logo

inux distributivi Arch Linux barcha qulayliklari va boshqa operatsion tizmlar bilan farqi

Yuklangan vaqt:

08.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

741.0791015625 KB
 	
O	‘zbekiston	 Respublikasi	 Oliy	 va	 O	‘rta	 maxsus	 Ta	’lim	 	
Vazirligi	 Samarqand	 Davlat	 Universiteti	 Raqamli	 	
texnologiyalar	 fakulteti	 3	03	-guruh	 talabasining	 Linux	 OS	 	
fanidan yozgan	 	
MUSTAQIL ISHI	 	
 
 
Mavzu:	 Linux distributivi Arch Linux barcha 	
qulayliklari va boshqa operation tizimlar bilan farqi	 	
 
                                             	 	
 	
 Tekshirdi:	 Davirov B	 	
              	                             	Bajardi:	 Akmalov Rustam	 	
 
 
 	
SAMARQAND	-2022	                             	   	 Reja:	 	
1.	 Linux imkoniyatlari	 ARCh Linux	 	
2.	 Linux distributivi Arch Linux barcha qulayliklari	. 	
3.	 Arch Linuxning 	boshqa operation tizimlar bilan farqi	. 	
4.	 Xulosa	. 	
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
   
 	
 	
Ko'p jihatdan, Linux avval Windows, macOS (oldingi OS X) yoki iOS kabi ilgari ishlatilgan 
boshqa operatsion tizimlarga o'xshaydi.	 Boshqa operatsion tizimlar singari, Linux ham grafik 	
interfeysga ega va sizga ko'nikib qolg	an bir xil turdagi dasturlar, masalan, matn 	
protsessorlari, foto muharrirlari, video muharrirlari va boshqalar.	 Ko'pgina holatlarda, 	
dasturiy ta'minot yaratuvchisi boshqa tizimlarda foydalanadigan o'sha dasturning Linux 
versiyasini yaratgan bo'lishi mumkin	. Qisqasi: agar siz kompyuter yoki boshqa elektron 	
qurilmalardan foydalansangiz, Linuxdan foydalanishingiz mumkin.	 	
  
Ammo Linux boshqa muhim operatsion tizimlardan farq qiladi.	 Birinchidan ehtimol, eng 	
muhimi, Linux ochiq kodli dasturiy ta'minot.	 Linuxni yaratishda ishlatiladigan kod bepul 	
bo'lib, uni ko'rish, tahrir qilish va o'z hissalarini qo'sha oladigan foydalanuvch	ilar uchun 	
mavjuddir.	 	
  
Linux shuningdek, shu bilan ajralib turadi, garchi Linux operatsion tizimining asosiy 
qismlari umumiy bo'lsada,	 turli xil dasturiy ta'minot variantlarini o'z ichiga olgan Linuxning 	
ko'p	 taqsimotlari	 mavjud.	 Bu shuni anglatadiki, Lin	ux juda ajoyib tarzda sozlanadi, chunki 	
nafaqat protsessor va veb	-brauzerlar kabi dasturlarni almashtirib bo'lmaydi.	 Linux 	
foydalanuvchilari asosiy tarkibiy qismlarni tanlashlari mumkin, masalan, grafikani 
ko'rsatadigan tizim va boshqa interfeys komponentl	ari.	 	
Arch Linu	x mustaqil ravishda ishlab chiqilgan, x86	-64 umumiy maqsadli	 Linux distributivi 	
boʻlib, u koʻpchilik dasturiy taʼminotning eng soʻnggi barqaror versiyalarini	 ishlab chiqarish  modeliga	 rioya qilish orqali taqdim etishga intilad	i . Odatiy o'rnatish minimal tayanch tizim 	
bo'lib, foydalanuvchi tomonidan faqat ataylab talab qilinadigan narsalarni qo'shish uchun 
sozlangan.	 	
Arch Linux uchun maxsus yozilgan	 paket menejeri	 Pacman	 dasturiy ta'minot 	
paketlarini	 o'rnatish, olib tashlash va yangilash uchun ishlatiladi	 .Arch Linux	 prokat reliz 	
modelidan	 foydalanadi , ya'ni tizimning mutlaqo yangi versiyalarining "asosiy relizlari" 	
mavjud emas;	 eng so'nggi Arch dasturiy ta'minotini olish uchun tizimni muntazam yangilash 	
kifoya qiladi;	 Arc	h jamoasi tomonidan har oy chiqariladigan o'rnatish tasvirlari oddiygina 	
asosiy tizim komponentlarining eng so'nggi suratlaridir	. 	
Arch Linux	 veb	-sayti	 CD	 yoki	 USB	 dan ishga tushirilishi mumkin bo'lgan	 ISO tasvirlarini 	
taqdim	 etadi	 . Foydalanuvchi o'z diskini qismlarga bo'lib, formatlagandan so'ng, asosiy 	
tizimni o'rnatish uchun oddiy buyruq qatori skripti (pacstrap) ishla	tiladi.	 [34]	 Asosiy tizimning 	
bir qismi boʻlmagan qoʻshimcha paketlarni oʻrnatish (masalan,	 ish stoli muhitlari	 ) yangi 	
oʻrnatishga yuklangandan (yoki	 chrooting	 dan) soʻng pacstrap yoki Pacman yo	rdamida 	
amalga oshirilishi mumkin .	 [39]	 [40]	 [9]	 	
 	
