O’zbekiston Respublikasining Yaponiya davlati bilan o’zaro aloqalari
Mavzu:O’zbekiston Respublikasining Yaponiya davlati bilan o’zaro aloqalari Reja: 1.Yaponiya davlati bilan savdo aloqalarining rivojlanishi 2.Mustaqillik yillarida Yaponiya va O’zbekiston o’rtasidagi shartnomalar 3.Prezidentimizning yaponiya davlatiga tashrifi ahamiyati
Yaponiya mo jizasiga duch kelmagan, uning aql bovar qilmas darajadagiʻ yuksak texnologiyalaridan hayratlanmagan odamni topish qiyin. Chunki har kuni bu mamlakatda ishlab chiqarilgan, inson intellektual salohiyatining bemisl kashfiyotlari bo lgan kundalik ro zg or buyumlaridan tortib yuqori texnologiyalar, sun iy intellekt ʻ ʻ ʻ ʼ yutuqlaridan, boshqa ming-minglab texnikalardan foydalanamiz, ularsiz hayotimizni tasavvur etolmaymiz. Odamlarda “bu Yaponiyaniki” yoki “Yaponiyada ishlab chiqarilgan” degan tushunchani paydo qilish uchun yapon xalqiga bor-yo g i yarim asr yetarli bo ldi. ʻ ʻ ʻ Lekin shu qisqa vaqt ichida yaponlar boy tabiiy resurslarsiz, inson tafakkuri bilan ham mo jiza yaratishga qodirligini isbotlab berdi. ʻ Ha, yapon xalqi o z mo jizalari bilan qancha hayratlantirmasin bundan aslo ʻ ʻ g ururlanmaydi, aksincha, yanada ko proq izlanadi, tinim bilmaydi, kashfiyotlar ʻ ʻ qilishga intiladi. Shu bois Yaponiya ko chalarida xotirjam sayr qilayotgan yoki dam ʻ olayotgan odamni uchratmaysiz, hamma o z yumushiga, kech tushishi bilan uyiga ʻ shoshadi. Mubolag asiz, vatanparvarlik, mehnatkashlik, tadbirkorlik bu tinim bilmas ʻ xalqning qon-qoniga singib ketgan. Shu bois Yaponiya ishlab chiqarish hajmi bo yicha eng oldingi o rinlardan birida turadi, texnologiyalar eksporti bo yicha ʻ ʻ ʻ dunyoda yetakchilardan sanaladi. O zbek va yapon xalqlarining o xshash jihatlari ko p. Milliy va axloqiy qadriyatlar, ʻ ʻ ʻ birdamlik, mehnatsevarlik, mehr-oqibat kabi fazilatlar ikki xalq uchun birdek xosdir. Bu mamlakatlarimizning do stligi va o zaro hamkorlik munosabatlarida yaqqol aks ʻ ʻ etmoqda. O tgan yillarda O zbekiston va Yaponiya ikki va ko p tomonlama o zaro manfaatli ʻ ʻ ʻ ʻ hamkorlikni rivojlantirishda salmoqli yutuqlarga erishdi. Mamlakatimiz Yaponiya bilan samimiy do stlik aloqalarini, strategik sheriklik va hamkorlikni yuksak ʻ qadrlaydi. Yaponiya O zbekistonni Markaziy Osiyo mintaqasidagi muhim hamkori ʻ sifatida e tirof etadi. ʼ Shu bois O zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Kunchiqar ʻ mamlakatga rasmiy tashrifini har ikki tomon o zaro munosabatlar tarixida muhim ʻ voqea, siyosiy, savdo-iqtisodiy, investitsiyaviy, ilmiy-texnologik sohalardagi hamkorlikni yanada rivojlantirishda muhim qadam deya baholamoqda. Yaponiyaga tashrifning uchinchi kuni ushbu mamlakat parlamentining quyi palatasida uchrashuvdan boshlandi. Davlatimiz rahbari Vakillar palatasi raisi Tadamori Osima bilan O zbekiston – Yaponiya parlamentlararo munosabatlarini ʻ yanada rivojlantirish masalalarini muhokama qildi. Yaponiya parlamentining O zbekiston bilan do stlik ligasi faol ishlayotgani katta ʻ ʻ mamnuniyat bilan qayd etildi. Kunchiqar mamlakatning parlamentarizm sohasidagi tajribasini o rganish bo yicha ʻ ʻ qo shma tadbirlar o tkazish va o zaro almashinuvlarni kengaytirishga kelishib olindi. ʻ ʻ ʻ
