logo
Русский O'zbekcha
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. Bilish nazariyasi asosiy muammolari va yoʻnalishlari

Bilish nazariyasi asosiy muammolari va yoʻnalishlari

Yuklangan vaqt:

14.12.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3.5 MB
Ko'chirib olish shartlari
Bilish nazariyasi:asosiy muammolari va yoʻnalishlari 01 02 03Plans Bilish nazariyasi predmeti va oʻziga xos xususiyatlari Hissiy empirik nazariy mantiqiy va intuitiv bilish darajalari ularning oʻziga xosligi va aloqadorligi. Oʻng - tafakkur va borliqning birligi. * Bilish nazariyasi predmeti Bilish nazariyasi, inson bilish jarayonini, uning mohiyati, va asosiy tushunchalarini o‘rganadigan ilmiy yo‘nalishdir. Bu nazariya bilish, haqiqat, bilim, va aqidalar kabi asosiy tushunchalarni o‘z ichiga oladi. Bilish nazariyasining ahamiyati shundaki, u inson tafakkurining murakkabligini tushunishga yordam beradi. Nazariya, shuningdek, psixologiya, sotsiologiya, lingvistika kabi fanlar bilan chambarchas bog‘liqdir. Masalan, psixologiya bilish jarayonini va uning inson hissiyotlari va xulq-atvoriga ta'sirini o‘rganadi. Shu sababli, bilish nazariyasi boshqa fanlar bilan integratsiyalashgan holda, bilimlarni yaratish va baholash haqida chuqurroq tushuncha berishi mumkin. Hozirgi kunda, bilish nazariyasida bir qator muammolar va yo‘nalishlar mavjud, masalan, bilishning ob'ektivligi, sub'ektivligi va uning zamonaviy axborot texnologiyalari bilan bog‘liqligi. Bilish nazariyasining o'ziga xos xususiyatlari • Bilish nazariyasining asosiy xususiyatlari, uning fanlarga ta'siri va bilish jarayoni haqida chuqur tushuncha beradi. Masalan, bu nazariya, ilmiy usullar va bilish jarayoni o'rtasidagi bog'lanishni o'rganib, bilim olish jarayonida yangiliklarni kiritishda muhim ahamiyatga ega. • Bilish nazariyasining metodologik va nazariy asoslari, ilmiy tadqiqotlarda qo'llaniladigan metodlarni belgilaydi. Bu asoslar, bilish jarayonini yanada aniq va tushunarli qilish uchun zarur, shuningdek, nazariy jihatlarni rivojlantirishga xizmat qiladi. • Bilish jarayonida yuzaga keladigan muammolar, bilishning chegaralari, bilimning ob'ektivligi va sub'ektivligi, shuningdek, ilmiy dalillar va shaxsiy tajribalar o'rtasidagi farqlarni o'z ichiga oladi. Ushbu muammolar, bilish nazariyasining rivojlanishi va amaliyotga tatbiq etilishida muhim ahamiyatga ega. Bilish nazariyasi va amaliyot B i l i s h n a z a r i y a s i a m a l i y o t d a m u h i m r o l o ' y n a y d i , c h u n k i u i n s o n l a r n i n g b i l i m l a r n i q a n d a y q i l i b t o ' p l a s h i , t a h l i l q i l i s h i v a q o ' l l a s h i h a q i d a t u s h u n c h a b e r a d i . N a z a r i y a a m a l i y o t d a y u z a g a k e l a d i g a n q i y i n c h i l i k l a r n i h a l q i l i s h g a y o r d a m b e r a d i , m a s a l a n , n a z a r i y b i l i m l a r n i a m a l i y o t g a t a t b i q q i l i s h j a r a y o n i d a k o ' p l a b m u a m m o l a r b o ' l i s h i m u m k i n . H a y o ti y m i s o l l a r o r q a l i b i l i s h n a z a r i y a s i n i n g a m a l i y o t g a t a t b i q i k o ' r i n a d i . M a s a l a n , t a ' l i m j a r a y o n i d a n a z a r i y b i l i m l a r n i a m a l i y m a s h g ' u l o t l a r b i l a n b i r l a s h ti r i s h o ' q u v c h i l a r n i n g b i l i m l a r i n i m u s t a h k a m l a s h d a y o r d a m b e r a d i . T e o r i y a v a a m a l i y o t o ' r t a s i d a o ' z a r o b o g ' l i q l i