Arch Linux o'rnatishn	ing Neofetch	 chiqishi.	 	
O'rnatish uchun CD yoki USB tasvirlaridan foydalanishga alternativa boshqa Linux 
operatsion tizimida Pacman paket menejerining statik versiyasidan 
foydalanishdir.	 [41]	 Foydalanuvchi	 oʻzining yangi formatlangan drayver	 qismini	 oʻrnatishi	 va 	
pacstrap (yoki tegishli	 buyruq qatori kaliti	 bilan Pacman ) yordamida asosiy va qoʻshimcha 	
paketlarni oʻrnatish uchun moʻljallangan qurilmaning oʻrnatish	 nuqtasi bilan ishlash 	
uchun	 ildiz	 sifatida foydalanishi mumkin.	 Ushbu usul Arch Linux	-ni USB flesh	-disklarga 	
yoki boshqa tizimga tegishli vaqtinchalik o'rnatilgan qurilmaga o	'rnatishda foydalid	i. 	
Tanlangan o'rnatish turidan qat'i nazar, yangi tizim foydalanishga tayyor bo'lgunga qadar 
keyingi harakatlar amalga oshirilishi kerak, ayniqsa	 yuklovchini	 o'rnatish va yangi tizimni 	
tizim nomi, tarmoq ulanishi, til sozlamalari va grafik foydalanuvchi interfeysi bilan sozlash	. 	
Arch Linux relizlarni ma'lum sanalar uchun rejalashtirma	ydi, lekin	 kun davomida yangi 	
paketlar taqdim etiladigan "	 prokat chiqarish " tizimidan foydalanadi.	 Uning paketlarini 	
boshqarish foydalanuvchilarga tizimlarni osongina y	angilab turish imkonini beradi.	  	
. 
Arch Linux noyobdir. Ko'pgina Linux tarqatishlaridan farqli o'laroq, u hatto rasmiy CDga ham 
ega emas. Agar siz uni ishlatmoqchi bo'lsangiz, terminaldan foydalanishingiz kerak. 
Ko'pchilikka yoqadi. Arch foydalanuvchilarga o'zlari yoqtirgan tizimni yar	atish erkinligini 	
beradi.	 	
Agar siz o'z tizimingizni noldan yaratishni yoqtirmasangiz, yaxshi. Arch Linux lotin  tarqatmalarining ko'pi bor, ularning har biri o'ziga xos xususiyatlarga ega, garchi ularning 
barchasi Arch 	-ga asoslangan.	 	
Bu shunchaki mukammal 	lotin. Uning ishlab chiquvchilari Arch bazasini o'z omborlari bilan 	
almashtirmadilar. O'rnatilganda, u Arch Linux 	-ning asosiy omborlaridan hamma narsani 	
yuklab oladi, shuning uchun uni o'rnatgandan keyin ham yangilash shart emas. Hammasi eng 
yangi va ishg	a tayyor. Boshqa narsalar qatorida, tarqatish ishlab chiquvchilari Numix bilan 	
yaqindan ishlaydilar, shuning uchun Antergos mavzular bo'yicha yaxshi ishlayapti. Umuman 
olganda, u imkon qadar Arch Linuxni yangilash tsikli va omborlariga rioya qilishga harak	at 	
qiladi.	 	
CrunchBang Linux singari, u engil, tez va juda moslashtirilgan. ArchBang ishlab 
chiquvchilari, Antergosdagi hamkasblari singari, o'zlarini emas, balki asosiy Arch 
