logo
  1. Bosh sahifa
  2. Referatlar
  3. Umumiy
  4. Oʻzbekiston Respublikasining xalqaro reyting va indekslardagi oʻrni va nufuzini ortib borishi.

Oʻzbekiston Respublikasining xalqaro reyting va indekslardagi oʻrni va nufuzini ortib borishi.

Yuklangan vaqt:

08.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

52.26953125 KB
Ko'chirib olish
O zbekiston Respublikasining xalqaro reyting va indekslardagi o rni vaʻ ʻ nufuzini ortib borishi. Reja: 1. “O zbekiston Respublikasining xalqaro reyting va indekslardagi o rnini ʻ ʻ yaxshilash hamda davlat organlari va tashkilotlarida ular bilan tizimli ishlashning yangi mexanizmini joriy yetish” borasidagi davlat siyosati, huquqiy-normativ hujjatlarning qabul qilinishi, mazkur yo nalishdagi ʻ ishlarning samaradorligiga to siq bo layotgan muammolarni bartaraf ʻ ʻ yetish yuzasidan olib borilayotgan chora-tadbirlar: jamiyatni demokratlashtirish, ilg or xalqaro tajribaga asoslangan davlat va ʻ jamiyat qurilishi sohasidagi islohotlarni yanada chuqurlashtirish, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari infratuzilmasini rivojlantirish, ta lim tizimini takomillashtirish, xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish, ʼ xalqaro savdoda xususiy tadbirkorlikning raqobatbardoshligini oshirish, innovatsiyani rivojlantirish va boshqalar. 2. O zbekiston Respublikasi uchun ustuvor bo lgan xalqaro reyting va ʻ ʻ indekslar bo yicha samaradorlikning yeng muhim ko satkichlarini ʻ ʻ oshirish borasida olib borilayotgan chora-tadbirlar. Ushbu ko rsatkichlarni oshirish uchun O zbekiston Respublikasida quyidagi ʻ ʻ suveren indeks va indikatorlar tizimiga integratsiyalashuv jarayonlari jadallashtirilmoqda: “Biznes yuritish” indeksi, Boshqaruv sifati indikatorlari, Yelektron hukumatni rivojlantirish reytingi, “Korrupsiyani qabul qilish” indeksi, “Logistika samaradorligi”indeksi, Jahon bankining Statistik salohiyat indeksi, Iqtisodiy yerkinlik indeksi, Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkilotining (IHTT) mamlakatlarga xos xatarlarni tasniflash tizimi, Inson kamoloti indeksi, Huquq ustuvorligi indeksi, Jahon mamlakatlari demokratiyasi indeksi, Matbuot yerkinligi indeksi (umumiy 13 ta). 2017-2021-yillarda O zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshtaʻ ustuvor yo nalishi bo yicha ʻ ʻ Harakatlar strategiyasi ni amalga oshirish doirasida mamlakatimizning xalqaro maydondagi ijobiy obro sini shakllantirish, ʻ O zbekiston Respublikasining xalqaro reytinglardagi o rnini xolis va haqqoniy ʻ ʻ baholashni ta minlash bo yicha aniq maqsadga yo naltirilgan ishlar amalga ʼ ʻ ʻ oshirildi. Shu bilan birga, ko rilayotgan choralarga qaramasdan, mamlakatda tegishli ʻ yo nalishlar bo yicha milliy reytinglarni yuritishga yordam beradigan, amalga ʻ ʻ oshirilayotgan islohotlarning xalqaro mezonlar va standartlarga muvofiqligini baholashning yaxlit tizimi mavjud yemas. Mazkur holat xalqaro tashkilotlar va ilmiy muassasalar bilan tizimli hamkorlik aloqalarini o rnatish, mas ul vazirlik va idoralarda baholanayotgan ʻ ʼ yo nalishlar bo yicha tavsiyalar va boshqa davlatlarning ijobiy tajribasini o z ʻ ʻ ʻ ichiga olgan tegishli ma lumotlar bazasini, xodimlarda yesa xalqaro reytinglar ʼ metodologiyasini qo llash bo yicha dunyoqarashni shakllantirish imkonini ʻ ʻ bermayapti. Mamlakatimizda amalga oshirilayotgan islohotlarni baholashning yaxlit va mustaqil tizimini shakllantirish, shuningdek, respublikaning xalqaro reytinglardagi o rnini yaxshilashni ta minlash maqsadida: ʻ ʼ 1. O zbekiston Respublikasi Innovatsion rivojlanish vazirligi va Adliya ʻ vazirligining O zbekiston Respublikasining