bo’lib, bund а h а r а k а tl а r va t о vushl а r
100 kb f а yl h а jmnigina eg а ll а ydi.
Flash quyid а gi imk о niyatl а rg а eg а :
- Yar а til а yotg а n f а ylni h а jmi kichikligi v а Flash d а sturining t а rm о qd а n t е z
yukl а nuvch а nligi. Flash d а v е kt о rli f о rm а t qo’ll а ng а nligi s а b а bli, und а f а yll а r
siqil а di v а shuning uchun f а yl h а jmi k а m а yadi;
- Br а uz е rl а r о r а sid а gi b о g’liqlik, ya’ni Flash IE, NN l а r bil а n birg а ishl а ydi;
- B о shq а ruv tilining qudr а tliligi. Micromedia Flashd а m ах sus d а sturl а sh tili
ishl а tilinib, bund а bajaruvchi o’z s ах if а si uchun qul а y imk о niyatl а rd а n
f о yd а l а nishi mumkin, ya’ni m а ssivl а r, t а kr о rl а nish, f о rmul а l а r v а sh а rtl а rd а n
to’liq f о yd а l а nish mumkin;
- Go’z а lligi. Flashd а о ddiy sh а r yoki i х tiyoriy sh а kl h а m jud а chir о yli r а ngl а r bil а n
t а svirl а nishi mumkin.
- Qul а yliligi. Flashd а n о ddiy r а sm chizishni bilg а n h а r q а nd а y o’quvchi
f о yd а l а nishi mumkin;
- Bajaruvchil а rning ko’pligi. А g а r foyd а l а nuv-chig а gr а fikli, t о vushli v а kichik
h а jmli f а yll а r k е r а k bo’ls а , und а Flashning t е ngi yo’q. Flash d а sturi Windows
95/98/NT/2000 uchun ishl а ydi.
- Flash int е rf е ysi jud а qul а y v а о ns о n.
Micromedia k о mp а niyasi t о m о nid а n Flashning bir qancha versiyalari yaratildi.](/data/documents/e4e1f3a0-dfa3-424e-bb2c-d26ab7bcd1ad/page_11.png)
![Foydalaniladigan adabiyotlar ro‘yxati:
1. Kenneth C.Loudon, Jane P.Loudon. Management Information Systems. New
York, 2016. Page 669.
2. S.S.Gulomov, B.A.Begalov. Informatika va axborot texnologiyalari.
Darslik.-T.: “Fan”. 2010.- 628 bet.
3. Informatsionnie texnologii v ekonomike i upravlenii: uchebnik /pod red.
prof. V.V. Trofimova. 2-e izd., pererab. i dop.- M.: Yurayt, 2016.- 482 s.
4. Avtomatizirovannie informatsionnie texnologii v ekonomike: uchebnik / Pod
red. prof. G.A. Titorenko. 2-e izd. Pererab. i dop. - M.: Yuniti, 2015. -399 s.
http://fayllar.org](/data/documents/e4e1f3a0-dfa3-424e-bb2c-d26ab7bcd1ad/page_12.png)
MAVZU: ADOBE FLASH DASTURI TO’G’RISIDA UMUMIY MA’LUMOT Reja: Kirish 1.Adobe Flash dasturi haqidaa 2. Adobe Flash dasturi vazifasi 3. Adobe Flash dasturi interfeysi. Xulosa Foydalanilgan adabiyotlar
Kirish Jahonda yarim million odamlar Flash tehnologyasidan chiroyli bo’lgan Web resurslar yaratishda foydalanadi. Dizaynerlarni Macromedia Flash grafika yaratishni yangi imkonyatlari uziga tortadi, professional darajadagi yaratuvchial а r bo’lsa uzlari hoqlagancha skriptlarni,shakl va server imkonyotlaridan foydalanib ilovalar yoratishi qodir. Macromedia Flash foydalanuvchi esida qoladiganday Web-saytlarni yaratadi. Bu vosita yordamida vektor grafikasi va rast tasvirlarni bir-biriga utish imkonyatlari bor obozlar qoshish, animatsyalar yaratish va h ega. Macromedia Flash Web sahifalarni yaratganda qul keladi import qilish imkoniatiga ham ega Macromedia Flash katta imkoniatlarga ega bulib Macromedia Generator bilan ham uz- ora boglangan bo’ladi. Adobe Flash dasturi haqida Rasmlarni chizish uchun Flash (drawing tools) asboblarini foydalaning. Rasmlarni hoqlagan vektorli muharrirlardan Macromedia FreeHand, Adobe Illustrator, va Adobe Photoshopdan rastrli tasvirlarni va h. dasturlardan import qilish mumkin Flash da rasm chizish osan fahat asboblar yordamida,ajratish,boglash va bulaklarga bulish amallarinin bajarib bilsangiz buldi. Asboblar panelidan hoqlagan asbobni tanlang . Tanlangan asbob turiga qaray asboblar paneli ko’rinishi uzgaradi.Bu uzgarishlar tanlangan asbob bilan nima ishlash kerakligini kursatadi. Masalan, Qalamni tanlaganigizda qalinligini, rang, chiziq styili va sizlar avtomat tarizda doyra (smoothed) yoki uchqir (straightened) ishlash imkoniatiniberadi. Flashda chiziqlar chizganingizda egrilarni uzi turgilaydi, bu uzingizda havalo, egrilarni to’grilangan ko’rinishida yaki siz chizgan ko’rinishda qoldirilishi ham mumkin. Bu amallar menudan tanlanilib bajariladi. Shu bilan birga chiziq rangi,qalinligi,stylini tanlashingiz mumkin. Qalam yordamida to’gri ciziqlarni , egri chiziqlarni ham chizadi.