omborlarini saqlashni afzal ko'rishadi. Bu yaxshi, chunki siz yangilanishlarni ota	 -ona 	
tarqatish foydalanuvchilari bilan bir vaqtda olasiz. Aslida, ikkita filial o'rtasida faqat bitta 
farq bor: CrunchBang Debian 	-ni baza sifatida ishlatadi va ArchBang Arch Linux 	-dan 	
foydalanadi.	 	
ArchBang yordamida siz Tint2 panelli Openbox uslubidagi 	ish stolini olasiz 	- minimalist 	
yechim. Umuman olganda, agar siz Arch Linux 	-ning juda oddiy va engil versiyasini 	
xohlasangiz, bu ArchBang.	 	
Siz KDE, Arch Linuxni yaxshi ko'rasizmi va uni qutidan chiqarib olishni xohlaysizmi? 
Hozirgi vaqtda Chakra Linux 	-ni	 o'z ichiga olgan bir nechta tarqatish bu funktsiyani taklif 	
qiladi. Tarqatish to'plami KDE uchun to'liq aniqlangan, shuning uchun tarqatish to'plamining 
rasmiy omborlarida siz faqat ushbu grafik muhit uchun dasturlarni topasiz. GTK	-ga 	
asoslangan dasturlar	dan foydalanish tavsiya etilmaydi (garchi ularni qo'shimcha omborlarda 	
topish mumkin bo'lsa ham).	 	
KDE hammaga yoqadi deb ayta olmayman, lekin bundan xursand bo'lganlar uchun Chakra 
Arch Linux 	-ga asoslangan KDE bilan mukammal tezkor tarqatish tizimini takl	if qiladi.	 	
Zamonaviy, ammo barqaror Arch asosidagi distro qidiryapsizmi? eng yaxshi tanlov bo'lishi 
mumkin. Uning ko'p kuchli tomonlari bor. Birinchidan, tarqatish o'z omborlaridan 
foydalanadi, shuning uchun uni ishlab chiquvchilar foydalanuvchilarga taqdi	m etiladigan 	
narsalarni to'liq nazorat qilishadi.	 dasturiy ta'minot	... Garchi birinchi navbatda yangi 	
yangilanishlarni olishni istaganlar u	chun bu zerikarli bo'lishi mumkin.	  Manjaro 	-ning yana bir kuchli tomoni 	- tarqatishning bir nechta nashrlari mavjudligi, bu uni 	
raqobatchilardan ajratib turadi. ArchBang sizga qayta ishlangan Openbox 	-ni taklif qiladi va 	
agar sizga bu yoqmasa, siz boshqa o	yna boshqaruvchisi bilan tasvirni tanlay olmaysiz. 	
Chakra sizga KDE yoqadi deb o'ylaydi va boshqa hech narsa yo'q. Umuman olganda, bir 
nechta nashrlarga ega bo'lish, albatta, afzallikdir.	 	
Manjaro nuqtai nazaridan, XFCE versiyasi kanon hisoblanadi, lekin si	z mavjud bo'lgan har 	
qanday nashrlardan birini tanlashingiz mumkin (ham rasmiy, ham jamoatchilik uchun). 
Manjaro deyarli hamma uchun mos keladi!	 	
O'rganish oson bo'lgan Linux sifatida joylashtirilgan. Shuningdek, u rasmiy Arch 
omborlaridan foydalanadi. Brid	ge Linux ma'lum bir maqsad uchun ishlab chiqilmagan	 grafik 	
muhit	 va bir nechta nashrlarda chiqariladi (LXDE, XFCE, Gnome, MATE	 va boshqalar)	. 	
 
