Windows operatsion tizimi haqida
![Reja:
1. WINDOWS operatsion tizimi haqida umumiy ma‘lumotlar
2. WINDOWS operatsion tizimi uchun zarur bo’lgan resurslar
3. WINDOWS operatsion tizimining imkoniyatalri](/data/documents/4c9ead04-d2cb-4610-b130-e5328ad9d275/page_1.png)
![WINDOWS operatsion tizimi haqida umumiy ma‘lumotlar
Operatsion tizim - bu maxsus dastur bo’lib, bu dastur asosiy vazifasi -
kompyuter ishini boshqarish, kompyuter va foydalanuvchi o’rtasida muloqotni
o’rnatish, tashqi qurilmalar ishlash holatlarini sozlash va ular bilan muloqotni
o’rnatish, har xil dasturlarni ishga tushirish va ular ishlash holatlarini ta‘minlash.
Operatsion tizimlardan eng taniqlilari bu Microsoft firmasining MS-DOS va
Windows dasturlari, Apple firmasining Macintosh dasturi, Unix va Linux
dasturlari.
Dunyoning 70% kompyuterlari Microsoft korporatsiyasi tomonidan yaratilgan
operatsion tizimlar bilan jihozlangan. Bo’lardan 1981 yilda yaratilgan - MS-DOS
dasturi, 1991 yilda yaratilgan - Windows 3,1 dasturi, 1995 yilda yaratilgan -
Windows 95 dasturi, 1998 yilda yaratilgan – Windows 98 dasturi, 2000 yilda
yaratilgan - Windows 2000 dasturi, 2001 yilda yaratilgan - Windows Millennium
Edition va Windows XP dasturlari. Windows dasturning taniqli bo’lishining asosiy
sababi bu - ish jarayoni soddaligi, ko’p vazifali rejim, bir xil ishlash interfeysi va
boshqa qulayliklar. Boshqa operatsion tizimlarga o’xshab Windows dasturi ham
kompyuter xotirasiga kompyuter yoqilish vaqtda avtomatik ravishda yuklanadi.
Windows so’zi inglizcha “window”-oyna degan ma’noni anglatadi. Windows-
oynalar, ya’ni Windows operatsion tizimida oynalar bilan ishlaydi.
2.WINDOWS operatsion tizimi uchun zarur bo’lgan resurslar
Hozirgi kunda keng ommaga taqdim qilinadigan kompyuterlarga WINDOWS
operatsion tizimlari o’rnatilib taqdim etilayapti. Agar kompyuterlar ilgariroq
olingan bo’lsa, bu kompyuterlarga ham WINDOWS operatsion tizimlarini
o’rnatish mumkin.Buning uchun ma’lum shartlar (resurslar) bajarilishi shart.
WINDOWS 95/98 operatsion tizimlarini o’rnatish uchun WINDOWS 95 ning
minimal varianti uchun 50 Mb hajm vinchesterda bo’sh joy, 8 Mb operativ xotira](/data/documents/4c9ead04-d2cb-4610-b130-e5328ad9d275/page_2.png)
![va protssesor eng kamida ( ishlash taktik chastotasi 66 Mgs) 486 bo’lishi lozim.
WINDOWS 98 operatsion tizimini o’rnatish uchun eng kamida 16 Mb operativ
xotira, 120 Mb dan 295 Mb gacha qattiq diskda bo’sh joy bo’lishi lozim. Agar
Windowsning imkoniyatlaridan foydalanmoqchi bo’lsangiz, Pentium
kompyuterlariga WINDOWS tizimini o’rnatganingiz ma’qul.
3. WINDOWS operatsion tizimining imkoniyatalri
WINDOWS operatsion tizimi quyidagi imkoniyatlarga ega:
- ko’p vazifalilik ya’ni WINDOWS muhitiga o’tgandan keyin bir
vaqtning o’zida bir necha dasturlarda ishlash imkoniyati paydo bo’ladi.
Masalan hujjatlar tahrirlash, rasmlar chizish, hujjatlarni bosmaga
berish, musiqa eshitish va hokozo.
- Ma’lumotlar buferidan (cho’ntagidan) foydalanish imkoniyati, ya’ni
bemalol grafik muharriridagi yoki electron jadvaldagi ma’lumotlarni
boshqa dasturlarga qo’yish yoki aksincha.
