Morfologiya, so`zlarni turkumlarga ajratish

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

84.2119140625 KB

Ko'chirib olish

Mavzu:Morfologiya, so`zlarni turkumlarga ajratish
Reja:
1. So`zlarni turkumlarga ajratish asoslari
2. Mustaqil so`z turkumlari
3. Yordamchi so`z turkumlari
4. Oraliq so`z turkumlari
5. Xulosa

Grammatika
SintaksisMorfologiya
So`z turkumlarini
o`rganadi So`z birikmasi va
gapni o`rganadi

So`z ma’nosi
1. Leksik ma’no (atash ma’nosi, lug`aviy ma’no ham
deyiladi)
So`zning biror shaxs, narsa, joy, belgi, miqdor, harakat
ma’nolarini bildirishi. Masalan: Olma (meva), talaba (shaxs),
bitta (miqdor), keldi (harakat) va hokazo.
2. Grammatik ma’no— so`zning biror turkumga yoki biror
bo`lakka mansubligi. Masalan: olma (ot so`z turkumi, bosh
kelishikda, birlikda…), keldi (fe’l, o`tgan zamon,
III shaxs, birlikda…)

So` z Lek si k ma’nosi Grammat ik ma’nosi
Bizning
bog`da
qizil
olmalar
Pishibdi shaxs
joy
rang
meva
harakat- holat Olmosh, I shaxs ko`plik, qaratqich kelishigi shaklida, gapda
qaratqich aniqlovchi.
Ot, o`rin- payt kelishigi shaklida, birlikda, gapda o`rin holi.
Sifat, oddiy darajada, asliy, gapda aniqlovchi vazifasida.
Ot, bosh kelishikda, ko`plikda, gapda ega vazifasida.
Fe’l, o`tgan zamonda, aniq nisbatda, gapda fe’l- kesim.

So` z t urk umlari (12 t a)
Must aqil so` z
t urk umlari Yordamchi so` z
t urk umlari Oraliq so` z
t urk umlari
6 ta 3 ta 3ta
1) ot
2) sifat
3) son
4) olmosh
5) fe’l
6) ravish 1) ko`makchi
2) bog`lovchi
3) yuklama 1) undov
2) taqlid
3) modal

So` zlarni t urk umlarga ajrat ish asoslari
1. A t ash ma’nosiga ega y ok i ega emasligiga k o` ra:
1) ot - shaxs, j oy, narsa
ma’nosini beradi
2) si fat – rang, haj m, maza-
t a’m, hid, xususi y at
ma’nolarini bildi radi .
3) son- mi qdor v a t art ibni
bildi radi .
4) olmosh- at ash ma’nosi
y o` q, ichi bo` sh so` zl ar.
5) fe’l- harak at - hol at
ma’nosini beradi .
6) rav i sh- harak at ning
belgisini, pay t , o` ri n, sabab,
daraja k abi ma’nolar
ifodalanadi 1) k o` mak chi- (k abi,
uchun, bilan, misoli,
sari,say in)
2) bog` lov chi- (ammo,
lek in, biroq, negak i,
chunk i, agar)
3) y uk lama- (faqat ,
xolos, at igi, -a, -y a,
-mi, -chi, -gina)
Lug` av iy ma’no
bildirmay di. 1) undov - (oh, eh, balli,
salom, rahmat )
2) t aqlid- ( t aq- t uq, lik ,
lip, chi- chi, v ov - v ov )
3) modal- (albat t a,
afsus, balk i, shuk ur)
Lug` av iy ma’no
bildirmay di.

2. Sav ol olish- olmasligiga k o` ra.
1) ot - k im? nima?
qay er?
2) sifat - qanday ?
qanaqa?
3) son- necht a?
qancha? nechanchi?

4) olmosh- barcha
sav ollarni oladi
5) fe’l- nima qilmoq?
nima bo’lmoq?
6) rav ish- qancha?
nega? qani? nima
uchun? qachon? 1) k o` mak chi
2) bog` lov chi
3) y uk lama
Sav ol olmay di. 1) undov
2) t aqlid
3) modal
Sav ol olmay di.