Bu shunchaki mukammal lotin. Uning ishlab chiquvchilari Arch bazasini o'z omborlari bilan 
almashtirmadilar. O'rnatilganda, u Arch Linux 	-ning aso	siy omborlaridan hamma narsani 	
yuklab oladi, shuning uchun uni o'rnatgandan keyin ham yangilash shart emas. Hammasi eng 
yangi va ishga tayyor. Boshqa narsalar qatorida, tarqatish ishlab chiquvchilari Numix bilan 
yaqindan ishlaydilar, shuning uchun Antergos	 mavzular bo'yicha yaxshi ishlayapti. Umuman 	
olganda, u imkon qadar Arch Linuxni yangilash tsikli va omborlariga rioya qilishga harakat 
qiladi.	 	
Aksariyat operatsion tizimlar, bugungi kunda, ayniqsa, macOS, tez	-tez operatsion tizimning 	
yangi versiyasini chiqaradi. macOS har yili oktyabr oyi atrofida yangi tizimni chiqarishni 
davom ettiradi, Windows 10, agar ular	 va'da qilgan narsalarini bajarsalar, Microsoft 	
tizimining eng so'nggi versiyasi bo'ladi, ya'ni biz bir xil tizimdagi barcha yangilanishlarni 
olamiz. Yangilanishlarning ushbu modeli bir nechta Linux tarqatmalarida ham qo'llaniladi, 
ular orasida	 Arch	 Linux	. 	
Ammo Windows	-da bo'lgani kabi, operatsion tizim bir marta o'rnatilishi va umrbod 	
yangilanishlarni qabul qilishi, bu yangi ISO rasmlarini chiqarmaydi degani emas. 	Arch 	
Linux yana shunday qildi va ishga tushirdi	 Iyun	 oyidagi	 ISO	 tasviri	 operatsion tizimingiz. 	
O'tgan oyda Linux 5.0 o'zining hayotiy tsiklini yakunladi (EOL), shuning uchun ushbu 
tarqatishning yangi ISO tasviri "rivojlangan foydalanuvchilar uchun" aniqrog'i Linux 5.1, 
v5.1.5 bilan keldi. Biz eng yangilangan barqaror versiyasi	 ekanligini eslaymiz	 Linux	 	
5.1.8	 Linux 5.1.9.	 	
Arch Linux: Bitta o'rnatish, cheksiz yangilanishlar	 	
Linux	 5.1	 Rasmiy ravishda may oyida chiqarildi va Btrfs fayl tizimidagi Zstd siqishni 	
darajasini sozlashni qo'llab	-quvvatlash, fayl tizimini yaxshiroq monitoring qilish yoki  initramfs	-dan foydalanmasdan qurilma	-mapper	-ni ishga tushirish imkoniyati kabi yangi 	
xususiy	atlar bilan birga keldi. Bundan tashqari, oxir	-oqibat qoralamada qoldirilgan Ubuntu 	
19.04 Disco Dingo kabi tizimlarda va'da qilingan xususiyat Live Patch	-ni mahalliy qo'llab	-	
quvvatlash ham mavjud edi.	 	
 	
