O’zbekiston Fanlar Akademiyasi
Reja: 1. O’zbekiston Fanlar Akademiyasi 2. O’zbekiston Fanlar Akademiyasining Sharqshunoslik instituti 2.1 Tarixi 2.2 Fondi 2.3 Faoliyati 3. O’zbekiston Fanlar Akademiyasining Qoraqalpog’iston bo’limi 4. Foydalanilgan adabiyotlar
O’zbekiston Fanlar Akademiyasi O zbekiston FAʻ — mamlakatning oliy ilmiy tashkiloti. Akademiklar va uning xorijiy a zolarini hamda o z tasarrufidagi ʼ ʻ ilmiy muassasalar ilmiy xodimlari va mutaxassislarini birlashtiradi. Asosiy vazifasi fan va texnika sohasidagi davlat siyosatining amalga oshirilishini ta minlash, davlat va jamiyat ʼ taraqqiyotini ta minlovchi istiqbolli yo nalishlar bo yicha ʼ ʻ ʻ fundamental ilmiy tekshirish va ilg or texnologiyalarni ʻ rivojlantirish strategiyasini belgilash, tabiiy, texnikaviy, tibbiy, ijtimoiygumanitar fanlar sohasida jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy, ilmiytexnikaviy va ma naviyma rifiy rivojiga ko maklashuvchi ʼ ʼ ʻ fundamental tadqiqotlar olib borishdan iborat. FA fan, texnika, madaniyat va ma rifat sohasida fundamental va amaliy ʼ tadqiqotlarni amalga oshiradi, ilmiy ishlanmalarni muvofiqlashtiradi va ularga samarali rahbarlikni ta minlaydi, ʼ davlatning intellektual, iqtisodiy va ma naviy salohiyatini ʼ yuksaltirishga qaratilgan fan va keng qamrovli ilmiy texnologiya yutuqlarini o z vaqtida ishlab chiqarishga joriy etadi. O zbekiston ʻ ʻ FA har yili o z faoliyati to grisida O zbekiston Respublikasi ʻ ʻ ʻ Vazirlar Mahkamasiga hisobot taqsim etadi. O'zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi Qoraqalpoq mintaqaviy bo limi ʻ Ulug'bek nomidagi Astronomiya instituti Ion-plazma va lazer texnologiyalari instituti Akademik S.A.Azimov nomidagi «Fizika- quyosh» IICHB materialshunoslik instituti Inshootlar seysmik mustahkamligi instituti RT-70 Radiorasadxonasi Umumiy va noorganik kimyo instituti Akademik S.Yu. Yunusov nomidagi o’simlik moddalari kimyosi instituti Akademik O.S.Sodiqov nomidagi bioorganik kimyo instituti Mikrobiologiya instituti O’simlik va hayvonot olami genofondi instituti Immunologiya instituti Genetika va o’simliklar eksperimental biologiyasi instituti
H.Abdullayev nomidagi Geologiya va geofizika instituti G’.O. Mavlonov nomidagi seysmologiya instituti Genomika va bioinformatika markazi Alisher Navoiy nomidagi til va adabiyot instituti Tarix instituti Санъатшунослик институти Yahyo G’ulomov nomidagi arxeologiya instituti O'zbek tili va adabiyoti muzeyi O zbekiston FA 1943-yil 4-noyabrda O zFANnegizidaʻ ʻ tashkil etilgan. T.N. QoriNiyoziy uning birinchi prezidenti qilib saylangan. Akademiya tashkil topgan yili uning tarkibida 11 haqiqiy a zosi, 18 muxbir a zosi hamda 3 faxriy a zosi bo lib, 10 ʼ ʼ ʼ ʻ ilmiy tekshirish institutini birlashtirgan. 210 ilmiy xodim, jumladan, 28 fan d-ri va 80 ga yaqin fan nomzodi ishlagan. Akademiya tashkil topgan davrdan beri uning ilmiy tekshirish muassasalari xodimlarining soni, ilmiy tekshirish ishlarining ko lami va salmog i jihatidan katta tarixiy rivojlanish yo lini bosib ʻ ʻ ʻ o tdi. Akademiya olimlari tabiat, jamiyat va insoniyat taraqqiyoti, ʻ millatlar, milliy madaniyatlar, davlat va milliy munosabatlarning rivojlanish muammolari, ta lim va ma rifat masalalari, ʼ ʼ liberallashtirish sharoitida milliy iqtisodiyotni rivojlantirish va raqobatbardoshliligini oshirishning metodologik asoslari, mulkiy munosabatlardagi o zgarishlar, mehnatni rag batlantirish va ʻ ʻ aholini ijtimoiy himoyalash muammolari, moliyakredit, soliq va sug urta mexanizmini takomillashtirish, fuqarolik jamiyati va ʻ kuchli demokratik davlatni shakllantirish masalalari bo yicha ʻ tadqiqotlar olib boradilar. Akademiya olimlarining O zbekiston ʻ o troq sug orma dehqonchilik madaniyatiga asoslanganligi va eng ʻ ʻ qadimiy sivilizatsiya o choqlaridan biri ekanligi, O zbekiston ʻ ʻ hududida davlatchilikning ilk ko rinishlari miloddan avvalgi 2- ʻ ming yilliklarda boshlanganligi to g risidagi tadqiqotlari katta ʻ ʻ ahamiyatga ega. Akademiya olimlari fundamental tadqiqotlar ustida ishlash bilan chegaralanibgina qolmay, mamlakat