Flash asosiy geometrik shakllarni avtomatik tarizda qabul qiladi, siz uzingizga kerakli bo’lgan egri chiziqni ham tanlashinghiz mumkin. Bularga quchimcha chiziq shaklini hoqlagan vaqtda o’zgartirishingiz mumkin.. Chiziqlarni uchta xossasi bor : rangi,qalinligi,styli. Qalamni imkoniatlaridan foydalanib chiziqni tashqi ko’rinishini o’zgartirsa ham bo’ladi. Siz chiziq rangini tanlshingiz va ruyhatdan hoqlagan rangni tanlash, yoki ikonkali palitraga sichqoncha bilan chertish orqali rang tanlshimiz mumkin. Bulardan tashqari quyidagilardan foydalangan holda ham rang tanlash mmkin: Qalamni menuchasi Bu menuda quyidagilarni bajarsa bo’ladi.
Straighten(выпрямление) chiziqlarni va egrilarni tugralash xossasiga ega. Agarda siz bu optsyani tanlab va rgri chiziq chizib sichqonchani qoyib yubarsangiz,u zigzag ko’rinishigq aylanadi Smooth (сглаживание) chiziqlarni to’grilash xossasiga ega emas fahat tekislaydi. Siz bu optsani tanlab zigzag ko’rinishidagi chiziqni chizsangiz, u tulqinsimon ko’rinishga keladi. ( silliqlanadi) Ink (чернила) cizqialarni siz chizgan ko’rinishta qoldiradi. Oval Oval va doyralarni chizadi. Sichqoncha yordamida diagonal boyicha bochlangich nuhtadan oxirgi nuhtagacha ko’rsatiladi.Agarda "магнит" bosilsa sizda doyra paydo bo’ladi, kursor atrofidagi aylana qoraroh bulib kattalashadi. Rectangle kvadrad va to’griturtburchaklarni chzadi. Agarda " магнит " bosilga bo’lsa kvadrad paydo bulishdan Chiziq qalinligi Bu optsyadan foydalanganda qalam uchun yana menu ochiladi. Chiziqlarniqalinligi soch qalinligidan 10 poitgacha (points) bo’ladi. Vaqt diagrammasi. Kadrli animatsiya. Adobe Flash dasturi yordamida xam animatsiya va takdimot fayllarni yaratishimiz mumkin. Ammo Power Point ga karaganda Macromedia Flash dasturda yaratilgan animatsiya fayllari tulik siz tomoningizdan yaratiladi va animatsiyalashtiriladi. Shu bilan birgalikda bu dasturda aktiv elementlar bilan ishlash va dasturlash imkoniyatlari mavjud. Asosan Macromedia Flash dasturida kichik animatsiya fayllari (kliplar), Internet saxifalar, elektron kullanmalar va ... Flash dasturda yaratilgan fayllar uzining original, ishlash soddaligi , yaratilish murakkabligi, tezkorligi, multimediya jixozlanganligi va xajm buyicha kichikligi bilan kuzga tashlanishadi. Dasturni ishga tushirish uchun Windows ning PUSK tugmasining PROGRAMMI bulimining Macromedia gruruxi ichidagi Macromedia Flash buyrugini tanlaymiz. Natijada ekranda kuyidagi dastur oynasi xosil kilinadi.