 	
CrunchBang Linux singari, u engil, tez va juda moslashtirilgan. ArchBang ishlab chiquvchilari, 
Antergosdagi hamkasblari singari, o'zlarini emas, balki asosiy Arch omborlarini saqlashni	 afzal 	
ko'rishadi. Bu yaxshi, chunki siz yangilanishlarni ota 	-ona tarqatish foydalanuvchilari bilan bir 	
vaqtda olasiz. Aslida, ikkita filial o'rtasida faqat bitta farq bor: CrunchBang Debian 	-ni baza 	
sifatida ishlatadi va ArchBang Arch Linux 	-dan foydalan	adi.	 	
ArchBang yordamida siz Tint2 panelli Openbox uslubidagi ish stolini olasiz 	- minimalist 	
yechim. Umuman olganda, agar siz Arch Linux 	-ning juda oddiy va engil versiyasini 	
xohlasangiz, bu ArchBang.	   	
Siz KDE, Arch Linuxni yaxshi ko'rasizmi va uni qutidan chiqarib olishni xohlaysizmi? Hozirgi 
vaqtda Chakra Linux 	-ni o'z ichiga olgan bir nechta tarqatish bu funktsiyani taklif qiladi. 	
Tarqatish to'plami KDE uchun to'liq	 aniqlangan, shuning uchun tarqatish to'plamining rasmiy 	
omborlarida siz faqat ushbu grafik muhit uchun dasturlarni topasiz. GTK	-ga asoslangan 	
dasturlardan foydalanish tavsiya etilmaydi (garchi ularni qo'shimcha omborlarda topish mumkin 
bo'lsa ham).	 	
KDE ha	mmaga yoqadi deb ayta olmayman, lekin bundan xursand bo'lganlar uchun Chakra Arch 	
Linux 	-ga asoslangan KDE bilan mukammal tezkor tarqatish tizimini taklif qiladi.	 	
  Zamonaviy, ammo barqaror Arch asosidagi distro qidiryapsizmi? eng yaxshi tanlov bo'lishi 
mumkin. Uning ko'p kuchli tomonlari bor. Birinchidan, tarqatish o'z omborlaridan foydalanadi, 
shuning uchun uni ishlab chiquvchilari foydalanuvchilarga taqdim etiladig	an dasturiy ta'minotni 	
to'liq nazorat qiladi. Garchi birinchi navbatda yangi yangilanishlarni olishni istaganlar uchun bu 
zerikarli bo'lishi mumkin.	 	
Manjaro 	-ning yana bir kuchli tomoni 	- tarqatishning bir nechta nashrlari mavjudligi, bu uni 	
raqobatchilard	an ajratib turadi. ArchBang sizga qayta ishlangan Openbox 	-ni taklif qiladi va 	
agar sizga bu yoqmasa, siz boshqa oyna boshqaruvchisi bilan tasvirni tanlay olmaysiz. Chakra 
sizga KDE yoqadi deb o'ylaydi va boshqa hech narsa yo'q. Umuman olganda, bir nechta 
nashrlarga ega bo'lish, albatta, afzallikdir.	 	
Manjaro nuqtai nazaridan, XFCE versiyasi kanon hisoblanadi, lekin siz mavjud bo'lgan har 
qanday nashrlardan birini tanlashingiz mumkin (ham rasmiy, ham jamoatchilik uchun). Manjaro 
deyarli hamma uchun mos kelad	i! 	
 	