xalqaro reytinglardagi o rnini ʻ ʻ monitoring qilish va baholash milliy tizimini (keyingi o rinlarda – ʻ Milliy monitoring tizimi ) yaratish to g risidagi taklifiga rozilik berildi. ʻ ʻ Boshqaruv sifati va siyosatning samaradorligini o lchash, mamlakatda yuz ʻ berayotgan o zgarishlar jarayonini baholash, tadqiqotlar natijalaridan kelib chiqqan ʻ holda islohotlarning ustuvor yo nalishlarini ishlab chiqishga yordam beruvchi ʻ ustuvor xalqaro reytinglarning mezonlari va indikatorlari Milliy monitoring tizimining tarkibiy qismi yetib belgilandi. 2. Milliy monitoring tizimi faoliyatini tashkil yetishning dastlabki bosqichi sifatida respublikadagi tadqiqot institutlariga alohida xalqaro reytinglar ilovaga muvofiq biriktirildi va ularga quyidagi vazifalar yuklandi: - xalqaro reytinglarning metodologik va boshqa tarkibiy qismlarini aniqlash, ularni amaldagi qonunchilikka implementatsiya qilish, O zbekistonʻ Respublikasining xalqaro reytinglardagi past ko rsatkichlariga sabab ʻ bo layotgan asosiy omillarni aniqlash; ʻ - o zini o zi baholash uchun ustuvor xalqaro reytinglarning mezonlari va ʻ ʻ indikatorlari asosida milliy indekslarni ishlab chiqish; loyihalar va amaldagi normativ-huquqiy hujjatlarni mamlakatimizning xalqaro reytinglardagi o rnini yuksaltirishga to sqinlik qilayotgan normalarni aniqlash ʻ ʻ nuqtai nazaridan yekspert tahlil qilish hamda tahlil natijalariga ko ra tegishli ʻ tavsiyalar ishlab chiqish; - O zbekiston Respublikasining tegishli reytinglardagi rivojlanish jarayoni ʻ to g risidagi axborotlarni, shuningdek, baholanayotgan yo nalishlar bo yicha ʻ ʻ ʻ ʻ tavsiyalar va xorijiy davlatlarning ilg or tajribasini o z ichiga olgan axborot- ʻ ʻ ma lumotlar bazasini yaratish; ʼ - O zbekiston Respublikasining ustuvor xalqaro reytinglardagi o rnini ʻ ʻ yaxshilashga to sqinlik qilayotgan mavjud haqiqiy muammolarning tizimli ʻ tahlilini olib borish, ularni hal yetish bo yicha takliflar ishlab chiqish; ʻ - xalqaro tashkilotlar, reyting agentliklari va ilmiy muassasalarning yekspertlari bilan hamkorlik o rnatish va konstruktiv muloqotni yo lga ʻ ʻ qo yish; ʻ - tegishli tarmoqlardagi muammolarni aniqlash va ahvolni o rganish uchun ʻ ijtimoiy so rovlar o tkazish, shuningdek, mamlakatda keng ko lamli ʻ ʻ ʻ islohotlarni amalga oshirish doirasida turli sohalarda yuz berayotgan tub o zgarishlar to g risida jamoatchilik va xalqaro reyting agentliklarini ʻ ʻ ʻ xabardor qilish. 3. Ko rsatilayotgan davlat xizmatlari sifatini yaxshilash, aholining davlatʻ organlari faoliyatidan qoniqishi darajasini hamda ularning xodimlari kasbiy mahoratini oshirish maqsadida O zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi va ʻ Savdo-sanoat palatasining “davlat xizmatlarining sirli mijozi” institutini joriy yetish to g risidagi taklifiga rozilik berildi. ʻ ʻ ( http://uza.uz/oz/documens/zbekiston- respublikasining-khal-aro-reytinglar-va-indekslard-26-02-2019 ) Ma ’ lumki , 2020 yilning iyun oyida « O ‘ zbekiston Respublikasining xalqaro reyting va indekslardagi o ‘ rnini yaxshilash hamda davlat organlari va tashkilotlarida ular bilan tizimli ishlashning yangi mexanizmini joriy qilish to ‘ g ‘ risida » Prezident Farmoni ( PF -6003- son , 02.06.2020 y .) qabul qilindi . https://lex.uz/ru/docs/-4838762 Farmon bilan Xalqaro reyting va indekslar bilan ishlash bo‘yicha respublika kengashi tashkil yetildi va uning asosiy vazifalari belgilandi. ( https://aniq.uz/uz/yangiliklar/xalqaro-reyting-va-indekslar-bilan-ishlash-buyicha- respublika-kengashi-tashkil-yetildi ) Mamlakatning ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy-huquqiy taraqqiyot