Raqamli tasvirlar

![1.1. Raqamli tasvirlarni hosil qilish shakli va usullari
Analog ikki o’lchovli signalni vaqt bo’yicha diskretlash va daraja bo’yicha kvantlash
natijasida raqamli tasvir (RT) paydo bo’ladi. RTning eng kichik elementi piksel
(pixel) deb ataladi. RT umumiy holda N ta qator va M ta ustundan iborat to’g’ri
burchakli jadval ko’rinishida beriladi, bunda har bir element piksel bo’ladi. Bu
jadvalni NxM elementlardan iborat matrisa ko’rinishida ham yozish mumkin.
RT piksellarini koordinatalarini grafik tasvirlash uchun turli usullardan foydalaniladi
[2-4].
Tasvirlarni tanib olish masalalarida bitta RT turli usullarda keltirilishi mumkin, ya’ni
dekart yoki qutbli koordinata sistemalarida.
1-rasmda RTni ikki xil usulda dekart koordinata sistemasida tasvirlash ko’rsatilgan.
Chap koordinat sistema O’ng koordinat sistema
1-rasm. Dekart koordinat sistemasida RTni ikki xil usulda tasvirlash.](/data/documents/86dcfddb-f85c-4500-b85a-8aa8c8f60e79/page_2.png)
REJA: 1. Kirish 2. Tasvirlarga raqami ishlov berish 3. Raqamli ishlov berish modeli Xulosa
1.1. Raqamli tasvirlarni hosil qilish shakli va usullari Analog ikki o’lchovli signalni vaqt bo’yicha diskretlash va daraja bo’yicha kvantlash natijasida raqamli tasvir (RT) paydo bo’ladi. RTning eng kichik elementi piksel (pixel) deb ataladi. RT umumiy holda N ta qator va M ta ustundan iborat to’g’ri burchakli jadval ko’rinishida beriladi, bunda har bir element piksel bo’ladi. Bu jadvalni NxM elementlardan iborat matrisa ko’rinishida ham yozish mumkin. RT piksellarini koordinatalarini grafik tasvirlash uchun turli usullardan foydalaniladi [2-4]. Tasvirlarni tanib olish masalalarida bitta RT turli usullarda keltirilishi mumkin, ya’ni dekart yoki qutbli koordinata sistemalarida. 1-rasmda RTni ikki xil usulda dekart koordinata sistemasida tasvirlash ko’rsatilgan. Chap koordinat sistema O’ng koordinat sistema 1-rasm. Dekart koordinat sistemasida RTni ikki xil usulda tasvirlash.
Chap koordinat sistema X o’qini chapdan o’ngga yo’nalishiga mos keladi. O’ng koordinat sistema Y o’qini pastdan yuqoriga yo’nalishiga mos keladi. Shu sababli RTni ifodalovchi matrisaning pastki chap tomonida (1,1) koordinatli piksel joylashadi, yuqori o’ng tomonda esa (N,M) koordinatli piksel joylashadi. O’ng koordinat sistemada RT piksellarini tartibli hisobi unga mos matrisaning yuqori chap burchagidan boshlanib o’ng pastki burchakda tamomlanadi. Koordinatlarning bunday ifodalanishi umum qabul qilingan ikki o’lchovli chap dekart sistemaga mos kelmasada, u RT XY tekislikda aks ettirishda ko’p qo’llaniladi. (x 1 ,y 1 ) va (x 2 ,y 2 ) koordinatali ikki piksel orasidagi d masofa quyidagicha aniqlanadi: . (1) Bizga 8x8 piksel o’lchovli tasvirni aniqlovchi 8-tartibli matrisa berilgan. , (2) Bu tasvirni dekart koordinat sistemasidagi grafik ko’rinishi 2-rasmda ko’rsatilgan. Bu yerda a xarfi bilan (2) tasvirning chap koordinat sistemasidagi ko’rinishi, b xarfi bilan uning o’ng koordinat sistemadagi ko’rinishi belgilangan.
2-rasm. (2)- matrisani raqamli tasviri. (2) matrisa uch o’lchovli dekart koordinat sistemasida ham grafik ko’rinishda keltirilishi mumkin. Bu holda matrisaning elementlari XY tekislikda joylashadi. Bu elementlarning qiymatlari Z o’qi bo’yicha qo’yiladi. Bunday tasavvurning natijasi 3- rasmda ko’rsatilgan. 3-rasm. (2) matrisani 3D tasvir shaklida ifodalanishi. 3-rasmda a xarf bilan (2) tasvir chap uch o’lchovli dekart koordinat sistemasida