Uchrashuv so ngida O zbekiston Prezidenti Yaponiya parlamenti quyi palatasiʻ ʻ spikeriga yurtimizda ilk bor o zbek tiliga tarjima qilingan va chop etilgan Yaponiya ʻ Konstitutsiyasining birinchi nusxasini sovg a qildi. ʻ Shavkat Mirziyoyev Vakillar palatasi majlislari o tadigan asosiy zal bilan ham ʻ tanishdi. Davlatimiz rahbari Yaponiya parlamentining Maslahatchilar palatasi prezidenti Akiko Santo bilan uchrashdi. Parlamentlararo hamkorlikning bugungi holati, ayniqsa, joriy yilda qabul qilingan qo shma memorandum doirasida ikki mamlakat qonun chiqaruvchi organlari ʻ o rtasida faol muloqot olib borilayotgani yuksak baholandi. ʻ O zbekiston bilan Yaponiya o rtasidagi do stlik va strategik sheriklik ʻ ʻ ʻ munosabatlarini yanada mustahkamlash masalalari ko rib chiqildi. Ta lim, ʻ ʼ madaniyat, sport, gumanitar almashinuv sohalarida keng imkoniyatlar mavjudligi ta kidlandi. ʼ Davlatimiz rahbari Yaponiya parlamenti Maslahatchilar palatasi sessiyalari o tkaziladigan tarixiy zal bilan ham tanishdi. ʻ O zbekiston Respublikasi Prezidenti Tokiodagi Akasaka qarorgohida Yaponiya ʻ xalqaro hamkorlik agentligi (JICA) prezidenti Sinichi Kitaokani qabul qildi. Uchrashuv avvalida Shavkat Mirziyoyev O zbekistondagi islohotlarni qo llab- ʻ ʻ quvvatlash va ustuvor dasturlarni ilgari surishga qaratilgan ko p yillik hamkorlik ʻ uchun JICA rahbariga minnatdorlik bildirdi. Bugungi kunda sheriklikdagi loyihalar qiymati 4 milliard dollardan oshdi. Uzoq muddatli hamkorlik bo yicha umumiy qiymati 3,5 milliard dollardan ziyod bo lgan, ʻ ʻ jumladan, energetika, sanoat va qishloq xo jaligini modernizatsiya qilish, ekologiya, ʻ sog liqni saqlash va boshqa sohalardagi loyihalarni o z ichiga olgan yangi dastur ʻ ʻ o zaro kelishib olindi. ʻ Kichik va o rta biznes loyihalarini qo llab-quvvatlash, shuningdek, ta lim sohasidagi ʻ ʻ ʼ almashinuvlarni kengaytirishga alohida e tibor qaratildi. ʼ O zbekiston va JICA hamkorligidagi har bir loyihaning o z vaqtida va sifatli amalga ʻ ʻ oshirilishini ta minlash maqsadida “Yo l xaritasi” ishlab chiqishga kelishib olindi. ʼ ʻ Tokio shahrida dunyoga mashhur yaponiyalik arxitektor Tadao Ando O zbekiston ʻ davlat san at muzeyini rivojlantirish konsepsiyasiga doir takliflarini taqdim etdi. ʼ Ma lumki, poytaxtimizdagi muzeyni kompleks rekonstruksiya va modernizatsiya ʼ qilish rejalashtirilgan. Ushbu loyiha doirasida O zbekiston Respublikasi Madaniyat ʻ vazirligi huzuridagi Madaniyat va san atni rivojlantirish jamg armasi xorijiy ʼ ʻ mutaxassislar bilan hamkorlik qilmoqda. Yaponiyalik arxitektor Tadao Ando shular jumlasidan.