darajasini tizimli tahlil qilib borish, amalga oshirilayotgan tub o‘zgarishlarning xalqaro reyting va indekslarda mamlakatning o‘rnini yaxshilash maqsadlariga xizmat qilishini ta’minlash Kengash vazifalaridan biridir. Moliya vazirligi va Adliya vazirligi Kengashning ishchi organlari yetib belgilandi. Shunga ko‘ra, ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy-huquqiy reyting va indekslarning Kengash ishchi organlari bo‘yicha taqsimoti tasdiqlandi. Farmon bilan shuningdek, O‘zbekiston uchun ustuvor bo‘lgan xalqaro reyting va indekslar bo‘yicha samaradorlikning yeng muhim ko‘rsatkichlari (KPI) tasdiqlandi. Farmonga ko‘ra, mas’ul davlat organlarining birinchi rahbarlari har chorak yakuni bo‘yicha: * keyingi oyning 15-sanasiga qadar Kengash ishchi organlariga mamlakatda amalga oshirilayotgan islohotlar to‘g‘risidagi ma’lumotlar, zarur statistik axborotlar va boshqa materiallarni taqdim yetadi; * keyingi oyning 30-sanasiga qadar Kengash raisi yoki o‘rinbosarining rahbarligida o‘tkaziladigan yig‘ilishlarda tegishli xalqaro reyting va indekslarda KPI ga yerishish uchun amalga oshirilgan chora-tadbirlar to‘g‘risida axborot beradi. Farmon bilan Adliya vazirligi markaziy apparati tuzilmasida Xalqaro reyting va indekslar bilan ishlash boshqarmasi tashkil yetildi. 2020 yil 1 oktyabrga qadar Internet tarmog‘ida «O‘zbekiston Respublikasi xalqaro reytinglarda» yagona portali ishga tushiriladi. Uning tarkibiy qismi – boshqaruv sifati va siyosatning samaradorligini o lchash, mamlakatda yuz berayotgan o zgarishlar jarayonini baholash, tadqiqotlarʻ ʻ natijalaridan kelib chiqqan holda islohotlarning ustuvor yo nalishlarini ishlab ʻ chiqishga yordam beruvchi ustuvor xalqaro reytinglarning mezonlari va indikatorlari. Tizimni tashkil yetishning dastlabki bosqichida milliy tadqiqot institutlariga alohida xalqaro reytinglar biriktiriladi. Muassasalar ushbu reytinglarning metodologik va boshqa tarkibiy qismlarini aniqlashlari, ularni amaldagi qonunchilikka implementatsiya qilishlari, o zini o zi baholash uchun milliy ʻ ʻ indekslarni ishlab chiqishlari, katta yekspert tahlil qilish ishlarini amalga oshirishlari kerak. Davlatimizning xalqaro reytinglardagi past ko rsatkichlariga sabab ʻ bo layotgan asosiy omillarga va o rnimizni yuksaltirishga to sqinlik qilayotgan ʻ ʻ ʻ muammolarga alohida ye’tibor qaratish zarur. Mutaxassislardan ularni hal qilishga doir takliflar kutilmoqda. «O zbekiston Respublikasi xalqaro reytinglarda» portali ʻ ishga tushirilib u quyidagilarni o z ichiga oladi: ʻ  xalqaro reytinglar bo yicha yillik hisobotlar, shuningdek, hisobotlarni ʻ o rganish va ye’lon qilish muddatlarini ko rsatgan holda tegishli yo nalishlar ʻ ʻ ʻ bo yicha ishlar ahvolini yaxshilashga qaratilgan xalqaro tashkilotlar vaʻ yekspertlarning tavsiyalari;  xalqaro reytinglar indikatorlari bo yicha xorijiy mamlakatlarning ilg or ʻ ʻ tajribasiga oid axborotlar;  tegishli reytinglar yo nalishlari bo yicha jamoatchilik fikri so rovnomalari, ʻ ʻ ʻ shuningdek, ijtimoiy va ilmiy tadqiqotlar natijalari;  xalqaro reytinglar savolnomalari shaklida har bir indikator kesimida to liq ʻ va aniq ma’lumotlar, shu jumladan, statistik ma’lumotlar;  tegishli reytinglar bo yicha turli ijtimoiy so rovlarni o tkazish imkoniyati; ʻ ʻ ʻ  tegishli xalqaro reyting metodologiyasi bo yicha onlayn o qitish resursi; ʻ ʻ  respondentlar tomonidan joylarda qonunchilik va huquqni qo llash ʻ amaliyotini yanada takomillashtirish bo yicha takliflarni taqdim yetish ʻ imkoniyati. Axborot texnologiyalarini rivojlantirish vazirligi yagona portal faoliyatini qo llab-quvvatlash va yangilash bo yicha