Xorijiy psixologiyada shaxs taraqqiyoti muommosi
![Xorijiy psixologiyada shaxs taraqqiyoti muommosi
MUNDARIJA
KIRISH .................................................................................................................................
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO`YXATI ....................................................................](/data/documents/f99deeea-7d46-4415-bfdc-0232c84e2077/page_1.png)
![KIRISH
Mavzuning dolzarbligi. Bugungi kunda yosh avlodni barkamol
shaxs sifatida tarbiyalash ustuvor vazifalardan sanaladi. Barkamol shaxs
kamoloti uning ta’lim-tarbiyasiga bevosita bog’liq, hamda ularning
qobilyatlarini yuzaga chiqarish va rivojlantirish muhim ahamiyatga
egadir. Shasxning idividual psixalogik xususiyatlaridan qobilyatga
to’xtaladigan bo’lsak kishilar turli sohalardagi faoliyatlarida - mehnat,
o’yin, o’qish va ijodiyotda biror narsa tez yoki sekin bajarishlari bilan
bir-birlaridan farq qiladilar. Ba’zi bir odam bir ishni sekinlik bilan
bajarsa, bir kishi tezlik bilan bajaradi. Ayrim kishilarning faoliyatlari
samarali, serunum bo’lsa, boshqalarniki esa kam unum bo’ladi. Ba’zi
odamlar o’z ishlarida ijodiy, orginal usullarni ko proq qo’llasa, ba’zi birʼ
kishilarning ishlaridan esa bunday usullar kamroq ko’rinadi. Kishilar
faoliyatining mana shu xususiyatiga qarab, biz ularning qobilyatlari
qandayligini aniqlab olamiz.
Shaxs egallashi shart hisoblangan faoliyat, u xoh ta’lim, xoh
mehnat, xoh o’yin, xoh sport bo’lishidan qat’iy nazar, uning bilish
jarayonlariga, aqliy hislatlariga, sensamator sohasiga, haraktereologik
xususiyatlariga muayyan talablar qo’yadi va ularning hamkorlikdagi
sa’iharakatlari tufayli muvaffaqiyatlarga erishiladi. Psixologik
ma’lumotlarga qaraganda, insondagi yuksak ko’rsatkichga erishgan sifat
harchand ustivorlikka ega bo’lmasin, u talablarni qondirish imkoniyatiga
ega bo’lmaydi. Ayrim hollarda alohida namoyon bo’lgan psixik
xususiyat (hislat) faoliyatining yuksak mahsuldorligi va samaradorligini](/data/documents/f99deeea-7d46-4415-bfdc-0232c84e2077/page_2.png)
Xorijiy psixologiyada shaxs taraqqiyoti muommosi MUNDARIJA KIRISH ................................................................................................................................. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO`YXATI ....................................................................
KIRISH Mavzuning dolzarbligi. Bugungi kunda yosh avlodni barkamol shaxs sifatida tarbiyalash ustuvor vazifalardan sanaladi. Barkamol shaxs kamoloti uning ta’lim-tarbiyasiga bevosita bog’liq, hamda ularning qobilyatlarini yuzaga chiqarish va rivojlantirish muhim ahamiyatga egadir. Shasxning idividual psixalogik xususiyatlaridan qobilyatga to’xtaladigan bo’lsak kishilar turli sohalardagi faoliyatlarida - mehnat, o’yin, o’qish va ijodiyotda biror narsa tez yoki sekin bajarishlari bilan bir-birlaridan farq qiladilar. Ba’zi bir odam bir ishni sekinlik bilan bajarsa, bir kishi tezlik bilan bajaradi. Ayrim kishilarning faoliyatlari samarali, serunum bo’lsa, boshqalarniki esa kam unum bo’ladi. Ba’zi odamlar o’z ishlarida ijodiy, orginal usullarni ko proq qo’llasa, ba’zi birʼ kishilarning ishlaridan esa bunday usullar kamroq ko’rinadi. Kishilar faoliyatining mana shu xususiyatiga qarab, biz ularning qobilyatlari