k n i t u s h u n i s h v a q i y i n c h i l i k l a r n i b a r t a r a f e ti s h m u h i m d i r , c h u n k i a m a l i y o t d a n a z a r i y a n i t o ' g ' r i q o ' l l a s h u c h u n m u a y y a n q i y i n c h i l i k l a r y u z a g a k e l i s h i m u m k i n . Hissiy bilish darajasi Hissiy bilish — insonning his-tuyg'ulari, tajribalar va hissiyotlari orqali olgan bilimidir. Bu bilim turli vaziyatlarda his-tuyg'ularni anglash va ifoda etish qobiliyatini o'z ichiga oladi. Hissiy bilish inson hayotida muhim rol o'ynaydi. U shaxsiy tajribalarni rivojlantirishda, ijtimoiy munosabatlarni o'rnatishda va boshqa odamlar bilan aloqa qilishda katta ahamiyatga ega. Hissiy bilim orqali insonlar o'z his-tuyg'ularini chuqurroq anglab, boshqalar bilan samarali muloqot qilish imkoniyatiga ega bo'lishadi. Misollar: - San'at asarlarini his qilish va ularga hissiy munosabat bildirish. - Boshqalar bilan muloqotda o'z his-tuyg'ularini ifoda etish. - O'z tajribalaridan kelib chiqib, muhim hayotiy qarorlar qabul qilish. - Tabiat bilan muloqot qilish orqali o'z hissiy tajribalarini oshirish. * Empirik bilish darajasi Empirik bilish – bu tajriba va kuzatish asosida olingan bilim. Ushbu bilimlarni shakllantirishda empirik bilish insonning atrof-muhitini to'g'ri anglashiga yordam beradi. Empirik bilimlarni shakllantirish jarayoni, asosan, tajriba o'tkazish va kuzatish orqali amalga oshiriladi. Bu jarayonda insonlar yangi bilimlar kashf etib, mavjud bilimlarini kengaytiradilar. - Hissiy bilish sezgi va his-tuyg'ular orqali amalga oshadi, empirik bilish esa aniq tajribaga asoslanadi. - Hissiy bilish shaxsiy tajribaga bog'liq, empirik bilish esa kengroq bilimlar to'plamini o'z ichiga oladi. - Hissiy bilish ko'proq sezgi orqali shakllanadi, empirik bilish esa tajriba va kuzatishga tayanadi. - Hissiy bilimlar vaqtinchalik bo'lishi mumkin, empirik bilimlar esa mustahkam va uzoq muddatli bo'ladi. Nazariy va mantiqiy bilish darajalari Nazariy bilish, ilmiy nazariyalarni tahlil qilish va yangi bilimlar yaratishga qaratilgan jarayondir. Bu bilish darajasi, nazariy asoslarni o'rganish orqali kengayadi va tushunchalar, qonuniyatlar va modellar bilan ifodalanadi. Mantiqiy bilish, fikrlash jarayonidagi asosiy tamoyillarni o'z ichiga oladi. Bu jarayonda aqlli qarorlar qabul qilish va mantiqiy fikrlash qobiliyati, muammolarni hal qilish uchun zarurdir. Mantiqiy bilish, aniq dalillash jarayonida fikrlarni shakllantirishni talab qiladi. Nazariy va mantiqiy bilishning amaliyotga ta'siri: - Nazariy bilimlar amaliyotda innovatsiyalarni yaratishga yordam beradi. - Mantiqiy fikrlash muammolarni samarali hal qilishga imkon beradi. - Ushbu bilish darajalari ta'lim jarayonida o'quvchilarning fikrlash qobiliyatini rivojlantiradi. - Amaliyotda nazariy bilimlar asosida yangi strategiyalar ishlab chiqish mumkin. Photo by AltumCode on Unsplash * Oʻng tafakkur va borliq: Asosiy tushunchalar Oʻng tafakkur va borliqning birligi tushunchasi, inson tafakkurining borliqni tushunishdagi ahamiyatini ko'rsatadi. Bu tushuncha Aristotel, Hegel va Kant kabi mutafakkirlar tomonidan rivojlanib, mantiqiy va ilmiy asoslar orqali borliqni tushunishga yordam beradi. Oʻng tafakkur, borliqni faqat sezgilar orqali emas, balki ilmiy nazariyalar yordamida ham anglash imkonini beradi. Oʻng tafakkur va borliq o'rtasidagi munosabatlar, tajriba va nazariy bilimlar orqali yaqqol namoyon bo'ladi, bu esa bilish jarayonining muhim jihatidir. Oʻng tafakkur: Nazariy