mas’ul organ hisoblanadi. Har chorak ʻ ʻ yakuni bo yicha keyingi oyning 15-sanasiga qadar unga mamlakatda amalga ʻ oshirilayotgan islohotlar to g risidagi ma’lumotlar, zarur statistik axborotlar va ʻ ʻ boshqa materiallar taqdim yetiladi. Alohida reytinglar uchun mas’ul bo lgan tadqiqot institutlariga, ʻ mamlakatimizning xalqaro reytinglardagi va alohida tarkibiy indikatorlardagi o rnini yaxshilash uchun mas’ul vazirlik va idoralarga ( ʻ 17.01.2019 yildagi PF– 5635-son Farmonga 3-ilovaga qarang ) tashkiliy tusdagi topshiriqlar berildi. ( https://www.norma.uz/oz/qonunchilikda_yangi/halqaro_reytinglar_yuzasidan_oli b_boriladigan_ishlar_monitoring_qilinadi ) Inson huquqlari himoyasini kafolatlash, aholi turmush darajasini oshirish, iqtisodiy faoliyatda yerkinlikni ta’minlash, sud-huquq sohasidagi moddiy va protsessual normalarni takomillashtirishga qaratilgan islohotlar mamlakatimizning xalqaro reyting va indekslardagi ko‘rsatkichlari oshishiga sabab bo‘lmoqda. Jumladan, so‘nggi to‘rt yil mobaynida mamlakatimiz Meros jamg‘armasining “Iqtisodiy yerkinlik” indeksi da 52 pog‘onaga, Jahon bankining “Logistika samaradorligi” indeksi da 19 pog‘onaga, “Biznes yuritish” indeksi da 18 pog‘onaga ko‘tarildi. O‘zbekiston Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkilotining “Mamlakatlarga xos xatarlarni tasniflash” tizimi dagi 6-guruh mamlakatlari qatoridan 5-guruh mamlakatlari qatoriga ko‘tarildi. Shu bilan birga, ayrim rahbarlar reytinglar bilan ishlashga yetarlicha ye’tibor qaratmayotganligi va xalqaro tashkilotlar tomonidan o‘tkazilayotgan so‘rovlarda aksariyat islohotlar o‘z aksini topmayotganligi oqibatida ustuvor xalqaro reyting va indekslarda O‘zbekiston Respublikasi quyi pog‘onalarda qolmoqda. Mamlakatning investitsiyaviy jozibadorligi va xalqaro maydondagi imidjini mustahkamlash, davlat organlari va tashkilotlarida xalqaro reyting va indekslar bilan ishlashning yangi mexanizmlarini joriy qilish, shuningdek, 2017 ― 2021- yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasida belgilangan vazifalarni amalga oshirish maqsadida: 1. Xalqaro reyting va indekslar bilan ishlash bo‘yicha respublika kengashi tashkil yetildi. Kengashning asosiy vazifalari yetib quyidagilar belgilandi: mamlakatning ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy-huquqiy taraqqiyot darajasini tizimli tahlil qilib borish, turli sohalarda amalga oshirilayotgan tub o‘zgarishlarning O‘zbekiston Respublikasi uchun ustuvor bo‘lgan xalqaro reyting va indekslarda mamlakatning o‘rnini yaxshilash maqsadlariga xizmat qilishini ta’minlash, mazkur yo‘nalishdagi ishlarning samaradorligiga to‘siq bo‘layotgan muammolarni bartaraf yetish; O‘zbekiston Respublikasi uchun ustuvor bo‘lgan xalqaro reyting va indekslarda mamlakatning o‘rnini yaxshilash maqsadida davlat hokimiyati va boshqaruvi tizimini takomillashtirish, jamiyatni demokratlashtirish, ilg‘or xalqaro tajribaga asoslangan davlat va jamiyat qurilishi sohasidagi islohotlarni amalga oshirish bo‘yicha tashabbuslarni ilgari surish; davlat va jamiyat hayotining turli jabhalarini tartibga solishga qaratilgan normativ-huquqiy hujjatlar va ularning loyihalarini O‘zbekiston Respublikasi uchun ustuvor bo‘lgan xalqaro reyting va indekslardagi mamlakatning o‘rniga ta’siri nuqtai nazaridan kompleks baholab borish. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi va Adliya vazirligi Kengashning ishchi organlari yetib belgilandi. Kengash ishchi organlari bo‘yicha taqsimlangan O‘zbekiston Respublikasi uchun ustuvor bo‘lgan xalqaro reyting va indekslarda mamlakatning o‘rnini yaxshilashga qaratilgan ta’sirchan choralar ishlab chiqilishi va amalga oshirilishi hamda ushbu yo‘nalishda tizimli xalqaro hamkorlik olib borilishi ustidan Kengash tomonidan nazorat o‘rnatiladi. 