qandayligini aniqlab olamiz. Shaxs egallashi shart hisoblangan faoliyat, u xoh ta’lim, xoh mehnat, xoh o’yin, xoh sport bo’lishidan qat’iy nazar, uning bilish jarayonlariga, aqliy hislatlariga, sensamator sohasiga, haraktereologik xususiyatlariga muayyan talablar qo’yadi va ularning hamkorlikdagi sa’iharakatlari tufayli muvaffaqiyatlarga erishiladi. Psixologik ma’lumotlarga qaraganda, insondagi yuksak ko’rsatkichga erishgan sifat harchand ustivorlikka ega bo’lmasin, u talablarni qondirish imkoniyatiga ega bo’lmaydi. Ayrim hollarda alohida namoyon bo’lgan psixik xususiyat (hislat) faoliyatining yuksak mahsuldorligi va samaradorligini
ta’minlash qurbiga ega, u qobiliyatlar uddalay oladigan imkoniyat bilan bab-baravar kuch quvvat tariqasida vujudga keladi, degan faraz o’zini oqlamaydi. Shuning uchun qobiliyatlar murakkab tuzilishiga ega bo’lgan psixik sifatlar (hislatlar) majmuasidir deyish juda o’rinlidir. Qobiliyatlar sifatida ro’yobga chiqadigan psixik hislatlar majmuasining tuzilishi yaqqol va alohida faoliyat talabi bilan belgilanganligi tufayli har qaysi turdagi faoliyatlar uchun o’ziga xos tarzda qo yilishi turgan gap.ʻ Kurs ishining maqsadi . Xorijiy psixologiyada shaxs taraqqiyoti muommosi mavzusini o rganish va tahlil qilish. ʻ Kurs ishining ob’yekti. shaxs mavzusiga oid ma lumotlar va ʼ ularning tahlili. Kurs ishining predmeti. Xorijiy psixologiyada shaxs tarqqiyoti muommosini o rganishning qay tarzda borishi haqida ham mulohazalar ʻ yuritish. Kurs ishining vazifalari. 1. Shaxs tushunchasining mazmun-mohiyatini va uning inson hayotidagi o rnini o rganish; ʻ ʻ 2. Shaxs nazariyalarini o’rganish va tahlil qilish 3. Shaxslarning tuzulishini o rganish; ʻ 4.Xorijiy psixologiyada shaxs taraqqiyoti muommosini tahlil qilishdan iborat. Kurs ishining tuzilishi. Kurs ishi kirish, 2ta bob (4ta paragraf), xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro yxatidan iborat ʻ
I BOB Chet - el psixologiy asida shaxs nazariy asi 1.1 Shaxs haqida umumiy t ushuncha. « Shaxs» tushunchasi psixologiyada eng ko‘p qo‘llaniladigan tushunchalar sirasiga kiradi. Psixologiya o‘rganadigan barcha fenomenlar aynan shu tushuncha atrofida qayd etiladi. Inson ruxiy olami qonuniyatlari bilan kizikkan xar qanday olim yoki tadqiqotchi xam shaxsning ijtimoiyligi va aynan jamiyat bilan bo‘lgan aloqasi masalasini chetlab utolmagan. Sh a x s — ijtimoiy va shaxslararo munosabatlarning maxsuli, ongli faoliyatning sub’ekti bo‘lmish individdir. Shaxsga taaluqli bo‘lgan eng muxim tasnif xam uning jamiyatdagi murakkab ijtimoiy munosabatlarga bevosita aloqadorlik, ijtimoiy faoliyatga nisbatan xam ob’ekt, xam sub’ekt bo‘lishlikdir. Odam insonshunoslik fanlari tomonidan har tomonlama o‘rganilib kelinmoqda. Psixologiyada odam biologik evolyutsiya maxsuli sifatida, jamiyat ishlab chiqarishining asosiy harakatlantiruvchi kuchi sifatida, ishlab chiqarish va boshqa ijtimoiy munosabatlarning sub’ekti sifatida o‘rganiladi. Odamning boshqa shaxslar bilan, tashqi olam bilan bo‘lgan munosabatlari xilma-xil bo‘lganligi uchunga unga xos bo‘lgan psixologik sifatlar va fazilatlar ham nihoyatda xilma-xildir. Psixologiya fanida inson zotiga xoslik masalasi individ (lotincha individ - ajralmas, alohida zot degan ma’no anglatadi), shaxs, individuallik (yakkahollik) tushunchalari orqali aks ettiriladi. Katta