O'rganish oson bo'lgan Linux Linux sifatida joylashtirilgan. Shuningdek, u rasmiy Arch 
omborlaridan foydalanadi. Bridge Linux ma'lum grafik muhitiga mo'ljallanmagan va bir nechta 
nashrlarda chiqariladi (LXDE, XFCE, Gnome, MATE va boshqalar). Sizga yoqqanin	i tanlang.	  Xulosa	 	
Linux Linux 	-ni yaratish hamma uchun ham yoqmaydi. Ko'p odamlar tizimni o'rnatishni va 	
undan foydalanishni afzal ko'rishadi. Bizning yig'ilishimizda ko'rsatilgan tarqatishlar o'sha 
foydalanuvchilarga Arch bilan ham shug'ullanish imkonini 	beradi.	 	
Shubhasiz, Kali o'zini penetratsion testlarning eng mashhur tarqatuvchisi sifatida ko'rsatdi. 
Ammo yangi boshlanuvchilar va xavfsizlik bo'yicha mutaxassislarning muxlisi bo'lish uni 
hamma foydalanuvchilar uchun mos qilmaydi. Manjaro Linux	-bu yangi 	boshlanuvchilar uchun 	
mos bo'lgan va Linux	-da joylashgan Arch Arch	-ga asoslangan distro bo'lib, uni Black Arch 	
kengaytmalari bilan osongina qurollantirish mumkin, bu Arch bilan birinchi tajribani juda 
yoqimli qiladi.	 	
Penetratsion test uchun eng yaxshi tarq	atish to'plami haqidagi Holivarlar bir necha yillardan 	
buyon forumlarda va IRC kanallarida. Xakerlar va pentesterlar qaysi biri haqida 
bahslashadi	 operatsion tizim	 eng qulay, intuitiv va ishlatish uchun qulay, shuningdek, eng zo'r 	
xakerlik vositalariga ega.	 	
Shu sababli, yangi boshlanuvchilar ko'pincha ParrotSec va Kali o'rtasida ikkilanib, qaysi 
xakerlar tarqatilishini tanlashni boshlaydilar deg	an savol bilan qiynaladilar. Arch Linux odatda 	
kuchli tarqatish hisoblanadi, lekin unchalik boshlanuvchilar uchun qulay emas. Keling, yangi 
boshlanuvchilar uchun osonroq variantni ko'rib chiqaylik 	- Manjaro Linux bilan qanday xakerlik 	
qilishni o'rganish.	 	
M	anjaro nima	 	
Manjaro ishlatish oson, yangi boshlanuvchilar uchun qulay	 Linux tarqatish	 Arch Linux 	-ga 	
asoslangan. Bu KISS tamoyiliga amal qiladigan, eng yengil taqsimot. Archni o'rnatish juda qiyin 
bo'lishi mumkin, chunki u Linux tizimlari boshqa taqsimotlarga qaraganda qanday qurilganini 
chuqurroq tushunishni talab qiladi, lekin Manjaro Archni o'rnatishda 	barcha qiyinchiliklar va 	
qiyinchiliklarni olib tashlaydi. Manjaro ham ajoyib jamoaga ega	 tajribali 	
foydalanuvchilar	 Boshlang'ich savolla	riga har doim juda javob beradigan Arch.	 	
BlackArch nima	 	
BlackArch asboblari toifalari	 	
Yuqorida aytib o'tganimizdek, BlackArch 	-da ajoyib asboblar ombori mavjud. Tarmoq ulanish 	
tezligiga qarab, har bir alohida vositani o'rnatish ko'p vaqtni oladi. Barcha as	boblar alohida 	- alohida yoki guruhlarga bo'linib o'rnatilishi mumkin. Quyida bir nechta mavjud toifalar ro'yxati 
keltirilgan.	 	
Jismoniy disklar va ichki xotiradagi ma'lumotlarni qidirish uchun mo'ljallangan asboblar 
to'plami. sudo pacman 	-Sg | grep qora tan	li 	
Shu bilan bir qatorda, batafsil ma'lumot olish uchun biz BlackArch rasmiy qo'llanmasini ko'rib 
chiqishimiz mumkin. Bundan tashqari, biz faqat bitta buyruq bilan 1900 dan ortiq asboblarni 
o'rnatishimiz mumkin. Bu katta vaqtni oladi. Agar siz o'zingizni s	abrli odam deb hisoblasangiz, 	
bu buyruq yordamida BlackArch taklif qiladigan hamma narsani o'rnatishingiz mumkin.	 	
Sudo Pacman 	-qora tanli	 	
Sizga qaysi taqsimot to'g'ri?	 	
Penetratsion test uchun qaysi tarqatish yaxshiroq ekanligi haqidagi bahs hech qachon 
tug	amaydi. Va, ehtimol, har bir xavfsizlik bo'yicha mutaxassisning shaxsiy ehtiyojlarini 	
qondiradigan mukammal taqsimot yo'q. Hammamizda har xil standartlar, imtiyozlar, tajriba 
sohalari va turli darajadagi tajriba bor. Bularning barchasi penetratsion testlar	 uchun bizning 	
tarqatishlarimizdan qanday foydalanishimizga ta'sir qiladi.	 	
Agar siz yangi va qiziqarli vositalarni qidirmoqchi bo'lsangiz, Manjaroning intuitiv interfeysini 
BlackArch asboblar ombori bilan birlashtirib, foydalanuvchilarga	 Kali Linux	 o'zingizni uyda his 	
qiling.	 	
Shunday qilib, sizda yuzlab yangi xakerlik vositalariga ega bo'lgan yangi Manjaro VM bor, 
bundan keyin nim	a bo'ladi? 	Wi	-Fi adapterini qanday ulash mumkin	 virtual mashina	 va Kalida 	
bo'lmagan ba'zi ajoyib Wi	-Fi xakerlik vositalarini o'rna	tish.	 	
Xulosa	 	
Linux Linux 	-ni yaratish hamma uchun ham yoqmayd	i. Ko'p odamlar tizimni o'rnatishni va 	
undan foydalanishni afzal ko'rishadi. Bizning yig'ilishimizda ko'rsatilgan tarqatishlar o'sha 
foydalanuvchilarga Arch bilan ham shug'ullanish imkonini beradi	. 	
 