2. Mas’ul davlat organlari birinchi rahbarlarining faoliyati samaradorligini baholashning bosh mezonlaridan biri yetib O‘zbekiston Respublikasi uchun ustuvor bo‘lgan xalqaro reyting va indekslarda mamlakatning o‘rnini yaxshilash belgilandi. O‘zbekiston Respublikasi uchun ustuvor bo‘lgan xalqaro reyting va indekslar bo‘yicha samaradorlikning yeng muhim ko‘rsatkichlari tasdiqlandi. 3. Mutasaddi vazirlik va idoralar o‘zlari mas’ul bo‘lgan reyting va indekslarning ye’lon qilinishi muddatlari va ularning metodologiyalarini hisobga olgan holda, KPIga yerishish maqsadida: bir oy muddatda 2020-yil ikkinchi yarmi davomida amalga oshirilishi lozim bo‘lgan tashkiliy chora-tadbirlar dasturlarini; har yil 1-dekabrga qadar kelgusi yil davomida amalga oshirishi lozim bo‘lgan tashkiliy chora-tadbirlar dasturlarini ishlab chiqdi va tasdiqlash uchun Kengashga kiritilishini ta’minladi. Bunda, xalqaro reyting va indekslarning navbatdagi nashrida zarur ko‘rsatkichni qayd yetishga qaratilgan amaliy takliflarni ishlab chiqish, shuningdek, reyting va indekslarni ye’lon qiluvchi tashkilotlar hamda ularni tuzishda foydalaniladigan axborot manbalari bilan hamkorlik qilish mexanizmlarini nazarda tutish lozim. 4. Shunday tartib o‘rnatildiki, unga muvofiq mas’ul davlat organlarining birinchi rahbarlari har chorak yakuni bo‘yicha: keyingi oyning 15-sanasiga qadar Kengash ishchi organlariga mamlakatda amalga oshirilayotgan islohotlar to‘g‘risidagi ma’lumotlar, zarur statistik axborotlar va boshqa materiallarni taqdim yetadi; keyingi oyning 30-sanasiga qadar Kengash raisi yoki o‘rinbosarining rahbarligida o‘tkaziladigan yig‘ilishlarda tegishli xalqaro reyting va indekslarda KPI ga yerishish uchun amalga oshirilgan chora-tadbirlar to‘g‘risida axborot beradi. 5. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 7-martdagi PF-5687-son Farmoni bilan tashkil yetilgan Ustuvor xalqaro reyting va indekslar bilan ishlashni muvofiqlashtirish bo‘yicha komissiya zimmasiga Kengash faoliyatini tashkil yetishga ko‘maklashish va Kengash yig‘ilishlari oralig‘ida tegishli yo‘nalishda mas’ul davlat organlari ishini muvofiqlashtirib borish vazifasi yuklatildi. 6. Mas’ul davlat organlari hamda tadqiqot institutlari tegishli xalqaro reyting va indekslar bo‘yicha amalga oshirilgan ishlar haqidagi ma’lumotlarni Kengash ishchi organlariga muntazam ravishda taqdim yetib boradi. 7. Jahon iqtisodiy forumining Global raqobatbardoshlik indeksida O‘zbekiston Respublikasining o‘rnini aks yettirish bo‘yicha chora-tadbirlar rejasi tasdiqlandi. 8. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi markaziy apparati tuzilmasida adliya organlari va muassasalari boshqaruv xodimlarining cheklangan soni va mehnatga haq to‘lash fondi doirasida 6 ta shtat birligidan iborat Xalqaro reyting va indekslar bilan ishlash boshqarmasi tashkil yetildi. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi bir oy muddatda ushbu boshqarmaning yuqori malakali kadrlar bilan to‘ldirilishini ta’minladi. 9. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi manfaatdor vazirlik va idoralar bilan birgalikda 2020-yil 1-oktabrga qadar Internet tarmog‘ida “O‘zbekiston Respublikasi xalqaro reytinglarda” yagona portalining (keyingi o‘rinlarda ― portal) ishga tushirilishini ta’minlanishi belgilandi. Kengash ishchi organlari O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi bilan birgalikda portal faoliyatining uzluksiz ishlashini ta’minlash va uni yangilab borish uchun mas’ul yetib belgilandi. 10. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi mas’ul davlat organlari bilan birgalikda muntazam ravishda davlat va jamiyat hayotining xalqaro reyting va indekslar, ularning tarkibiy indikatorlarida baholanadigan sohalariga oid davlat siyosatidagi o‘zgarishlar va islohotlarning mohiyatini yoritish hamda sohada jamoatchilik nazoratini o‘rnatish maqsadida keng qamrovli targ‘ibot ishlarini amalga oshirishi belgilandi. Adabiyotlar ro’yxati : 1. Mirziyoev Sh.M. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. Toshkent: O‘zbekiston, 2017. 2. Mirziyoev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz. Toshkent.: O’zbekiston. 2017. 3. Karimov I.A. O‘zbekiston mustaqillikka yerishish ostonasida. –T.: O‘zbekiston, 2011. 2 . Bobobekov H. Farg‘ona fojialari kundaligi // «Fan va turmush».1990, № 4-5. 3 .Mustaqillik: Izohli ilmiy – ommabop lug‘at // R. Ro’ziev va Q. Xonazarov umumiy tahririda. To’ldirilgan uchinchi nashri. –T.: Sharq, 1996. 4 . Salimov O., Usmonov Q., G‘aniev D. Yangi O’zbekistonning 7 zafarli yili. –T.: Sharq, 1999. –B. 9-20, 40-46. 5 .O’zbekiston milliy yensiklopediyasi. 1, 2, 3 …12 jildlar. 6 . O’zbekistonning yangi tarixi. Ikkinchi kitob. O’zbekiston sovet mustamlakachiligi davrida. – T.: Sharq, 2000. –B. 624-676. 7 . O’zbekiston tarixi / R. Murtazaeva umumiy tahriri ostida. –T.: Yangi asr avlodi, 2003. –B. 529-554. 8 . Jo‘raev N. O‘zbekistonning yangi tarixi. Uchinchi kitob. Mustaqil O‘zbekiston tarixi. – To‘ldirilgan, qayta nashr. –T.: G‘afur G‘ulom, 20 13 . –B. 8-87. 9 . Usmonov Q. O‘zbekiston tarixi. –T.: I qtisod – moliya , 2006. –B. 374-400. 10. Shamsutdinov R. va boshq. Vatan tarixi. (Uchinchi kitob); R. Shamsutdinov, Sh. Karimov – T.: Sharq, 2010. –B. 440-472.

O zbekiston Respublikasining xalqaro reyting va indekslardagi o rni vaʻ ʻ nufuzini ortib borishi. Reja: 1. “O zbekiston Respublikasining xalqaro reyting va indekslardagi o rnini ʻ ʻ yaxshilash hamda davlat organlari va tashkilotlarida ular bilan tizimli ishlashning yangi mexanizmini joriy yetish” borasidagi davlat siyosati, huquqiy-normativ hujjatlarning qabul qilinishi, mazkur yo nalishdagi ʻ ishlarning samaradorligiga to siq bo layotgan muammolarni bartaraf ʻ ʻ yetish yuzasidan olib borilayotgan chora-tadbirlar: jamiyatni demokratlashtirish, ilg or xalqaro tajribaga asoslangan davlat va ʻ jamiyat qurilishi sohasidagi islohotlarni yanada chuqurlashtirish, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari infratuzilmasini rivojlantirish, ta lim tizimini takomillashtirish, xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish, ʼ xalqaro savdoda xususiy tadbirkorlikning raqobatbardoshligini oshirish, innovatsiyani rivojlantirish va boshqalar. 2. O zbekiston Respublikasi uchun ustuvor bo lgan xalqaro reyting va ʻ ʻ indekslar bo yicha samaradorlikning yeng muhim ko satkichlarini ʻ ʻ oshirish borasida olib borilayotgan chora-tadbirlar. Ushbu ko rsatkichlarni oshirish uchun O zbekiston Respublikasida quyidagi ʻ ʻ suveren indeks va indikatorlar tizimiga integratsiyalashuv jarayonlari jadallashtirilmoqda: “Biznes yuritish” indeksi, Boshqaruv sifati indikatorlari, Yelektron hukumatni rivojlantirish reytingi, “Korrupsiyani qabul qilish” indeksi, “Logistika samaradorligi”indeksi, Jahon bankining Statistik salohiyat indeksi, Iqtisodiy yerkinlik indeksi, Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkilotining (IHTT) mamlakatlarga xos xatarlarni tasniflash tizimi, Inson kamoloti indeksi, Huquq ustuvorligi indeksi, Jahon mamlakatlari demokratiyasi indeksi, Matbuot yerkinligi indeksi (umumiy 13 ta).