Uchrashuvda me mor tomonidan Venadagi “Albertina” muzeyi direktori Klausʼ Shryoder va “Alternativ Velt” kompaniyasi prezidenti Adrian Barsan bilan hamkorlikda tayyorlangan taqdimot namoyish etildi. Davlatimiz rahbari ushbu loyihani muzey ishining zamonaviy talablari va me morlikdagi ilg or yechimlarni hisobga olgan holda tayyorlash yuzasidan o z taklif ʼ ʻ ʻ va tavsiyalarini berdi. O zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Yaponiyaga rasmiy ʻ tashrifi asosiy tadbirlari 19-dekabr kuni Tokioda bo lib o tdi. ʻ ʻ Kantey qarorgohida rasmiy kutib olish marosimi bo ldi. Davlatimiz rahbarini ʻ Yaponiya Bosh vaziri Sindzo Abe kutib oldi. Ular davlat bayroqlari oldida qo l berib ʻ ko rishdi. ʻ Davlat madhiyalari yangradi. Shavkat Mirziyoyev va Sindzo Abe oliy martabali mehmon sharafiga saf tortgan faxriy qorovul oldidan o tdi. Ularga delegatsiyalar ʻ tanishtirildi. Shundan so ng ikki mamlakat delegatsiyalari ishtirokida muzokara o tkazildi. ʻ ʻ Yaponiya hukumati rahbari Prezidentimizni samimiy qutlar ekan, ushbu tashrif “Reyva” (“Go zal uyg unlik”) davrining birinchi yilida o tayotganini alohida ʻ ʻ ʻ ta kidladi. ʼ Tokio mamlakatimiz bilan do stlik va strategik sheriklik munosabatlarini ʻ mustahkamlashga alohida ahamiyat qaratayotgani qayd etildi. Sindzo Abe O zbekistonda amalga oshirilayotgan keng miqyosli islohotlarni yuksak ʻ baholadi va ularni to liq qo llab-quvvatlashini bildirdi. Davlatimiz Markaziy Osiyoda ʻ ʻ mintaqaviy hamkorlikni jonlantirishga faol hissa qo shayotgani ta kidlandi. ʻ ʼ Prezident Shavkat Mirziyoyev, o z navbatida, Yaponiya hukumati rahbariga samimiy ʻ qabul uchun minnatdorlik bildirib, yapon xalqini “Reyva” davri boshlangani bilan tabrikladi. Mamlakatimiz yetakchisi ikki tomonlama ko p qirrali sheriklikni sifat jihatidan yangi ʻ darajaga ko tarish borasidagi intilishi qat iy ekanini ta kidladi. ʻ ʼ ʼ Yaponiya hukumatiga O zbekistondagi islohotlar va iqtisodiy modernizatsiyani ʻ qo llab-quvvatlayotgani, shuningdek, yuqori malakali kadrlar tayyorlashga ʻ ko maklashayotgani uchun minnatdorlik bildirildi. ʻ Uchrashuvda konstruktiv siyosiy muloqotni davom ettirish yo nalishlari ko rib ʻ ʻ chiqildi. Dolzarb xalqaro ahamiyatga molik masalalar bo yicha tomonlarning ʻ yondashuvlari yaqinligi qayd etildi. Parlamentlararo aloqalar, jumladan, Yaponiya parlamentidagi O zbekiston bilan ʻ do stlik ligasining faol ishtiroki doirasida jonlangani mamnuniyat bilan qayd etildi. ʻ Asosiy e tibor mamlakatimizda iqtisodiy islohotlarni qo llab-quvvatlashga qaratildi. ʼ ʻ Ikki mamlakat yetakchilari o zaro savdo hajmini yanada oshirish, investitsiyaviy, ʻ texnologik, moliyaviy va moliyaviy-texnik hamkorlikni kengaytirishni taklif etdilar.