- Windows muhitida ishlaydigan barcha dasturlarning shriftlari,
drayverlarining printerdan foydalanish va boshqarish tugmalarining bir
xilligi foydalanuvchiga bitta dasturda ishlaganda ikkinchisiga ishlashga
oson ko’nikish hosil qilish imkonini beradi.
- WINDOWS operatsion tizimida kompyuter tarmoqlaridan foydalanish
juda qulay, masalan lokal kompyuter tarmog’ida ishlash uchun tarmoqli
muhit ( сетевое окружение ) yorlig’ini ishlatish yetarli.
- Foydalanuvchi interfeysining yagonaligi, ya’ni WINDOWS muhitida
oddiydan tortib murakkabgacha dasturlarning barchasida muloqat
oynalarining, menyularining, vositalar panelining va boshqalarning
yagona ko’rinishga ega ekanligi va hokozo imkoniyatlar aytish
mumkin.](/data/documents/4c9ead04-d2cb-4610-b130-e5328ad9d275/page_3.png)
![- Universal grafika-WINDOWS dasturlarining qurilmalarga va dastur
ta’minotiga bog’liqsizligini ta’minlaydi.
- Ma’lumotlar almashuvi- Windows dasturlararo ma’lumotlar almashish
imkoniyatiga ega.
- Windows muhitida electron pochta va faksdan foydalanish mumkin va
hokozo.](/data/documents/4c9ead04-d2cb-4610-b130-e5328ad9d275/page_4.png)
![Adabiyotlar ro’yxati:
1. “Ахборот тизимлари ва технологиялари”: Олий ўқув юртлари
талабалари учун дарслик//Муаллифлар жамоаси: С.С.Ғуломов,
Р.Х.Алимов, Х.С.Лутфуллаев ва бошк./; С.С.Ғуломовнинг умумий
тахрири остида.-Т.: «Шарқ», 2000.- 592 б.
2. Аюпов Р.Х. , Исмоилов С. И. , Аюпов Х.Р. Хусусий компьютерларда
ишлаш. “ Microsoft Word 2000 матн му ҳ аррири ” . – Т.: ТМИ, 2002. 124
бет
3. Марахимов А.Р., Ра ҳ мон қ улова С.И. “Интернет ва ундан фойдаланиш
асослари.“ Ўқ ув қў лланма.-Т.:Тошкент давлат техника университети
нашриёти,](/data/documents/4c9ead04-d2cb-4610-b130-e5328ad9d275/page_5.png)
Reja: 1. WINDOWS operatsion tizimi haqida umumiy ma‘lumotlar 2. WINDOWS operatsion tizimi uchun zarur bo’lgan resurslar 3. WINDOWS operatsion tizimining imkoniyatalri
WINDOWS operatsion tizimi haqida umumiy ma‘lumotlar Operatsion tizim - bu maxsus dastur bo’lib, bu dastur asosiy vazifasi - kompyuter ishini boshqarish, kompyuter va foydalanuvchi o’rtasida muloqotni o’rnatish, tashqi qurilmalar ishlash holatlarini sozlash va ular bilan muloqotni o’rnatish, har xil dasturlarni ishga tushirish va ular ishlash holatlarini ta‘minlash. Operatsion tizimlardan eng taniqlilari bu Microsoft firmasining MS-DOS va Windows dasturlari, Apple firmasining Macintosh dasturi, Unix va Linux dasturlari. Dunyoning 70% kompyuterlari Microsoft korporatsiyasi tomonidan yaratilgan operatsion tizimlar bilan jihozlangan. Bo’lardan 1981 yilda yaratilgan - MS-DOS dasturi, 1991 yilda yaratilgan - Windows 3,1 dasturi, 1995 yilda yaratilgan - Windows 95 dasturi, 1998 yilda yaratilgan – Windows 98 dasturi, 2000 yilda yaratilgan - Windows 2000 dasturi, 2001 yilda yaratilgan - Windows Millennium Edition va Windows XP dasturlari. Windows dasturning taniqli bo’lishining asosiy sababi bu - ish jarayoni soddaligi, ko’p vazifali rejim, bir xil ishlash interfeysi va boshqa qulayliklar. Boshqa operatsion tizimlarga o’xshab Windows dasturi ham kompyuter xotirasiga kompyuter yoqilish vaqtda avtomatik ravishda yuklanadi. Windows so’zi inglizcha “window”-oyna degan ma’noni anglatadi. Windows- oynalar, ya’ni Windows operatsion tizimida oynalar bilan ishlaydi. 