ERGASH VA BOSH GAP
![ERGASH VA BOSH GAP
1. Ergash gapli qo‘shma gaplarning ta’rifi
va xususiyatlari
2. Bosh va ergash gaplarning joylashish
o‘rni
3. Ergash gapli qo‘shma gaplar qismlarini
bog‘lovchi vositalar R EJA:](/data/documents/a355ebe3-9d27-498c-a869-2c127ef7053c/page_1.png)
![ERGASHGAN QO‘SHMA GAP HAQIDA UMUMIY
MA’LUMOT
Birdan ortiq sodda gaplarning mazmun jihatdan tobe-
hokim munosabati asosida, ya`ni birining boshqasiga
ergashishidan tuzilgan qo’shma gap ergash gapli qo’shma gap
deyiladi.
«Gar kishi olmasa hayotdan ta’lim, unga
o‘rgatolmas hech bir muallim.»
«Unga o‘rgatolmas hech bir muallim»
«Gar kishi olmasa hayotdan ta’lim» Bosh gap
Ergash gap](/data/documents/a355ebe3-9d27-498c-a869-2c127ef7053c/page_2.png)
![Ergashgan qo’shma gap qismlaridan biri
hokim, ikkinchisi tobe sanaladi.
Bunda ergashgan qo’shma gap
tarkibidagi hokim qism bosh gap
tobelanib kelgan qism ergash gap
deb yuritiladi
Er gash
gapTOBE QISM
Bosh gapHOKIM QISM](/data/documents/a355ebe3-9d27-498c-a869-2c127ef7053c/page_3.png)
![
Ushbu gapning jadvali:
, chunki
Shu uchrashuvdan u umidvor bo‘lgan edi, chunki
qarmoqqa juda mazali xo‘rak ilingan edi
Bosh gap Er gash
gap
Shu uchrashuvdan u
umidvor bo‘lgan edi
(chunki) qarmoqqa juda
mazali xo‘rak
ilingan edi](/data/documents/a355ebe3-9d27-498c-a869-2c127ef7053c/page_4.png)
![
Ushbu gapning jadvali:
, -sa
Kim qudratli bo‘lsa, o’shanga ergashish kerak
Er gash
gap Bosh gap
Kim qudratli bo‘l sa
(-sa) o’shanga
ergashish kerak](/data/documents/a355ebe3-9d27-498c-a869-2c127ef7053c/page_5.png)
![
Quyidagi misollarni izohlang:Ergash gap bosh gapning biror bo‘lagini yoki bosh
gapni butunligicha izohlash , aniqlash , to’ldirish
uchun xizmat qiladi
Kimki yomonlar suhbatidan qochsa, u yaxshilar suhbatiga
erishur
Soy qayoqqa oqsa, tosh ham o’sha yoqqa dumalaydi](/data/documents/a355ebe3-9d27-498c-a869-2c127ef7053c/page_6.png)
![BOSH G APDAG I MA` LUM BIR BO’LAKNI IZ OHLAB KELADIG AN
ERG ASH G APLAR .
Ega ergash gap Kesim ergash
gap
To’ldiruvchi
ergash gapAniqlovchi ergash
gap](/data/documents/a355ebe3-9d27-498c-a869-2c127ef7053c/page_7.png)
![Ega ergash gap bosh gapning olmosh bilan
ifodalangan ega bo‘lagini izohlab, kim? nima?
so‘roqlaridan biriga javob bo‘ladi. Kesim ergash gap bosh gapning
olmosh bilan ifodalangan kesimini
izohlaydi.
Shunisi achinarliki, ular g`animat umrlarini
g`iybat bilan o’tkazib, jamiyat nafi uchun
arzirli biron narsa qilmaydilar .
Aniqlovchi ergash gap bosh gapdagi
aniqlovchi vazifasida qo‘llangan (yoki
qo‘llanmagan) so‘zning ma’nosini izohlaydi.
Biz shunday kutubxona bino qilaylikki, butun el
qoshida manzur va mo’tabar bo’lsin. To‘ldiruvchi ergash gap bosh gapdagi
olmosh bilan ifodalangan to‘ldiruvchini
(yoki bosh gapda qo‘llanmagan
to‘ldiruvchini izohlaydi va bosh gapga
quyidagicha birikadi:
Kim mendan sir yashirsa, o’shanga qiziqaveraman. Ajabnalarli yeri shundaki, tor ko’ngilga
daladan sanoq izlamoqda edi.](/data/documents/a355ebe3-9d27-498c-a869-2c127ef7053c/page_8.png)
![Bosh gapni to`laligicha izohlaydigan ergash gaplar
(hol tobe (ergash) gaplar)
Holer gas
hgaplar Ravish
ergash
gap Payt er
gashga
p
O’rinerg
ashgap
Sababe
rgashga
pMaqsad
ergashga
pSharter
gashga
pTo’siqsize
rgashgap Miqdor-
darajaerga
shgap](/data/documents/a355ebe3-9d27-498c-a869-2c127ef7053c/page_9.png)
![E’tiboringiz uchun
tashakkur!](/data/documents/a355ebe3-9d27-498c-a869-2c127ef7053c/page_10.png)
ERGASH VA BOSH GAP 1. Ergash gapli qo‘shma gaplarning ta’rifi va xususiyatlari 2. Bosh va ergash gaplarning joylashish o‘rni 3. Ergash gapli qo‘shma gaplar qismlarini bog‘lovchi vositalar R EJA:
ERGASHGAN QO‘SHMA GAP HAQIDA UMUMIY MA’LUMOT Birdan ortiq sodda gaplarning mazmun jihatdan tobe- hokim munosabati asosida, ya`ni birining boshqasiga ergashishidan tuzilgan qo’shma gap ergash gapli qo’shma gap deyiladi. «Gar kishi olmasa hayotdan ta’lim, unga o‘rgatolmas hech bir muallim.» «Unga o‘rgatolmas hech bir muallim» «Gar kishi olmasa hayotdan ta’lim» Bosh gap Ergash gap
Ergashgan qo’shma gap qismlaridan biri hokim, ikkinchisi tobe sanaladi. Bunda ergashgan qo’shma gap tarkibidagi hokim qism bosh gap tobelanib kelgan qism ergash gap deb yuritiladi Er gash gapTOBE QISM Bosh gapHOKIM QISM
Ushbu gapning jadvali: , chunki Shu uchrashuvdan u umidvor bo‘lgan edi, chunki qarmoqqa juda mazali xo‘rak ilingan edi Bosh gap Er gash gap Shu uchrashuvdan u umidvor bo‘lgan edi (chunki) qarmoqqa juda mazali xo‘rak ilingan edi
Ushbu gapning jadvali: , -sa Kim qudratli bo‘lsa, o’shanga ergashish kerak Er gash gap Bosh gap Kim qudratli bo‘l sa (-sa) o’shanga ergashish kerak