taraqqiyoti uchun zarur bo lgan zamonaviy asbobuskunalar, tibbiyʻ jihozlar, doridarmon, foydali o simliklarning yangi navlari, ʻ qishloq xo jaligi ekinlari zararkunandalariga qarshi vositalar, ʻ shuningdek, yer osti boyliklarini qazib olishning yangi texnologiyalarini yaratmoqdalar. FA ning ko pgina muassasalari xorijiy davlatlarning ilmiy ʻ muassasalari bilan birgalikda tadqiqotlar olib boradi. Jumladan, O zbekiston FAning Yadro fizikasi, Elektronika, Fizikatexnika, ʻ Mikrobiologiya, Biokimyo, Suv muammolari, Umumiy va noorganik kimyo intlari bilan AQSH, Xitoy, Germaniya, Italiya, Fransiya, Yaponiya, Koreya Respublikasi, Hindiston, Turkiyadagi yirik ilmiy markazlar o rtasida manfaatli hamkorlik yo lga ʻ ʻ qo yilgan. ʻ Akademiyaning ilmiy tekshirish muassasalari o zlarining ʻ ilmiytashkiliy faoliyatlarini tegishli fan yo nalishlari (fizikamat. ʻ va texnika fanlari; kimyo, biol. va Yer haqidagi fanlar; ijtimoiygumanitar fanlar) bo yicha vitseprezident xizmati bilan ʻ birgalikda olib boradi. Akademiyaning „Akademasbob“ ilmiyi.ch. birlashmasi, „Algoritminjiniring“ instituti, Arxeologiya instituti, Biokimyo instituti, Bioorganik kimyo instituti, „Botanika“ ilmiyi.ch. markazi, Genetika va o simliklar eksperimental ʻ biologiyasi instituti, Geologiya va geofizika instituti, „Zamonaviy informatsion texnologiya“ ilmiy texnika markazi qoshidagi Kibernetika instituti, Zoologiya instituti, Immunologiya instituti, Iqtisodiyot instituti, Kosmik asbobsozlik instituti, Kosmik tadqiqotlar markazi va uning tarkibidagi Astronomiya instituti, Matematika instituti , Mikrobiologiya instituti, Mexanika va inshootlarning seysmik mustahkamligi instituti, Polimerlar kimyosi va fizikasi instituti, Seysmologiya instituti, Suv muammolari instituti, Tarix instituti, Til va adabiyot instituti,
Umumiy va noorganik kimyo instituti, Falsafa va huquq instituti, „FizikaQuyosh“ ilmiyi.ch. birlashmasi tarkibidagi Fizikatexnika instituti va Materialshunoslik instituti, Fiziologiya va biofizika instituti, Sharqshunoslik instituti, Elektronika instituti, Yadro fizikasi instituti, O simlik moddalari kimyosi instituti,ʻ Qoraqalpog iston bo limi (qarang ʻ ʻ O zbekiston Respublikasi ʻ Fanlar akademiyasining Qoraqalpog iston bo limi ʻ ʻ ) hamda Xorazm Ma mun akademiyasi, Samarqand mintaqaviy bo limi, Buxoro ʼ ʻ ilmiy markazi, Ilmiyo quv markazi, Asosiy kutubxonasi ʻ (qarang O zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining asosiy ʻ kutubxonasi ), Issiqlik fizikasi bo limi, Adabiyot muzeyi, ʻ O zbekiston tarixi davlat muzeyi, Temuriylar tarixi davlat muzeyi, ʻ Qatag on qurbonlari xotirasi muzeyi, Botanika bog i, ʻ ʻ Avtomatlashtirish va hisoblash texnikasi bo yicha ixtisoslashgan ʻ loyihakonstruktorlik byurosi, „Radiopreparat“, „Tezlatgich“ korxonalari, Chirchiq shahridagi „Kompozit“ tajribaeksperimental zavodi, RT70 radiorasadxonasi, tajriba zavodi bor. O zbekiston FAning yuqori organi ʻ — FA akademiklari va ilmiy tekshirish muassasalari direktorlaridan tashkil topgan Umumiy majlis. FA Umumiy majlisi ilm-fanni rivojlantirish va akademiya faoliyatining eng muhim masalalarini ko rib chiqish uchun uning ʻ Hay ati tomonidan har yili kamida 1-marta chaqiriladi. Umumiy ʼ majlisda ilm-fanni rivojlantirishning ustuvor, istiqbolli va ilg or ʻ yo nalishlari va ularga taalluqli ilmiy dasturlar loyihalari ʻ muhokama etiladi hamda ular bo yicha zarur qarorlar qabul ʻ qilinadi, akademiya faoliyatining asosiy tashkiliy masalalari hal qilinadi, uning haqiqiy va xorijiy a zolari saylanadi (qarang ʼ Akademik).