logo

Atrof muhitning ifloslanishi va ekalogik muammolar

Yuklangan vaqt:

15.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2206.5400390625 KB
Mavzu:Atrof muhitning ifloslanishi va ekalogik 
muammolar .
                             Reja:
1.Atrof muhitning ifloslanishi haqida.
2.Uning tabiat uchun ta’siri.
3.Unga qarshi olib borilayotgan islohotlar.
4.Xulosa . Mustaqil ish darsimizga xush kelibsiz Atrof-muhitning ifloslanishida tabiiy va antropogen omillar asosiy 
rol o’ynaydi Tabiiy omillar asosida atrof-
muhitning ifloslanishi, avvalo, tabiiy 
yol bilan - chaqmoq chaqish, o‘t-
o‘lanlar va o‘rmonlarning yonishi, 
vulqonlar otilishi, shamol harakati, 
biosferada uzliksiz boradigan cherish 
(osimlik va hayvonot qoldiqlari) va 
boshqa jarayonlar natijasida yuz 
beradi. Ular yiliga millionlab tonna 
chang-tozonlarni havoga chiqarib 
yuboradi. 
  Ammo hozirgi vaqtda tabiatning 
ifloslanishida suniy omillar 
(antropogen jarayon) eng kop 
qatnashmoqda. Atmosferaga 
chiqarilayotgan ifloslanishning 2/3 
qismi uning hissasiga togri keladi.      Atrof-muhitning ifloslanishi natijasida 
Yer yuzasining osimlik va hayvonot 
dunyosi, kop asrlik tarixiy yodgorliklar 
va inshootlar birdek zarar kormoqda. 
Xalqimiz orasida "Suv yetti yumalab 
toza boladi” degan tushuncha bor. 
Darhaqiqat, tabiat meyorida bolsa, turli 
oqova, chiqindilarni zararsizlantirish, 
tozalab olishdek noyob xususiyatga 
ega. Biz atmosferaga chiqarib 
kelayotgan is (CO) gazi fotosintez 
jarayoni tufayli osimliklar tomonidan 
uzluksiz qayta ishlanib, kislorodga 
aylantirilib, tabiatga yana qaytarilishini 
bilamiz. Ammo tabiatga chiqarib 
tashlanayotgan iflosliklar songgi 
davrlarda shu darajada meyoridan 
oshib ketayaptiki, oqibatda tabiat ozini-
ozi tiklash, tozalash xususiyatidan 
tobora mahrum bolib bormoqda.   Atrof-muhitni himoya 
qilishning qator 
samarali yollari ishlab 
chiqilgan. Ulardan 
birinchisi – atrof-
muhitni ifloslaydigan 
korxonalarda bunga yol 
bermaslik choralarini 
korishdir. Buning uchun 
turli chiqindilarni 
tozalovchi tizimlarni 
barpo etish, iflos 
yoqilgilarni ishlatishdan 
voz kechish, axlatlarni 
qayta ishlash 
korxonalarini barpo 
etish, ishdan chiqqan 
yerlarni rekultivatsiya 
qilish kabi yollardan 
foydalanish lozim.     Muhim tomoni 
shunchaki, atrof-
muhitni muhofaza 
qilish va ekologiyani 
soglomlashtirish 
muammolarini hal 
qilishda BMT va 
uning koplab 
bolimlari faol ish 
olib bormoqda. Jumladan, BMTning atrof-muhitni 
muhofaza qilish dasturi (YUNEP) 
dir. Bu dastur atrofida shakllangan 
rasmiy idoralar turli 
mamlakatlarda bu sohada olib 
borilayotgan ishlarni 
muvofiqlashtirib turadi, 
mamlakatlarda toplangan 
tajribalarni umumlashtiradi, 
istiqbolli ishlarni qollab-
quvvatlaydi. YUNEPning bosh 
irodasi Nayrobi (Keniya) shahrida 
joylashgan Atrof-muhitni 
soglomlashtirishda, 
ekologik muammolarni 
ijodiy hal qilishda 
jamoatchilikning ham 
katta xizmat qilishi 
kutiladi. Aynan shu 
maqsadda Ozbekistonda 
jamoatchilik asosida 
"Ekosan” harakati tashkil 
topdi. U nafaqat 
Ozbekistonda, balki 
butun Markaziy Osiyo 
mintaqasida tabiatni 
muhofaza qilish, aholi 
yashash muhitini 
soglomlashtirish yolida 
harakat qilmoqda. Xulosa:Tabiat-bu bizga 
Olloh tomonidan 
berilgan bir 
nematdir,undan 
oqilona( to’g’ri ) 
foydalanib uni asrab 
ayvaylamog’imiz 
lozimdir.Shuning 
uchun kech 
bo’lmasidan hozirdan , 
bugundan tabiatga 
mehr ko’zi bilan 
qaramog’imiz. lozimdir   Foydalanilgan adabiyotlar
1.     Amirqulov N. Umumiy ekologiya. Toshkent, 2002 y.
2.     Baratov P. Yer bilimi va o’lkashunoslik. Toshkent, 1990 y.
3.     Baratov P. Tabiatni muhofaza qilish. Toshkent, 1991 y.
4.     Bahromov A. va boshqalar. Tabiiyot. 5 sinf uchun 
darslik. Toshkent, 1995 y.
5.     Mamatazimov M. Astronomiya. 11 sinf 
darslik. Toshkent, 2005 y.
6.     Hamdamov I.H. Tabiat ilmining zamonaviy 
konsepsiyasi. Ma‘ruza matni. Samarqand, 2000y
7.     Hamdamov I.H. va boshqalar. Tabiiy fanlar zamonaviy 
konsepsiyasi. Тошкент, 2007  E	
’	ti	
b	
o	
r	i	n	
g	
i	z	 u	
c	h	
u	
n	
 	r	a	
h	
m	
a	
t	!