Flash dasturida ishlash uchun biz bir nechta yangi tushunchalar bilan tanishimiz zarur. Bular: Flash belgisi, grafik tasvir (simvol), animatsion klip, aktiv tugma, ssena, kadr, boshkaruv kadr, vakt-chizgichi, va katlam. Vakt-chizgichi (TimeLine - Vremennaya shkala) - Flash dasturida animatsiya xarakatlarni yaratishida asosiy ish kuroli. Ushbu soxada katlam va kadrlarni kurishimiz va ular ustidan xar xil amallarni bajarishimiz mumkin. Vakt-chizgich orkali katlamlarni joylashuvi va turi, kadrlar turi (boshkaruv va avtomatik yaratilgan kadrlar) va ulardagi action dasturlash skriptlar mavjudligini kurishimiz va sozlashimiz mumkin. Ushbu soxaning chap tomonda katlamlar soxasi, ung tomoda esa shu katlamlardagi kadrlar soxalari joylashgan. Vakt-chizgichning chap (katlamlar) tomoni - ustuni katlam kurinishi yoki kurinmasligini, - ustuni katlamni uzgartirish mumkinligi yoki mumkin emasligi va - ustuni katlam elementlari tulik yoki fakat chegaralari kurinishini uzgartirishga yordam beradi. -tugmasi yangi katlam yaratish, - tugmasi xarakat trayektoriyasi katlamni yaratish, - tugmasi katlamlar uchun papka yaratish, - tugmasi esa tanlangan katlamni uchirish amallarni bajaradi. Vakt-chizgichning ung (kadrlar) tomoni Vakt-chizgichnining ung tomonning pastki kismidagi joylashgan - soxasi bosh kadrga utish, kushni kadrlarni yoki ular chegaralarini kursatish xamda bir nechta kadrlarni bir paytda taxrirlash tugmalari, - сохаси эса нечанчи кадр танланган , кадрлар тезлиги ва нечанчи секундда жойланишимизни курсатувчи тугмалари . Belgilar va misollar. Flash kutubxonasi bilan ishlash. Elektron grafikni tuzish va uni tushunish uchun grafika elementlari ma`nosi va ularni turli holatlarda qo’shilishini o’rganish muhim hisoblanadi. Straighten(выпрямление) chiziqlarni va egrilarni tugralash xossasiga ega. Agarda siz bu optsyani tanlab va rgri chiziq chizib sichqonchani qoyib yubarsangiz,u zigzag ko’rinishigq aylanadi Smooth (сглаживание) chiziqlarni to’grilash xossasiga ega emas fahat tekislaydi. Siz bu optsani tanlab zigzag ko’rinishidagi chiziqni chizsangiz, u tulqinsimon ko’rinishga keladi. ( silliqlanadi) Ink (чернила) cizqialarni siz chizgan ko’rinishta qoldiradi. Oval Oval va doyralarni chizadi. Sichqoncha yordamida diagonal boyicha bochlangich nuhtadan oxirgi nuhtagacha ko’rsatiladi.Agarda "магнит" bosilsa sizda doyra paydo bo’ladi, kursor atrofidagi aylana qoraroh bulib kattalashadi. Rectangle kvadrad va to’griturtburchaklarni chzadi. Agarda " магнит " bosilga bo’lsa kvadrad paydo bulishdan Chiziq qalinligi Bu optsyadan foydalanganda qalam uchun yana menu ochiladi. Chiziqlarniqalinligi soch qalinligidan 10 poitgacha (points) bo’ladi. Vaqt diagrammasi. Kadrli animatsiya. Adobe Flash dasturi yordamida xam animatsiya va takdimot fayllarni yaratishimiz mumkin. Ammo Power Point ga karaganda Macromedia Flash dasturda yaratilgan animatsiya fayllari tulik siz tomoningizdan yaratiladi va animatsiyalashtiriladi. Shu bilan birgalikda bu dasturda aktiv elementlar bilan ishlash va dasturlash imkoniyatlari mavjud. Asosan Macromedia Flash dasturida kichik animatsiya fayllari (kliplar), Internet saxifalar, elektron kullanmalar va ... Flash dasturda yaratilgan fayllar uzining original, ishlash soddaligi , yaratilish murakkabligi, tezkorligi, multimediya jixozlanganligi va xajm buyicha kichikligi bilan kuzga tashlanishadi. Dasturni ishga tushirish uchun Windows ning PUSK tugmasining PROGRAMMI bulimining Macromedia gruruxi ichidagi Macromedia Flash buyrugini tanlaymiz. Natijada ekranda kuyidagi dastur oynasi xosil kilinadi.