O zbekiston Respublikasi Prezidentining Yaponiyaga tashrifi doirasida bo lib o tganʻ ʻ ʻ ishbilarmonlik tadbirlarining natijalari katta mamnuniyat bilan tilga olindi. Energetika, qazib olish tarmog i, mashinasozlik, kimyo sanoati, qishloq xo jaligi, ʻ ʻ to qimachilik, turizm va boshqa ustuvor yo nalishlarda, avvalo, Yaponiya yetakchi ʻ ʻ kompaniya va banklarining to g ridan-to g ri investitsiyalari va ilg or ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ texnologiyalarini jalb qilgan holda istiqbolli loyihalarni amalga oshirish ma qullandi. ʼ Delegatsiyalar rahbarlari Yaponiya xalqaro hamkorlik agentligi orqali moliyaviy va moliyaviy-texnik sheriklik kengayib borayotganini olqishladilar. Bundan tashqari, hududlararo aloqalarni, tartibli mehnat migratsiyasi, ta lim, ʼ sog liqni saqlash, madaniy almashinuv sohalarida hamkorlikni kengaytirish ʻ masalalari muhokama qilindi. Asosiy yo nalishlarda qo shma loyihalarni muvofiqlashtirish va ilgari surishning ʻ ʻ institutsional mexanizmlari kelishib olindi. Uchrashuv yakunida tomonlar muzokara natijalaridan mamnun ekanlarini bildirdilar, do stlik va strategik sheriklik munosabatlarining yangi davrini boshlash borasida ʻ qat iy ekanlarini ta kidladilar. ʼ ʼ Yaponiya Bosh vaziri Sindzo Abe O zbekiston Prezidenti Shavkat ʻ Mirziyoyevning o zi uchun qulay vaqtda mamlakatimizga tashrif bilan kelish taklifini ʻ minnatdorlik bilan qabul qildi. Oliy darajadagi muzokaralar yakunida ikki tomonlama hujjatlarni imzolash marosimi bo ldi. ʻ O zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev va Yaponiya Bosh vaziri ʻ Sindzo Abe O zbekiston bilan Yaponiya o rtasidagi strategik sheriklik ʻ ʻ munosabatlarini yanada chuqurlashtirish va kengaytirish to g risidagi Qo shma ʻ ʻ ʻ bayonotni imzoladi. Ikki mamlakat hukumatlari o rtasida soliq va bojxona sohalaridagi hamkorlik, ʻ shuningdek, yirik investitsiyaviy va infratuzilmaviy loyihalarni amalga oshirish bo yicha imzolangan bitimlar almashildi. ʻ Bulardan tashqari, O zbekiston delegatsiyasi tashrifi doirasida iqtisodiyot, sanoat, ʻ turizm, ilm-fan, innovatsiyalar, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari, mehnat migratsiyasi, ta lim va sport sohalarida, hududlar o rtasida hamkorlik bo yicha ʼ ʻ ʻ o ndan ziyod hujjat qabul qilindi. ʻ Shundan so ng ikki mamlakat yetakchilari ommaviy axborot vositalari vakillari ʻ uchun bayonot berdi. Davlatimiz rahbari Yaponiya bilan ko p qirrali va o zaro manfaatli munosabatlarni ʻ ʻ rivojlantirish va yanada kengaytirish O zbekiston tashqi siyosatining ustuvor ʻ yo nalishlaridan biri ekanini ta kidladi. ʻ ʼ – Bugun siyosiy, parlamentlararo aloqalar, savdo va investitsiya, innovatsiya, kichik va o rta biznes, fan va ta lim, sog liqni saqlash, madaniyat va boshqa sohalarda ʻ ʼ ʻ