Mavzu:Atrof muhitning ifloslanishi va ekalogik muammolar . Reja: 1.Atrof muhitning ifloslanishi haqida. 2.Uning tabiat uchun ta’siri. 3.Unga qarshi olib borilayotgan islohotlar. 4.Xulosa .

Mustaqil ish darsimizga xush kelibsiz

Atrof-muhitning ifloslanishida tabiiy va antropogen omillar asosiy rol o’ynaydi

Tabiiy omillar asosida atrof- muhitning ifloslanishi, avvalo, tabiiy yol bilan - chaqmoq chaqish, o‘t- o‘lanlar va o‘rmonlarning yonishi, vulqonlar otilishi, shamol harakati, biosferada uzliksiz boradigan cherish (osimlik va hayvonot qoldiqlari) va boshqa jarayonlar natijasida yuz beradi. Ular yiliga millionlab tonna chang-tozonlarni havoga chiqarib yuboradi. Ammo hozirgi vaqtda tabiatning ifloslanishida suniy omillar (antropogen jarayon) eng kop qatnashmoqda. Atmosferaga chiqarilayotgan ifloslanishning 2/3 qismi uning hissasiga togri keladi.

Atrof-muhitning ifloslanishi natijasida Yer yuzasining osimlik va hayvonot dunyosi, kop asrlik tarixiy yodgorliklar va inshootlar birdek zarar kormoqda. Xalqimiz orasida "Suv yetti yumalab toza boladi” degan tushuncha bor. Darhaqiqat, tabiat meyorida bolsa, turli oqova, chiqindilarni zararsizlantirish, tozalab olishdek noyob xususiyatga ega. Biz atmosferaga chiqarib kelayotgan is (CO) gazi fotosintez jarayoni tufayli osimliklar tomonidan uzluksiz qayta ishlanib, kislorodga aylantirilib, tabiatga yana qaytarilishini bilamiz. Ammo tabiatga chiqarib tashlanayotgan iflosliklar songgi davrlarda shu darajada meyoridan oshib ketayaptiki, oqibatda tabiat ozini- ozi tiklash, tozalash xususiyatidan tobora mahrum bolib bormoqda.