2017-2021-yillarda O zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshtaʻ ustuvor yo nalishi bo yicha ʻ ʻ Harakatlar strategiyasi ni amalga oshirish doirasida mamlakatimizning xalqaro maydondagi ijobiy obro sini shakllantirish, ʻ O zbekiston Respublikasining xalqaro reytinglardagi o rnini xolis va haqqoniy ʻ ʻ baholashni ta minlash bo yicha aniq maqsadga yo naltirilgan ishlar amalga ʼ ʻ ʻ oshirildi. Shu bilan birga, ko rilayotgan choralarga qaramasdan, mamlakatda tegishli ʻ yo nalishlar bo yicha milliy reytinglarni yuritishga yordam beradigan, amalga ʻ ʻ oshirilayotgan islohotlarning xalqaro mezonlar va standartlarga muvofiqligini baholashning yaxlit tizimi mavjud yemas. Mazkur holat xalqaro tashkilotlar va ilmiy muassasalar bilan tizimli hamkorlik aloqalarini o rnatish, mas ul vazirlik va idoralarda baholanayotgan ʻ ʼ yo nalishlar bo yicha tavsiyalar va boshqa davlatlarning ijobiy tajribasini o z ʻ ʻ ʻ ichiga olgan tegishli ma lumotlar bazasini, xodimlarda yesa xalqaro reytinglar ʼ metodologiyasini qo llash bo yicha dunyoqarashni shakllantirish imkonini ʻ ʻ bermayapti. Mamlakatimizda amalga oshirilayotgan islohotlarni baholashning yaxlit va mustaqil tizimini shakllantirish, shuningdek, respublikaning xalqaro reytinglardagi o rnini yaxshilashni ta minlash maqsadida: ʻ ʼ 1. O zbekiston Respublikasi Innovatsion rivojlanish vazirligi va Adliya ʻ vazirligining O zbekiston Respublikasining xalqaro reytinglardagi o rnini ʻ ʻ monitoring qilish va baholash milliy tizimini (keyingi o rinlarda – ʻ Milliy monitoring tizimi ) yaratish to g risidagi taklifiga rozilik berildi. ʻ ʻ Boshqaruv sifati va siyosatning samaradorligini o lchash, mamlakatda yuz ʻ berayotgan o zgarishlar jarayonini baholash, tadqiqotlar natijalaridan kelib chiqqan ʻ holda islohotlarning ustuvor yo nalishlarini ishlab chiqishga yordam beruvchi ʻ ustuvor xalqaro reytinglarning mezonlari va indikatorlari Milliy monitoring tizimining tarkibiy qismi yetib belgilandi.

2. Milliy monitoring tizimi faoliyatini tashkil yetishning dastlabki bosqichi sifatida respublikadagi tadqiqot institutlariga alohida xalqaro reytinglar ilovaga muvofiq biriktirildi va ularga quyidagi vazifalar yuklandi: - xalqaro reytinglarning metodologik va boshqa tarkibiy qismlarini aniqlash, ularni amaldagi qonunchilikka implementatsiya qilish, O zbekistonʻ Respublikasining xalqaro reytinglardagi past ko rsatkichlariga sabab ʻ bo layotgan asosiy omillarni aniqlash; ʻ - o zini o zi baholash uchun ustuvor xalqaro reytinglarning mezonlari va ʻ ʻ indikatorlari asosida milliy indekslarni ishlab chiqish; loyihalar va amaldagi normativ-huquqiy hujjatlarni mamlakatimizning xalqaro reytinglardagi o rnini yuksaltirishga to sqinlik qilayotgan normalarni aniqlash ʻ ʻ nuqtai nazaridan yekspert tahlil qilish hamda tahlil natijalariga ko ra tegishli ʻ tavsiyalar ishlab chiqish; - O zbekiston Respublikasining tegishli reytinglardagi rivojlanish jarayoni ʻ to g risidagi axborotlarni, shuningdek, baholanayotgan yo nalishlar bo yicha ʻ ʻ ʻ ʻ tavsiyalar va xorijiy davlatlarning ilg or tajribasini o z ichiga olgan axborot- ʻ ʻ ma lumotlar bazasini yaratish; ʼ - O zbekiston Respublikasining ustuvor xalqaro reytinglardagi o rnini ʻ ʻ yaxshilashga to sqinlik qilayotgan mavjud haqiqiy muammolarning tizimli ʻ tahlilini olib borish, ularni hal yetish bo yicha takliflar ishlab chiqish; ʻ - xalqaro tashkilotlar, reyting agentliklari va ilmiy muassasalarning yekspertlari bilan hamkorlik o rnatish va konstruktiv muloqotni yo lga ʻ ʻ qo yish; ʻ - tegishli tarmoqlardagi muammolarni aniqlash va ahvolni o rganish uchun ʻ ijtimoiy so rovlar o tkazish, shuningdek, mamlakatda keng ko lamli ʻ ʻ ʻ islohotlarni amalga oshirish doirasida turli sohalarda yuz berayotgan tub o zgarishlar to g risida jamoatchilik va xalqaro reyting agentliklarini ʻ ʻ ʻ xabardor qilish.