2.WINDOWS operatsion tizimi uchun zarur bo’lgan resurslar Hozirgi kunda keng ommaga taqdim qilinadigan kompyuterlarga WINDOWS operatsion tizimlari o’rnatilib taqdim etilayapti. Agar kompyuterlar ilgariroq olingan bo’lsa, bu kompyuterlarga ham WINDOWS operatsion tizimlarini o’rnatish mumkin.Buning uchun ma’lum shartlar (resurslar) bajarilishi shart. WINDOWS 95/98 operatsion tizimlarini o’rnatish uchun WINDOWS 95 ning minimal varianti uchun 50 Mb hajm vinchesterda bo’sh joy, 8 Mb operativ xotira
va protssesor eng kamida ( ishlash taktik chastotasi 66 Mgs) 486 bo’lishi lozim. WINDOWS 98 operatsion tizimini o’rnatish uchun eng kamida 16 Mb operativ xotira, 120 Mb dan 295 Mb gacha qattiq diskda bo’sh joy bo’lishi lozim. Agar Windowsning imkoniyatlaridan foydalanmoqchi bo’lsangiz, Pentium kompyuterlariga WINDOWS tizimini o’rnatganingiz ma’qul. 3. WINDOWS operatsion tizimining imkoniyatalri WINDOWS operatsion tizimi quyidagi imkoniyatlarga ega: - ko’p vazifalilik ya’ni WINDOWS muhitiga o’tgandan keyin bir vaqtning o’zida bir necha dasturlarda ishlash imkoniyati paydo bo’ladi. Masalan hujjatlar tahrirlash, rasmlar chizish, hujjatlarni bosmaga berish, musiqa eshitish va hokozo. - Ma’lumotlar buferidan (cho’ntagidan) foydalanish imkoniyati, ya’ni bemalol grafik muharriridagi yoki electron jadvaldagi ma’lumotlarni boshqa dasturlarga qo’yish yoki aksincha. - Windows muhitida ishlaydigan barcha dasturlarning shriftlari, drayverlarining printerdan foydalanish va boshqarish tugmalarining bir xilligi foydalanuvchiga bitta dasturda ishlaganda ikkinchisiga ishlashga oson ko’nikish hosil qilish imkonini beradi. - WINDOWS operatsion tizimida kompyuter tarmoqlaridan foydalanish juda qulay, masalan lokal kompyuter tarmog’ida ishlash uchun tarmoqli muhit ( сетевое окружение ) yorlig’ini ishlatish yetarli. - Foydalanuvchi interfeysining yagonaligi, ya’ni WINDOWS muhitida oddiydan tortib murakkabgacha dasturlarning barchasida muloqat oynalarining, menyularining, vositalar panelining va boshqalarning yagona ko’rinishga ega ekanligi va hokozo imkoniyatlar aytish mumkin.
- Universal grafika-WINDOWS dasturlarining qurilmalarga va dastur ta’minotiga bog’liqsizligini ta’minlaydi. - Ma’lumotlar almashuvi- Windows dasturlararo ma’lumotlar almashish imkoniyatiga ega. - Windows muhitida electron pochta va faksdan foydalanish mumkin va hokozo.
Adabiyotlar ro’yxati: 1. “Ахборот тизимлари ва технологиялари”: Олий ўқув юртлари талабалари учун дарслик//Муаллифлар жамоаси: С.С.Ғуломов, Р.Х.Алимов, Х.С.Лутфуллаев ва бошк./; С.С.Ғуломовнинг умумий тахрири остида.-Т.: «Шарқ», 2000.- 592 б. 2. Аюпов Р.Х. , Исмоилов С. И. , Аюпов Х.Р. Хусусий компьютерларда ишлаш. “ Microsoft Word 2000 матн му ҳ аррири ” . – Т.: ТМИ, 2002. 124 бет 3. Марахимов А.Р., Ра ҳ мон қ улова С.И. “Интернет ва ундан фойдаланиш асослари.“ Ўқ ув қў лланма.-Т.:Тошкент давлат техника университети нашриёти,