 
  Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati	:	 	
1.  	https://www.texnoman.uz/post/linux	-operatsion	-tizimi	-tarixi.html	 	
2.	 A.Babayarov,	 F.Meliyev,	 I.Ximmatov,	 M.Subharwall  	Linux operatsion	 	
tizimida	 administratorlik

O ‘zbekiston Respublikasi Oliy va O ‘rta maxsus Ta ’lim Vazirligi Samarqand Davlat Universiteti Raqamli texnologiyalar fakulteti 3 03 -guruh talabasining Linux OS fanidan yozgan MUSTAQIL ISHI Mavzu: Linux distributivi Arch Linux barcha qulayliklari va boshqa operation tizimlar bilan farqi Tekshirdi: Davirov B Bajardi: Akmalov Rustam SAMARQAND -2022

Reja: 1. Linux imkoniyatlari ARCh Linux 2. Linux distributivi Arch Linux barcha qulayliklari . 3. Arch Linuxning boshqa operation tizimlar bilan farqi . 4. Xulosa .

Ko'p jihatdan, Linux avval Windows, macOS (oldingi OS X) yoki iOS kabi ilgari ishlatilgan boshqa operatsion tizimlarga o'xshaydi. Boshqa operatsion tizimlar singari, Linux ham grafik interfeysga ega va sizga ko'nikib qolg an bir xil turdagi dasturlar, masalan, matn protsessorlari, foto muharrirlari, video muharrirlari va boshqalar. Ko'pgina holatlarda, dasturiy ta'minot yaratuvchisi boshqa tizimlarda foydalanadigan o'sha dasturning Linux versiyasini yaratgan bo'lishi mumkin . Qisqasi: agar siz kompyuter yoki boshqa elektron qurilmalardan foydalansangiz, Linuxdan foydalanishingiz mumkin. Ammo Linux boshqa muhim operatsion tizimlardan farq qiladi. Birinchidan ehtimol, eng muhimi, Linux ochiq kodli dasturiy ta'minot. Linuxni yaratishda ishlatiladigan kod bepul bo'lib, uni ko'rish, tahrir qilish va o'z hissalarini qo'sha oladigan foydalanuvch ilar uchun mavjuddir. Linux shuningdek, shu bilan ajralib turadi, garchi Linux operatsion tizimining asosiy qismlari umumiy bo'lsada, turli xil dasturiy ta'minot variantlarini o'z ichiga olgan Linuxning ko'p taqsimotlari mavjud. Bu shuni anglatadiki, Lin ux juda ajoyib tarzda sozlanadi, chunki nafaqat protsessor va veb -brauzerlar kabi dasturlarni almashtirib bo'lmaydi. Linux foydalanuvchilari asosiy tarkibiy qismlarni tanlashlari mumkin, masalan, grafikani ko'rsatadigan tizim va boshqa interfeys komponentl ari. Arch Linu x mustaqil ravishda ishlab chiqilgan, x86 -64 umumiy maqsadli Linux distributivi boʻlib, u koʻpchilik dasturiy taʼminotning eng soʻnggi barqaror versiyalarini ishlab chiqarish

modeliga rioya qilish orqali taqdim etishga intilad i . Odatiy o'rnatish minimal tayanch tizim bo'lib, foydalanuvchi tomonidan faqat ataylab talab qilinadigan narsalarni qo'shish uchun sozlangan. Arch Linux uchun maxsus yozilgan paket menejeri Pacman dasturiy ta'minot paketlarini o'rnatish, olib tashlash va yangilash uchun ishlatiladi .Arch Linux prokat reliz modelidan foydalanadi , ya'ni tizimning mutlaqo yangi versiyalarining "asosiy relizlari" mavjud emas; eng so'nggi Arch dasturiy ta'minotini olish uchun tizimni muntazam yangilash kifoya qiladi; Arc h jamoasi tomonidan har oy chiqariladigan o'rnatish tasvirlari oddiygina asosiy tizim komponentlarining eng so'nggi suratlaridir . Arch Linux veb -sayti CD yoki USB dan ishga tushirilishi mumkin bo'lgan ISO tasvirlarini taqdim etadi . Foydalanuvchi o'z diskini qismlarga bo'lib, formatlagandan so'ng, asosiy tizimni o'rnatish uchun oddiy buyruq qatori skripti (pacstrap) ishla tiladi. [34] Asosiy tizimning bir qismi boʻlmagan qoʻshimcha paketlarni oʻrnatish (masalan, ish stoli muhitlari ) yangi oʻrnatishga yuklangandan (yoki chrooting dan) soʻng pacstrap yoki Pacman yo rdamida amalga oshirilishi mumkin . [39] [40] [9] Arch Linux o'rnatishn ing Neofetch chiqishi. O'rnatish uchun CD yoki USB tasvirlaridan foydalanishga alternativa boshqa Linux operatsion tizimida Pacman paket menejerining statik versiyasidan foydalanishdir. [41] Foydalanuvchi oʻzining yangi formatlangan drayver qismini oʻrnatishi va pacstrap (yoki tegishli buyruq qatori kaliti bilan Pacman ) yordamida asosiy va qoʻshimcha paketlarni oʻrnatish uchun moʻljallangan qurilmaning oʻrnatish nuqtasi bilan ishlash uchun ildiz sifatida foydalanishi mumkin. Ushbu usul Arch Linux -ni USB flesh -disklarga yoki boshqa tizimga tegishli vaqtinchalik o'rnatilgan qurilmaga o 'rnatishda foydalid i. Tanlangan o'rnatish turidan qat'i nazar, yangi tizim foydalanishga tayyor bo'lgunga qadar keyingi harakatlar amalga oshirilishi kerak, ayniqsa yuklovchini o'rnatish va yangi tizimni tizim nomi, tarmoq ulanishi, til sozlamalari va grafik foydalanuvchi interfeysi bilan sozlash . Arch Linux relizlarni ma'lum sanalar uchun rejalashtirma ydi, lekin kun davomida yangi paketlar taqdim etiladigan " prokat chiqarish " tizimidan foydalanadi. Uning paketlarini boshqarish foydalanuvchilarga tizimlarni osongina y angilab turish imkonini beradi. . Arch Linux noyobdir. Ko'pgina Linux tarqatishlaridan farqli o'laroq, u hatto rasmiy CDga ham ega emas. Agar siz uni ishlatmoqchi bo'lsangiz, terminaldan foydalanishingiz kerak. Ko'pchilikka yoqadi. Arch foydalanuvchilarga o'zlari yoqtirgan tizimni yar atish erkinligini beradi. Agar siz o'z tizimingizni noldan yaratishni yoqtirmasangiz, yaxshi. Arch Linux lotin

