FONETIKA, FONOLOGIYA va MORFOLOGIYA
FONETIKA, FONOLOGIYA va MORFOLOGIYA Reja: 1. Fonologiya va fonetikaning o’rganish manbai,maqsadi,vazifalari. 2. Fonetika va uning birligi,turlari 3. Fonologiya. Fonologik ziddiyat 4. Fonetik jarayonlar 5. Morfologiya. Morfema haqida.
Fonetika va fonologiyaning o’rganish manbai,predmeti,vazifalar va maqsadi Lisoniy sath sirasida fonetika eng kichik tashkil etuvchi va boshqa sathlar birliklari uchun moddiy asos bo’luvchi birlikni beradigan sath sifatida ajralib turadi. Insonning nutq faoliyati sezgi a’zolari asosida his qilinuvchi nutq birliklari – tovush yoki tovushlar tizimi vositasida ro’yobga chiqadi.
Nutq tovushio’zida uch jihatni birlashtirgan murakkab nutqiy birlikdir.Ular quyidagilar: a) Talaffuz a’zolari bilan boshqariladigan markaziy nerv sistemasi mahsuli (fiziologik jihat); b) Tabiatdagi har qanday tovush kabi akustik tabiatga ega(fizik, akustik jihat); c) Kishilarning axborot uzatish , kommunikatsiya vositasi(funksional, sotsial, lisoniy jihat);
Fonetika deganda eng quyi lisoniy sath ham ,tilshunoslikning shu sathni o’rganadigan sahasi ham tushunilad.Fonetika (gr. ghonetikos- tovushga ovozga xos)o’rganish manbaining funksional tomonini,balki nutq tovushini hosil qiluvchi talaffuz apparatini,shuningdek,ularning akustik xossasini va til egalari tomonidan qabul qilinishi jihatlarini ham tekshiradi.Fonetikada tilshunoslikning boshqa fan sohalari,adabiyotshunoslik,fiziologiya,fizika,psixol ogiya kabi fanlarda yaqqol namoyon bo’ladi.
Fonetika almashinis hi Urg‘u Urg’u turlariTovush o‘zgarishlari