3. Ko rsatilayotgan davlat xizmatlari sifatini yaxshilash, aholining davlatʻ organlari faoliyatidan qoniqishi darajasini hamda ularning xodimlari kasbiy mahoratini oshirish maqsadida O zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi va ʻ Savdo-sanoat palatasining “davlat xizmatlarining sirli mijozi” institutini joriy yetish to g risidagi taklifiga rozilik berildi. ʻ ʻ ( http://uza.uz/oz/documens/zbekiston- respublikasining-khal-aro-reytinglar-va-indekslard-26-02-2019 ) Ma ’ lumki , 2020 yilning iyun oyida « O ‘ zbekiston Respublikasining xalqaro reyting va indekslardagi o ‘ rnini yaxshilash hamda davlat organlari va tashkilotlarida ular bilan tizimli ishlashning yangi mexanizmini joriy qilish to ‘ g ‘ risida » Prezident Farmoni ( PF -6003- son , 02.06.2020 y .) qabul qilindi . https://lex.uz/ru/docs/-4838762 Farmon bilan Xalqaro reyting va indekslar bilan ishlash bo‘yicha respublika kengashi tashkil yetildi va uning asosiy vazifalari belgilandi. ( https://aniq.uz/uz/yangiliklar/xalqaro-reyting-va-indekslar-bilan-ishlash-buyicha- respublika-kengashi-tashkil-yetildi ) Mamlakatning ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy-huquqiy taraqqiyot darajasini tizimli tahlil qilib borish, amalga oshirilayotgan tub o‘zgarishlarning xalqaro reyting va indekslarda mamlakatning o‘rnini yaxshilash maqsadlariga xizmat qilishini ta’minlash Kengash vazifalaridan biridir. Moliya vazirligi va Adliya vazirligi Kengashning ishchi organlari yetib belgilandi. Shunga ko‘ra, ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy-huquqiy reyting va indekslarning Kengash ishchi organlari bo‘yicha taqsimoti tasdiqlandi. Farmon bilan shuningdek, O‘zbekiston uchun ustuvor bo‘lgan xalqaro reyting va indekslar bo‘yicha samaradorlikning yeng muhim ko‘rsatkichlari (KPI) tasdiqlandi. Farmonga ko‘ra, mas’ul davlat organlarining birinchi rahbarlari har chorak yakuni bo‘yicha:

* keyingi oyning 15-sanasiga qadar Kengash ishchi organlariga mamlakatda amalga oshirilayotgan islohotlar to‘g‘risidagi ma’lumotlar, zarur statistik axborotlar va boshqa materiallarni taqdim yetadi; * keyingi oyning 30-sanasiga qadar Kengash raisi yoki o‘rinbosarining rahbarligida o‘tkaziladigan yig‘ilishlarda tegishli xalqaro reyting va indekslarda KPI ga yerishish uchun amalga oshirilgan chora-tadbirlar to‘g‘risida axborot beradi. Farmon bilan Adliya vazirligi markaziy apparati tuzilmasida Xalqaro reyting va indekslar bilan ishlash boshqarmasi tashkil yetildi. 2020 yil 1 oktyabrga qadar Internet tarmog‘ida «O‘zbekiston Respublikasi xalqaro reytinglarda» yagona portali ishga tushiriladi. Uning tarkibiy qismi – boshqaruv sifati va siyosatning samaradorligini o lchash, mamlakatda yuz berayotgan o zgarishlar jarayonini baholash, tadqiqotlarʻ ʻ natijalaridan kelib chiqqan holda islohotlarning ustuvor yo nalishlarini ishlab ʻ chiqishga yordam beruvchi ustuvor xalqaro reytinglarning mezonlari va indikatorlari. Tizimni tashkil yetishning dastlabki bosqichida milliy tadqiqot institutlariga alohida xalqaro reytinglar biriktiriladi. Muassasalar ushbu reytinglarning metodologik va boshqa tarkibiy qismlarini aniqlashlari, ularni amaldagi qonunchilikka implementatsiya qilishlari, o zini o zi baholash uchun milliy ʻ ʻ indekslarni ishlab chiqishlari, katta yekspert tahlil qilish ishlarini amalga oshirishlari kerak. Davlatimizning xalqaro reytinglardagi past ko rsatkichlariga sabab ʻ bo layotgan asosiy omillarga va o rnimizni yuksaltirishga to sqinlik qilayotgan ʻ ʻ ʻ muammolarga alohida ye’tibor qaratish zarur. Mutaxassislardan ularni hal qilishga doir takliflar kutilmoqda. «O zbekiston Respublikasi xalqaro reytinglarda» portali ʻ ishga tushirilib u quyidagilarni o z ichiga oladi: ʻ  xalqaro reytinglar bo yicha yillik hisobotlar, shuningdek, hisobotlarni ʻ o rganish va ye’lon qilish muddatlarini ko rsatgan holda tegishli yo nalishlar ʻ ʻ ʻ

O'xshashlar

O’zbekiston respublikasining xalqaro reyting va indekslardagi o’rni va nufuzini ortib borishi
Ijtimoiy taraqqiyot va qadriyatlarning o’zgarib borishi.
Axloq va uning jamiyat hayotidagi oʻrni
Oʻzbekiston Respublikasidagi ijtimoiy oʻzgarishlar.
Xalqaro tashkilotlarning xalqaro