tarqatmalarining ko'pi bor, ularning har biri o'ziga xos xususiyatlarga ega, garchi ularning barchasi Arch -ga asoslangan. Bu shunchaki mukammal lotin. Uning ishlab chiquvchilari Arch bazasini o'z omborlari bilan almashtirmadilar. O'rnatilganda, u Arch Linux -ning asosiy omborlaridan hamma narsani yuklab oladi, shuning uchun uni o'rnatgandan keyin ham yangilash shart emas. Hammasi eng yangi va ishg a tayyor. Boshqa narsalar qatorida, tarqatish ishlab chiquvchilari Numix bilan yaqindan ishlaydilar, shuning uchun Antergos mavzular bo'yicha yaxshi ishlayapti. Umuman olganda, u imkon qadar Arch Linuxni yangilash tsikli va omborlariga rioya qilishga harak at qiladi. CrunchBang Linux singari, u engil, tez va juda moslashtirilgan. ArchBang ishlab chiquvchilari, Antergosdagi hamkasblari singari, o'zlarini emas, balki asosiy Arch omborlarini saqlashni afzal ko'rishadi. Bu yaxshi, chunki siz yangilanishlarni ota -ona tarqatish foydalanuvchilari bilan bir vaqtda olasiz. Aslida, ikkita filial o'rtasida faqat bitta farq bor: CrunchBang Debian -ni baza sifatida ishlatadi va ArchBang Arch Linux -dan foydalanadi. ArchBang yordamida siz Tint2 panelli Openbox uslubidagi ish stolini olasiz - minimalist yechim. Umuman olganda, agar siz Arch Linux -ning juda oddiy va engil versiyasini xohlasangiz, bu ArchBang. Siz KDE, Arch Linuxni yaxshi ko'rasizmi va uni qutidan chiqarib olishni xohlaysizmi? Hozirgi vaqtda Chakra Linux -ni o'z ichiga olgan bir nechta tarqatish bu funktsiyani taklif qiladi. Tarqatish to'plami KDE uchun to'liq aniqlangan, shuning uchun tarqatish to'plamining rasmiy omborlarida siz faqat ushbu grafik muhit uchun dasturlarni topasiz. GTK -ga asoslangan dasturlar dan foydalanish tavsiya etilmaydi (garchi ularni qo'shimcha omborlarda topish mumkin bo'lsa ham). KDE hammaga yoqadi deb ayta olmayman, lekin bundan xursand bo'lganlar uchun Chakra Arch Linux -ga asoslangan KDE bilan mukammal tezkor tarqatish tizimini takl if qiladi. Zamonaviy, ammo barqaror Arch asosidagi distro qidiryapsizmi? eng yaxshi tanlov bo'lishi mumkin. Uning ko'p kuchli tomonlari bor. Birinchidan, tarqatish o'z omborlaridan foydalanadi, shuning uchun uni ishlab chiquvchilar foydalanuvchilarga taqdi m etiladigan narsalarni to'liq nazorat qilishadi. dasturiy ta'minot ... Garchi birinchi navbatda yangi yangilanishlarni olishni istaganlar u chun bu zerikarli bo'lishi mumkin.