3. Gap bo` lagi v azifasida k elish- k elmasligiga k o` ra:
1) ot - ega, qarat qich-
aniqlov chi, t o` ldiruv chi,
ot - k esim bo` lib k eladi.

2) sifat - aniqlov chi, ot -
k esim.

3) son- aniqlov chi, ot -
k esim.
4) olmosh- barcha gap
bo` lagi v azifasida k eladi.
5) fe’l- fe’l- k esim v a b.
6) rav ish- hol, ot - k esim 1) k o` mak chi
2) bog` lov chi
3) y uk lama
Gap bo` lagi
v azifasida
k elmay di. 1) undov
2) t aqlid
3) modal
Faqat t aqlid
so` zlar aniqlov chi,
hol, ot - k esim
bo` lib k eladi.

4. Yasalish- y asalmasligiga k o` ra:
1) ot - y asaladi

2) sifat - y asaladi
3) son-
y asalmay di
4) olmosh-
y asalmay di
5) fe’l- y asaladi
6) rav ish- y asaladi 1) k o` mak chi
2) bog` lov chi
3) Yuk lama
Yasalmay di 1) undov
2) t aqlid
3) Modal
Yasalmay di

Xulosa qilib aytganda, atash
ma’nosiga ega bo`lgan, savol oladigan,
gap bo`lagi vazifasida keladigan,
yasalish xususiyatiga ega so`z
turkumlari mustaqil so`z turkumlari
deyiladi.

Mavzu:Morfologiya, so`zlarni turkumlarga ajratish Reja: 1. So`zlarni turkumlarga ajratish asoslari 2. Mustaqil so`z turkumlari 3. Yordamchi so`z turkumlari 4. Oraliq so`z turkumlari 5. Xulosa

Grammatika SintaksisMorfologiya So`z turkumlarini o`rganadi So`z birikmasi va gapni o`rganadi

So`z ma’nosi 1. Leksik ma’no (atash ma’nosi, lug`aviy ma’no ham deyiladi) So`zning biror shaxs, narsa, joy, belgi, miqdor, harakat ma’nolarini bildirishi. Masalan: Olma (meva), talaba (shaxs), bitta (miqdor), keldi (harakat) va hokazo. 2. Grammatik ma’no— so`zning biror turkumga yoki biror bo`lakka mansubligi. Masalan: olma (ot so`z turkumi, bosh kelishikda, birlikda…), keldi (fe’l, o`tgan zamon, III shaxs, birlikda…)

So` z Lek si k ma’nosi Grammat ik ma’nosi Bizning bog`da qizil olmalar Pishibdi shaxs joy rang meva harakat- holat Olmosh, I shaxs ko`plik, qaratqich kelishigi shaklida, gapda qaratqich aniqlovchi. Ot, o`rin- payt kelishigi shaklida, birlikda, gapda o`rin holi. Sifat, oddiy darajada, asliy, gapda aniqlovchi vazifasida. Ot, bosh kelishikda, ko`plikda, gapda ega vazifasida. Fe’l, o`tgan zamonda, aniq nisbatda, gapda fe’l- kesim.

So` z t urk umlari (12 t a) Must aqil so` z t urk umlari Yordamchi so` z t urk umlari Oraliq so` z t urk umlari 6 ta 3 ta 3ta 1) ot 2) sifat 3) son 4) olmosh 5) fe’l 6) ravish 1) ko`makchi 2) bog`lovchi 3) yuklama 1) undov 2) taqlid 3) modal

O'xshashlar

FONETIKA, FONOLOGIYA va MORFOLOGIYA

Morfologiya va so‘z tarkibi

Ot so`z turkumi

GOJI TARKIBIDAN FLAVONOIDLAR AJRATISH

Goji tarkibidan flavonoid ajratish