asoslar O ʻ n g t a f a k k u r n a z a r i y a s i , i n s o n t a f a k k u r i n i n g b o r l i q n i a n g l a s h v a t u s h u n i s h j a r a y o n i d a q a n d a y a s o s i y t a m o y i l l a r b i l a n h a r a k a t q i l i s h i n i o ‘ r g a n a d i . U s h b u n a z a r i y a , b i l i s h j a r a y o n i d a h i s s i y , e m p i r i k v a n a z a r i y b i l i s h d a r a j a l a r i n i n g q a n d a y o ‘ z a r o t a ' s i r q i l i s h i n i t a h l i l q i l a d i . M a s a l a n , o ' n g t a f a k k u r o r q a l i i n s o n n i n g a t r o f - m u h i t n i q a b u l q i l i s h i v a u n i t u s h u n i s h d a g i o ' z g a r i s h l a r k o ‘ r s a ti l a d i . O ʻ n g t a f a k k u r v a b o r l i q o ' r t a s i d a g i d i a l e k ti k m u n o s a b a t , u l a r o ' r t a s i d a g i d o i m i y o ' z g a r i s h v a b i r - b i r i n i t o ' l d i r i s h j a r a y o n i n i a n g l a t a d i . B u m u n o s a b a t , i n s o n t a f a k k u r i n i n g b o r l i q n i t u s h u n i s h d a g i m u h i m o ‘ r n i v a u n i n g i j ti m o i y - h a y o ti y s h a r o i t l a r g a t a ' s i r i n i k o ' r s a t a d i . B u y e r d a , m a s a l a n , i n s o n n i n g b i l i m l a r i v a t a j r i b a l a r i n i n g b o r l i q n i q a b u l q i l i s h i g a q a n d a y t a ' s i r e ti s h i h a q i d a fi k r y u r i ti s h m u m k i n . Borliq: Oʻng tafakkur nuqtai nazaridan • Borliq tushunchasi, o'ng tafakkur nazariyasi kontekstida, insonlarning haqiqatni qabul qilish va anglash usullarini belgilaydi. O'ng tafakkur, asosan, mantiqiy va matematik asoslar orqali borliqni tushunishga qaratilgan bo'lib, u bilish jarayonida aniq va izchil yondashuvlarni ta'minlaydi. Misol uchun, o'ng tafakkur orqali insonlar muammolarni hal qilishda mantiqiy qoidalar va algoritmlar asosida harakat qilishadi. • Borliq va tafakkur o'rtasidagi farqlar, birinchidan, borliqning ob'ektiv mavjudligi va tafakkurning sub'ektiv qirralariga bog'liq. O'xshashliklar esa, ularning bir- birini to'ldirishida va inson bilish jarayonida qanday muhim rol o'ynashida ko'rinadi, chunki tafakkur borliqni anglashda asosiy vosita sifatida xizmat qiladi. Masalan, biror narsaning mavjudligi haqidagi bilimlarimiz tafakkurimiz orqali shakllanadi. • Oʻng tafakkur nazariyasi orqali borliqni anglash jarayoni, bilimlarni mantiqiy va tizimli ravishda tasniflashni o'z ichiga oladi. Bu jarayon, insonning borliq haqidagi tushunchalarini shakllantirishda va ularni yanada chuqurroq anglashda muhim ahamiyatga ega. Oʻng tafakkur yordamida insonlar o'z tajribalarini tahlil qilib, mavjud qonuniyatlarni aniqlashlari mumkin. * Xulosa • Bilish nazariyasi predmeti: Bilish nazariyasi boshqa fanlar bilan yaqin bog'liq bo'lib, uning asosiy tushunchalari ilmiy tadqiqotlar uchun muhimdir. • Xususiyatlar: Bilish nazariyasining metodologik va nazariy asoslari, muammolarni hal etishda muhim ahamiyatga ega. • Amaliyot: Nazariyaning amaliyotda qo'llanilishi va real hayotdagi misollar orqali o'zaro bog'liqlik ko'rsatilgan. • Hissiy va empirik bilish: Hissiy bilish jarayonidagi tajribalar va empirik bilimlarni shakllantirish jarayoni o'rganildi. • Nazariy va mantiqiy bilish: Nazariy va mantiqiy bilishning o'zaro ta'siri va amaliyotga qo'shilishi muhokama qilindi. • Oʻng tafakkur va borliq: Oʻng tafakkur nazariyasi va borliq o'rtasidagi munosabatlar haqida ma'lumotlar berildi. Designed by Slides CarnivalE'tiboringiz uchun rahmat!

Bilish nazariyasi:asosiy muammolari va yoʻnalishlari

01 02 03Plans Bilish nazariyasi predmeti va oʻziga xos xususiyatlari Hissiy empirik nazariy mantiqiy va intuitiv bilish darajalari ularning oʻziga xosligi va aloqadorligi. Oʻng - tafakkur va borliqning birligi.

* Bilish nazariyasi predmeti Bilish nazariyasi, inson bilish jarayonini, uning mohiyati, va asosiy tushunchalarini o‘rganadigan ilmiy yo‘nalishdir. Bu nazariya bilish, haqiqat, bilim, va aqidalar kabi asosiy tushunchalarni o‘z ichiga oladi. Bilish nazariyasining ahamiyati shundaki, u inson tafakkurining murakkabligini tushunishga yordam beradi. Nazariya, shuningdek, psixologiya, sotsiologiya, lingvistika kabi fanlar bilan chambarchas bog‘liqdir. Masalan, psixologiya bilish jarayonini va uning inson hissiyotlari va xulq-atvoriga ta'sirini o‘rganadi. Shu sababli, bilish nazariyasi boshqa fanlar bilan integratsiyalashgan holda, bilimlarni yaratish va baholash haqida chuqurroq tushuncha berishi mumkin. Hozirgi kunda, bilish nazariyasida bir qator muammolar va yo‘nalishlar mavjud, masalan, bilishning ob'ektivligi, sub'ektivligi va uning zamonaviy axborot texnologiyalari bilan bog‘liqligi.

Bilish nazariyasining o'ziga xos xususiyatlari • Bilish nazariyasining asosiy xususiyatlari, uning fanlarga ta'siri va bilish jarayoni haqida chuqur tushuncha beradi. Masalan, bu nazariya, ilmiy usullar va bilish jarayoni o'rtasidagi bog'lanishni o'rganib, bilim olish jarayonida yangiliklarni kiritishda muhim ahamiyatga ega. • Bilish nazariyasining metodologik va nazariy asoslari, ilmiy tadqiqotlarda qo'llaniladigan metodlarni belgilaydi. Bu asoslar, bilish jarayonini yanada aniq va tushunarli qilish uchun zarur, shuningdek, nazariy jihatlarni rivojlantirishga xizmat qiladi. • Bilish jarayonida yuzaga keladigan muammolar, bilishning chegaralari, bilimning ob'ektivligi va sub'ektivligi, shuningdek, ilmiy dalillar va shaxsiy tajribalar o'rtasidagi farqlarni o'z ichiga oladi. Ushbu muammolar, bilish nazariyasining rivojlanishi va amaliyotga tatbiq etilishida muhim ahamiyatga ega.

Ko'chirib oling, shunda to'liq holda ko'ra olasiz

O'xshashlar

Bilish nazariyasi asosiy muammolari va yo’nalishlari
BILISh NAZARIYaSI ASOSIY MUAMMOLARI VA YuNALIShLARI
BILISH NAZARIYASI-ASOSIY MUAMMOLARI VA YÓNALISHLARI
BILISH NAZARIYASI
BILISH NAZARIYASI